1. Улус колдуунда мөңге чурттаары чүге болдунмас деп бодаар?

 ХӨЙ улус кадык болур дээш, шын чемненирин, шимченирин кызып турар. Ынчаар кылгаш, мөңге чурттаар деп идегевес. Бир талазында ону болдунмас деп санаар. А өске талазында кым-на мөңгеде кырган болуксаар деп бодаар. Ынчалза-даа Иисус мөңге чуртталганы аянныг деп чугаалаан. Чижээ, ооң сөстерин Иоанн 3:16 биле 5:24-тен номчуп болур.

2. Иоанн номунуң 6-гы эгеде мөңге чуртталга дугайында чүнү чугаалаан? (Иоанн 6:39, 40).

² Бир катап Иисус хуулгаазын арга-биле муң-муң кижилерни хлеб, балык-биле чемгергени кайгамчык a. Ынчалза-даа дараазында хүн ооң сөстери улусту оон-даа кайгаткан. Олар Галилея далайның эриинге Капернаумга кээрге, Иисус өлген улус дирлип кээр база мөңге чурттаар деп чугаалаан. (Номчуптуңар: Иоанн 6:39, 40.) Чок апарган чоок улузуңар болгаш эш-өөрүңер дугайында бодап көрүңер даан. Олар дирлип келгеш, силер-биле өөрүшкүлүг мөңгеде чурттап болур. Ынчалза-даа Иоанн 6-гы эгеде Иисустуң дараазында сөстери ооң  дыңнакчыларынга билдинмес болган. Амгы үеде база ол сөстер хөй улуска нарын. Иисус чүнү чугаалаан?

3. Иоанн 6:51-де Иисус бодунуң дугайында чүнү чугаалаан?

³ Кажан Иисус улусту чемгерип каарга, олар кургаг ховуга өгбелеринге Иегованың берген манназын сактып келгеннер. Бижилгеде ону «дээрден баткан тараа» дээнин олар билир турган (Ыд. ыр. 104:40; Ин. 6:31). Ынчангаш оларны Иисус ажыктыг чүүлге өөредир дээш, маннаны билирин ажыглаан. Маннаны чиген улус дөмей-ле өлген (Ин. 6:49). А Иисус бодун «дээрден хлеб», «Бурганның хлеви», «амы-тынны бээр хлеб» деп адаан (Ин. 6:32, 33, 35). Иисус биле маннаның аразында кол ылгалды ол мынчаар чугаалаан: «Мен дээрге дээрден дүжүп келген, амылыг хлеб-тир мен. Ол хлебти чиген кижи мөңге амыдыралды алыр». (Номчуптуңар: Иоанн 6:51.) Иисусту дыңнап турган еврейлер аайын тыппаан. Иисус кандыг уткалыг «дээрден дүжүп келген, амылыг хлеб»? База чүге ол «хлеб» Бурганның өгбелерин чемгерген маннадан дээрел? Иисус оларга «хлеб дээрге-ле Мээң мага-бодум» деп айтып берген. Ооң утказы кандыг? Бо айтырыгның харыызын тып алыры чугула, чүге дизе бистиң база чоок улузувустуң мөңге чурттаары оон хамааржыр. Ынчангаш сайгарып көрээлиңер.

«АМЫЛЫГ ХЛЕБ» БАЗА «МЭЭҢ МАГА-БОДУМ»

4. Чамдык улус Иисустуң сөстерин чүге дыка кайгаан?

⁴ Чиир ужурлуг хлеви дээрге «бо делегейниң улузу амыдыразын дээш» ооң бериптер мага-боду деп Иисус чугаалаарга, дыңнакчылары кайгай берген. Олар ооң мага-бодун дорт уткалыг азы кижи эъдин чииринче кыйгырып турар деп бодаан чадавас (Ин. 6:52). Иисус улаштыр оларны оон-даа кайгаткан чүүл чугаалаан: «Бир эвес Кижи амытан Оглунуң мага-бодун чивес база Ооң ханын ишпес болзуңарза, бодуңарда амыдырал чок болур» (Ин. 6:53).

5. Иисус бодунуң ханын дорт ижеринче улусту кыйгырбаанын кайыын билир бис?

⁵ Нойнуң үезинде Бурган кижилерге хан чиирин хоруп каан (Э. д. 9:3, 4). Израильчилерге хоойлуну бергеш, Иегова ол негелдезин катаптаан. Ону сагываан кижини өлүрүп шиидер турган (Лев. 7:27). Иисус еврейлерни Моисейниң хоойлузун шуптузун сагыырын өөредип турган (Мф. 5:17—19). Ынчангаш ол бодунуң мага-бодун дорт уткалыг чип, ханын ижеринче кыйгырган деп бодаары шын эвес. Иисустуң сөстери чеже-даа чиктиг дыңналза, ында — мөңге амыдыралдың —дүлгүүрү бар (Ин. 6:54).

6. Иисус «мага-бот» биле «хан» деп сөстерни доора утказында ажыглаанын кайыын билир бис?

⁶ Иисус «мага-бот», «хан» деп сөстерни дорт эвес, а доора уткалыг ажыглааны билдингир. Ындыг арганы ол ооң мурнунда база ажыглап турган. Чижээ, самарий херээженге ол мынча дээн: «Мээң аңаа бээрим сугну ижер кижи кажан-даа суксавас. Мээң аңаа бээр суум ооң иштинге мөңге амыдыралче агып баткан суг бажы болу бээр» (Ин. 4:7, 14) b. Чогум ол самарий херээженге кандыг-бир кудук суу  мөңге чуртталга бээр деп чугаалаваан. Ооң-биле дөмей улус дорт уткалыг ооң мага-бодун чигеш, ханын ижер болза, мөңге чуртталга алыр деп, Иисус Капернаумга өөретпээн.

МАГА-БОТ БИЛЕ ХАН ДУГАЙЫНДА ИИСУС ООН ЫҢАЙ КАЖАН ЧУГААЛААН?

7. Иоанн 6:53-те Иисустуң сөстерин чамдык улус канчаар тайылбырлаар?

⁷ Чамдык чүдүлгелер Иоанн 6:53-те Иисус Дээргиниң кежээзинге чүнү кылырын чугаалаан деп өөредип турар. Ону тургузуп тургаш, ол база катап мага-бот биле хан дугайында чугаалаан болгай (Мф. 26:26—28). Ынчангаш олар Дээргиниң кежээзинге шупту улус хлебти чип, кызыл араганы ижер ужурлуг дээр. Ол шын бе? Ол айтырыгның харыызын билип алыры чугула. Чүге дизе чылдың-на Сактыышкын кежээзинче бистиң-биле сая-сая кижи чыглып кээр. Иоанның 6-гы эгеде болуушкун Дээргиниң кежээзинден дыка ылгалып турарын көөр бис.

8. Иоанн 6-гы эгеде болуушкун Дээргиниң кежээзинден чүзү-биле ылгалдыг? (Чуруктарны база көрүңер.)

⁸ Баштай ийи ылгалче кичээнгейни салыылыңар. Бирээде, Иисус каяа база кажан Иоанн 6:53—56-да сөстерни чугаалаан? Ол болуушкун б. э. 32 чылда Галилеяга болган. А Дээргиниң кежээзин  бир хире чыл эрткенде Иерусалимге доктааткан. Ийиде, ол сөстерни Иисус кымга чугаалаан? Галилеяга чон Иегованың дугайында билиглер эвес, а аъш-чем бодап турган (Ин. 6:26). Иисус оларга билип алыры берге чүүл чугаалаарга, олар дораан-на дыңнавайн барган. Чамдык өөреникчилери безин ону каапкан (Ин. 6:14, 36, 42, 60, 64, 66). Бир хире чыл эрткенде б. э. 33 чылда болган бирги Дээргиниң кежээзи-биле ону деңнеңер. Аңаа Иисус-биле ооң 11 шынчы элчиннери турган. Олар Иисустуң өөредиглерин чамдыызын билбезе-даа, ооң-биле кады арткан. Галилеяга улуска бодаарга, шынчы элчиннери Иисус дээрден дүжүп келген Бурганның Оглу деп бүзүреп турган (Мф. 16:16). Ол өөреникчилерин: «Бүгү шенелделеримни Мээң-биле кады ажып эрткен болгай силер» — деп мактаан (Лк. 22:28). Ол ийи ылгалдан безин, Иоанн 6:53-те сөстер Дээргиниң кежээзинге хамаарышпас деп илдең. Ол ийи болуушкун оон ыңай чүзү-биле ылгалып турарын көрээлиңер.

ИИСУСТУҢ СӨСТЕРИ СИЛЕРГЕ КАНДЫГ УТКАЛЫГ?

9. Дээргиниң кежээзинге Иисустуң чугаалаан сөстери кымга хамааржыр?

⁹ Дээргиниң кежээзинге Иисус элчиннерге ажыткы чок хлеб бергеш, ооң мага-бодун илереткенин чугаалаан. Оон кызыл араганы дамчыткаш, бо дээрге «чагыг-керээ чарар... ханым» деп тайылбырлаан (Мк. 14:22—25; Лк. 22:20; 1 Кор. 11:24). База бир чугула чүүл: Иисус чагыг-керээни сагындырган. Иегова чаа чагыг-керээни чаа Израиль-биле чарган. Өскээр чугаалаарга, шупту улус-биле эвес, а чүгле Иисус-биле кады «Бурганның Чагыргазынга» бараалгаар кижилер-биле керээ (Евр. 8:6, 10; 9:15). Элчиннер чамдык чүвени чедир билбес-даа болза, удатпаанда ыдыктыг сүлдеге чагдырткаш, Иисус-биле өрү дээрге хааннаар кылдыр, чаа чагыг-керээниң киржикчилери апарган (Ин. 14:2, 3).

10. Галилеяга таварылгадан Дээргиниң кежээзи оон ыңай чүзү-биле ылгалдыг? (Чурукту база көрүңер.)

¹⁰ Дээргиниң кежээзинге Иисустуң чугаалаан сөстери чүгле «бичежек коданга» хамааржырын эскерип көрүңер (Лк. 12:32). Баштайгы бөлүкче ол кежээ Иисус-биле кады турган шынчы элчиннер кирген. Олар болгаш соонда бөлүкче немешкен кижилер Дээргиниң кежээзинге хлебти амзаар, кызыл араганы ижер. Өрү дээрге Иисустуң чанынга черни оларга белеткеп каан. Ол дээрге база бир ылгал. Иисустуң Дээргиниң кежээзинге чугаалаан сөстери чүгле бичежек бөлүкке хамааржыр. А Галилеяга сөстери кызыгаар чок санныг улуска хамааржып турган.

11. Иисустуң Галилеяга чугаалаан йөрээли шупту кижилерге хамааржырын кайыын билир бис?

¹¹ Галилеяга, б. э. 32 чылда, Иисусту дыңнап турган улустуң хөй кезии хлеб чиксээн. Ынчалза-даа Иисус оларның кичээнгейин аъш-чемден артык чугула, мөңге амыдырал бээр, чүүлче угландырган. Өлген улус сөөлгү хүнде дирлип келгеш, мөңге чурттап болур деп, Иисус чугаалаан. Соонда, Дээргиниң кежээзинге шилиттинген улуска сөстеринге бодаарга, Галилеяга сөстери шупту  кижилерниң ап болур кайгамчык йөрээлинге хамааржыр. Ынчангаш ол: «Хлеб дээрге-ле Мээң мага-бодум ол-дур. Мен ону бо делегейниң улузу амыдыразын дээш, берип турар мен» — деп чугаалаан (Ин. 6:51).

12. Мөңге чуртталганы алыр дизе, кижиге кандыг негелде бар?

¹² Иисустуң Галилеяга чугаалаан сөстери черге чурттап чораан шупту улус мөңге чуртталганы алыр дээн уткалыг бе? Чок. Чүгле «ол хлебти чиген кижи», өскээр чугаалаарга, Иисуска бүзүрелин херек кырында көргүзүп чоруур кижи мөңге амыдыралды алыр. Хөй-хөй христиан чүдүлгелиг улус Иисуска бүзүрээри база ону Камгалакчы деп адаары чедер деп санаар (Ин. 6:29). Ынчалза-даа мону бодап көрүңер даан. Галилеяга Иисусту дыңнап турган улустуң хөй кезии баштай аңаа бүзүрээн-даа болза, соонда ону эдербейн барган. Чүге?

13. Иисустуң алыс шын өөреникчизи болурунуң утказы кандыг?

¹³ Хуулгаазын хлеб чиген улустуң хөй кезии күзээн чүвезин бээр боорга, Иисусту эдерип чораан. Олар хуулгаазын эмнээшкин, халас чем болгаш чүгле аянныг сөстер манап турган. Ынчалза-даа Иисус ёзулуг эдерикчилеринге негелделер барын көргүскен. Ол черже кижилерниң күзелдерин хандырар дээш келбээн. Олар Иисустуң чалалгазын хүлээп алгаш, ооң шупту өөредиглерин чуртталгага ажыглаар ужурлуг турган (Ин. 5:40; 6:44).

14. Мөңге чурттаар дизивиссе, чүнү кылыр ужурлуг бис?

 ¹⁴ Иоанн 6:53-те Иисус бодунуң эккээр өргүлүн мага-бот болгаш хан дузазы-биле чугаалаан. Ону дыңнаан еврейлер аңаа бүзүрээр ужурлуг турган. Чүге дизе чүгле ооң ачызында мөңге чуртталга болдунар. Амгы үеде база мөңге чурттаар дизе, Иисустуң бачыттан хостаар өргүлүнге бүзүрээри чугула (Ин. 6:40). Шак ол арга кызыгаар чок санныг кижилерге ажык (Эф. 1:7).

15, 16. Иоанн 6-гы эгеде кандыг чугула кичээлдер бар?

¹⁵ Иоанның 6-гы эгезин сайгарары дыка-ла ажыктыг! Иисус кижилер дээш чылыг-чымчак сагыш човап турар деп оон көрдүвүс. Галилеяга ол аарыг улусту экиртип, Чагырга дугайында чугаалап, база оларны шуптузун чемгерип каан (Лк. 9:11; Ин. 6:2, 11, 12). Эң-не кол чүүл дээрге, Иисус «амы-тынны бээр хлеб-тир мен» деп өөредип турган (Ин. 6:35, 48).

¹⁶ Иисустуң «өске хойлар» дээн улузу Дээргиниң кежээзинге хлеб биле араганы амзавас ужурлуг (Ин. 10:16). Ынчалза-даа олар Христостуң бачыттан арыглаар өргүлүнге бүзүрээри-биле, доора утказында «амы-тын бээр хлебти» чооглап турар (Ин. 6:53). Дээргиниң кежээзинге хлеб биле араганы амзаар улус, чаа керээниң киржикчилери база дээрде Чагырганың хааннары дээрзин көргүзер. Иоанның 6-гы эгеде Иисустуң шупту эдерикчилеринге — чагдырган-даа бараалгакчыларга, өске-даа хойларга чугула кичээлдер бар деп көрдүвүс. Ол бисти шуптувусту бачыттан хостаар өргүлге быжыг бүзүрээрин өөредип турар. Чүгле ынчан мөңге чуртталганы ап болур бис.