Eaha to roto?

Tapura tumu parau

A imi i te mau taoˈa ‘tei vaiihohia i roto ia ˈna’

A imi i te mau taoˈa ‘tei vaiihohia i roto ia ˈna’

A imi i te mau taoˈa ‘tei vaiihohia i roto ia ˈna’

“[Ua] vaiiho-paatoa-hia te taoˈa ra o te paari e te ite i roto ia ˈna.”—KOL. 2:3.

1, 2. (a) Eaha tei itehia mai i 1922, e teihea roa tera mau taihaa i teie nei? (b) Eaha te titau-manihini-raa a te Atua i te taata atoa i roto i ta ˈna Parau?

 E PINEPINE te mau taoˈa tahito i itehia mai i te riro ei parau apî rahi. Ei hiˈoraa, i 1922, i muri aˈe e rave rahi matahiti haa-hua-raa i roto i te mau tupuraa fifi, ua itea mai ia Howard Carter, ihipǎpǎ Beretane, te tahi mea faahiahia roa, te hoê ïa menema paparari ore o Pharao Toutankhamon, fatata e 5 000 taihaa to roto.

2 Noa ˈtu te faahiahia o tei itehia mai e Carter, to roto te rahiraa i te mau fare vairaa taihaa tahito aore ra i ǒ te tahi mau taata i teie nei. Mea faufaa paha te reira i te pae tuatapaparaa aore ra rimaî, i roto râ i to tatou oraraa i te mau mahana atoa, mea iti ïa aore ra aita roa ˈtu. I roto râ i ta ˈna Parau, te Bibilia, te titau manihini ra te Atua ia tatou ia imi i te mau taoˈa faufaa mau no tatou. No te mau taata atoa teie titauraa, e mea hoona aˈe te utua maitai i te mau taoˈa materia atoa.—A taio i te Maseli 2:1-6.

3. Eaha te faufaa o te mau taoˈa ta Iehova e faaitoito ra i to ˈna feia haamori ia imi?

3 A feruri na i te faufaa o te mau taoˈa ta Iehova e faaitoito ra i to ˈna feia haamori ia imi. Te vai ra “te mǎtaˈu ia Iehova,” o te paruru e o te faaora ia tatou i teie tau ati. (Sal. 19:9) E nehenehe “te ite i te Atua” e horoa mai i te haamaitairaa taa ê roa ta te hoê taata e fanaˈo, te hoê ïa taairaa piri roa e Tei teitei. E tia ia tatou ia faaruru ma te manuïa i te mau fifi e te mau peapea o to tatou oraraa i te mau mahana atoa, maoti te mau taoˈa no ǒ mai i te Atua, mai te paari, te ite, e te haroaroaraa. (Mas. 9:10, 11) E nafea e itehia ˈi tera mau taoˈa faufaa roa?

A imi i te mau taoˈa pae varua

4. E nafea e itea ˈi ia tatou te mau taoˈa pae varua ta te Atua i fafau?

4 Ua ite maitai tatou ihea e itehia ˈi te mau taoˈa pae varua, eiaha mai te mau ihipǎpǎ e te tahi atu mau ratere o te imi pinepine i ta ratou mau taoˈa i te mau vahi atoa. Te faaite maira te Parau a te Atua, mai te hoê hohoˈa fenua, ihea roa tatou e ite ai i te mau taoˈa ta te Atua i fafau. Ua papai te aposetolo Paulo no te Mesia: “[Ua] vaiiho-paatoa-hia te taoˈa ra o te paari e te ite i roto ia ˈna.” (Kol. 2:3) A taio ai tatou i tera mau parau, e ui paha tatou: ‘No te aha e imi ai i tera mau taoˈa? Mea nafea te reira i “vaiihohia ˈi i roto” i te Mesia? E e nafea te reira e itehia ˈi?’ No te ite i te pahonoraa, e hiˈopoa maite anaˈe i te mau parau a te aposetolo.

5. No te aha Paulo i papai ai no nia i te mau taoˈa pae varua?

5 Ua papai Paulo i tera mau parau i to ˈna mau taeae i Kolosa. Ua parau atu oia e te manaˈonaˈo ra o ˈna ia ratou ia ‘mahanahana to ratou aau e ia au tahi maite i te aroha.’ (A taio i te Kolosa 2:1, 2. a) No te aha oia i haapeapea roa ˈi? Ua ite Paulo e te pee ra paha te mau taeae i vetahi o ratou o te turu ra i te tahi mau philosophia Heleni aore ra i te haapao-faahou-raa i te Ture a Mose. Ua faaara etaeta oia i te mau taeae: “E ara o te riro noa ˈtu outou i te parau paari e te haavare faufaa ore a te hoê taata ˈtu, i te parau tutuu a te taata nei, mai te â rii a teie nei ao ra, aore i au i ta te Mesia ra.”—Kol. 2:8.

6. No te aha tatou e anaanatae ai i ta Paulo aˈoraa?

6 I teie mahana, te faaû nei tatou i te hoê â mau haafifiraa no ǒ mai ia Satani e ta ˈna ao ino. Te faaau nei te taata i to ratou manaˈo, morare, fa, e huru oraraa i nia i te philosophia a teie nei ao, mai te haafaufaa-rahi-raa i te taata e te haapiiraa niu ore e e tauiui noa te mau mea ora. E tuhaa rahi ta te haapaoraa hape i roto e rave rahi oroa au-rahi-hia. Te haamâha nei e rave rahi faaiteraa afata teata, hohoˈa taviri, pehe, e te vai ra ˈtu â i te mau hinaaro tia ore o te tino, e mea atâta roa e rave rahi tuhaa o te Internet no te feia apî e te feia paari atoa. Ia taio, ia mataitai, e ia faaroo tamau tatou i teie e te tahi atu mau peu a teie nei ao, e taui ohie to tatou huru e haerea i mua i ta Iehova aratairaa, a ore atu ai tatou e mau maite faahou i te ora mau. (A taio i te Timoteo 1, 6:17-19.) E mea faufaa iho â ia taa ia tatou te auraa o ta Paulo parau i to Kolosa e ia haapao maite i ta ˈna aˈoraa ia ore tatou ia hema i te mau marei a Satani.

7. Eaha na mea e piti ta Paulo i parau no te tauturu i to Kolosa?

7 Ia rave faahou tatou i ta Paulo parau i to Kolosa, te tapao ra tatou e i muri aˈe i te faahitiraa i to ˈna haapeapea, ua faaite oia e piti mea o te tamahanahana e o te tahoê ia ratou i roto i te aroha. A tahi, ua faahiti oia i “te ite rahi papu roa.” Ia papu roa ia ratou e ua maramarama maitai ratou i te mau Papai, a haamauhia ˈtu ai to ratou faaroo i nia i te hoê niu aueue ore. (Heb. 11:1) A piti, ua faahiti oia i “te ite mau o te parau aro a te Atua.” Eita e navai ia ite au noa ratou i te parau mau, ia maramarama maitai râ i te mau mea hohonu a te Atua. (Heb. 5:13, 14) E aˈoraa tano mau â tera no to Kolosa e no tatou i teie mahana! E nafea râ e noaa mai ai teie ite mau papu roa? Ua horoa mai Paulo i te taviri i roto i ta ˈna parau hohonu no nia ia Iesu Mesia: “[Ua] vaiiho-paatoa-hia te taoˈa ra o te paari e te ite i roto ia ˈna.”

Te mau taoˈa ‘tei vaiihohia i roto’ i te Mesia

8. A faataa i te auraa o te parau ‘tei vaiihohia i roto’ i te Mesia.

8 Te mau taoˈa atoa o te paari e o te ite ‘tei vaiihohia i roto’ i te Mesia, ua huna-roa-hia anei ïa i te taata? Aita, ia itea mai teie mau taoˈa, e faaitoito hua anaˈe ïa e e tiatonu maite anaˈe ia Iesu Mesia. Te tuati ra te reira e ta Iesu i parau no nia ia ˈna: “O vau te eˈa, e te parau mau, e te ora, aore roa e taata e tae i te Metua ra, maori râ ei ia ˈu.” (Ioa. 14:6) Ia noaa mai te ite i te Atua, e hinaaro tatou i ta Iesu tauturu e aratairaa.

9. Eaha te mau tiaraa o Iesu?

9 Ua parau Iesu e o ˈna atoa “te parau mau, e te ora” eiaha noa râ “te eˈa.” Te faaite ra te reira e e ere noa to ˈna tiaraa ei arai no te haafatata ˈtu i te Metua. E tiaraa faufaa roa atoa to Iesu no te maramarama i te parau mau bibilia e no te fanaˈo i te ora mure ore. E faufaa faaau ore mau â to te mau ofai maitatai pae varua tei hunahia i roto ia Iesu, ta te mau piahi Bibilia haapao maitai e nehenehe e ite. E hiˈopoa anaˈe vetahi o te ohipa roa i nia i to tatou oraraa a muri aˈe e to tatou taairaa e te Atua.

10. Eaha ta te Kolosa 1:19 e 2:9 e haapii maira no nia ia Iesu?

10 “Tei roto . . . ia ˈna te î atoa a te Atua i te parahi-mau-raa.” (Kol. 1:19; 2:9) I te mea e ua ora maoro Iesu i pihai iho i to ˈna Metua i nia i te raˈi, ua ite maitai roa oia i te hinaaro e te huru o to ˈna Metua. I te roaraa o ta ˈna taviniraa i te fenua, ua faaite Iesu ia vetahi ê i ta to ˈna Metua i haapii ia ˈna e ua itehia te mau huru maitatai o to ˈna Metua i roto i ta ˈna mau ohipa. No reira Iesu i na ô ai: “O tei hiˈo mai ia ˈu ra, ua hiˈo ïa i te Metua.” (Ioa. 14:9) Ua hunahia, aore ra te parahi ra, te taatoaraa o te paari e te ite i te Atua i roto i te Mesia. Aita ˈtu ïa e ravea maitai aˈe no te ite ia Iehova maoti râ te haapii-maite-raa i te mau mea atoa no nia ia Iesu.

11. Eaha te tuatiraa i rotopu ia Iesu e te mau parau tohu bibilia?

11 “Oia hoi ta te mau peropheta atoa i parau maira.” (Ohi. 10:43) Ia au i teie mau parau, o Iesu te taata faufaa roa ˈˈe no te faatupu i te parau tohu e rave rahi i roto i te Bibilia. Mai te parau tohu matamua a Iehova i roto i te Genese 3:15 e tae roa ˈtu i te mau orama hanahana o te Apokalupo, e taa-maitai-hia te mau parau tohu bibilia mai te peu noa e e haapaohia te tiaraa o Iesu tei taaihia i te Basileia Mesia. No reira ïa te feia aita e farii ra ia Iesu ei Mesia fafauhia e ore ai e taa e rave rahi parau tohu o te mau Papai Hebera. No reira atoa te feia aita e haafaufaa ra i te mau Papai Hebera, mea rahi hoi te parau tohu no nia i te Mesia i roto, e faariro ai ia Iesu ei taata rahi noa. O te ite ia Iesu te taviri e taa ˈi te mau tavini a te Atua i te auraa o te mau parau tohu bibilia aitâ i tupu atura.—Kor. 2, 1:20.

12, 13. (a) E nafea Iesu e riro ai ei “maramarama o teie nei ao”? (b) No te mea ua matara mai te mau pǐpǐ a te Mesia i te poiri i te pae varua, eaha ïa te titauhia ia ratou?

12 “O vau te maramarama o teie nei ao.” (A taio i te Ioane 8:12; 9:5.) Hou roa Iesu i fanauhia ˈi i te fenua, ua tohu te peropheta Isaia: “Te feia i haere noa na te pouri ra e maramarama rahi tei itea ia ratou; te feia i parahi i roto i te mǎrǔ pohe, ua anaana mai te maramarama i nia ia ratou.” (Isa. 9:2) Ua faataa te aposetolo Mataio e ua faatupu Iesu i taua parau tohu ra i to ˈNa haamataraa i te poro ma te na ô: “A tatarahapa, te fatata mai nei te basileia o te ao,” aore ra raˈi. (Mat. 4:16, 17) Ua haamaramarama ta Iesu taviniraa i te taata i te pae varua e ua faatiamâ ia ratou i te mau haapiiraa hape i te pae faaroo. Ua parau Iesu e: “I haere mai nei au i te ao nei ei tiarama, ia ore tei faaroo mai ia ˈu ra ia parahi noa i te pouri.”—Ioa. 1:3-5; 12:46.

13 E rave rahi matahiti i muri aˈe, ua parau te aposetolo Paulo i to ˈna mau taeae: “I pouri na . . . outou i mutaa ihora, i teie nei râ ua maramarama outou i te Fatu, ia au to outou haerea i te tamarii maramarama.” (Eph. 5:8) E titauhia ia au te haerea o te mau Kerisetiano i te tamarii maramarama, no te mea ua matara mai ratou i te poiri i te pae varua. Te tuati ra te reira e ta Iesu i parau i ta ˈna mau pǐpǐ i roto i te Aˈoraa i nia i te mouˈa: “To outou maramarama, ia anaana ïa i mua i te aro o te taata nei, ia hiˈo ratou i ta outou parau maitai, e ia haamaitai i to outou Metua i te ao,” aore ra raˈi. (Mat. 5:16) Mea au roa anei na oe te mau taoˈa pae varua ta oe i ite i roto ia Iesu? E faaitoito ïa oe ia vetahi ê ia imi i te reira, na roto i ta oe mau parau e to oe atoa haerea Kerisetiano maitai.

14, 15. (a) Mea nafea te mamoe e te tahi atu mau animara i riro ai ei tuhaa o te haamoriraa mau i tahito ra? (b) Eaha te faufaaraa faaau ore o te tiaraa o Iesu ei “Arenio a te Atua”?

14 O Iesu “te Arenio a te Atua.” (Ioa. 1:29, 36) I roto i te Bibilia, e tuhaa rahi ta te mamoe i roto i te faaoreraa i te hara e te haafatataraa ˈtu i te Atua. Ei hiˈoraa, i muri aˈe i to Aberahama faaiteraa e ua ineine oia i te pûpû i ta ˈna tamaiti, ua parauhia ia ˈna eiaha e haapohe ia Isaaka, e monohia hoi oia e te hoê mamoe oni. (Gen. 22:12, 13) I to Iseraela faaoraraahia mai Aiphiti mai, e tuhaa rahi â ta te mamoe, ei “oroa pasa ïa na Iehova” i taua taime ra. (Exo. 12:1-13) I muri iho, ua faanaho te Ture a Mose i te pûpûraa animara rau, to roto atoa te mamoe e te puaaniho.—Exo. 29:38-42; Lev. 5:6, 7.

15 Eita roa taua mau tusia ra—e ta te taata e pûpû—e nehenehe e faaore i te hara e te pohe. (Heb. 10:1-4) O Iesu râ “te Arenio a te Atua, o tei hopoi ê atu i te hara o te ao,” a riro atu ai oia ei mea faufaa aˈe i te mau taoˈa materia atoa tei itehia mai. No reira, e mea maitai ia rave tatou i te taime no te haapii maite i te faanahoraa faahiahia o te hoo e no te faatupu i te faaroo i te reira. Ia na reira tatou e noaa ˈi te haamaitairaa rahi, no te “nǎnǎ iti” te hanahana e te Mesia i nia i te raˈi e no te mau “mamoe ê atu” te ora mure ore i roto i te paradaiso i te fenua.—Luka 12:32; Ioa. 6:40, 47; 10:16.

16, 17. No te aha e mea faufaa roa ˈi ia maramarama i to Iesu tiaraa ei “Aratai rahi e te Faaoti i to tatou faaroo”?

16 “A tiatonu maite ai to tatou mata ia Iesu, te Aratai rahi e te Faaoti i to tatou faaroo. Ua faaoromai oia i te pou haamauiuiraa, aore i haapao i te haama, no te oaoa i tuuhia mai i mua ia ˈna, e te parahi ra i teie nei i te pae atau o te terono o te Atua.” (Hebera 12:2, MN) I roto i te Hebera pene 11, te faataa maitai ra Paulo i te faaroo, ma te horoa i to ˈna auraa papu e te iˈoa o te mau tane e vahine tei ora ia au i to ratou faaroo mai ia Noa, Aberahama, Sara, e Rahaba. Ma te manaˈo i te reira, te faaitoito ra Paulo i to ˈna mau taeae ia ‘tiatonu maite to ratou mata ia Iesu, te Aratai rahi e te Faaoti i to tatou faaroo.’ No te aha?

17 E faaroo puai to tera mau tane e vahine haapao maitai o te Hebera pene 11 i te parau fafau a te Atua, aita râ ratou i ite roa e nafea te Atua e faatupu ai i te reira na roto i te Mesia e te Basileia. I roto ïa i teie auraa i ore ai to ratou faaroo i tia roa. Inaha, aita atoa te feia ta Iehova i faaohipa no te papai e rave rahi parau tohu no nia i te Mesia, i taa roa i te auraa o ta ratou i papai. (Pet. 1, 1:10-12) Na Iesu noa e faaoti, aore ra e faatia roa, i te faaroo. Mea faufaa roa ïa ia maramarama maitai e ia farii tatou i to Iesu tiaraa ei “Aratai rahi e te Faaoti i to tatou faaroo”!

A imi â

18, 19. (a) A faaite mai i te tahi atu mau ofai maitatai pae varua tei hunahia i roto i te Mesia. (b) No te aha e tiatonu maite ai ia Iesu no te ite i te mau taoˈa pae varua?

18 Ua hiˈopoa mai tatou i te tahi noa mau tiaraa faufaa roa o Iesu i roto i te opuaraa a te Atua e faaora i te huitaata. E ofai maitatai pae varua atu â tei roto i te Mesia. E oaoa e e maitai mai tatou i te iteraa i te reira. Ei hiˈoraa, te faahiti ra te aposetolo Petero ia Iesu mai “te Aratai rahi o te ora” e te “fetia poipoi” e hiti mai. (Ohi. 3:15, MN; 5:31; Pet. 2, 1:19) E te faaohipa ra te Bibilia i te taˈo “Amene” no Iesu. (Apo. 3:14) Ua ite anei oe i te auraa e te faufaaraa o teie mau tiaraa? Ua parau hoi Iesu e “e imi, e itea ïa ia outou.”—Mat. 7:7.

19 I roto i te tuatapaparaa atoa, to Iesu anaˈe te oraraa faufaa roa ˈˈe tei taaihia i to tatou maitai mure ore. Tei roto ia ˈna te mau taoˈa pae varua ta te feia atoa e imi maite i te reira e ite ohie. Ia oaoa e ia maitai oe i te iteraa i te mau taoˈa ‘tei vaiihohia i roto ia ˈna.’

[Nota i raro i te api]

a Kolosa 2:1, 2: “Te hinaaro nei hoi au ia ite outou e ati rahi to ˈu ia outou, e to Laodikea, e te feia atoa aore i ite ia ˈu i tau tino nei; ia mahanahana to ratou aau, i te au-tahi-maite-raa i te aroha, e ia noaa te ite rahi papu roa ra, ia farii maite i [“te ite mau o,” MN] te parau aro a te Atua Metua e ta te Mesia ra hoi.”

Te haamanaˈo ra anei outou?

• Te faaitoitohia ra te mau Kerisetiano ia imi i teihea mau taoˈa?

• No te aha ta Paulo aˈoraa no to Kolosa e tano noa ˈi no tatou i teie mahana?

• A faaite e a faataa i te tahi mau taoˈa pae varua ‘tei vaiihohia i roto’ i te Mesia.

[Uiraa haapiiraa]

[Hohoˈa i te api 13]

E aratai te Bibilia ia tatou, mai te hoê hohoˈa fenua, i te mau taoˈa ‘tei vaiihohia i roto’ i te Mesia