1. Эрликти аңчыга чүге дөмейлеп болур?

АҢЧЫНЫҢ кол сорулгазы болза — олчазын холга тудуп алыры азы ону өлүрүп каары-дыр. Ону кылыр дээш, аңчы янзы-бүрү какпаларны болгаш дузактарны ажыглап турар. Безин оларның чамдыызын Ыдыктыг Бижилгеде бижип каан (Иов 18:8—10). Ынчалза-даа аңчы аңны канчаар дузакче тудуп ап турар? Ол эгезинде аңның чаңын, кайда чурттап турарын база кандыг чемиш ону сонуургадып болурун билип алыр. Эрлик база шак ынчаар бистерни шинчилеп көрүп турар. Ол бистиң кайнаар барып турарывысты, чүнү сонуургап турарывысты кичээнгейлиг шинчилеп билип алгаш, оон кажан кижи белен эвес турган үелерде алзыптар кылдыр, дузактарны салып турар. Эрликтиң дузаанче кире берген-даа болзувусса, оон үнүп шыдаар бис деп Библия бисти бүзүредип турар. Оон аңгыда, Эрликтиң салган дузактарынга безин туттурбайн барып болурувусту ында бижээн.

2. Эрликтиң кижилерде өөскүдүп турар ийи шынарын чугаалаңар.

² Эрлик улуургак чорук биле алыксак-чиксек чорукту * чедиишкинниг ажыглап турар. Ол багай шынарларны муң-муң чылдар дургузунда кижилерниң сеткилинде өөскүдүп чоруур. Кушту тудуп алыр дээн аңчы ышкаш, Эрлик аңгы-аңгы дузактарны ажыглап турар (Ыд. ыр. 90:3). Ынчалза-даа бистер ол дузактарга албан туттуруп алыр бис дивээни ол. Чүге дээрге Иегова бистерге ооң кажар аргаларын айтып берип турар (2 Кор. 2:11).

3. Улуургак болгаш алыксак-чиксек апарган улустуң чижээн Иегова чүге Библияже киирип каан?

 ³ Иегова улуургак болгаш алыксак-чиксек чоруктуң кайы хире бужарын көргүзер дээш, ол шынарларны сайзырадып алган улустуң дугайында боданыр кылдыр бисти оттуруп турар. Бо статьяга бүзүрели быжыг улус безин Эрликтиң дузаанга канчаар алзыпканын сайгарып көөр бис. Албан Эрликтиң дузаанче кире бээр бис дээни ол бе? Чок. «Биске сагындырыг болзун дээш», Иегова ол улустуң чижээн Библияда бижидип каан (1 Кор. 10:11). Ол чижектерниң ачызында бис Эрликтиң дузактарынга алыспас бис азы кире берген болзувусса, оон үнүп шыдаар бис деп, Иегова чигзинмейн турар.

4. Улуургак чорук чүзү-биле айыылдыг?

⁴ Эрлик бисти улуургак апарзын деп күзеп турар. Бис ол дег улуургак апаар болзувусса, мөңге чурттаар аргавысты чидирип ап болурувусту ол дыка эки билир (У. ч. 16:18). Павел элчин христианнарга, бодун өрү көрдүнер улусту Эрликти ышкаш кеземче манап турар деп сагындырган (1 Тим. 3:6, 7). Чоокта чаа сугга суктурган азы Иеговага хөй чылдар дургузунда бараалгап чоруур-даа болзувусса, дөмей-ле Эрликтиң дузаанче кире бээр айыыл бар.

5. Кандыг байдалдарда боттарывысты улуургак кылдыр алдына берип болур бис? (Экклесиаст 7:16, 20).

⁵ Улуургак кижи чүгле бодун бодаар. Кажан бергелерге таваржып турувуста, Эрлик бисти Иегованың дугайында эвес, а чүгле боттарывыстың дугайында бодаарывысты күзеп турар. Чижээ, силерни үндезин чокка буруудадыпкан азы чөптүг эвес аажылапкан болза, канчаар алдынар силер? Ындыг үеде бистер Иегованы болгаш Ооң организациязын буруудадып, Иегованың Сөзүнде берип каан айтыышкыннарын эдерериниң орнунга, боттарывыска ынанып эгелээривисти Эрлик күзеп турар. (Номчуптуңар: Экклесиаст 7:16, 20.)

6. Нидерландыда чурттап турар угбавыстың чижээнден чүнү өөренип ап болур бис?

⁶ Нидерландыдан угбавыстың чижээн көрүптээлиңер. Ол өскелерниң четпес талаларын чүрээнге хөлүн эрттир чоок хүлээр турган болгаш, хинчектени берген. Ол мынча дээн:  «Бодумну чааскаанзыргай кылдыр миннип эгелээн мен. Ындыг минниишкиннер-биле тулчуру меңээ берге болган. Ынчангаш ашаамга „өске чыышче шилчидип алыылам“ дээн мен. Ынчалза-даа интернет-телевидениевистен 2016 чылдың март айның үндүрүлгезин көргеш, акы-угбаларның четпес талаларын эдериниң орнунга, бодумнуң четпес талаларымны эдер болзумза эки деп билип каан мен. Оон аңгыда, бир дугаар ээлчегде Иегованың дугайында болгаш Ооң чагырар эргезиниң дугайында боданыр ужурлуг мен деп чүүлдү билип каан мен». Моон чүнү өөренип ап болур бис? Бир эвес кады бүзүрээн акы-угбаларывыс-биле хамаарылгавыс баксырап турар болза, оларже Иегованың көрүжү-биле көрүп өөренир кылдыр, Оон чаннып дилеңер. Акы-угбаларывыстың четпес талалары бар, ынчалза-даа дээрде Адавыс оларны өршээринге кезээде белен. Ол бистен база шак ону манап турар (1 Ин. 4:20).

7. Озия хаан-биле чүү болган?

⁷ Улуургак чорук иудей Озия хаанны бодунга ынанып, аңаа берген сүмелерни дыңнавайн баарынче оттурган. Озия салым-чаяанныг башкарыкчы турган. Ол шериг, тудуг талазы-биле база көдээ ажыл-агыйга дыка чедиишкинниг кижи чораан. Безин Библияда ооң дугайында «Бурган аңаа чедиишкинни хайырлап келген» деп бижээн (2 Чыл. 26:3—7, 10). Улаштыр көөр болза, кажан «ол күчү-күштүг апаарга, сеткил-чүрээ улуургап, ону буураашкынга чедирген» — дээн. Озия хаан бодунуң эргезин эрттир ажыглап, чаагай чыттыг чүүлдү кыпсыр дээш, чүгле Бурганның бараалгакчылары кирип болур өрээлче кире берген. Ооң улуургак чоруу дээш, Иегова ону кеш аарыы-биле аартыптарга, ол «өлгүжеге чедир кеш аарыындан эттинип чадап каан» (2 Чыл. 26:16—21).

8. 1 Коринфичилерге 4:6, 7-де сөстер улуургак апарбазынга канчаар дузалаар?

⁸ Амгы үеде Бурганның бараалгакчылары Озия хаан ышкаш улуургак чоруктуң дузаанче кире берип болур бе? Ону Хосе дээр акывыстың чижээнден көрүптээлиңер. Ол чедиишкинниг сайгарлыкчы база акы-угбаларның хүндүткелин чаалап алган хуралдың удуртукчузу турган. Хосе шуулганнарга илеткелдер чугаалап турган, а кожуун хайгааракчылары ооң-биле сүмележир турган. Ол мынча деп үлешкен: «Мен чүгле бодумга бүзүреп база арга-дуржулгамга даянып эгелээн мен, а Иеговага ынанырын көңгүс уттупкан мен. Мээң-биле багай чүү-даа болбас деп бодап турган мен. Ынчангаш Иегованың сагындырыгларын көңгүс тогбайн барган мен». Хосе аар бачыт  кылгаш, чыыштан үндүртүп алган. Каш чыл бурунгаар ол катап тургустунуп алгаш, мынча дээн: «Иеговага ат-дужаалдар болгаш бедик туруш-байдал чугула эвес. Ол дыңнангыр чорукту үнелеп турар деп билген мен». Салым-чаяанны болгаш хүндүткелдиг хүлээлгелерни биске Иегова берип турар деп утпас болзувусса эки. (Номчуптуңар: 1 Коринфичилерге 4:6, 7.) А улуургак улустуң Иеговага ажыы чок.

9. Алыксак-чиксек чорукка алыскаш, Ева биле Эрлик чүнү кылган?

⁹ Алыксак-чиксек деп сөстү дыңнааш, угаанывыска дораан Эрлик кирип кээр. Эгезинде ол дээрниң төлээзи турда, Иегова аңаа хөй хүндүткелдиг даалгаларны берип турган. Ынчалза-даа ол оон-даа хөй чүвени күзээш, кижилерни Бурганга эвес, а аңаа мөгеер кылдыр күзей берген. Ынчаар Эрлик чүгле Иеговага хамааржыр чүүлдү алыксай берген. Эрлик бисти аңаа дөмей болурун күзеп турар. Ол кижилерни боттарында бар чүүлдеринге сеткили ханмас кылдыр боданырынче оттуруп турар. Шак ындыг арганы ол Евага хамаарыштыр ажыглаан. Иегова Адам биле Еваны чараш сесерликке, аъш-чеми төктүп чыдар черге чурттадып каан. Олар «сесерликте эки-бакты билириниң ыяжындан аңгыда, өске бүгү ыяштарның чимизин чип болур» турганнар (Э. д. 2:16). Ынчалза-даа Эрлик Еваны мегелеп, аас-кежиктиг болур дизе, хоруп каан ыяштың чимизин чиптер болза эки дээн. Евага бир-ле чүүл чедишпес ышкаш боорга, ол оон-даа хөйнү күзей берген. Ооң түңнелин дыка эки билир бис: Ева бачыт үүлгеткеш, өлүп калган (Э. д. 3:6, 19).

10. Давид алыксак-чиксек чоруктуң дузаанга канчап туттуруп алган?

¹⁰ Давид хаан база алыксак-чиксек чорукка алзыпкан. Бурганның ачызында ол дайыннарга тиилеп, ат-сураглыг, бай кижи апарган. Ынчангаш Давид Иеговага ол дээш өөрүп четтирип, мынча дээн: «Кайгамчык ажыл-херектериң санап четпес хөй-дүр» (Ыд. ыр. 39:6). Ынчалза-даа Давид Бурганның аңаа берген эки чүүлүн уттупкаш, оон-даа хөйнү күзей берген. Ол элээн каш кадайлыг турган хирезинде, Вирсавия дээр ашактыг херээженге хандыкшый берген. Давид ооң-биле самыыраан соонда, ол иштели берген. Оон аңгыда, Давид Вирсавияның ашаа Урияның өлүмүнге база буруулуг болган! (2 Хаан. 11:2—15). Давид чүнүң дугайында бодап турганы ол? Иегова чүнү-даа көрбейн турар деп бодааны  ол бе? Давид дыка хөй чылдар дургузунда Иеговага шынчы бараалгап келген-даа болза, алыксак-чиксек чорукка алыскаш, бодунга-даа, өскелерге-даа хилинчек-човалаңны чедирген. Ынчалзажок Давид соонда орталаны бергеш, Бурганның мурнунга бачыдын миннинген. А кажан Иегова ону өршээп каарга, Давид өөрүп четтиргенин илереткен (2 Хаан. 11:2—13).

11. Алыксак-чиксек болбазынга чүү дузалаар? (Эфесчилерге 5:3, 4).

¹¹ Давидтиң чижээнден чүнү өөренип ап болур бис? Бир эвес Иегованың бистерге кылган чүүлү дээш, өөрүп четтирер болзувусса, алыксак-чиксек чорукка алыспас бис. (Номчуптуңар: Эфесчилерге 5:3, 4.) Бар чүүлүвүске сеткиливис ханар болза эки. Оон аңгыда, Библия өөренип турар улузувусту хүн дургузунда Иегованың аңаа кылган ажыл-херээ дээш мөргүүрүнче деткип болур бис. Бир эвес ол хүннүң-не ынчаар кылыр болза, неделя дургузунда Бурган-биле 7 аңгы темага чугаалажыптар (1 Фес. 5:18). А силерде ындыг чаңчыл бар бе? Бурганның хууда силерге көргүзүп турар ачы-буянының дугайында ханы боданыр болзуңарза, өөрүп четтиргениңерни сайзырадып алыр силер. А бир эвес өөрүп четтирер болзуңарза, бар чүүл дээш сеткилиңер ханар база алыксак-чиксек чорукка алыспас силер.

12. Алыксак-чиксек чорукка алзыпкаш, Иуда Искариот чүнү канчапкан?

¹² Иуда Искариот алыксак-чиксек чорукка алзыпкаш, Иисусту садыпкан. Эгезинде ол эки кижи чораан, безин Иисус ону элчин кылдыр шилип алган (Лк. 6:13, 16). Аңаа Иисустуң болгаш элчиннерниң чарыгдалдарын хандырып турган акшалыг хааржакты бүзүредип каанын бодаарга, Иуда бүзүрелдиг болгаш өөрениринге белен кижи чораан. Амгы үеде бис ону делегей чергелиг ажыл-чорудулгавыска салган өргүлдер дээр бис. Иисус алыксак-чиксек чоруктуң кайы хире айыылдыын катап-катап чугаалап турда-ла, Иуда акшаны бүдүү оорлап эгелээн (Мк. 7:22, 23; Лк. 11:39; 12:15). Иуда Иисустуң дорт чугаалаан сагындырыгларын херекке албаан.

13. Иуданың алыксак-чиксек чоруу кажан тода көстүп келген?

¹³ Иуданың алыксак-чиксек чоруу Иисустуң өлүмүнүң бетинде дыка тода көстүп келген. Иисус өөреникчилери-биле, ооң кадында Мария, Марфа угбашкылар-биле, ооң мурнунда кежи аарыглыг Симоннуң бажыңынга кежээ аштанып-чемненир дээш, чыглып келгеннер. Аңаа Мария аар өртектиг, чаагай чыттыг үстү алгаш, Иисустуң бажынче кудуп эгелээн. Ону көргеш, элчиннер болгаш Иуда хорадай бергеннер. Өөреникчилер болза, ол үстү садыпкаш, акшазын ядыыларга үлеп бергени дээре деп бодап турганнар. Ынчалзажок Иуданың хөөнү көңгүс өске турган. Ол ооржу турган болгаш, акшаны оорлап алыксап турган. Соонда барып, чазый-чилби Иуда Иисусту кул кижиниң өртээнге, үжен мөңгүн чооска, садыпкан (Мф. 26:6—16; Лк. 22:3—6; Ин. 12:2—6).

14. Бир өг-бүле Лука 16:13-тен сөстерни чуртталгазынга канчаар ажыглаан?

¹⁴ Иисус: «Бурганга болгаш акша-мөңгүнге хары угда бараан болуп шыдавас силер» — дээн. (Номчуптуңар: Лука 16:13.) Ол сөстер амгы үеде база дыка ажыктыг. Румынияда чурттап турар ашак-кадай улус бо сүмени канчаар ажыглаанын көрүптээлиңер. Өске чуртка түр када ажылдаар улуг шалыңныг ажылды оларга сүмелээн. Олар мынча дээннер: «Бистер ынчан банкыга хөй өрелиг турган бис. Ынчангаш Иегова бистиң мөргүлдеривиске ам-на харыылаан деп бодаан бис». А херек кырында ол ажыл Иеговага бараалгаарынга шаптыктап болур турган. Оларга шын шиитпирни хүлээринге 2008 чылдың август 15-тиң «Таңныыл суургазында» «Пусть твоё сердце будет полностью предано Иегове» деп статья дузалаан. Олар улаштыр мынчаар үлешкеннер: «Ол чуртче хөй акша ажылдап алыр сорулгалыг  көжүп чорупкан болзувусса, бистер Иегованы ийи дугаар черге салып турарывысты көргүзер турган бис». Ынчангаш олар ол ажылга ажылдавас деп шиитпирлеп алганнар. Улаштыр чүү болган? Акывыс Румынияда шору шалыңныг ажылды тып алган. Ооң кадайы мынча дээн: «Иегованың холу кыска эвес». Ол ашак-кадай улус хөй акшаны эвес, а Иегованы шилип алганынга өөрүп турарлар.

15. Эрликтиң дузактарындан үнүп шыдаар бис деп чүге чигзинмес бис?

¹⁵ Улуургак болгаш алыксак-чиксек чоруктуң дузаанга туттуруп алган болзуңарза канчаар? Оон үнер арга бар! Эрликтиң аспактап алган улузу ооң «туттуруундан ушта халый» берип болур деп, Павел бижээн (2 Тим. 2:26). Давид-биле шак ындыг болган: кажан Нафан ону сойгалаптарга, ол буруузун миннип, Бурган-биле найыралын катап тургузуп алган. Иегова Эрликке бодаарга, оранчок күштүг деп черле утпаалыңар. Ынчангаш Иегованың дузазын хүлээр болзувусса, Эрликтиң салып турар дузактарындан үнүп шыдаар бис.

16. Эрликтиң олча-тывыжы апарбазынга биске чүү дузалаар?

¹⁶ Эрликтиң дузактарынга туттурарының орнунга, ынаар шуут-ла кирбээни дээре. Ол чүүл чүгле Бурганның дузазы-биле болдунар. Улуургак азы алыксак-чиксек чорукка кажан-даа алыспас деп бодаары дыка айыылдыг, чүге дизе Иеговага дыка хөй чылдар ишти бараалгап чораан улус безин ол дузактарже кире берген. Шак ындыг багай шынарлар силерниң чүрээңерде болгаш ажыл-херээңерде өзүп кел чыдарын хынап, шинчилеп көрүп бээр кылдыр, Иеговага хүннүң-не мөргүңер (Ыд. ыр. 138:23, 24). Алыксак-чиксек болгаш улуургак чорукка черле алыспаңар!

17. Бистиң удурланыкчывыс Эрликти чүү манап турар?

¹⁷ Муң-муң чылдар дургузунда Эрлик кижилерже аңнап чоруур. Ынчалза-даа ол боду удавас туттуруп алгаш, кезээ-мөңгеде узуткадыр (Ажыд. 20:1—3, 10). Бис ол хүннү четтикпейн манап турар бис! Амдыызында ол үе келбээнде, Эрликтиң ажыглап турар дузактарының дугайында сактып чоруңар. Алыксак-чиксек чорукка болгаш улуургак чорукка черле алыспаңар. Эрликке удур шиитпирлиг туржуңар, «ол ынчан силерден дезе бээр» (Иак. 4:7).