1. Иегова Авраамны чүү чүвеге бүзүреткен?

 БҮГҮ чуртталгазында Авраам ол чугааны сактып алган. Содом биле Гоморра хоорайларны чок кылырын Бурган аңаа төлээзи таварыштыр чугаалаан. Авраам ону дыңнааш, дүвүрей берип Бургандан айтырган: «Таанда-ла буруулуглар-биле кады буруу чок улусту база узуткап каар сен бе? […] Бүгү черниң Шииткекчизи шын эвес шииткел кылып болур бе?» Иегова эргим өңнүүн шыдамыы-биле дыңнааш, шынчы улусту кажан-даа узуткавазын бүзүреткен (Э. д. 18:23—33). Ол бодал бисти база оожургадып турар.

2. Иегованың шииткели кажан-даа чөптүг-шынныг, энерелдиг деп чүге бүзүреп болур бис?

² Чамдыкта Бурганның үндүрген шииткелдериниң утказын билбейн баар бис. Павел элчин аңаа хамаарыштыр мынча дээн: «Ооң шиитпирлерин тайылбырлаары болдунмас!» (Рим. 11:33). Ынчалза-даа Иегова кезээде чөптүг-шынныг, энерелдиг шиидер деп чигзинмес бис. Чүге дизе ол биске бодаарга, «бүгү кижи амытанның сеткил-чүрээн билир» (3 Хаан. 8:39; 1 Хаан. 16:7; 1 Чыл. 28:9). Ынчангаш аңаа бүзүрээр чылдагаан бар.

3, 4. Биске кандыг айтырыглар тыптып болур база бо статьяга чүнү сайгарар бис? (Иоанн 5:28, 29).

³ Авраамның ышкаш айтырыглар биске база тыптып болур. Чижээ: «Таанда Иегованың узуткаан улузунуң кандыг-даа идегели чок бе? „Шынчы эвес-даа улусту катап  диргизер“ үеде Содом биле Гоморраның оода чамдык чурттакчыларын тургузуп болур бе?» (Аж.-ч. 24:15).

⁴ Диргизиишкин дугайында билир чүүлдеривисти сайгарып көрээлиңер. Иоанның бижээни ийи бөлүк улустуң диргизиишкинин чоокта чаа эки билип эгелээн бис. Бир улус мөңге чуртталганы алыр дээш, а өскелери «шииттирер» дээш дирлип кээр a. (Номчуптуңар: Иоанн 5:28, 29.) Ол чаа билиг Иегованың шынныг шииткелдеринге хамаарыштыр өске чаартылгаларны база ажыткан. Ону бо база дараазында статьяларга сайгарар бис. Эгезинде чүнү билбезивисти, оон чүнү билиривисти чугаалажыр бис.

ЧҮНҮ БИЛБЕС БИС?

5. Узуткаттырган Содом биле Гоморраның дугайында ном-дептеривиске чүү деп бижиир турган?

⁵ Ооң мурнунда ном-дептеривиске Иегованың узуткаан шынчы эвес улузун, чижээ, Содом биле Гоморраның чурттакчыларын, диргиспес деп бижиир турган. Ынчалза-даа ханы шинчилелдер болгаш мөргүлдер соонда ынчаар бадыткаар үндезин чок деп билип каан бис. Чүге ындыг түңнелге келген бис?

6. а) Иегованың шынчы эвес улусту узуткаан чижектерин чугаалаңар. б) Иегова оларны кезээ шагда узуткап каан деп болур бе?

⁶ Иегованың шынчы эвес улусту узуткаан өске-даа таварылгаларын Библияда бижээн. Чижээ, суг халавынга Нойнуң өг-бүлезинден өске, шупту кижилер узуткаттырган. Оон ыңай Иегова Аазаттынган черге чурттап чораан чеди чонну узуткаарын израильчилерге дааскан. А соонда Бурганның төлээзи чаңгыс дүн дургузунда 185 000 ассирий шеригни чок кылган (Э. д. 7:23; Ы. х. к. 7:1—3; Иса. 37:36, 37). Библиядан алырга, ол шупту улус диргизиишкинче идегел чок, кезээ шагда узуткаттырган дээн бе? Чок. Чүге ынча деп болур?

7. Суг халавында база Ханаанны эжелеп турда, узуткаан улуска хамаарыштыр бис чүнү билбес бис? (Чурукту база көрүңер.)

⁷ Ол узуткаттырган улустуң кижи бүрүзүнге Бурган кандыг шииткелди үндүргенин билбес бис. Буруузун миннип, Иегованы билип алыр арга ол чоннарга турган деп база билдинмес. Ийе, Библияда Нойну «чөптүг-шынныг чорукту суртаалдаан» дээн-даа болза, ол бажың-хеме тудуп тургаш, кел чыдар суг халавын кижи бүрүзүнге дыңнаткан деп биживээн (2 Пет. 2:5). А Ханаанның чурттакчылары Иегованы билип алгаш, эттинер аргалыг болганын база билбес бис.

8. Содом биле Гоморраның чурттакчыларынга хамаарыштыр чүнү билбес бис?

⁸ Содом биле Гоморраның дугайында чүнү чугаалап болур? Аңаа шынчы Лот чурттап чораан. Ынчалза-даа ол шупту улуска суртаалдаан бе? Ол хоорайларның чурттакчылары боттарының ажыл-херээн бачыттыг деп билип турган бе? Кандыг байдалга өскенинден алырга, олар ону билбес чораан чадавас. Содомнуң эр улузу Лоттуң аалчыларын күштээр деп турганын сактып кээлиңер. Библияда ооң бажыңын «Содом хоорайның бүгү эр чурттакчылары, улуг-аныяа чок» бүзээлеп келген дээн (Э. д. 19:4; 2 Пет. 2:7). Иегова биле Авраамның чугаазындан ол хоорайларның улузунуң хөй кезии актыг эвес деп көскү (Э. д. 18:32). Бачыттары дээш, олар чөптүг кеземчени алганнар. Ынчаарга  шынчы эвес улусту диргизер үеде содомчуларның чаңгызы-даа дирилбес бе? Бурганывыстың энерелдиин билир болгаш, ону бадыткап шыдавас бис.

9. Соломонга хамаарыштыр чүнү билбес бис?

⁹ Библияда чамдык чөптүг-шынныг улустуң канчаар шынчы эвес апарганын база бижээн. Чижээ, Соломон хаан Иеговага канчаар бараалгаарын эки билир чораан, а Бурган ону йөрээп турган. Ындыг болгуже, соонда ол меге бурганнарга чүдүп эгелээн. Ооң бачыттары Иегованы килеңнеткен, а израильчилер ооң түңнелин чүс-чүс чылдар көрүп келген (3 Хаан. 11:5—9; 4 Хаан. 23:13). Соломон «чок апарган» деп бижээн сөстү дорт очулдурарга бурунгу еврей дылдан «өгбелериниң чанынга чыдып алган» дээр (3 Хаан. 11:43). Библияда Бурганның шынчы бараалгакчыларын, ооң санында Давид хаанны база ынчаар бижээн. (Деңнеңер: 3 Хаан. 2:10.) А Соломоннуң диргизиишкинге идегели бар бе? Библияда ону чугаалаваан. «Өлген кижи бачыттың чагыргазындан хосталыр» деп сөстер аңаа хамааржыр бе? (Рим. 6:7). Өлүмү-биле кижи катап чурттаар эрге албас. Диргизиишкин — ынакшылдыг Бурганывыстың белээ. Иегова ол белекти аңаа мөңгеде бараалгаар күзелдиг улуска бээр (Иов 14:13, 14; Ин. 6:44). Соломон ол белекти ап болур бе? Иегова билир, а бис билбес бис. Бурган албан шын шиитпир үндүрер деп билдингир.

ЧҮНҮ БИЛИР БИС?

10. Иегова шииткелдер үндүрерде, чүнү миннип турар? (Иезекиил 33:11). (Чурукту база көрүңер.)

¹⁰ Номчуптуңар: Иезекиил 33:11. Бо шүлүкте Иегова шииткелдер үндүрерде чүнү миннип турарын биске ажыткан. Пётр элчин ыдыктыг сүлдеге бүргеткеш, Иезекиил медээчиниң сөстерин катаптап, Иегова «кымның-даа өлүп чидерин күзевейн» турар дээн (2 Пет. 3:9). Ол сөстер бисти дыка-ла оожуктурар. Иегова чылдагаан чокка кижилерни кезээ шагда узуткавас деп билир бис. Бурган энерелин болдунар шаа-биле кезээде илередип турар.

11. Кымны диргиспес база ону кайыын билир бис?

¹¹ Кымны диргиспезин билир бис бе? Библия дорту-биле чүгле каш кижини чугаалап турар b. Иуда Искариотту диргиспес деп Иисустуң сөстеринден тода билдингир (Мк. 14:21; Ин 17:12 c). Иуда өжегерээн, биле тура Иеговага болгаш ооң Оглунга удурланган. (Марк 3:29 биле «Шинчилел Библиязында» ол шүлүктүң тайылбырын көрүңер.) Иисус аңаа удурланган чамдык шажын башкарыкчыларының база диргизиишкинге идегел чогун чугаалаан (Мф. 23:33). А Павел элчин буруузун миннивээн ойталакчыларны дирилбес деп бижээн (Евр. 6:4—8; 10:29).

12. Иегованың энерелиниң дугайында чүнү билир бис? Чижектерден чугаалаңар.

¹² Иегованың энерелиниң дугайында чүнү билир бис? Кымның-даа өлүмүн күзевес деп, ол канчаар илереткен? Бурганның чамдык улуска энерелин көргүскенин сайгарыптаалыңар. Оларның бирээзи Давид хаан өскерлиишкин, өлүрүүшкүн дээн ышкаш аар бачыттарга буруудаан. Ынчалза-даа ол хаан буруузун миннип кээрге, Иегова энерелдии-биле өршээген (2 Хаан. 12:1—13). Манассия хаан чуртталгазының  хөй кезиинде коргунчуг херектерни үүлгедип чораан. Иегова ындыг кижиниң безин буруузун билингенин хүлээп көргеш, өршээп каан (2 Чыл. 33:9—16). Болдунар-ла болза, Иегова энерелди көргүзер деп, ол чижектер биске сагындырып турар. Бачыттарының улуун миннип, буруузунган улусту ол диргизер.

13. а) Ниневияның чурттакчыларынга Иегова чүге энерел көргүскен? б) Иисус ниневийжилер дугайында чүнү чугаалаан?

¹³ Иегова энерелин Ниневияның чурттакчыларынга база көргүскен. Бурган Ионага: «Оларның кемниг үүлгедиглери меңээ билдингир» — дээн. Ынчалза-даа олар буруузунуп кээрге, Иегова буянныы-биле өршээген. Ионага бодаарга, Бурган оранчок энерелдиг болган. Ол чоннуң эки-бакты ылгап шыдавазын, Бурган хорадаан медээчизинге сагындырар ужурга таварышкан (Иона 1:1, 2; 3:10; 4:9—11). Соонда Иисус Иегованың чөптүүн, энерелдиин көргүзер дээш, ол таварылганы чижеглээн. Иисус буруузун билинген ниневийжилер «шииткел хүнүнде» дирлип кээр дээн (Мф. 12:41).

14. Ниневияның чурттакчылары дирлип келген соонда канчаар шииттирер?

¹⁴ Ниневияның чурттакчылары дирлип келгеш, канчаар шииттирер? Келир үеде «шииттирер» улус турар деп, Иисус өөредип турган (Ин. 5:29). Муң чыл башкарылгазының үезинде «шынчы-даа, шынчы эвес-даа улусту катап диргизер[ин]», ол чугаалаан (Аж.-ч. 24:15). Шынчы эвес улус «шииттирер». Ол дээрге оларның өөренип алган билиглерин канчаар ажыглаарын Иегова биле Иисус хайгаарап көөр. Дирлип келген ниневийжи Иеговага чүдүүрүнден ойталаар болза, аңаа кеземче онаар (Иса. 65:20). Ынчалза-даа арыг чүдүлгеге каттыжып келген шупту улус мөңгеде чурттаар арганы алыр! (Дан. 12:2).

15. а) Узуткаттырган Содом биле Гоморрадан кым-даа дирилбес дээри чүге шын эвес? б) Иуда 7-де бижээн сөстерни канчаар билип алырыл? ( «Иуданың сөстери кандыг уткалыг?» деп көзенекти көрүңер.)

¹⁵ Иисустан база ооң өөредиглеринден ойталаан улуска бодаарга, Содом биле Гоморраның чурттакчыларынга «Шииткел хүнүнде» чиик болурун ол чугаалаан (Мф. 10:14, 15; 11:23, 24; Лк. 10:12).  Ооң-биле Иисус чүнү чугаалаксааныл? Ол үеде кижилер Содом биле Гоморрадан дора болганын көргүзер дээш, гипербола d ажыглаан бе? Чок, боор. «Шииткел үезинде» ниневийжилерниң дирлип кээрин, Иисус дорт чугаалаан болгай. Ынчангаш Содом биле Гоморраның чонунуң келир үезин доора эвес, а дорт уткалыг чугаалаан хире. Иисус кайы-даа таварылгада чаңгыс «Шииткел хүнүнче» айыткан. Ниневийжилер ышкаш, Содом биле Гоморраның улузу дыка шын эвес алдынып чораан. Ынчалза-даа ниневийжилерниң буруузун миннир аргазы турган. «Бузут-бак кылып чорааннар» дирлип келгеш, шииттирер дээн Иисустуң сөстерин сактып кээлиңер (Ин. 5:29). Оон көөрге, Содом биле Гоморрада идегел бар. Оларның чамдыктары дирлип кээр чадавас. Ынчан Иегова биле Иисустуң дугайында алыс шынга оларны өөредир аргалыг болур бис.

16. Кымны диргизерин Иегова канчаар шиитпирлээринге хамаарыштыр чүнү билир бис? (Иеремия 17:10).

¹⁶ Номчуптуңар: Иеремия 17:10. Чүнү тода билиривисти түңнээринге бо шүлүк дузалаар: Иегова кижиниң сеткил-чүрээн, чажыт бодалдарын кезээде шинчилеп көрүп турар. Ол «кижи бүрүзүн ооң херектерин ёзугаар» көргеш, диргизер. Иегова херектигде быжыг туруштуг, а болдунар үеде энерелин кезээде көргүзер. Ынчангаш Библияда бир-ле кижини дорту-биле чугаалаваан болза, ону дирилбес деп чугаалап шыдавас бис.

«БҮГҮ ЧЕРНИҢ ШИИТКЕКЧИЗИ» ЧӨПТҮГ

17. Өлген улустуң келир үези кандыг?

¹⁷ Адам биле Еваның Иеговага удурланган үезинден бээр, миллиард-миллиард кижилер өлген. Өлүм — коргунчуг дайзын — сан-түң чок ам-тынны чипкен! (1 Кор. 15:26). Ол бүгү кижилерниң келир үези кандыг? 144 000 эвээш санныг Христостуң өөреникчилери — өрү дээрге өлүм чок чурттаар идегелдиг (Ажыд. 14:1). А медээжок хөй санныг шынчы эр-херээжен улусту Христостуң Муң чыл башкарылгазының үезинде черге чурттазын дээш диргизер. Сөөлгү шенелдеде шынчы артар  болза, олар черге кезээ мөңгеде амыдыраар (Дан. 12:13; Евр. 12:1). Муң чыл башкарылгазының үезинде «шынчы эвес» — Иегованы билбес, каржы чораан улус безин дирлип кээр. Олар эттинип алгаш, Иегованың бараалгакчылары болур арганы алыр (Лк. 23:42, 43). Ынчалза-даа Иеговага кара өжегээр удур болган улусту, диргиспес деп ол шиитпирлээн (Лк. 12:4, 5).

18, 19. а) Шупту өлген улуска хамаарыштыр Иегова чөптүг шииткел үндүрер деп чүге бүзүреп болур бис? (Исайя 55:8, 9). б) Дараазында статьяга чүнү сайгарар бис?

¹⁸ Шииткел үезинде Иегова кезээде шын шиитпир үндүрер деп бүзүреп болур бис бе? Ийе! Иегова тергиин, кызыгаар чок мерген угаанныг, энерелдиг «бүгү черниң Шииткекчизи» деп, Авраам шынзыккан. Бурган Оглун өөреткеш, шиидер бүгү эргени аңаа бүзүреп каан (Ин. 5:22). Адазынга-даа, Оглунга-даа кижилерниң чүректери адыш иштинде дег көскү (Мф. 9:4). Ынчангаш Иегова биле Иисус байдал бүрүзүнде шиитпирни чөптүг үндүрер.

¹⁹ Иеговага кезээде бүзүреп, ооң шупту шиитпирлери шынныг деп хензиг-даа чигзинмээлиңер! Аңаа бодаарга, шиидип шыдавазывысты билир бис. (Номчуптуңар: Исайя 55:8, 9.) Ынчангаш Адазының чөптүүн, энерелдиин тергиини-биле көргүскен Хаанның холунга база Иеговага бүгү шииткелди арттыраалыңар (Иса. 11:3, 4). А коргунчуг хилинчек үезинде Иегова Оглу-биле кижилерни канчаар шиидеринге хамаарыштыр чүнү чугаалап болур? Ооң дугайында чүнү билбес бис база чүнү билир бис? Ол айтырыгларга дараазында статья харыылаар.