Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Eiaha ‘e hiˈo i muri’

Eiaha ‘e hiˈo i muri’

Eiaha ‘e hiˈo i muri’

“O te taata e tuu i te rima i nia i te arote a hiˈo ai i muri, e ore ïa e au i te basileia o te Atua.”—LUKA 9:62.

EAHA TA OUTOU E PAHONO?

No te aha ia ‘haamanaˈo ai tatou i te vahine a Lota’?

Eiaha tatou ia manaˈonaˈo noa i teihea na ohipa e toru?

E nafea tatou e haere noa ˈi i mua e te faanahonahoraa a Iehova?

1. Eaha te faaararaa ta Iesu i horoa, e eaha te uiraa e hiti mai?

 “E HAAMANAˈO i te vahine a Lota.” (Luka 17:32) E faaararaa puai teie ta Iesu i horoa a fatata e 2 000 matahiti aˈenei tei faufaa roa ˈtu â i teie mahana. Eaha râ ta Iesu i hinaaro e parau? Aita te mau ati Iuda e faaroo ra ia ˈna i hinaaro i te faataaraa hau, ua ite hoi ratou eaha tei tupu i te vahine a Lota a horo ê ai oia ia Sodoma e to ˈna utuafare. Ma te faaroo ore, ua hiˈo oia i muri e ua riro atura ei pou miti.—A taio i te Genese 19:17, 26.

2. No te aha te vahine a Lota i hiˈo ai i muri, e eaha tei tupu?

2 No te aha râ te vahine a Lota i hiˈo ai i muri? Ua hinaaro anei o ˈna e hiˈo eaha te tupu ra? Mea fifi anei no ˈna ia tiaturi e te haamouhia ra te oire? Te ere ra anei oia i te faaroo? Te mihi ra anei o ˈna i te mau mea atoa ta ˈna i vaiiho i Sodoma? (Luka 17:31) Noa ˈtu eaha te tumu i hiˈo ai oia i muri, ua pohe o ˈna no to ˈna faaroo ore. A feruri na! Ua pohe o ˈna i te hoê â mahana e te feia ino o Sodoma e Gomora. No reira Iesu i na ô ai: “E haamanaˈo i te vahine a Lota”!

3. Mea nafea Iesu i te haapapuraa i te faufaaraa ia ore e hiˈo i muri?

3 Te ora atoa nei tatou i te hoê tau mea faufaa roa ia ore e hiˈo i muri, aore ra e manaˈo noa i te mau mea ta tatou i vaiiho. O ta Iesu ïa i haapapu a pahono ai i te uiraa a te hoê taata tei hinaaro e hoˈi e aroha ˈtu i to ˈna utuafare hou a riro ai ei pǐpǐ: “O te taata e tuu i te rima i nia i te arote a hiˈo ai i muri, e ore ïa e au i te basileia o te Atua.” (Luka 9:62) Mea etaeta anei te pahonoraa a Iesu? Aita, ua ite hoi o ˈna e e otoheraa noa teie no te ape i te hopoia e riro ei pǐpǐ. No Iesu, te hiˈo ra ïa tera taata i muri. E nehenehe te hoê taata e arote nei e hiˈo i muri maa taime aore ra e vaiiho i ta ˈna mauhaa a fariu roa ˈtu ai i muri. Eita râ o ˈna e haapao faahou i tei titauhia ia rave o ˈna e eita o ˈna e rave maitai i ta ˈna ohipa.

4. Ia tiatonu to tatou mata i te aha?

4 Ia tiatonu to tatou mata i te mau mea i mua, eiaha tatou e haapao faahou i te mea tahito. Tera ïa ta te Maseli 4:25 e faataa maitai ra: “E hiˈo tia ˈtu to mata i mua ia oe, e fariu i to opani mata i mua ˈtu ia oe.”

5. No te aha eiaha ˈi e hiˈo i muri?

5 Te vai ra te tumu maitai e ore ai tatou e hiˈo i muri: te ora nei tatou i te “anotau hopea.” (Tim. 2, 3:1) Fatata roa te ao taatoa nei, eiaha noa e piti oire iino, i te haamouhia. Eaha te tauturu ia tatou ia ore e ite i te hoê â faahopearaa e te vahine a Lota? Na mua roa, mea faufaa ia ite eaha te mau mea i muri ia tatou. (Kor. 2, 2:11) E hiˈopoa anaˈe ïa eaha tera mau ohipa e ia aha no te ore e tiatonu i tera mau mea.

TE MANAˈO E MEA AU AˈE I TERA TAU RA

6. No te aha eiaha ˈi e tiaturi noa i ta tatou e haamanaˈo ra?

6 E nehenehe tatou e manaˈo ma te hape e mea au aˈe te oraraa i tera tau ra. Eiaha râ e tiaturi noa i ta tatou e haamanaˈo ra. E manaˈo paha tatou e e ere to tatou mau fifi tahito i te mea ino roa e mea oaoa aˈe tatou i na mua ˈˈe. E haamata paha tatou i te hinaaro e hoˈi i taua oraraa tahito ra. Te faaara maira râ te Bibilia: “Eiaha oe e parau e, Eaha te mea i maitai ai tei mutaaihora anotau i teie nei anotau? aore hoi oe i ui maitai i te reira parau.” (Koh. 7:10) No te aha mea atâta roa ˈi teie huru feruriraa?

7-9. (a) Eaha tei tupu i te mau Iseraela i Aiphiti? (b) No te aha te mau Iseraela e oaoa ˈi? (c) Ua haamata te mau Iseraela i te amuamu i te aha?

7 A hiˈo na i tei tupu i te mau Iseraela i te tau o Mose. I te omuaraa, ua farii-maitai-hia ratou i Aiphiti. I muri aˈe râ i te tau o Iosepha, “ua tuu aˈera [to Aiphiti] i te feia faaau-ohipa i nia [i te mau Iseraela] ei faateiaha ia ratou i te hopoia.” (Exo. 1:11) I te pae hopea, ua faaue Pharao e ia haapohehia te mau aiû tamaroa a Iseraela, ia ore ratou ia rahi roa mai. (Exo. 1:15, 16, 22) No reira Iehova i parau ai ia Mose: “Ua hiˈo papu vau i te pohe [o] to ˈu ra mau taata i Aiphiti, e ua faaroo vau i to ratou auê i ta ratou mau faaau ohipa; e ua ite hoi au i to ratou oto.”—Exo. 3:7.

8 Auê te mau Iseraela i te oaoa a faarue ai ratou ia Aiphiti ei nunaa tiamâ! Ma te faahiahia, ua ite ratou i te mana o Iehova a tairi ai o ˈna ia Pharao teoteo e to ˈna nunaa i na ati ahuru. (A taio i te Exodo 6:1, 6, 7.) Aita noa to Aiphiti i faatiamâ i te mau Iseraela, ua onoono maite atoa râ ia ratou ia faarue i to ratou fenua ma te horoa i te auro e te ario e rave rahi i parauhia ˈi e ua “pau ihora to Aiphiti” i te nunaa o te Atua. (Exo. 12:33-36) Ua oaoa atoa Iseraela i te ite i te haamouraahia Pharao e ta ˈna mau nuu i roto i te miti Uteute. (Exo. 14:30, 31) Eaha râ to ratou faaroo i te puaihia i te ite i teie mau mea faahiahia!

9 Mea fifi ia tiaturi e i muri iti noa ˈˈe i to ratou faaora-semeio-raahia, ua haamata teie nunaa i te amuamu. I te aha? I te maa! Aita ratou i mauruuru i ta Iehova e horoa nei na ratou e ua amuamu: “Te manaˈo nei hoi tatou i te iˈa ta tatou i amu noa i Aiphiti ra; e te tutama, e te meleni, e te hezira, e te oniani, e te sumi; area i teie nei, ua pohe tatou: aita roa o mua i to tatou mata maori râ o teie nei mâna.” (Num. 11:5, 6) Ua hape roa to ratou huru feruriraa e ua hinaaro roa ˈtura ratou e hoˈi i te fenua tei faatîtî ia ratou! (Num. 14:2-4) Ua hiˈo te mau Iseraela i muri e ua ere i te farii maitai a Iehova.—Num. 11:10.

10. Eaha te haapiiraa e huti mai i te hiˈoraa o te mau Iseraela?

10 Eaha te haapiiraa e huti mai? I mua i te fifi, eiaha e manaˈo noa e mea au aˈe to tatou oraraa i na mua ˈˈe, hou paha a ite mai ai i te parau mau. E ere i te mea ino ia huti i te haapiiraa i ta tatou i rave i na mua ˈˈe aore ra ia manaˈonaˈo i te mau taime maitai ta tatou i ite. Mea faufaa râ ia tapea i te manaˈo aifaito e te tano. Aita anaˈe, e mauruuru ore roa ˈtu â tatou i to tatou oraraa nei a hinaaro atu ai e hoˈi i to tatou huru oraraa tahito.—A taio i te Petero 2, 2:20-22.

TE MAU HAAPAERAA I RAVEHIA NA

11. Eaha to vetahi huru i te mau haapaeraa ta ratou i rave i mutaa ihora?

11 ‘Ahani e ahani,’ ta vetahi ïa e parau a manaˈonaˈo ai i te mau haapaeraa ta ratou i rave na, mai te haereraa i te haapiiraa teitei, te noaaraa i te tiaraa aore ra i te hoê oraraa fanaˈo. Mea rahi o to tatou mau taeae e tuahine tei vaiiho i ta ratou ohipa aufau-maitai-hia i roto i te tapihooraa, te faaanaanataeraa, te haapiiraa, aore ra te tuaro. Aitâ râ te hopea i tae mai atura. Te manaˈonaˈo noa ra anei oe i to oe oraraa ahani aita oe i rave i tera mau haapaeraa?

12. Eaha to Paulo manaˈo no nia i te mau mea ta ˈna i vaiiho i muri?

12 Mea rahi ta te aposetolo Paulo i vaiiho no te pee i te Mesia. (Phil. 3:4-6) Eaha to ˈna manaˈo no nia i te reira? Te na ô ra o ˈna: “O taua mau mea taoˈa na ˈu ra, o ta ˈu ïa i faariro ei mea faufaa ore i te Mesia nei.” No te aha? Te parau nei â o ˈna: “Oia mau ïa e mea faufaa ore atoa te mau mea atoa nei ia ˈu, i te maitai rahi ra i te ite i te Mesia i tau Fatu ra ia Iesu: e faarue ai au i te mau mea atoa ra, e e aua ïa ia ˈu, ia noaa ia ˈu te Mesia.” a (Phil. 3:7, 8) Mai te hoê taata te ore e tatarahapa ia faarue i te pehu, oia atoa aita Paulo i tatarahapa i to ˈna mau toroa i roto i teie nei ao ta ˈna i vaiiho i muri ia ˈna. E ere roa ˈtu te reira i te mea faufaa faahou no ˈna.

13, 14. E nafea ia pee i te hiˈoraa o Paulo?

13 Eaha te tauturu mai ia haamata tatou i te manaˈonaˈo i te mau mea ta tatou i nehenehe e rave? A pee i te hiˈoraa o Paulo. E nafea? A feruri i te faufaaraa o ta oe e fanaˈo nei. E taairaa maitai to oe e o Iehova e e taata taiva ore oe no ˈna. (Heb. 6:10) Aita aˈe mea ta teie nei ao e pûpû mai te nehenehe e faaauhia i ta Iehova e horoa nei no tatou e i ta ˈna e horoa mai i mua nei.—A taio i te Mareko 10:28-30.

14 Ua faahiti atoa Paulo i te tahi atu mea te tauturu ia tatou ia vai taiva ore noa, oia hoi ‘ua haamoe o ˈna i te mau mea i muri ra e ua titau atu i tei mua.’ (Phil. 3:13) Te faaite maira o Paulo e piti ohipa e titauhia ia rave. Mea faufaa na ohipa toopiti. A tahi, e haamoe anaˈe i te mau mea i vaiihohia i muri. Eiaha tatou e haamâuˈa i to tatou taime e itoito no te haapeapea roa ino i tera mau mea. Te piti, mai te hoê taata horo e ite ra i te reni tapaeraa, mea faufaa roa ia titau, aore ra ia hiˈo noa, i te mau mea i mua.

15. No te aha mea maitai ai ia feruri maite i te hiˈoraa o te mau tavini taiva ore a te Atua?

15 E itoitohia tatou i te haere noa i mua ma te ore e hiˈo i muri ia feruri maite tatou i te hiˈoraa o te mau tavini taiva ore a te Atua o te tau tahito e o teie mahana. A hiˈo na ia Aberahama raua Sara. Ahani raua i manaˈonaˈo noa ia Ura, ‘e tia noa ia raua ia hoˈi atu.’ Aita râ. (Heb. 11:13-15) Mea rahi aˈe ta Mose i vaiiho i muri ia ˈna i te tahi atu Iseraela i to ˈna faarue-matamua-raa ia Aiphiti. Aita te Bibilia e faaite maira e ua mihi o ˈna i tera mau mea, te parau maira râ: “E taoˈa rahi hoi ia ˈna te mau faainoraa, i te Mesia nei, i te mau taoˈa atoa o Aiphiti ra, te haapao maite ra hoi oia i te utua ra ei hoo.”—Heb. 11:26.

TE MAU TUPURAA FIFI TA TATOU I FAARURU NA

16. E nafea te mau tupuraa fifi tahito e ohipa ˈi i nia ia tatou?

16 Ua fifihia paha tatou i mutaa ihora. Peneiaˈe te haapeapea noa nei tatou i ta tatou mau hara aore ra hape tahito. (Sal. 51:3) Te inoino aore ra te mauiui noa ra paha tatou i te aˈoraahia mai tatou. (Heb. 12:11) E manaˈonaˈo noa paha tatou i te tahi mea tano ore ta tatou i faaruru aore ra i manaˈo i faaruru. (Sal. 55:2) Ia aha ïa ia ore e manaˈonaˈo noa i tera mau ohipa tahito? Teie e toru hiˈoraa.

17. (a) No te aha Paulo i faataa ˈi ia ˈna mai te hoê taata “tei iti roa ˈtu i tei iti roa i te feia moˈa atoa”? (b) Eaha tei tauturu ia Paulo ia ore ta ˈna mau hape tahito ia haaparuparu ia ˈna?

17 Te mau hape tahito. Ua faataa Paulo ia ˈna mai te hoê taata “tei iti roa ˈtu i tei iti roa i te feia moˈa atoa.” (Eph. 3:8) No te aha? “No te mea i hamani ino vau i te ekalesia [aore ra amuiraa] o te Atua,” ta ˈna ïa i parau. (Kor. 1, 15:9) Auê te aau o Paulo i te horuhoru a farerei ai i te tahi mau taeae e tuahine ta ˈna i hamani ino na! Aita râ o ˈna i vaiiho i tera mau manaˈo toaruaru ia haaparuparu ia ˈna. Ua haamanaˈo noa o ˈna i te hamani maitai rahi ta ˈna i fanaˈo. (Tim. 1, 1:12-16) Na to ˈna mauruuru i turai noa ia ˈna i roto i ta ˈna taviniraa. Ua haamoe Paulo i te mau mea ta ˈna i vaiiho, oia atoa ïa ta ˈna mau hape tahito. Eita e nehenehe e taui i ta tatou i rave na, e mâuˈa noa ïa to tatou puai ia haamanaˈo noa tatou i te reira. E haamanaˈo anaˈe râ i te aroha ta Iehova i faaite mai e e faaohipa anaˈe i to tatou puai no te tavini ia ˈna.

18. (a) Eaha te tupu ia manaˈonaˈo noa tatou i te tahi aˈoraa i horoahia mai? (b) E nafea ia pee i te mau parau a Solomona no nia i te fariiraa i te tahi aˈoraa?

18 Aˈoraa etaeta. Ia manaˈonaˈo noa tatou i te tahi aˈoraa i horoahia mai, e nehenehe tatou e mauiui aore ra e inoino a ‘pau atu ai te aho,’ aore ra a paruparu atu ai. (Heb. 12:5) Noa ˈtu e ua patoi tatou i te hoê aˈoraa aore ra ua farii e ua paruparu atura, hoê â huru: aita tatou i vaiiho i te aˈoraa ia tauturu ia tatou. Mea maitai aˈe ia pee i te mau parau a Solomona: “E tapea etaeta i te aˈo: eiaha roa e tuua; e vaiiho maite i te reira; o to oe ïa ora.” (Mas. 4:13) Mai te hoê taata faahoro e pee ra i te mau tapao i nia i te purumu, e farii anaˈe i te aˈoraa, e pee anaˈe i te reira e e haere anaˈe i mua.—Mas. 4:26, 27; a taio i te Hebera 12:12, 13.

19. E nafea ia pee i te faaroo o Habakuka e o Ieremia?

19 Ohipa tano ore aore ra e au ra e mea tano ore. I te tahi taime, e au paha tatou i te peropheta Habakuka tei tiaoro ia Iehova ia haava mai. Aita o ˈna i taa no te aha te Atua e vaiiho noa ˈi i te tahi mau ohipa tano ore ia tupu. (Hab. 1:2, 3) Mea faufaa mau ia pee i te faaroo o teie peropheta, tei parau: “E oaoa vau ia Iehova, e ouˈauˈa noa vau i te Atua i to ˈu nei ora.” (Hab. 3:18) Mai ia Ieremia, ia “tiaturi” tatou ia Iehova te Atua parau-tia ma te faaroo puai, e papu ia tatou e e faaafaro iho â o ˈna i te mau mea atoa i te taime tano.—Oto 3:19-24.

20. E nafea ia faaite e ‘te haamanaˈo ra tatou i te vahine a Lota’?

20 E anotau oaoa mau teie! Te ite nei tatou i te mau tupuraa faahiahia mau e e fatata roa tatou i te ite e rave rahi atu â. Te haere ra te faanahonahoraa a Iehova i mua, ia na reira atoa tatou e tia ˈi. E pee anaˈe i te aˈoraa Bibilia e hiˈo i mua, eiaha i muri. Mea na reira tatou e faaite ai e ‘te haamanaˈo ra tatou i te vahine a Lota’!

[Nota i raro i te api]

a Te taˈo “aua” i roto i te reo Tahiti, o te hoê ïa vahi i reira e faaruehia ˈi te mau mea hairiiri atoa. E te auraa o te taˈo tumu i hurihia ei “aua,” o te tahi atoa ïa mea tei “faaruehia na te urî” aore ra o “te tutae.” No te hoê aivanaa Bibilia, ua faaohipa Paulo i teie taˈo no te hoê ohipa ta te hoê taata e faarue roa ino. Mea faufaa ore e mea hairiiri roa te reira no tera taata e o ta ˈna e ore e hinaaro e ite faahou.

[Uiraa haapiiraa]