ӨӨРЕНИР СТАТЬЯ 30
ЫРЫ 36 Чүрээңни кадагала
Израильдиң хааннарындан чугула кичээлдер
«Бурганга бараан болуп турар чөптүг-шынныг кижи биле Аңаа бараан болбайн турар бузуттуг кижиниң аразында ылгалды катап база билип каар силер» (МАЛ. 3:18).
КОЛ БОДАЛ
Иегова чамдык хааннарны эки, а өскелерин чүге багай деп санаанын билип алыр бис. Ол чижектер Иегова бараалгакчыларындан чүнү манап турарын билип алырынга дузалаар.
1, 2. Израильдиң чамдык хааннарының дугайында Библияда чүнү чугаалаан?
ИЗРАИЛЬДИҢ 40 ажыг хаанының дугайында Библияда бижээн a. Ында оларның багай херектериниң дугайында ажыы-биле чугаалаан. Эки хааннар безин багай херектерни кылып чораан. Ону Давидтиң чижээнден көрүп болур. Иегова ооң дугайында мынча дээн: «Мээң чалчам Давид... бүгү чүрээ-биле Мени эдерип, Мээң мурнумга чүгле эки чүвени кылып чораан» (3 Хаан. 14:8). Ынчалза-даа Давид ашактыг херээжен-биле чоокшулашкаш, ооң ашаан өлүртүп каан (2 Хаан. 11:4, 14, 15).
2 Хөй шынчы эвес хааннар чамдыкта шын алдынып турган. Чижээ, Ровоам хаан Иегованың мурнунга «бузут үүлгедип турган» (2 Чыл. 12:14). Ындыг-даа болза, Израильдиң он аймаа аңгыланып, чаа хаан шилип аарга, Ровоам Иегованың аайы-биле оларга удур дайылдашпаан. Ол Иудеяның хоорайларын быжыглааш, чонунга база ажыктыг чүүлдү кылган (3 Хаан. 12:21—24; 2 Чыл. 11:5—12).
3. Бо статьяга кандыг чугула айтырыглар сайгарар бис?
3 Израильдиң хааннары эки-бак-даа херектерни кылып чораан болза, чүге Иегова чамдыктарын шынчы, а өскелерин шынчы эвес деп санаан? Ооң харыызындан Бурган бистен чүнү манаарын билип алыр бис. Ол хааннарга үнелел бээрде, Иегова кандыг үш барымдааны кичээнгейге алганын сайгарар бис. Ол дээрге оларның чүрээниң байдалы, бачыттарны миннип турганы база алыс шын чүдүлгеге хамаарылгазы.
ОЛАРНЫҢ ЧҮРЭЭ ДОЛУЗУ-БИЛЕ ИЕГОВАГА БЕРДИНГЕН
4. Шынчы болгаш шынчы эвес хааннар чүзү-биле ылгалып турган?
4 Иеговага ол хааннарның чүрээниң b байдалы чугула турган. Иосафат «бүгү-ле сеткил-чүрээ-биле [Иеговаже]... чүткүп» чораан эки хаан турган (2 Чыл. 22:9). Иосияның дугайында Библияда мынча дээн: «Аңаа дөмей — бүгү чүлдү-чүрээ-биле... [Иеговаже]... ээлген хаан турбаан» (4 Хаан. 23:25). Чуртталгазының төнчүзүнде багай хаан апарган Соломоннуң дугайында чүнү билир бис? Ооң «сеткил-чүрээ... бүрүнү-биле бердинген эвес апарган» (3 Хаан. 11:4). База бир шынчы эвес Авиям хаанны Библияда: «[Иегова] Бурганынга бүрүнү-биле бердинмээн болган» деп бижээн (3 Хаан. 15:3).
5. Бүгү сеткилден Иеговага канчаар бараалгаарын тайылбырлап көрүңер.
5 Иеговага бүгү чүлдү-чүрээ-биле бараалгаары дээрге чүү дээни ол? Бодамча чок эвес, а Бурганга ынак болгаш, ону ханы хүндүлеп, мөгеери-дир. Ындыг кижи бүгү назынында ынакшылын, бердинген чоруун кадагалап чоруур.
6. Чүрээвисти канчаар кадагалап болур бис? (Чугаалар 4:23; Матфей 5:29, 30).
6 Иеговага бүгү чүлдү-чүрээвис-биле ынак болуп, эки хааннарның үлегерин канчаар эдерип болур бис? Сеткил-чүрээвисти үреп болур бүгү багай салдардан боттарывысты камгалаар ужурлуг бис. Чижээ, оюн-тоглаа, эш-өөр шилип тургаш, кичээнгейлиг болуру чугула. Оон ыңай бодалдарывыс чүгле акша-көпеек болгаш өнчү-хөреңги-биле долган болбас ужурлуг. Бир эвес Иеговага ынакшылывыс сооп эгелээнин эскерип каар болзувусса, дарый хемчээн алыры чугула. (Номчуптуңар: Чугаалар 4:23; Матфей 5:29, 30.)
7. Багай салдарлыг улус-биле чоокшулашпазы чүге чугула?
7 Сеткил-чүректи камгалаары чүге чугула? Бурганның ажылынга хөй киржир болза, багай салдарга алыспас деп меге бодал бар. Чижекти көрээлиңер. Соок хаттыг хүнде сириледир доңа бергеш, печкаңарны изидир одап алган силер. Эжииңер ажык болза, одалганың чылыы дузалыг боор бе? Кудумчудан соок агаар кирип турар болгай. Бо чижекти Иегова-биле хамаарылгавыска дөмейлеп болур. Бурган-биле найыралывыс чылыг артсын дизе, чүгле ном-дептер номчууру чедишпес. Бо делегейниң багай салдарындан боттарывысты камгалап, «эжиивисти хаап» алыр ужурлуг бис. Оон башка бо делегейниң бодалдары, салдары соок агаар дег чүректеривисче кирип, Иеговага ынакшылывысты соодуп болур (Эф. 2:2).
БУРУУЗУН МИННИРИ
8, 9. Давид биле Эзекия хааннар буруудадыышкынны канчаар хүлээп алган? (Чурукту көрүңер.)
8 Давид хаан аар бачыт үүлгеткен деп көрген бис. Нафан медээчиниң ачызында Иеговага кайы хире аарышкыны чедиргенин билип кааш, ол биче сеткилдии-биле буруузун билинген (2 Хаан. 12:13). Кеземчеден дезер дээш, Давид Нафанга мегеленмээн. Ооң сеткилинден буруузунганы 50 дугаар Ырыдан көскү (Ыд. ыр. 50:5, 6, 19).
9 Эзекия хаан база Иеговага удур бачыт кылган. Библияда ооң дугайында: «Сеткил-чүрээ улуургай берген турган. Ол дээш хаанче, Иудеяже болгаш Иерусалимче Дээрги-Чаяакчының килеңи кыптыга берген» дээн (2 Чыл. 32:25). Эзекия ассирийжилерни тиилээш азы байыыргааш улуургай берген чадавас. Азы ону Иегова хуулгазын арга-биле экиртиптерге, ол бодун тускай кылдыр минни берген бе? Өнчү-хөреңгизинге чоргаарлангаш, ол вавилончуларга мактанган боор. Иегованың чүүлзүнмээнин Исайя медээчи чугаалаарга, Давид ышкаш биче сеткилдии-биле, Эзекия буруузунган (4 Хаан. 20:12—18; 2 Чыл. 32:26). Бурган ол хаанга кандыг үнелел берген? Иегова ону бердинген бараалгакчы деп санааш, «таарымчалыг чүүлдер» кылган дээн (4 Хаан. 18:3).
Давид биле Эзекия Иегованың мурнунга биче сеткилдиг буруузун билинген (абзац 8, 9).
10. Медээчиниң сөстеринге Амасия хаан кандыг хамаарылга көргүскен?
10 Давид биле Эзекияга бодаарга, иудей хаан Амасия Иеговага таарымчалыг чүүлдер кылып чорза-даа, чүрээ Бурганга «бүрүнү-биле бердинмээн болган» (2 Чыл. 25:2). Ооң частырыы кандыг? Иегова эдом чонну тиилээринге дузалаан соонда, Амасия оларның бурганнарынга чүдүп эгелээн c. Иегова ынчан хаанга сүртенчиг медээ дамчыдарга, ол удурланып, медээчини чедир дыңнавайн-даа ойладыпкан (2 Чыл. 25:14—16).
11. 2 Коринфичилерге 7:9, 11-ден алырга, Иегованың өршээлин канчаар алыр? (Чурукту база көрүңер.)
11 Ол чижектерде кандыг өөредиг бар? Бачыттарын миннип, катаптавас дээш, болдунар-ла чүүлдү кылыр херек. Удуртукчуларның сүмези силерге чугула эвес ышкаш дижик. Иегова азы акылар силерге ынак эвес деп бодаарынче далашпаңар. Израильдиң эки хааннары безин Иеговадан шыңгыы эдип-чазаашкынны ап турган (Евр. 12:6). Сүме алгаш: 1) ону чугаалаан кижини биче сеткилдии-биле дыңнаары; 2) херек өскерлиишкиннерни кылыры база 3) Иеговага улаштыр чүлдү-чүрээнден бараалгаары чугула. Бачыттарывысты миннир болзувусса, Бурган бисти өршээр. (Номчуптуңар: 2 Коринфичилерге 7:9, 11.)
Биске сүме кадарга: 1) чөпшүл дыңнааш, 2) өскерлиишкиннерни кылгаш, 3) Иеговага бүгү сеткиливистен улаштыр бараалгаары чугула (абзац 11). f
АЛЫС ШЫН ЧҮДҮЛГЕГЕ ХАМААРЫЛГА
12. Шынчы хааннарның кол ылгалы чүде?
12 Шынчы хааннар арыг чүдүлгеден быжыг туттунуп, албатыларын база өөредип чораан. Ол хааннар тергиин эвес, чазыптар турган болгай. Олар Иеговага долузу-биле бердинген болгаш, чер-чуртун дүрзү-бурганнардан шиитпирлии-биле арыглап турган d.
13. Иегованың көрүжүнден алырга, Ахав чүге шынчы эвес хаан болган?
13 А шынчы эвес хааннар чүгле багай чүүлдер кылып чораан бе? Чок. Чижээ, каржы Ахав хаан ооң буруузундан Навуфейниң өлгенин дыңнааш, кезек үеде Иегованың мурнунга муңгарап томаараан (3 Хаан. 21:27—29). Ол хаан хоорайлар тудуп, Израильдиң дайзыннары-биле чедиишкинниг дайылдажып келген (3 Хаан. 20:21, 29; 22:39). Ынчалза-даа Ахав каржы-бак херектери-биле «алдаржаан». Кадайының аайы-биле, меге чүдүлгени нептередип, буруузун кажан-даа миннивээн (3 Хаан. 21:25, 26).
14. а) Ровоам хаанны Иегова чүге шынчы эвес деп санаан? б) Шынчы эвес хааннарның ниити чүзү бар?
14 База бир шынчы эвес хаан Ровоамны көрээлиңер. Ол чагыргазының үезинде элээн эки чүүлдү кылган. Ынчалза-даа чагыргазы быжыга бээрге, хаан Иегованың хоойлузун каггаш, меге бурганнарга чүдүп эгелээн (2 Чыл. 12:1). Оон эгелээш, ол Иегова биле дүрзү-бурганнарның аразынга чайгылып келген (3 Хаан. 14:21—24). Ровоам биле Ахавтан аңгыда, Израильдиң хөй кезии хааннары шынчы эвес болган. Чүге дизе олар меге чүдүлгени дөмей-ле деткип турган. Оон алырга, хаанны эки азы багай деп түңнээринге Иегованың кол барымдаазы, алыс шын чүдүлгеге ооң хамаарылгазы турган.
15. Иеговага кижиниң алыс шын чүдүлгеге хамаарылгазы чүге чугула?
15 Чүдүлгеге хамаарыштыр айтырыг Иеговага чүге чугула? Бирээде, Бурганга мөгееринге хамаарыштыр хааннар чонга үлегер көргүзер хүлээлгелиг турган. Ийиде, кижилер дүрзү-бурганнарга чүдүп эгелээш, өске улуг бачыттарны үүлгедип, чоок улузу-биле чөптүг эвес алдынып эгелээр (Ос. 4:1, 2). Үште, бүгү чон, ооң санында хааннар, чуртталгазын Иеговага бараалгаткан турган. Ынчангаш Библияда дүрзү-бурганнарга чүдүүрүн ашак-кадай улустуң шынчы эвезинге деңнээн (Иер. 3:8, 9). Ашаанга азы кадайынга өскерлир кижи, шыдажыр арга чок аарышкыны чедирер. Бир-ле чүүлге азы бир-ле кижиге чүдүп эгелээн бараалгакчы, Иеговага шак-ла ындыг аарышкыны чедирер (Ы. х. к. 4:23, 24) e.
16. Иеговага хоойлу-дүрүм сагывас кижиден чөптүг-шынныг кижи чүзү-биле ылгалдыг?
16 Кандыг кичээлдерни шиңгээдип алыксаар бис? Меге чүдүлге-биле харылзаалыг шупту чүүлден адырлыр херек. Оон ыңай алыс шын чүдүлгени бүгү чүлдү-чүрээвистен деткиилиңер. Иегованың көрүжүнден алырга, эки кижи багай кижиден чүзү-биле ылгалдыын Малахия медээчи мынчаар бижээн: «Бурганга бараан болуп турар чөптүг-шынныг кижи биле Аңаа бараан болбайн турар бузуттуг кижиниң аразында ылгалды катап база билип каар силер» (Мал. 3:18). Ынчангаш Бурганга бараалгалга шаптыктаарын чүү-даа чүвеге чөпшээревес бис. Чижээ, чамдыкта четпестеривис, частырыгларывыстан муңгарааш, дүжүп бериптеринге белен апаар бис. Ынчалза-даа бараалгалывысты черле соксатпаалы, оон башка шыңгыы улуг бачыт кылганывыс ол.
17. Кады чурттаар эжин шилиири Иегова-биле хамаарылгавысче кандыг салдар чедирип болур?
17 Өг-бүле тудуп алыксаар болзуңарза, Малахияның сөстери кады чурттаар эшти шилип алырынга дузалаар. Чижээ, эки шынарларлыг кижи бар дижик. Ынчалза-даа бараалгакчызы эвес кижини Иегова чөптүг-шынныг деп санаар бе? (2 Кор. 6:14). Ындыг кижиге өгленип алыр болзуңарза, ол силерге эки салдар чедирип, Иеговаже чоокшулаарынга дузалаар бе? Мону бодап көрээлиңер. Соломоннуң дүрзү-бурганнарга чүдүүр кадайлары эки шынарларлыг турган чадавас. Ынчалза-даа олар Иеговага бараалгавайн турган база Соломонну ол бурганнарга чүдүүрүнче тыртып алган (3 Хаан. 11:1, 4).
18. Ада-иелер ажы-төлүн канчаар өөредир ужурлуг?
18 Ада-иелер, ажы-төлүңерге Иеговага бараалгаар күзелди оттурар дээш, бо статьядан бодалдарны ажыглаңар. Бурган чамдык хааннарны чүге эки азы багай деп санаанын билип алырынга ажы-төлүңерге дузалаңар. Чүгле Иеговага мөгеери база чонну өөредири хааннарга негелде турган. Бурган-биле хамаарылга чуртталгада эң-не чугула деп ажы-төлге тайылбырлаңар. Бодуңар база үлегер болуңар. Библияны өөренири, чыыштарже баары, суртаалга киржири силерге чугула деп ажы-төлүңер көрзүн (Мф. 6:33). Иегованың Херечилериниң өг-бүлезинден болуру чедишпес, а Бурган-биле хууда хамаарылга сайзырадыры кол деп ажы-төл билип алыр ужурлуг. Оон башка олар Иеговага бараалгалды соңгаарладып азы алыс шындан чоруй барып болур.
19. Бурганче эглир күзелдиг улус чүнү кылыр болза эки? ( «Иеговаже эглип келиңер!» деп көзенекти база көрүңер.)
19 Бир-ле кижи Иеговага бараалгаарын соксаткан болза, дедир эглири болдунмас бе? Чок, ол Бурганга буруузун миннип, эглип кээп болур. Аңаа хамаарыштыр бот тогдунарын ажыр идипкеш, удуртукчуларның дузазын хүлээп ап болур (Иак. 5:14). Ону кылыры белен эвес. Ынчалза-даа Иегова дээш, чүге кызып болбазыл?
20. Шынчы хааннардан үлегер алыр болзувусса, Иегова биске кандыг үнелел бээр?
20 Бо статьяда шынчы хааннарның үлегерин эдерер болза эки. Ынчангаш чүрээвисти кадагалап, Иеговага долузу-биле бердинген артары чугула. Частырыгларывыска өөренип, бачыттарывысты сеткиливистен миннип, сүмелерге биче сеткилдии-биле дыңнангыр болуулуңар. Чаңгыс алыс шын Бурганга чүдүүрү кайы хире чугулазын база утпаалыңар. Ол бүгүнү кылгаш, Иегованың караанга шынчы болур бис.
ЫРЫ 45 Чүрээмниң бодалдары
a Бо статьяда Иудеяның ийи аймаан, Израильдиң он аймаан азы бүгү 12 аймакты башкарган шупту хааннарны бир деңге «Израильдиң хааннары» деп адаан.
b ТАЙЫЛБЫР. Кижиниң иштики бүдүжүн, күзелдерин, бодалдарын, чүү чүвеге сундулуун, хөөнүн, арга-шинээн, сорулгаларын тайылбырлаарда, Библияда «чүрек» деп сөстү ажыглаар.
c Эжелеп алган чоннарының дүрзү-бурганнарынга мөгеер чаңчылдыг хааннарны ол өттүнүп алганы чугаажок.
d Чижээ, Аса хаан шыңгыы частырыгларны кылган (2 Чыл. 16:7, 10). Ынчалза-даа ону Библияда Иегованың мурнунга шын чүүлдү кылып чораан деп бижээн. Аса аңаа келген медээчиже баштай хорадай бергеш, оон буруузун миннип келген боор. Ниитизи-биле ооң эки талалары хөй турган. Эң-не чугула чүүл, Аса чүгле Иеговага мөгейип чораан. Ол бодунуң чуртунга дүрзү-бурганнарга чүдүүр чорукту чок кылыр дээш дыка кыскан (3 Хаан. 15:11—13; 2 Чыл. 14:2—5).
e Моисейниң хоойлузунда эгеки ийи айтыышкын Иеговадан өске кымга-даа, чүге-даа мөгеерин хоруп каан (Хост. 20:1—6). Чүгле Иеговага чүдүүрүвүс аңаа кайы хире чугулазы оон көскү.
f ЧУРУКТА Акызының арага ижер чаңчылынга хамаарыштыр дүвүрелин аныяк удуртукчу чугаалап олурар. Акызы сүмени чөпшүл хүлээп, өскерлиишкиннер кылгаш, Иеговага улаштыр шынчы бараалгап турар.
