Eaha to roto?

Tapura tumu parau

E mea faufaa anei te haapaoraa ta oe e maiti?

E mea faufaa anei te haapaoraa ta oe e maiti?

E mea faufaa anei te haapaoraa ta oe e maiti?

MEA au na te rahiraa o tatou mea rahi anaˈe te taihaa e maiti ia hoohoo haere tatou. Ia faaite te hoê matete i te maa hotu e maa tanu rau, e nehenehe tatou e maiti i ta tatou e au roa ˈˈe e te mea maitai no to tatou utuafare. Ia faaite te hoê fare hooraa ahu moni au ua rau te huru e te û, e nehenehe tatou e maiti i te tano roa ˈˈe ia tatou. E faaiteraa noa te tahi mau maitiraa ta tatou e rave i roto i te oraraa i ta te taata e au roa. Tera râ, e ohipa te tahi atu mau maitiraa i nia i to tatou maitai, ei hiˈoraa, ta tatou maitiraa i te maa maitai aore ra te mau hoa paari. E te haapaoraa ïa ta tatou e maiti? E mea tia anei ia riro ta tatou huru haamoriraa ei faaiteraa noa i ta tatou iho e au? Aore ra e nehenehe anei te reira e faaino ia tatou?

Ua rau roa te haapaoraa e nehenehe e maiti. E rave rahi fenua i teie nei o te haapapu i te tiamâraa o te haapaoraa, e te hinaaro noa ˈtu ra te taata e rave i te tiamâraa e faarue i te haapaoraa a to ratou mau metua. Ua itehia mai i roto i te hoê titorotororaa i Marite e 80 i nia i te hanere o te mau Marite o “te tiaturi ra e e hau atu i te hoê haapaoraa o te nehenehe e aratai i te faaoraraa.” Ia au i te reira noâ titorotororaa, “hoê i nia e pae o te taata i uiuihia o tei parau e ua taui oia i te haapaoraa i te paariraa mai.” Te faaite ra te hoê titorotororaa i Beresilia e fatata e 25 i nia i te hanere o te mau taata atoa no Beresilia o tei taui i ta ratou haapaoraa.

I tahito ra, e aimârô na te mau taata ma te riri i te mau haapiiraa o te faataa ê ra i te hoê haapaoraa i te tahi atu. Teie te manaˈo matauhia i teie nei, ‘E ere te haapaoraa ta oe e maiti i te mea faufaa.’ Te reira iho â râ anei? E nehenehe anei te haapaoraa ta oe e maiti e ohipa i nia ia oe?

Mai te mau taata hoohoo paari o te ui i te mau uiraa no nia i te mau taihaa e te vahi no reira mai te mau mea i faaitehia, e uiui paha oe ma te paari, ‘Mea nafea tera mau haapaoraa taa ê atoa i te haamataraa, e no te aha?’ Te pahono ra te Bibilia.

Mea nafea te mau haapaoraa i te haamataraa?

I te tau o Iseraela, ua faatupu te arii Ieroboama i te hoê haapaoraa apî fatata hoê tausani matahiti hou o Iesu a haere mai ai i nia i te fenua. O Ieroboama te arii matamua o te basileia apatoerau tiamâ o Iseraela. Ua faaruru oia i te fifi i te aratairaa i te nunaa no te faatupu i ta ˈna mau fa. “Ua faaau . . . te arii i te parau, e ua hamani ihora i na kafa auro e piti, e ua na ô atura i to Iseraela, ohipa rahi ta outou i te haere-noa-raa i Ierusalema. Inaha to Atua e Iseraela e.” (Te mau arii 1, 12:28) Ma te maramarama, ua hinaaro te arii e faaohipa i te haapaoraa no te aratai ê atu i te nunaa taiva ore ia Ierusalema, te vahi ta ratou i faaohipa na no te haamoriraa. Ua haamata te haapaoraa a Ieroboama ehia senekele i te maoro e i te faahopearaa ua haapohehia tau mirioni taata i to te Atua iho â faataeraa i te haavaraa i nia te nunaa apotata o Iseraela. E faanahoraa no te fanaˈo i te maitai poritita te haapaoraa a Ieroboama. Ua haamata te tahi mau haapaoraa a te Hau o te tamau ra i teie mahana mai tera atoa ei tutavaraa i te haapuai i te mana poritita.

Ua faaite te aposetolo Paulo i te tahi atu manaˈo turai o te taata ia haamata oia i te hoê haapaoraa apî ia ˈna i parau: “Ua ite hoi au, ia reva ê atu vau e ô mai ai te urî taehae roa i roto ia outou na, e ore e faaherehere i te nǎnǎ. E tia mai hoi te taata i roto ia outou iho e parau mai i te parau piˈo, ia peehia ratou e te pǐpǐ.” (Ohipa 20:29, 30) E pinepine te mau faatere teoteo i te haamata i te mau pûpû faaroo no te huti i te ara-maite-raa i nia ia ratou iho. Ua amahamaha ma te tuhaa e rave rahi te mau haapaoraa e faahua parau ra ma te hape e e Kerisetiano ratou.

O vai ta te mau haapaoraa e hinaaro e faaoaoa ra?

E haamata paha vetahi i te hoê haapaoraa apî no te pahono i te aniraa a te taata. Ei hiˈoraa, ua faahiti te vea Economist i te mau haapaoraa rarahi i Marite. Te tapao ra teie vea e te maraa ra tera mau haapaoraa no te mea ua “niuhia” te reira “i nia i te hoê â faaueraa tumu e ta te mau taiete manuïa atoa: te tuuraa i te hoani na mua.” Te rave ra te tahi mau haapaoraa rarahi i “te faaanaanataeraa maoti te mau video, hautiraa taata ora e upaupa no teie tau.” Te faahua haapii ra vetahi mau aratai o tera mau haapaoraa i to ratou mau taata ia “monihia, ia ora maitai e ia ore ia haapeapea.” Noa ˈtu e te faahapahia ra tera mau haapaoraa no te faaôraa i roto i te tapihaa o te faaanaanataeraa aore ra “te tapihooraa o te tautururaa ia ˈna iho,” ta tera noâ vea e parau ra, “te pahono noa ra ratou i te aniraa a to ratou mau taata.” Te opani ra te parau faataa: “Ua manuïa roa ino te tahoêraa te tapihooraa e te haapaoraa.”

Noa ˈtu e e ere roa ˈtu te tahi atu mau haapaoraa mai te tapihooraa, te haamanaˈo ra te mau haapaoraa o te “pahono ra i te hinaaro” ia tatou i te faaararaa i horoahia mai e Paulo. Ua papai oia: “Te vai atura . . . te tau e ore ai ratou e farii ai i te parau mau, no te anoenoe ra o to ratou tariˈa, e haaputu ïa ratou i te orometua i au i to ratou iho hinaaro; e fariu ê hoi to ratou tariˈa i te parau mau, a opai tia ˈtu ai i te fabula.”—Timoteo 2, 4:3, 4.

I te mea e e rave rahi haapaoraa o te fa mai ma te hinaaro i te mana poritita, te roo, e te fariiraa i te taatoaraa eiaha râ i te hinaaro e faaoaoa i te Atua, e ere ïa i te mea maere e te vai ra i roto i te haapaoraa te mau mea ino mai te rave-ino-raa i te mau tamarii, te eiâ, te tamaˈi, aore ra te totoaraa. E pinepine roa, e ohipa haavare te haapaoraa. E nafea oe e nehenehe ai e ape i te haavare?

[Parau iti faaôhia i te api 4]

E rave rahi haapaoraa o tei fa mai ma te hinaaro i te mana poritita, te roo, e te fariiraa i te taatoaraa eiaha râ i te hinaaro e faaoaoa i te Atua