Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Ua ineine anei outou no te ora ˈtu?

Ua ineine anei outou no te ora ˈtu?

Ua ineine anei outou no te ora ˈtu?

“A haere oe e to fetii atoa i roto i te [araka]; o oe hoi ta ˈu taata parau-tia i ite i mua i tau aro i teie nei ui.”—GENESE 7:1; MN.

1. Eaha te faanahoraa no te ora ˈtu ta Iehova i rave i te tau o Noa?

 UA “HOPOI mai” Iehova “i te diluvi i teie nei ao paieti ore” i te tau o Noa, ua rave atoa râ Oia i te hoê faanahoraa no te ora ˈtu. (Petero 2, 2:5) Ua horoa te Atua mau i te mau faaueraa taa maitai i te taata parau-tia ra ia Noa e nafea ia hamani i te hoê araka no te ora ˈtu i te hoê diluvi rahi. (Genese 6:14-16) Mai ta tatou e tiai ra i te hoê tavini haapao maitai a Iehova, “ua na reira hoi Noa i te mau mea atoa ta te Atua i faaue mai ia ˈna.” Oia mau, “o ta ˈna ïa i rave maite.” Te ora nei tatou i teie mahana, auaa aˈe o Noa i auraro ai.—Genese 6:22.

2, 3. (a) Mai te aha te huru o te feia i te tau o Noa i mua i ta Noa ohipa? (b) Ma teihea tiaturi i tomo ai Noa i roto i te araka?

2 E ere i te ohipa nainai te hamaniraa i te araka. Peneiaˈe, ua maere e rave rahi taata i ta Noa e to ˈna utuafare i rave. Aita râ te reira i ravai ia tiaturi te taata e ua taaihia to ratou faaoraraa i to ratou tomoraa i roto i te araka. I te pae hopea, ua hope to Iehova faaoromai i taua ao ino ra.—Genese 6:3; Petero 1, 3:20.

3 I muri aˈe tau ahuru matahiti i to Noa e to ˈna utuafare haa-uˈana-raa, ua parau Iehova ia Noa e: “A haere oe e to fetii atoa i roto i te [araka]; o oe hoi ta ˈu taata parau-tia i ite i mua i tau aro i teie nei ui.” Ma te faaroo e te tiaturi i ta Iehova parau, “ua tomo atura Noa, e ta ˈna vahine, e ta ˈna mau tamarii, e ta ratou mau vahine atoa, i roto i te [araka].” Ua opani Iehova i te uputa no te paruru i to ˈna feia haamori. I te diluviraahia te fenua, ua riro te araka ei faanahoraa papu a te Atua no te ora ˈtu.—Genese 7:1, 7, 10, 16; MN.

Te mau turua o teie tau e to Noa

4, 5. (a) Ua faaau Iesu i te tau o to ˈna vairaa mai i te aha? (b) Eaha te mau turua e vai ra i te tau o Noa e to tatou?

4 “Mai tei te anotau ra ia Noa ra, oia atoa te [vairaa] mai o te Tamaiti a te taata nei.” (Mataio 24:37; MN) Ua faaite Iesu na roto i teie mau parau e hoê â huru i te tau o to ˈna vairaa mai itea ore e to Noa, e o te reira mau â. Mai te matahiti 1919 iho â râ, ua porohia te hoê â poroi faaararaa e ta Noa i te taata o te mau fenua atoa. No te rahiraa, hoê â to ratou huru e to te taata i te tau o Noa.

5 Na roto i te Diluvi, ua haa Iehova i nia i te hoê ao o tei ‘î roa i te haavîraa uˈana.’ (Genese 6:13, MN) Ua papu roa i te taata atoa tei ite ia ratou e aita o Noa e to ˈna utuafare i amui atu i tera haavîraa uˈana e ua rave râ ratou i te ohipa hamani araka ma te hau. I ǒ nei, te ite atoa ra tatou i te hoê turua e to tatou tau. I teie nei, e nehenehe te taata haavare ore e ite “i te huru-ê-raa i te taata parau tia e te taata parau ino, i te taata i haamori i te Atua, e te taata e ore e haamori ia ˈna.” (Malaki 3:18) Ua faahiahia te feia hiˈopoa pae tahi ore i te haerea tia, te aau maitai, hau e te mahora o te mau Ite no Iehova, e te faataa ê ra teie mau huru maitatai reira i te nunaa o te Atua i te rahiraa o te ao. Te patoi nei te mau Ite i te mau huru haavîraa uˈana atoa e te vaiiho nei ia arataihia ratou e te varua o Iehova. No te reira ratou e haamaitaihia ˈi i te hau e e pee ai i te hoê haerea parau-tia.—Isaia 60:17.

6, 7. (a) Eaha ta te feia o to Noa ra tau i ore i taa, e nafea e hohoˈa ˈi te taata i te reira i teie mahana? (b) Eaha te mau hiˈoraa e faaite ra e ua ite te rahiraa e mea taa ê te mau Ite no Iehova?

6 Aita te feia o to Noa ra tau i taa e te turuhia ra Noa e te Atua e te pee ra o ˈna i te aratairaa a te Atua. No reira aita ratou i haapao maitai i ta ˈna pororaa e i ohipa i mua i ta ˈna poroi faaararaa. E i teie tau? Noa ˈtu e e maere e rave rahi i te ohipa e te haerea o te mau Ite no Iehova, aita te rahiraa e haapao maitai ra i te parau apî maitai e te faaararaa a te Bibilia. Te haapopou ra paha te feia tapiri, te mau paoti ohipa, aore ra te mau fetii i te mau huru maitatai roa o te mau Kerisetiano mau ma te autâ râ e, “Ahiri noa, e ere ratou i te mau Ite no Iehova!” Te moe ra i teie feia mataitai e te faaite nei te mau Ite i teie mau huru mai te here, te hau, te aau maitai, te maitai, te mǎrû, e te hitahita ore no te mea te arataihia ra ratou e te varua moˈa o te Atua. (Galatia 5:22-25; MN) No te reira, e mea titauhia ia tiaturi atu â te taata i ta ratou poroi.

7 I Rutia, ei hiˈoraa, ua patu te mau Ite no Iehova i te hoê Piha a te Basileia. Ua tapao te hoê taata i tapea no te paraparau atu i te hoê o te mau rave ohipa e: “E vahi paturaa maere mau â teie—aita e puhipuhiraa avaava, aita e parau iria, aita roa ˈtu e taata taero! E Ite no Iehova anei oe?” Ua ui atu te rave ohipa, “Ahiri au i parau e, aita, e tiaturi anei oe i te reira?” Ua pahono oioi te taata, “Aita.” I te tahi atu oire no Rutia, ua maere roa te tavana oire i to ˈna iteraa i te mau Ite i te paturaa i ta ratou Piha apî a te Basileia. Ua parau oia e noa ˈtu e ua manaˈo o ˈna na mua ˈˈe e hoê â huru te mau pǔpǔ faaroo atoa, i muri aˈe râ i to ˈna iteraa i te huru pipiri ore o te mau Ite no Iehova i te ohiparaa, aita ïa o ˈna i na reira faahou i te manaˈo. E piti noa hiˈoraa teie o te faaite ra e mea taa ê te nunaa o Iehova i te feia farii ore i te mau ture aveia o te Bibilia.

8. Ua taaihia to tatou oraraa ˈtu i te hopea o teie ao ino i te aha?

8 I te pae hopea o te tau o te ‘ao i tahito ra’ i mou i te Diluvi, e “taata i aˈo i te parau-tia” ma te haapao maitai o Noa. (Petero 2, 2:5) I teie nei mau mahana hopea o te faanahoraa o te mau mea, te faaite ra te nunaa o Iehova i ta te Atua mau ture aveia tia e te poro ra i te parau apî maitai no nia i te ravea e ora ˈtu ai i roto i te ao apî. (Petero 2, 3:9-13) Mai ia Noa ra e to ˈna utuafare mǎtaˈu i te Atua tei paruruhia i roto i te araka, ua taaihia te faaoraraa o te taata i teie mahana i to ratou faaroo e to ratou amuiraa ˈtu ma te taiva ore i te tuhaa i te fenua nei o te faanahonahoraa a Iehova o te ao taatoa.

E titauhia te faaroo no te ora ˈtu

9, 10. No te aha e mea faufaa roa ˈi te faaroo ia ora ˈtu tatou i te hopea o te faanahoraa o te mau mea a Satani?

9 E nafea te hoê taata e ora ˈtu ai i te haamouraa fatata roa o teie nei ao i te mana o Satani e tia ˈi? (Ioane 1, 5:19) Na mua ia taa oia i te faufaaraa ia paruruhia o ˈna. I muri iho, e mea tia ia faaohipa o ˈna i teie parururaa. Ua rave noa te feia o to Noa ra tau i ta ratou mau ohipa o te mahana taitahi mai ta ratou i matau e aita ratou i ite i te faufaaraa ia paruruhia ratou i te ati e fatata ra. Ua ere ratou i te tahi atu mea—te faaroo i te Atua.

10 I te tahi atu pae, ua farii o Noa e to ˈna utuafare i te faufaaraa ia paruruhia e ia faaorahia ratou. Ua faatupu atoa ratou i te faaroo i te Arii o te ao taatoa, te Atua ra o Iehova. “Aore e faaroo ra e ore roa [Iehova] e mauruuru” ta te aposetolo Paulo ïa i papai, “o te haamori i te Atua ra, e faaroo oia e, e Atua, e tia ˈi, e o oia te faautua i te feia i imi papu ia ˈna ra.” Ua na ô â Paulo e: “No te faaroo hoi to Noa, a faaitehia mai ai oia e te Atua i te mau mea aore â i itea maira, e roohia ihora e te mǎtaˈu, i tarai ai i te [araka] ia ora to ˈna fetii; faahapa ihora i to te ao, e riro atura oia ei fatu i te parau-tia e noaa i te faaroo ra.”—Hebera 11:6, 7.

11. Eaha te haapiiraa o ta tatou e nehenehe e huti mai i ta Iehova parururaa i te tau i tahito ra?

11 No te ora ˈtu i te hopea o teie nei ao ino, eita e navai noa te tiaturiraa e e haamouhia te reira. E mea tia ia faatupu tatou i te faaroo, ma te faaohipa maitai i te mau faanahoraa a te Atua no te ora ˈtu. Parau mau, e mea faufaa ia faatupu tatou i te faaroo i te tusia taraehara o te Tamaiti a te Atua, o Iesu Mesia. (Ioane 3:16, 36) E mea titauhia râ ia haamanaˈo tatou e o te feia anaˈe i roto i to Noa araka tei ora ˈtu i te Diluvi. Hoê â huru no te mau oire haapuraa i Iseraela i tahito ra e paruruhia te taparahi taata opua ore ahiri noa o ˈna i horo i tera huru oire e i faaea ˈi i reira a pohe noa ˈtu ai te tahuˈa rahi. (Numera 35:11-32) I te ahururaa o te ati i nia ia Aiphiti i te tau o Mose, ua haapohehia te matahiapo a to Aiphiti, ua ora mai râ ta to Iseraela. No te aha? Ua faaue Iehova ia Mose e: “E rave hoi ratou [te mau Iseraela] i te toto [o te arenio Pasa] a tairi ai i na pou uputa e te teˈa i nia ˈˈe, i te mau fare ta ratou e amu i taua fanauˈa ra. . . . E eiaha roa te hoê o outou e [haere] i rapae au i to ˈna ra uputa fare e ao noa ˈˈe.” (Exodo 12:7, 22; MN) O vai ïa matahiapo no Iseraela o te haamoe noa ˈtu i tera mau faaueraa no ǒ mai i te Atua ra ma te haere i rapae au i te hoê fare i tapaohia e te toto tairihia i nia i na pou uputa e te teˈa i nia ˈˈe?

12. Eaha te uiraa e mea titauhia ia ui tatou ia tatou iho, e no te aha?

12 No reira ïa tatou e feruri maitai ai i to tatou iho tiaraa. Tei roto mau anei tatou i te faanahoraa o te parururaa pae varua a Iehova? Ia tairi te ati rahi, e tahe te roimata oaoa e te mauruuru o te feia i imi i tera parururaa. No vetahi ê râ, e roimata oto e te tatarahapa ïa.

Te faaineine ra te mau faatano-riirii-raa ia tatou

13. (a) Eaha te opuaraa ta te mau faatanoraa a te faanahonahoraa i faatupu? (b) A faataa na i te tahi mau faatano-riirii-raa.

13 Ua rave Iehova i te mau faatano-riirii-raa i roto i te tuhaa o ta ˈna faanahonahoraa i te fenua. Ua riro te reira ei haamaitairaa, ei haapapuraa, e ei haapaariraa i ta ˈna faanahoraa no to tatou parururaa pae varua. Mai te mau matahiti 1870 e tae atu ai i 1932, na te mau melo o te amuiraa i maiti i te mau matahiapo e te mau diakono. I 1932, ua monohia te mau matahiapo maitihia e te hoê tomite tiaauraa maitihia e te amuiraa no te tauturu i te hoê faatere faatoroahia no te taviniraa. I te roaraa o te matahiti 1938, ua ravehia te mau faanahoraa no te faatoroaraa teotaratia i te mau tavini atoa o te amuiraa. Mai te matahiti 1972 mai â, mea na roto i te aratairaa a te Tino aratai a te mau Ite no Iehova i ravehia ˈi te mau poroiraa e mai te peu e e fariihia te reira, e faataehia te mau rata no te faatoroa-teotaratia-raa i te mau tiaau e te mau tavini tauturu i te mau amuiraa. I te roaraa o te mau matahiti, ua rahi mai te hopoia a te Tino aratai e ua ravehia te mau tauiraa no te faaohie i ta ratou ohipa.

14. Eaha te porotarama faaineineraa i haamata i 1959?

14 I te matahiti 1950, i te hiˈopoa-maite-raahia te Salamo 45:16 ua tupu mai ra te hoê porotarama faaineineraa tamau. Te na ô ra tera irava e: “E monohia mai to mau metua ra i to tamarii, e na oe ïa e faaarii i te mau fenua atoa nei.” I teie nei te faaineinehia ra te mau matahiapo o te rave i te upoo i roto i te amuiraa ia amo i te mau hopoia teotaratia i teie nei e i muri aˈe ia Aramagedo. (Apokalupo 16:14, 16) Ua haamata te Haapiiraa no te taviniraa o te Basileia i 1959. I reira ra, ua faanahohia te hoê haapiiraa hoê avaˈe i te maoro, na mua no te mau tavini iho â râ o te amuiraa, mai te mau tiaau peretiteni ia parauhia. I teie nei ua faaaanohia teie haapiiraa no te haapii atu i te mau tiaau e te mau tavini tauturu atoa. I muri iho, e rave tera mau taeae i te upoo no te faaineine i te mau Ite no Iehova taitahi o ta ratou iho mau amuiraa. E paturuhia te taatoaraa i te pae varua e e tauturuhia ratou no te haamaitai atu â i ta ratou taviniraa ei feia poro i te parau apî maitai o te Basileia.—Mareko 13:10.

15. Eaha na ravea e piti no te paruru i te amuiraa Kerisetiano?

15 E mea tia ia faaî te taata taitahi e hinaaro ra e riro ei melo o te amuiraa Kerisetiano i te tahi mau titauraa. Ma te tano, e vaiihohia i rapae au te feia tâhitohito o teie tau, mai tera atoa mau taata i ore i faatiahia ia tomo i roto i to Noa araka. (Petero 2, 3:3-7) Mai te matahiti 1952 iho â râ, ua turu hau atu â te mau Ite no Iehova i te hoê faanahoraa o te tauturu nei i te paruru i te amuiraa—oia ïa te tiavaruraa i te taata rave hara tatarahapa ore. Parau mau, e tauturuhia ma te here te feia ohipa ino ia ‘haamanina i te eˈa o to ratou avae.’—Hebera 12:12, 13; Maseli 28:13; Galatia 6:1.

16. Eaha te huru pae varua o te nunaa o Iehova?

16 E ere te ruperupe pae varua o te nunaa o Iehova i te ohipa maere e te manaˈo-ore-hia. Na roto i te peropheta Isaia, ua parau Iehova e: “Inaha, e amu tau mau tavini i te maa, e pohe râ outou i te poia; inaha, e inu to ˈu ra mau tavini, e pohe râ outou i te poihâ; inaha, e oaoa to ˈu ra mau tavini, e pohe râ outou i te haama: inaha, e himene hua to ˈu ra mau tavini i te oaoa aau ra; e pii hua râ outou i te aau mauiui; e auê hoi outou i te ati o te varua.” (Isaia 65:13, 14) Te tamau nei Iehova i te horoa rahi i te maa pae varua ora i te taime au ia vai puai tatou i te pae varua.—Mataio 24:45.

Faaineinehia no te ora ˈtu

17. Eaha te tauturu ia tatou ia ineine no te ora ˈtu?

17 Mai tei ore i itehia aˈenei, teie te taime no te “haapao maite â . . . te tahi i te tahi, a faaaraara ˈtu ai ia rahi te aroha, o te rave i te mau ohipa maitatai ra: eiaha hoi e faarue i to tatou haaputuputuraa, mai ta te tahi pae ra peu, e faaitoito râ; e ia rahi atu â te faaitoito.” (Hebera 10:23-25) E tauturu te ati-maite-raa ˈtu e te haaraa e te hoê o na e 98 000 e tiahapa amuiraa a te mau Ite no Iehova ia ineine tatou no te ora ˈtu. E turuhia tatou e to tatou mau hoa faaroo a tutava ˈi tatou i te faaite atu i te huru ‘taata apî’ e a faaitoito ai tatou ma to aau atoa i te tauturu atu ia vetahi ê ia ite i ta Iehova faanahoraa no te ora.—Ephesia 4:22-24; Kolosa 3:9, 10; Timoteo 1, 4:16.

18. No te aha e faaoti papu ai outou e ati maite atu i te amuiraa Kerisetiano?

18 Te hinaaro mau ra Satani e to ˈna ao ino e faahema ia tatou ia atea ê tatou i te amuiraa Kerisetiano. E nehenehe râ tatou e vai noa ei melo o te amuiraa Kerisetiano e e nehenehe tatou e ora ˈtu i te hopea o teie nei ao ino. Ia turai to tatou here ia Iehova e to tatou mauruuru i ta ˈna faanahoraa î i te here ia tatou ia faaoti papu e patoi i te mau tutavaraa a Satani. E haapaari te feruri-maite-raa i ta tatou mau haamaitairaa no teie tau i ta tatou faaotiraa. E hiˈopoahia te tahi o teie mau haamaitairaa i roto i te tumu parau i muri nei.

Eaha ta outou e pahono?

• E nafea to tatou tau e riro ai ei turua no to Noa ra tau?

• E titauhia teihea huru maitai no te ora ˈtu?

• Eaha te mau faatano-riirii-raa i haapaari i te faanahoraa a Iehova ia paruruhia tatou?

• E nafea tatou taitahi e nehenehe ai e ineine no te ora ˈtu?

[Uiraa haapiiraa]

[Hohoˈa i te api 12]

Aita te feia o to Noa ra tau i haapao maitai ia Noa

[Hohoˈa i te api 13]

E mea faufaa ia haapao maitai i te mau poroi faaararaa a te Atua

[Hohoˈa i te api 15]

Eaha te opuaraa a te Haapiiraa no te taviniraa o te Basileia?

[Hohoˈa i te api 16]

Teie te taime no te ati maite atu i te amuiraa Kerisetiano