Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Ia raea ia tatou te mau titauraa a te Atua, e hanahana ˈtu Iehova

Ia raea ia tatou te mau titauraa a te Atua, e hanahana ˈtu Iehova

Ia raea ia tatou te mau titauraa a te Atua, e hanahana ˈtu Iehova

‘E [faahanahana] vau ia ˈna i te haamaitai.’—SALAMO 69:30; MN.

1. (a) No te aha Iehova e au ai ia faahanahanahia? (b) E nafea tatou ia faahanahana ia ˈna ma te haamaitai?

 O IEHOVA te Atua mana hope, te Arii o te ao taatoa, te Atua Poiete. No reira, e au to ˈna iˈoa e ta ˈna mau opuaraa ia faahanahanahia. E faahanahana ia Iehova, e faatura rahi roa ïa ia ˈna, e arue e e faateitei ïa ia ˈna na roto i te parau e te ohipa. Ia na reira ma “te haamaitai,” e titauhia ia mauruuru noa tatou no te mea ta ˈna e rave ra no tatou i teie nei e no te mea ta ˈna e rave a muri aˈe. Te faaitehia ra te haerea e tia ia tatou ia pee i roto i te Apokalupo 4:11 i reira te mau varua ora haapao maitai i te raˈi e parau ai e: “E au te hanahana ia oe, e te Fatu, e te tura, e te mana, na oe hoi i hamani i te mau mea atoa nei, e no to oe hinaaro i mau ai, e i hamanihia ˈi ratou.” E nafea tatou ia faahanahana ia Iehova? Na roto ïa i te haapiiraa no nia ia ˈna e te raveraa i ta ˈna e titau ra ia tatou. Ia au to tatou manaˈo i to te papai salamo tei parau e: “E haapii mai oe ia ˈu ia rave au i to oe ra hinaaro; o oe hoi tau Atua.”—Salamo 143:10.

2. E nafea Iehova ia haa i nia i te feia e faahanahana ia ˈna e i nia i te feia o te ore e na reira?

2 Mea au na Iehova te feia e faahanahana ia ˈna. No reira “o oia te faautua i te feia i imi papu ia ˈna ra.” (Hebera 11:6) Eaha taua haamaitairaa ra? Ua parau Iesu i roto i te pure i to ˈna Metua i te raˈi e: “Teie hoi te ora mure ore, ia ite ratou ia oe i te Atua mau ra, e ia Iesu i te Mesia i ta oe i tono mai.” (Ioane 17:3) Oia, “e parahi” te feia ‘e faahanahana ia [Iehova] i te haamaitai’ “i nia i te fenua, e parahi tamau â ratou i reira.” (Salamo 37:29) Area râ, “aita to te taata ino atoa ra e a muri aˈe.” (Maseli 24:20, MN) E i teie nei anotau hopea, e ohipa ru te faahanahanaraa ia Iehova no te mea e fatata roa oia i te haamou i te feia iino e te faaora i te feia parau-tia. “Te mou nei hoi teie nei ao, e ta to te ao atoa e hinaaro nei; o tei haapao râ i to te Atua ra hinaaro, e tia ïa i te oraraa e a muri noa ˈtu.”—Ioane 1, 2:17; Maseli 2:21, 22.

3. No te aha e tia ˈi ia tatou ia haapao maitai atu i te buka Malaki?

3 To roto te hinaaro o Iehova i te Bibilia, ‘mea faaurua hoi te mau Papai atoa e te Atua.’ (Timoteo 2, 3:16, MN) E rave rahi aamu no nia i to Iehova haamaitairaa i te feia i faahanahana ia ˈna e no nia i tei roohia i te feia i ore i na reira i roto i taua Parau a te Atua ra. Hoê o taua mau aamu ra, no nia ïa i tei tupu i Iseraela i te tau o te peropheta Malaki. Fatata i te matahiti 443 H.T.T., a tavana ˈi Nehemia i Iuda, ua papai Malaki i te buka o to ˈna iˈoa to nia iho. I roto i teie buka mana e te faahiahia, te vai ra te mau haamaramaramaraa e te mau parau tohu ‘i papaihia ei faaararaa ia tatou, te feia e roohia mai i te hopea o te mau [faanahoraa o te mau mea].’ (Korinetia 1, 10:11; MN) E nehenehe te haapao-maitai-raa ˈtu i te mau parau a Malaki e tauturu ia tatou ia faaineine no te “mahana rahi mǎtaˈu o Iehova ra,” ia haamou Oia i teie faanahoraa ino.—Malaki 4:5.

4. E hutihia to tatou ara-maite-raa i nia i teihea na manaˈo e ono o te Malaki pene 1?

4 E nafea te buka Malaki, tei papaihia a 2 400 matahiti aˈenei, e tauturu mai ai ia tatou i te senekele 21 ia faaineine no taua mahana rahi mǎtaˈu o Iehova ra? E huti te pene matamua i to tatou ara-maite-raa i nia e ono aˈe manaˈo faufaa roa no ta tatou faahanahanaraa ia Iehova i te haamaitai e ia noaa ia tatou ta ˈna farii maitai e te ora mure ore: (1) Mea here na Iehova to ˈna nunaa. (2) E tia ia tatou ia haafaufaa i te mea moˈa. (3) Te tiaturi ra Iehova ia horoa tatou i te mea maitai roa ˈˈe na ˈna. (4) O te here miimii ore, eiaha râ te nounou taoˈa te manaˈo turai i roto i te haamoriraa mau. (5) E ere te taviniraa e auhia e te Atua i te hoê ohipa faatia ture teimaha. (6) E tia ia tatou paatoa ia faˈi i te parau i mua i te Atua. E rave tataitahi anaˈe ïa i teie mau manaˈo i roto i te matamua o na tumu parau e toru no nia i te buka Malaki a hiˈopoa maite aˈe ai tatou i te Malaki pene 1.

Mea here na Iehova to ˈna nunaa

5, 6. (a) No te aha Iehova i here ai ia Iakoba? (b) Ia pee tatou i te haapao maitai o Iakoba, eaha ta tatou e nehenehe e tiaturi?

5 Mea maramarama maitai te here o Iehova i roto i te mau irava matamua o te Malaki. E haamata te buka ma teie mau parau: “Te tohu ra i te parau a Iehova ia Iseraela.” Hau atu â, te na ô ra te Atua e: “I aroha na vau ia outou.” A faahiti ai i te hoê hiˈoraa i roto i tauâ irava ra, te na ô ra Iehova e: ‘I aroha vau ia Iakoba.’ E faaroo to Iakoba ia Iehova. I muri aˈe, ua taui Iehova i te iˈoa o Iakoba ei Iseraela, e ua riro mai oia ei tupuna o te nunaa o Iseraela. No te mea e taata faaroo Iakoba i here ai Iehova ia ˈna. Ua here atoa Iehova i to te nunaa tei faaite i te hoê â huru feruriraa i nia ia ˈNa e to Iakoba.—Malaki 1:1, 2.

6 Ia here tatou ia Iehova e ia pee maite tatou i to ˈna nunaa ma te taiva ore, e nehenehe tatou e haamahanahanahia e te parau o te Samuela 1, 12:22: “No to ˈna ra iˈoa rahi e ore ai Iehova e faarue ai i to ˈna ra taata.” Mea here na Iehova to ˈna nunaa e e haamaitai oia ia ratou i te pae hopea i te ora mure ore. No reira tatou e taio ai e: “E tiaturi ia Iehova, a rave ai i te parau maitai; e parahi oe i te fenua i reira, e [haa ma te haapao maitai]. E haapopou atu hoi oe ia Iehova, e na ˈna e horoa mai i ta to aau e hinaaro ra.” (Salamo 37:3, 4; MN) E titau to tatou here ia Iehova i te piti o te manaˈo o te Malaki pene 1 e tia ia tatou ia haapao maitai atu.

A haafaufaa i te mea moˈa

7. No te aha Iehova i riri ai ia Esau?

7 Mai ta tatou e taio ra i roto i te Malaki 1:2, 3, i muri aˈe i to Iehova parauraa e: “I aroha râ vau ia Iakoba,” te na ô ra oia e, “e aore au i aroha ia Esau.” Eaha hoi e taa ê ai mai tera? Ua faahanahana Iakoba ia Iehova, to ˈna râ maehaa o Esau, aita ïa. Ua pii-atoa-hia o Esau o Edoma. I roto i te Malaki 1:4, te parauhia ra te fenua o Edoma te otia o te ino ra, e te faahapahia ra to reira mau taata. Ua mairihia Esau i te iˈoa ra o Edoma (oia hoi “Uteute”) i muri aˈe i to ˈna hooraa ˈtu i ta ˈna tufaa matahiapo faahiahia ia Iakoba no te tahi maa maa uteute. “Faafaufaa ore atura Esau i te tufaa matahiapo na ˈna ra,” o ta te Genese 25:34 ïa e parau ra. Ua aˈo te aposetolo Paulo i te mau hoa faaroo ia ara “o te tupu noa ˈˈe te tahi faaturi, e te taata paieti ore, mai ia Esau ra, o tei hoo i ta ˈna ra tufaa matahiapo i te amuraa maa hoê ra.”—Hebera 12:14-16.

8. Na te aha i turai ia Paulo ia faaau ia Esau i te hoê faaturi?

8 No te aha Paulo i taai ai i te mau ohipa a Esau i te faaturi? No te mea e nehenehe te huru feruriraa mai to Esau e aratai i te hoê taata ia haafaufaa ore i te mea moˈa. E nehenehe atu ai te reira e turai ia rave i te hara ino, mai te faaturi. No reira, ia ui tatou paatoa ia tatou iho e: ‘E hinaaro anei au i te tahi mau taime e hoo i ta ˈu tufaa Kerisetiano—te ora mure ore—no te hoê mea hoê â faufaa-ore-raa e te hoê auˈa pipi tunu? Peneiaˈe ma te ore e ite maite atu, te vahavaha ra anei au i te mea moˈa?’ E hinaaro ru to Esau e haamâha i te hoê hiaai pae tino. Ua parau oia ia Iakoba e: “[Haaviti na,] e faaamu mai oe ia ˈu i tena na maa uteute.” (Genese 25:30; MN) Ma te peapea, ua parau mau â te tahi o te mau tavini a te Atua e: “Haaviti! Eaha hoi e tiai ai i te hoê faaipoiporaa tura?” Ua riro te haamâharaa i te hinaaro e taati noa ˈtu eaha te pau ei auˈa pipi tunu na ratou.

9. E nafea tatou ia atuatu i te mǎtaˈu faatura ia Iehova?

9 Eiaha roa ˈtu tatou ia vahavaha i te mea moˈa na roto i te haafaufaa-ore-raa i te vai-viivii-ore-raa, te hapa ore, e ta tatou tufaa pae varua. Eiaha tatou ia riro mai ia Esau, ia riro râ tatou mai te taata haapao maitai ra o Iakoba e ia atuatu tatou i te mǎtaˈu faatura i te Atua na roto i te haafaufaa-rahi-raa i te mea moˈa. E nafea tatou ia na reira? Na roto i te araraa e ia raea ia tatou te mau titauraa a te Atua. E aratai atu iho â ïa te reira i te toru o te manaˈo o te Malaki pene 1. Teihea ïa?

Horoaraa i te mea maitai roa ˈˈe na Iehova

10. Mea nafea to te mau tahuˈa vahavaharaa i te amuraa a Iehova?

10 Aita te mau tahuˈa no Iuda o te tavini ra i te hiero i Ierusalema i te tau o Malaki, e pûpû ra i te mau tusia maitai roa ˈˈe na Iehova. Te na ô ra te Malaki 1:6-8 e: “E faatura te tamaiti i te metua tane, e te tavini i tana fatu: e teie nei, e metua vau ra, teihea taua tura no ˈu ra? e e fatu hoi au ra, teihea vau i te mǎtaˈuraahia? te parau nei Iehova sabaota ra ia outou, e te feia tahuˈa, o tei vahavaha i ta ˈu nei iˈoa.” “Teihea matou i te vahavaharaa i to oe iˈoa?” o ta te mau tahuˈa ïa i ui. “Te hopoi mai nei outou i te maa viivii i ta ˈu nei fata,” o ta Iehova ïa i pahono atu. Ua ui â te mau tahuˈa e: “Teihea matou i te haaviiviiraa ia oe?” Ua parau atura Iehova ia ratou e: “Outou i parau e, E mea vahavaha te amuraa a Iehova.” Ua faaite taua mau tahuˈa ra e te vahavaha ra ratou i te amuraa a Iehova i te mau taime atoa i pûpû ai ratou i te tusia hape, a na ô ai e: “E ere . . . i te mea ino.”

11. (a) Eaha ta Iehova i parau no nia i te mau tusia au ore? (b) Mea nafea te taata atoa i hapa atoa ˈi?

11 I reira ïa to Iehova haaferuriraa no nia i taua mau tusia au ore mau ra: “A hopoi atu na to tavana; e mauruuru anei oia ia oe, e itehia mai anei oe?” Eita, eita to ratou tavana e mauruuru i tera huru ô. Eita roa ˈtu ïa te Arii o te ao taatoa e farii i te mau tusia hape! E e ere noa o te mau tahuˈa te au ia faahapahia. Parau mau, te vahavaha ra ratou ia Iehova na roto i taua mau tusia ra. Aita anei râ ta te taata atoa e hapa? Oia mau! Na ratou hoi i maiti i taua mau animara matapo ra, te pirioi, e tei maˈihia e i hopoi mai na te mau tahuˈa e pûpû. Auê ïa hara e!

12. E nafea tatou e tauturuhia ˈi ia horoa i te mea maitai roa ˈˈe na Iehova?

12 Te horoaraa i te mea maitai roa ˈˈe na Iehova, o te ravea ïa e faaite ai e te here mau ra tatou ia ˈna. (Mataio 22:37, 38) Eiaha mai te mau tahuˈa mârô no te tau o Malaki, e horoa te faanahonahoraa a Iehova i teie tau i te haapiiraa bibilia maitai o te tauturu mai ia tatou ia faahanahana ia Iehova i te haamaitai na roto i te raearaa te mau titauraa a te Atua. Ua taaihia te maharaa o te manaˈo faufaa no roto i te Malaki pene 1 i te reira.

O te here miimii ore, eiaha râ te nounou taoˈa te manaˈo turai i roto i te haamoriraa mau

13. Eaha ta te mau tahuˈa i rave na o te faaite e na te nounou moni ratou i turai?

13 Mea miimii, te aroha ore, e te nounou moni te mau tahuˈa no te tau o Malaki. E nafea tatou i ite ai? Te na ô ra te Malaki 1:10 (MN) e: “O vai to outou e opani noa i te mau uputa? e ore hoi outou e tutui [tamoni] ore noa i te auahi i nia i tau fata. Aore au i au atu ia outou, te parau maira Iehova sabaota ra, e ore hoi au e farii atu i tei hopoihia mai e to outou rima.” Oia, i ani atoa na taua mau tahuˈa nounou moni ra ia aufauhia te mau taviniraa haihai roa ˈˈe i te hiero, a titau ai i te moni no te tapiri i te mau opani e te tutui i te auahi i nia i te fata! E ere ïa i te mea maere ia ore Iehova e au i tei hopoihia ˈtu e to ratou rima!

14. No te aha tatou e nehenehe ai e parau e na te here e turai i te mau Ite no Iehova?

14 Ia haamanaˈo mai te nounou moni e te miimii o te mau tahuˈa rave hara no Ierusalema i tahito ra e, ia au i te Parau a te Atua, e ore te nounou taoˈa e parahi i te basileia o te Atua. (Korinetia 1, 6:9, 10) Ia feruri tatou i to taua mau tahuˈa haerea miimii ra, e haafaufaa ˈtu â tatou i te ohipa pororaa na te ao atoa nei e ravehia ra e te mau Ite no Iehova. E ravehia te reira ma te aau tae; eita roa ˈtu matou e faaaufau i te hoê noa ˈˈe tuhaa o ta matou taviniraa. Eita, “e ere hoi matou [i te feia hoo haere] i te parau a te Atua.” (Korinetia 2, 2:17; MN) Mai ia Paulo, e nehenehe tatou paatoa e parau ma te haavare ore e: “O vau i parau noa ˈtu [ma te tamoni ore] i te evanelia o te Atua ia outou na [ma te oaoa]?” (Korinetia 2, 11:7; MN) A tapao na e ua ‘parau Paulo i te evanelia ma te oaoa.’ E horoa mai te reira i te paeraa o te manaˈo i vauvauhia mai na tatou i roto i te Malaki pene 1.

E ere te taviniraa i te Atua i te hoê ohipa faatia ture teimaha

15, 16. (a) Eaha te huru feruriraa o te mau tahuˈa i nia i te pûpûraa i te tusia? (b) E nafea te mau Ite no Iehova ia pûpû i ta ratou mau tusia?

15 I te hiˈoraa a te mau tahuˈa faaroo ore no Ierusalema i tahito ra, mea fiu te ohipa e pûpû i te mau tusia. Mea teimaha te reira na ratou. Mai tei papaihia i roto i te Malaki 1:13, ua parau te Atua ia ratou e: “Te na ô ra hoi outou, Inaha, e mea rohirohi teie! e ua fariu ê hoi outou i te reira.” Ua fariu ê, aore ra ua vahavaha, taua mau tahuˈa ra i te mau mea moˈa a te Atua. E pure anaˈe eiaha roa ˈtu tatou iho ia riro mai ia ratou ra. Ia faaite maoti noa tatou i te huru feruriraa e ite-maitai-hia ra i roto i te mau parau o te Ioane 1, 5:3: “Teie hoi te hinaaro i te Atua, o te haapao i ta ˈna ra parau: e ere hoi ta ˈna parau i te mea teimaha.”

16 E oaoa anaˈe i te pûpû atu i te mau tusia pae varua na te Atua, ma te ore roa ˈtu e faariro i te reira ei hopoia rohirohi. Ia haapao tatou i teie parau tohu: ‘E parau outou ia Iehova e, E faaore mai i te mau hara atoa, a farii mai ai ia matou ma te aroha; a horoa ˈtu ai matou i te tusia [puaatoro oni apî] o to matou vaha.’ (Hosea 14:2; MN) Te parau ra “tusia puaatoro oni apî o to matou vaha,” e mau tusia pae varua ïa, te mau parau ta tatou e faahiti ei arueraa ia Iehova e ta ˈna mau opuaraa. Te na ô ra te Hebera 13:15 e: “E na ô tatou ia [Iesu Mesia] ra i te pûpû i te tusia ra i te haamaitai i te Atua, eiaha e tuutuu, oia hoi ta te vaha nei, i te haamaitairaa i to ˈna ra iˈoa.” E oaoa mau tatou e e ere ta tatou mau tusia pae varua i te mea faatia ture noa, e faaiteraa râ ma te aau atoa i to tatou here i te Atua! E aratai atu te reira i te onoraa o te manaˈo e nehenehe e hutihia mai no roto i te Malaki pene 1.

E tia ia tatou paatoa ia faˈi i te parau

17, 18. (a) No te aha Iehova i faaino ai i “te haavare”? (b) Eaha te mea aita te feia tei haa ma te haavare i haapao?

17 Na te mau taata iho no te tau o Malaki e amo i te hopoia o ta ratou mau ohipa, e na reira atoa tatou. (Roma 14:12; Galatia 6:5) Ma te tano, te na ô ra te Malaki 1:14 e: “Ia faainohia râ te haavare, te vai ra te oni [hape ore] i roto ta ˈna nǎnǎ, e ua euhe ihora, e ua hopoi i te mea maˈihia ei tusia na Iehova.” Te taata atoa e nǎnǎ ta ˈna, e ere ïa e hoê anaˈe animara ta ˈna—ei hiˈoraa, hoê noa mamoe—e aita ˈtu ai ta ˈna e ravea faahou. Ia imi oia i te hoê animara ei tusia, aita oia i faahepohia ia maiti i te hoê animara matapo, te pirioi, aore ra tei maˈihia. Mai te peu e e maiti iho â oia i te mea hape, te faaite ra ïa te reira e te vahavaha ra oia i te faanahoraa a Iehova no te mau tusia, papu maitai hoi e e itea mai i te hoê taata e nǎnǎ ta ˈna te hoê animara aita to ˈna e hape!

18 E tumu maitai ïa ta Iehova e faaino ai i te taata e haavare ra, te vai ra hoi ta ˈna animara oni e tano, ua hopoi mai râ oia—peneiaˈe ua titauhia ia puto mai oia—i te animara matapo, te pirioi, aore ra tei maˈihia i te tahuˈa ra ei tusia. Aita nei râ maa faaiteraa noa ˈˈe e ua faahiti te mau tahuˈa i te Ture a te Atua mai te mea ra e mea au ore te mau animara hape. (Levitiko 22:17-20) Ua ite iho â te taata manaˈo maruhi e e farerei ratou i te faahopearaa ino ahiri ratou i tamata i te horoa i taua huru ô ra na to ratou tavana. Te ohipa mau ra râ ratou e te Arii o te ao taatoa, o Iehova, o tei hau ê e te hau ê atu â i te tahi noa tavana taata. Te vauvau ra te Malaki 1:14 i te tumu parau mai teie: “Te na ô maira Iehova sabaota ra, Arii rahi au, e mǎtaˈuhia hoi to ˈu nei iˈoa i te mau fenua ra.”

19. Eaha ta tatou e tiai ru ra, e ia aha tatou e tia ˈi?

19 Ei tavini taiva ore a te Atua, te tiai ru nei tatou i te mahana i reira te Arii Rahi, o Iehova, e faaturahia ˈi e te taata atoa. I reira, “e î hoi te fenua i te ite ia Iehova, mai te vairaa miti e î i te miti ra.” (Isaia 11:9) Na roto i teie taime, e tutava anaˈe ia raea ia tatou te mau titauraa a te Atua maoti te peeraa i te papai salamo tei parau e: ‘E [faahanahana] vau ia ˈna i te haamaitai.’ (Salamo 69:30; MN) Ia naea ia tatou taua fa ra, te vai ra te aˈoraa hau i roto i te Malaki e nehenehe tatou e faufaahia. I roto i na tumu parau e piti i muri nei, e hiˈopoa maitai anaˈe ïa i te tahi atu mau tuhaa o te buka Malaki.

Te haamanaˈo ra anei outou?

• No te aha e tia ˈi ia tatou ia faahanahana ia Iehova?

• No te aha Iehova i au ore ai i te mau tusia a te mau tahuˈa i te tau o Malaki?

• E nafea tatou ia pûpû i te tusia arueraa na Iehova?

• Eaha te manaˈo turai i roto i te haamoriraa mau e tia ˈi?

[Uiraa haapiiraa]

[Hohoˈa i te api 9]

Ua faaite atea te parau tohu a Malaki i to tatou tau

[Hohoˈa i te api 10]

Aita Esau i haafaufaa i te mea moˈa

[Hohoˈa i te api 11]

Ua pûpû na te mau tahuˈa e te nunaa i te mau tusia au ore

[Hohoˈa i te api 12]

Na te ao atoa nei, te pûpû ra te mau Ite no Iehova i te mau tusia arueraa ma te tamoni ore