1. Ёзулуг ынакшылды Библияда канчаар бижээн?

 «ЫНАКШЫЛДЫҢ оду өрттендир чиир — Дээрги-Чаяакчының [Йахтың] чалбыыжы ол-дур; үерлээн суглар ынакшылды өжүрүп шыдавас, хемнер-даа ону хөме албас» (Сол. ыр. 8:6, 7) b. Ёзулуг ынакшылды дыка-ла чараш чугаалаан-дыр! Ашак-кадай улустуң аразында ынакшыл кезээ-мөңгеде өшпейн барып болур деп, бо сөстер оларны бүзүредип турар.

2. Ашак-кадай улус ынакшылын канчаар кадагалап болур?

² Ашак-кадай улус бот-боттарынга бүгү чуртталгазында ынак бооп болур бе? Ол чүүл олардан хамааржыр. Чижектен көрээлиңер. Одаг өшпезин дизе, ынаар үргүлчү ыяшты октаар херек. Ону кым-даа кылбас болза, от чоорту өжүп каар. Ооң-биле дөмей, ашак-кадай улус ынакшылын кадагалаар дизе, хамаарылгазын быжыктырар ужурлуг. Чамдыкта ашак-кадай улустуң аразында ынакшыл акша-төгерик, кадыкшыл азы ажы-төлдү кижизидер дээн ышкаш бергелерден соой берип болур. Ынчангаш, ашак-кадай улус, Йахтың чалбыыжын канчаар өөскүдүп болур силер? Араңарда чылыг хамаарылганы кадагалап, өг-бүле чуртталгазындан өөрүшкүнү алырынга дузалаар үш сүмени бо статьяга сайгарар бис c.

3. Иегова-биле чоок найырал өг-бүлеге ынакшылды канчаар быжыктырар? (Экклесиаст 4:12). (Ол ышкаш чурукту көрүңер.)

³ Йахтың чалбыыжы хып чорзун дизе, ашаа-даа, кадайы-даа Иегова-биле найыралын бар шаа-биле быжыктырар  ужурлуг. Ол чүүл оларның өг-бүлезинге канчаар дузалаар? Дээрде Адазы-биле хамаарылгазын үнелээр ашак-кадай улус ооң сүмелерин күзелдии-биле ажыглаар. А ол чүүл оларның ынакшылын соодуп болур бергелерни ажып эртеринге дузалаар. (Номчуптуңар: Экклесиаст 4:12.) Бүзүрели быжыг улус Иегованы өттүнерин база ооң шынарларын сайзырадып алырын кызар. Олар бот-боттарын белени-биле өршээп, чылыг-чымчак, шыдамык боорун кызып турар (Эф. 4:32—5:1). Ындыг өг-бүлеге ынакшыл чечектелир. Ашаа-биле 25 чыл ажыр чурттаан Лена мынча дээн: «Бүзүрели быжыг кижиге ынак болуру база ону хүндүлээри дыка белен».

4. Иегова Мессияның ада-иези кылдыр, чүге Иосиф биле Марияны шилип алган?

⁴ Библейжи чижекти көрүптээлиңер. Иегова Давидтиң салгалдарының аразындан Мессияга ада-иени шилип тургаш, Иосиф биле Марияже кичээнгей салган. Чүге? Бурган-биле чоок хамаарылгалыг болгаш, оларның өг-бүлезинге аңаа ынакшыл бирги черни ээлээр деп, ол билип турган. Ашак-кадай улус Иосиф биле Марияның чижээнден чүнү өөренип ап болур?

5. Өг ээлери Иосифтен чүнү өөренип ап болур?

⁵ Иосиф чүге эки өөнүң ээзи турган? Ол Иегованың айтыышкыннарын белени-биле дыңнап чораан. Өг-бүлениң баштыңы болгаш, ооң Бургандан айтыышкыннарны ап турган үш таварылганы Библияда бижээн. Чуртталгазынга улуг өскерлиишкиннер болур-даа болза, ол байдал санында-ла, айтыышкыннарны дораан ажыглаар турган (Мф. 1:20, 24; 2:13—15, 19—21). Иосиф Бурганның айтыышкыннарын эдерип, Марияны камгалап, деткип, ол дээш сагыш човап турган. Ол ынчаар кылырга, Мария аңаа оон-даа артык ынак апарып, ону улам хүндүлээр апарган. Эргим өг ээлери, Иосифти канчаар өттүнүп болур силер? Өг-бүлеңерниң дугайында канчаар сагыш човаарынга хамаарыштыр библейжи сүмелерни дилеңер d. Чуртталгаңарда чеже-даа улуг өскерлиишкиннер кылыр апарзыңарза, ол сүмелерни ажыглап тургаш, кадайыңарга ынакшылды илередип, араңарда хамаарылгаңарны быжыктырып алыр силер. Ашаа-биле 20 чыл ажыг чурттап турар Вануа́тудан угбавыс мынча дээн: «Кажан мээң ашаам Иегованың удуртулгазын дилеп, ону ажыглаарга, аңаа хүндүткелди улам көргүзер чордум. Бодумну айыыл чок кылдыр миннип, ооң үндүрген шиитпирлеринге бичии-даа чигзинмес мен».

6. Өгнүң херээжен ээлери Мариядан чүнү өөренип ап болур?

⁶ Мария Иегова-биле быжыг хамаарылгалыг чораан. Ооң бүзүрели Иосифтиң  бүзүрелинден хамаарышпас турган. Оон аңгыда, Мария Ыдыктыг Бижилгени дыка эки билир чораан e. Ол ооң дугайында ханы боданыр дээш, үени үндүрүп турган (Лк. 2:19, 51). Чугаажок, быжыг бүзүрелиниң ачызында Мария Иосифке эки кадай бооп шыдаан. Амгы үеде хөй херээжен улус Марияны өттүнерин кызып турар. Эмико́ деп угбавыс мынча деп чугаалаан: «Бот тургаш, хууда бараалгаар чурумнуг турган мен. А өгленип аарымга, шупту чүве өскерли берген. Ам ашаам мөргүп, хүннүң шүлүүн сайгарып, өг-бүле мөгейиишкинин эрттирип турар. Кезек үе дургузунда мээң бүзүрелим ашаамның бүзүрелинден хамааржыр апарган деп эскерип эгелээн мен. Мен Иегова-биле найыралымны бодум быжыктырар ужурлуг мен, ол дээрге мээң үүрге-чүъгүм-дүр. Ынчангаш Бурганга мөргүп, ооң Сөзүн номчуп, ында бижээн бодалдарның дугайында боданыр дээш, үени үндүрүп эгелээн мен» (Гал. 6:5). Эргим өгнүң херээжен ээлери, Иегова-биле найыралыңарны быжыктырар болзуңарза, ашактарыңар силерге оон-даа ынак апарып, силерни оон-даа хөй мактаар (У. ч. 31:30).

7. Иеговага кады мөгееринге хамаарыштыр өг-бүлелер Иосиф биле Мариядан чүнү өөренип ап болур?

⁷ Иосиф биле Мария Иегова-биле найыралды кады быжыктырып, бүдүн өг-бүлези-биле Иеговага мөгеери кайы хире чугулазын олар билип турганнар (Лк. 2:22—24, 41; 4:16). Ону кылыры оларга, ылаңгыя ажы-төлдүг апарган соонда, белен эвес турган. Ынчалза-даа олар ону чедиишкинниг кылып шыдаан. Амгы шагның өг-бүлелеринге дыка-ла кайгамчык үлегер чижек-тир! Ажы-төлдүг болзуңарза, чыыштарже барып, өг-бүле мөгейиишкинин эрттирер үени тып алыры силерге берге чадавас. Оон ыңай кады Библияны шинчилеп, иелээ мөргүүр үени тып алыры оон-даа берге бооп болур. Ынчалза-даа Иеговага кады мөгеер болзуңарза, аңаа-даа, бот-боттарыңарга-даа чоок апаар силер деп утпаңар. Ынчангаш Бурганга мөгейиишкин чуртталгаңарда эң-не чугула черни ээлезин.

8. Өг-бүлезинде бергелерлиг улус өг-бүле мөгейиишкининге хамаарыштыр кандыг сүмени ажыглап болур?

⁸ Бир эвес өг-бүлеңерде бергелер бар болза канчаар? Ындыг таварылгада өг-бүле мөгейиишкинин кады эрттирер күзелиңер чок бооп болур. Ындыг болза, бичии чүүлден эгелеп алыңар. Кайыңарга-даа солун материалды шилип алгаш, кыска үе дургузунда ону сайгарыңар. Ол чүүл араңарда харылзааңарны быжыглап, Бурганның ажыл-херээн кады кылыр күзелиңерни оон-даа артык оттурар.

9. Ашак-кадай улуска үени кады эрттирери чүге чугула?

⁹ Ынакшылыңарның одун өжүрбес дээш, үени кады эрттириңер. Ол чүүл силерге эжиңерниң чүнү бодап, чүнү миннип турарын билип алырынга дузалаар (Э. д. 2:24). Куда соонда, 15 чыл бурунгаар, Лилия биле Руслан мындыг чүүлдү эскергеннер. Лилия сактып чугаалаан: «Күзээнивис дег хөй үени кады эрттирип шыдавас турган бис. Ажыл соонда бажың ажылы, оон ажы-төлдүг апаргаш, шуут чай чокталы берген бис. Ынчан бис, ашак-кадай улус дег, бот-боттарывыска үе үндүрбес болзувусса, аравыс ырай бээр деп билип каан бис».

10. Ашак-кадай улус Эфесчилерге 5:15, 16-да дүрүмнү канчаар ажыглап болур?

¹⁰ Ашак-кадай улуска бот-боттарынга кичээнгейни үндүреринге чүү дузалаар? Бот-боттарыңарга үени аңгылап алыңар. (Номчуптуңар:  Эфесчилерге 5:15, 16.) Нигериядан Узо́нду дээр акывыс мынча дээн: «Кадайым-биле эрттирер үемни кезээде аңгылап аар чордум. Ол мээң графигимде чугула черни ээлеп турар» (Флп. 1:10). Молдовадан кожуун хайгааракчызының кадайы Анастасия бодунуң үезин мынчаар аңгылап ап турар. Ол үлешкен: «Ашаам хүлээлгелерин кылып турда, бодумнуң ажыл-херээм кылып алыр чордум. А кажан ол чайлыг апаарга, үени кады эрттирер чордувус». Аргажок чай чогуңардан кады эрттирер үени тып алыры берге болза канчаар?

11. Акила биле Прискилла чүнү кады кылып турган?

¹¹ Ашак-кадай улус Акила биле Прискилланың өг-бүлезинден хөй чүүлге өөренип ап болур. Бирги векте христианнарның хөй кезии оларга аажок ынак чораан (Рим. 16:3, 4). Библияда оларның чуртталгазының дугайында хөй биживээн-даа болза, олар кады ажылдап, суртаалдап, өскелерге дузалажып чораан деп билир бис (Аж.-ч. 18:2, 3, 24—26). Шынап-ла, Библияда Акила биле Прискилланың дугайында чугаа чоруп турда, оларны кажан-даа ийи аңгы кылдыр биживес.

12. Ашак-кадай улуска үени хөй эрттиреринге чүү дузалаар? (Ол ышкаш чурукту көрүңер.)

¹² Акила биле Прискилладан өг-бүлелер чүнү өөренип ап болур? Бажың ажылының дугайында боданыңар. Олар черле бажын ажыр боор. Ийи аңгы эвес, кады бир-ле чүүлдү кылып болур силер бе? Чижээ, Акила биле Прискилла кады суртаалдап турганнар. А силер доктаамал кады суртаалдаар дээш, үени аңгылап ап турар силер бе? Оон ыңай Акила биле Прискилла кады ажылдап турган. Чеже-даа ийи аңгы черде ажылдап турар болзуңарза, бажың ажылын иелээ кылып болур силер бе? (Эккл. 4:9). Бир-ле чүүлдү кады кылыр болзуңарза, боттарыңарны чаңгыс демниг команда кылдыр миннип, сеткилинден чугаалажыр аргаңар хөй боор. Роберт биле Линда 50 ажыг чыл кады чурттап турар. Роберт мынча дээн: «Кады дыштаныр үевис ындыг кончуг хөй эвес. Ынчалза-даа кажан аяктар чуп турумда, кадайым ону чодарга азы кажан мен огород чашпаны чулуп турумда, ол мээң чанымга ажылдаарга, дыка өөрүүр чордум! Кады кылган ажылдар бисти чоокшуладып турар, а ынакшылывыс улам өзүп турар».

13. Ашак-кадай улусту чүү чоокшуладып болур?

¹³ Ашак-кадай улус ёзулуг чоок хамаарылгалыг болур дизе, анаа кады турары чедишпес деп утпаңар. Бразилиядан бир херээжен кижи мынча дээн: «Амгы үеде чуртталгавыс дыка чай чок апарган. Чамдык улус чаңгыс бажыңда чурттап турар болза-ла, үени кады эрттирип турар деп бодаар. Ынчалза-даа чоок кижизиниң чанынга турары чедишпес, аңаа кичээнгейни көргүзери чугула». Бру́но биле ооң кадайы Таи́с ону канчаар кылып  турарын эскериңер. Бруно мынча дээн: «Бис үени кады эрттирип тургаш, телефоннарывысты өскээр салып алгаш, сеткиливистен хөөрежип олурар чордувус».

14. Ашак-кадай улус үени кады эрттирер хөңнү чок болза, чүнү кылып болур?

¹⁴ А бир эвес үени кады эрттирер хөңнүңер чок болза канчаар? Силерниң сонуургалдарыңар аңгы-аңгы болза азы бот-бодуңардан бужурганып турар болзуңарза, чүнү кылып болур? Эгезинде чугаалашканывыс одагның дугайында сактып келиңер. От дораан хып келбес болгай. Баштай ынаар бичии-бичии чээргеннерни салгаш, чүгле ооң соонда улуг-улуг токпактарны киир октаар. Шак ынчаар хүннүң-не кады үени бичиилеп эрттирерин кызыңар. Кайыңарга-даа солун, маргыш үндүрбес чүүлдү кады кылып эгелеп алыңар (Иак. 3:18). Бичии чүүлден эгелеп аар болзуңарза, чоорту ынакшылыңарның оду катап хып кээр.

15. Ашак-кадай улус хүндүлежип тургаш, ынакшылының одун канчаар өжүрбейн барып болур?

¹⁵ Өг-бүлеге хүндүткел отка кислород-биле дөмей. От кислород чокка дораан өжүп каар. Ынакшыл база хүндүткел чокта дораан соой бээр. Бир эвес ашак-кадай улус бот-боттарынга хүндүткелди илередирин кызар болза, олар ынакшылының одун өжүрбес. Силер эжиңерге ынакшылды илередип турар мен деп бодаар болзуңарза, ол херек кырында ону миннип турар бе деп бодуңардан айтырыңар. Аре́т биле Пе́нни кады 25 чыл ажыг чурттап чоруур. Пенни мынча дээн: «Бис бот-боттарывысты хүндүлээр бис, ынчангаш бажыңывыста байдал чылыг-чымчак. Бот-боттарывыстың санал-оналын үнелээр боорувуска, кайывыс-даа хостуг бодалын үлежип болур». Кады чурттаан эжиңер силерниң хүндүткелиңерни ылап миннир кылдыр, чүнү кылып болур силер? Авраам биле Сарраның чижээн көрүптээлиңер.

16. Өөнүң ээлери Авраамдан чүнү өөренип ап болур? (1 Пётр 3:7). (Ол ышкаш чурукту көрүңер.)

¹⁶ Авраам Сарраны хүндүлээр чораан. Ол ооң онал-саналын кичээнгейге ап, минниишкиннерин херекке ап турган. Сарра бир катап аажок муңгарап, бодунуң хомудалынга Авраамны буруудадып, изигленип чугааланган. Авраам канчалган? Ол база шак ынчаар харыылаан бе? Чок, ол Сарраны дыңнангыр, биче сеткилдиг деп билир турган. Авраам ону кичээнгейлиг дыңнааш, ооң айтырыын шиитпирлээрин кыскан (Э. д. 16:5, 6). Өөнүң ээлери оон чүнү өөренип ап болур? Силер өг-бүлеңер дээш шиитпир хүлээр эргелиг силер (1 Кор. 11:3). Ындыг-даа бол, кадайыңарның онал-саналын кичээнгейге алыр болзуңарза, аңаа ынакшылыңарны көргүзер силер. Ылаңгыя шиитпир кадайыңарга салдар чедирер болза, ынчаар кылыры эргежок чугула  (1 Кор. 13:4, 5). Кадайыңар стресске таварышкаш, сагыш-сеткилин тө каап чугаалаксаар боор. Ынчан ону кичээнгейлиг дыңнавышаан, хүндүткелди көргүзер силер бе? (Номчуптуңар: 1 Пётр 3:7.) Анжела биле Дмитрий 30 чыл хире кады чурттап чоруур. Анжела ашааның хүндүткелин миннип турар. Ол ону мынчаар тайылбырлаан: «Мен муңгарап азы сеткилимни үндүр чугаалаксап турумда, Дима мени кезээде дыңнаарынга белен. Сагыш-сеткилим хайнып турда безин, ол меңээ шыдамык хамаарылгалыг».

17. Өөнүң херээжен ээлери Саррадан чүнү өөренип ап болур? (1 Пётр 3:5, 6).

¹⁷ Сарра Авраамны хүндүлеп турган болгаш, ооң шиитпирлерин деткип турган (Э. д. 12:5). Бир катап Авраам Сарраны кылып турган ажылын каггаш, хенертен келген аалчыларга хүндүткелди көргүзер дээш, хөй боованы быжырарын дилээн (Э. д. 18:6). Сарра доп-дораан ашааның шиитпирин деткээн. Эргим угбалар, силер база өөңер ээзиниң шиитпирлерин деткип тургаш, Сарраны өттүнүп болур силер. Шак ынчаар хамаарылгаңарны быжыктырар силер. (Номчуптуңар: 1 Пётр 3:5, 6.) Кырында абзацта Дмитрий кадайының ону хүндүлээринге чүге чигзинмейн турарын тайылбырлаан: «Бодалдарывыс ийи аңгы апаар-даа болза, Анжела мээң шиитпирлеримни дөмей деткиирин кызып турар. Ынчангаш ону дыка үнелээр мен. Шиитпир чеже-даа мерген угаанныг эвес болза, ол мени черле чемелевес». Кадайының хүндүткелин көрүп чоруур эр кижи аңаа дыка ынак боор!

18. Ашак-кадай улус ынакшылының одун чүге үргүлчү «одаар» ужурлуг?

¹⁸ Христиан өг-бүлелерде ынакшылдың одун өжүрерин Эрлик күзеп турар. Бир эвес ашак-кадай бот-боттарынга ынак эвес апаар болза, олар Иеговадан ырай бээр деп, ол билир. Ынчалза-даа ёзулуг ынакшылды чүү-даа өжүрүп шыдавас! Ынчангаш силерниң өг-бүлеңерде ынакшыл Соломоннуң ырыларында бижээн ынакшыл дег болзун. Өг-бүлеңерге Иегова бирги черге турзун дээш, бүгү чүүлдү кылыңар. Бот-боттарыңарга үени үндүрүңер. Бот-боттарыңарның минниишкиннерин болгаш хереглелдерин хүндүлеңер. Ынчаар кылыр болзуңарза, өг-бүлеңер ёзулуг ынакшылдың үнер Дөзү болур Иеговага алдар-макталды эккээр, а ынакшылыңарның чалбыыжы кажанда-даа өшпес!