Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Te fifi o te ohipa

Te fifi o te ohipa

Te fifi o te ohipa

“E ohipa—e ohipa! Mea oaoa roa ino ia ite e te vai râ te ohipa e rave.”—Katherine Mansfield, vahine papai buka (1888-1923).

TE TURU ra anei outou i te huru manaˈo moemoeâ i te ohipa i faaitehia na roto i te mau parau i nia nei? Eaha to outou iho manaˈo i te ohipa? Peneiaˈe, te manaˈo ra outou i te ohipa mai te hoê eˈa roa e te poiri na raro i te fenua i ropu i te mau hopea hebedoma faahiahia roa? Aore ra te riro ra anei ta outou ohipa mai te hoê mea anaanatae-rahi-roa-hia, fatata rii i te hoê mea maamaahia?

Te pûpû ra te rahiraa o te taata i te tuhaa rahi o to ratou taime i te ohipa. E nehenehe te ohipa e faataa ihea tatou e ora ˈi e eaha te huru o to tatou oraraa. Mai te mau matahiti matamua e taata paari mai ai e tae atu i te faatuhaaraa, e manaˈo e rave rahi e e tapiraa noa te ohipa o te mana roa ra i nia i to ratou oraraa. E ite vetahi o tatou i te mauruuru rahi na roto i ta tatou haaraa. E faito te tahi atu i te faufaaraa o te ohipa na roto i te rahiraa moni e noaa mai aore ra te roo, area te tahi atu râ, te hiˈo ra ïa i te ohipa mai te tahi mea e î ai te taime aore ra mai te hoê haamâuˈaraa taime.

Te vai ra te feia e ohipa ra no te ora e te feia e ora ra no te ohipa; te pohe nei vetahi ê i te ohipa aore ra no ta ratou ohipa. Ei hiˈoraa, ia au i te hoê maimiraa apî a te Nunaa Amui, ua rahi aˈe te mauiui e te pohe ta te ohipa e faatupu “i ta te tamaˈi aore ra ta te rave-hua-raa i te raau taero e te ava ia amuihia.” No nia i te reira, ua faaite te vea ra The Guardian no Lonedona e: “Te pohe nei hau atu i te piti mirioni taata i te mau ati aore ra maˈi taaihia i te ohipa i te mau matahiti atoa . . . Te faatupu nei te repo puehu, te mau taoˈa taero, te maniania e te mau hihi, i te mariri ai taata, te maˈi mafatu e te maˈi i roto i te roro.” O te faaraveraa i te tamarii i te ohipa e te ohipa faahepohia, na tupuraa mau au ore e piti atu o te mau huru raveraa ohipa o teie mahana.

Hau atu â, te vai ra te mea ta te tahuˈa manava o Steven Berglas e parau ra “te rohirohi ino roa.” Te faataa ra oia i te taata rave ohipa haapao maitai tei tapae i nia i te faito teitei roa no te ite noa i “te taiâ tamau, te ahoaho, te inoino aore ra hepohepo no te tiaturiraa e ua mau oia i roto i te hoê ohipa aore ra hororaa toroa, eita roa ˈtu oia e matara mai e eita atoa oia e ite i te mauruuru i te pae feruriraa.”

Te ohipa-puai-raa e te haavîraahia e te ohipa

I roto i te hoê ao i reira e rave rahi taata e rave puai ai i te ohipa e rave rahi hora i te maoro, e mea faufaa ia ite i te taa-ê-raa i rotopu i te feia e ohipa puai ra e te feia e haavîhia ra e te ohipa. E hiˈo e rave rahi feia e haavîhia ra e te ohipa i te vahi raveraa ohipa mai te hoê vahi haapuraa i roto i te hoê ao atâta, e te tauiui noa; e hiˈo te feia itoito i te reira mai te hoê hopoia faufaa roa e te maitai roa i te tahi taime. E vaiiho te feia e haavîhia ra e te ohipa ia haafifi te reira i te tahi atu mau tuhaa atoa o te oraraa; ua ite te feia e ohipa puai ra afea e faaea ˈi i te rave i te ohipa, e taui ai i to ratou feruriraa, e e haere ai i te oroa o to ratou mahana faaipoiporaa ei hiˈoraa. E ite te feia e haavîhia ra e te ohipa i te maitai i te pae o te aau i te haa-rahi-raa e te itoito-mau-hia ra ratou i te na reiraraa; e ere hoê â huru no te feia e ohipa puai ra.

Te haafifi ra te mau totaiete no teie tau i teie na mea e piti a faariro ai i te haa-rahi-raa ei mea au. E haafifi paha te mau vini e te mau mauhaa mai te reira te huru ia faataa mai te peu e tei te ohipa te taata aore ra tei te fare. Ia riro te mau vahi atoa ei vahi raveraa ohipa e te mau taime atoa ei taime ohiparaa, e ohipa ino roa ˈtu â te tahi e tae roa ˈtu i te pohe.

E nafea te tahi feia i mua i tera huru maitai ore? Ua ite maite te feia maimi i te pae totiare i te peu a te feia haa rahi e te hepohepo roa e faaô i te ea pae varua i te vahi raveraa ohipa e te anoiraa i te oraraa i te pae faaroo e te ohipa. Ua papai te San Francisco Examiner e “ua riro te anoiraa i te ea pae varua e te ohipa mai te hoê mea huiraatira faahiahia roa.”

No nia ia Silicon Valley, te hoê pû rahi mau o te mau ravea aravihi apî i te Hau Amui, ua faahiti te hoê maimiraa apî e: “Te itehia ra te hoê maraaraa o te mau vahi tapearaa pereoo aita e pereoo no te itiraa mai te feia rave ohipa, e faaohipahia te mau vahi tapearaa pereoo ei vahi haapiiraa bibilia i te po.” Noa ˈtu eaha te auraa o te reira, e rave rahi taata e ati aˈe te ao tei ite e e mana maitai to te Bibilia i nia i ta ratou huru hiˈoraa i te ohipa, tapao o te hoê manaˈo aifaito aˈe no nia i te oraraa.

E nafea te Bibilia e nehenehe ai e tauturu mai ia noaa te hoê manaˈo faito noa no nia i te ohipa? Te vai ra anei te tahi faaueraa tumu bibilia o te nehenehe e tauturu ia tatou ia faaruru i te mau tautooraa o te vahi raveraa ohipa o teie tau ma te manuïa? E pahono to muri nei tumu parau i tera mau uiraa.