1, 2. Сугга суктурган соонда-даа чүнү кылыр херек? Тайылбырлаптыңар.

 БАЖЫҢ иштин кайы хире болгаш аштаар-дыр силер? Чаа бажыңче көжүп келгеш, ону кылаң-тас кылдыр аштап алыр болгай силер. А ооң соонда ону аштавайн баар болзуңарза, чүү болур? Бажың дораан хирленип каар. Ынчангаш аңаа арыг-силигни үргүлчү тудар херек.

² Угаан-бодалывыс болгаш аажы-чаңывыс база арыг болзун дизе, үргүлчү күжениишкиннерни үндүрер херек. Ийе, сугга суктурарының мурнунда бис «мага-ботту болгаш сагыш-сеткилди бужартадыптар бүгү чүүлден» адырлып аар дээш, өскерлиишкиннерни кылган бис (2 Кор. 7:1). Ынчалза-даа ол-ла деп бодавайн, Павел элчинниң улаштыр-ла чаартыныңар дээн сүмезин эдерер болзувусса эки (Эф. 4:23). Чүге? Чүге дизе бо делегейниң довурак-доозуну болгаш хир-чамы биске дораан-на чыпшынып каап болур. Ону болдурбас дээш база Иегованы өөртүр дээш, угаан-бодалывысты, күзээшкиннеривисти база аажы-чаңывысты үргүлчү шинчилээр болзувусса эки.

3. Угаан-бодалын чаартыры дээрге чүү дээни ол? (Римчилерге 12:2).

³ Угаан-бодалывысты чаартып алыр дизе, чүнү канчаарыл? (Номчуптуңар: Римчилерге 12:2.) Бажыңывыс даштында херимни будуп каары чедишпес, ооң иштин база аштап-арыглаар херек. Ооң-биле дөмей, каш буянныг  ажыл-херек кылыры чедишпес. Бис херек кырында кандыывысты үргүлчү хынап, чуртталгавыс Иегованың негелделеринге дүгжүр кылдыр өскерлир ужурлуг бис.

4. Бо делегейниң салдарынга канчаар алыспайн барып болур?

⁴ Бис тергиин апаргаш, чүнү-даа кылыр болзувусса, Иегованы өөртүр бис. Ынчалза-даа амгы үеде Иегова биске чүүлзүнзүн дизе, хөй күжениишкиннерни үндүрер херек. Эскерип көрүңер, Римчилерге 12:2-де Павел угаанывыстың чаартынып турарын Бурганның күзел-соруун билип турарывыс-биле сырый харылзаалыг дээн. Ынчап кээрге, бо делегейниң салдарынга алзырының орнунга, чүнү-даа мурнай сорулгаларывыс болгаш шиитпирлеривис Бурганның көрүжүнге дүгжүп турар бе деп хынаар болза эки.

5. Угаан-бодалывысты канчаар хынап болур бис, чижектен чугаалаңар. (Чурукту көрүңер.)

⁵ Ону чижекке көрүптээлиңер. Иегова бисти Ооң хүнүн сактып база манап чорзун деп күзеп турар (2 Пет. 3:12). Бодуңардан айтырыңар: «Мээң чуртталгамдан бо делегейниң төнчүзү чоокшулаан деп көскү бе? Эртем-билигге азы ажыл-агыйга хамаарылгам Иеговага бараалгал меңээ эң чугула деп көргүзүп турар бе? Иегова мен дээш база өг-бүлем дээш сагыш човаар деп бүзүреп турар мен бе? Азы акша-хөреңги дээш үргүлчү дүвүреп турар мен бе?» Ооң күзел-соруунга дүүштүр чуртталгавысты аайлап алганывысты көргеш, Бурган кайы хире өөрүүр деп бодаар силер? (Мф. 6:25—27, 33; Флп. 4:12, 13).

6. Үргүлчү чүнү кылыр ужурлуг бис?

⁶ Угаан-бодалывысты үргүлчү хынап, херек өскерлиишкиннерни кылыр ужурлуг  бис. Павел коринфичилерге: «Бодуңарны шылгаттынып көрүңер: бүзүрелиңер бар-дыр бе?» — деп бижээн (2 Кор. 13:5). «Бүзүрели бар» дээрге-ле чүгле чыыштарже баары база, үе-үе болгаш, суртаал ажылынга киржири эвес-тир. Ынаар угаан-бодалывысты, хөөнүвүстү, сундувусту өскертири кирип турар. Ынчангаш угаан-бодалывысты үргүлчү чаартыр ужурлуг бис. Канчаар? Бурганның Сөзүн номчуп, Иегова ышкаш боданып өөренип база Ону өөртүр дээш, шупту чүвени кылыр бис (1 Кор. 2:14—16).

7. Эфесчилерге 4:31, 32-ден алырга, оон ыңай чүнү кылыр ужурлуг бис база ону кылыры чүге белен эвес?

⁷ Номчуптуңар: Эфесчилерге 4:31, 32. Бис угаан-бодалывысты өскертиринден аңгыда, «чаа кижи бооп» амыдыраар ужурлуг бис (Эф. 4:24). Ону кылыр дизе, күжениишкиннерни үндүрер херек. Оон аңгыда, дошкууралдан, ажынып-хорадаарындан, килеңнээринден адырлып алыр дээш кызар ужурлуг бис. Ону кылыры чүге белен эвес? Чүге дизе чамдык багай чаңнарывыс бисте ханы сиңе берген. Чижээ, Библияда «[кижиниң] бодалдары аныяандан тура каржы-бак чүүлдерже угланган» дээн (Э. д. 8:21). Сиңе берген багай аажы-чаңывыс үнмезин дизе, сугга суктуруп алгаш-даа, үргүлчү күжениишкиннер үндүрер болза эки. Ону дараазында чижек бадыткап турар.

8, 9. Эрги бүдүш-биле үргүлчү тулчур болза эки деп, Стивенниң чижээ канчаар көргүзүп турар?

⁸ Стивен дээр акывыс хорадаачал чаңы-биле туржуп чоруур. Ол мынча дээн: «Сугга суктуруп алгаш безин, аажы-чаңымны ам-даа экижидер ужурлуг турган мен. Чижээ, бир катап бажыңнар кезип суртаалдап турдумда, бир ооржу кижи мээң машинамдан радиону оорлапкан. Мен ооң соондан халааш, чыпшыр чеде бээримге, ол радиону октапкаш, дезе берген. Ооң дугайында өскелерге чугаалаарымга, бир удуртукчу менден айтырган: „Стивен, бир эвес ол оолду тудуп алган болзуңза, канчаар сен?“ Ол айтырыг мени бодандырыпкан. Амыр-тайбың болур дээш, ам-даа кызар болзумза эки деп билип каан мен» b.

⁹ Багай аажы-чаңывыстан адырлып алган бис деп бодап-даа турар болзувусса, ол хенертен үне халып кээп болур деп Стивенниң чижээнден көскү. Силерге ол чүүл таныш болза, муңгараваңар база бодуңарны багай мен деп бодаваңар. Павел элчин безин: «Буян кылыр дээримге-ле, бузут мурнунче кире халаан боор-дур» — деп чугаалаан (Рим. 7:21—23). Шупту акы-угбалар багай аажы-чаңнары-биле тулчуп чоруур. Ол багай шынарлар «бажыңывыска», довурак-доозун болгаш хир-чам ышкаш, катап-катап чыглып-ла турар. Ишти-хөңнүвүстү арыглаар дээш, үргүлчү кызар ужурлуг бис. Ону канчаар кылып болур бис?

10. Багай аажы-чаңывыс-биле канчаар тулчуп болур бис? (1 Иоанн 5:14, 15).

¹⁰ Тулчуп турар багай аажы-чаңыңардан адырлып алырынга дузалаар кылдыр, Иеговадан дилеп мөргүңер. Ол албан силерни дыңнаар деп чигзинмеңер. (Номчуптуңар: 1 Иоанн 5:14, 15.) Иегова силерниң аажы-чаңыңарны кайгамчыктыг арга-биле өскертпес. Ынчалза-даа багай шынар-биле тулчурунга дузалаар күштү Ол силерге бээр (1 Пет. 5:10). А силер бодуңар мөргүлүңер аайы-биле алдынып, эрги бүдүжүңерниң аажы-чаңын өөскүтпеңер. Чижээ, силерниң адырлып алыр дээн багай  аажы-чаңыңарны эки талазы-биле көргүзүп турар бир-ле чүүлдү көөр азы номчуур мурнунда чүс катап боданып алыңар. Оон аңгыда, шын эвес күзээшкиннер тыптып келзе, оларны дораан ойладыңар (Флп. 4:8; Кол. 3:2).

11. Чаа кижиниң бүдүжүн кедип алыр дизе, чүнү канчаарыл?

¹¹ Биеэги бүдүштен адырлып алгаш, чаа кижиниң бүдүжүн сайзырадыры чугула. Ону канчаар кылып болур? Бурганның шынарларының дугайында билип алгаш, Ону өттүнер сорулгадан салып алыңар (Эф. 5:1, 2). Чижээ, Иегованың кайгамчык өршээчелин көргүскен библейжи үзүндүнү номчуп тургаш: «А мен өскелерни өршээп турар мен бе?» деп айтырыңар. Берге байдалга таварышкан улусту Бурганның кээргеп турарын Библиядан номчуп тургаш: «Дуза хереглээн акы-угбалар дээш база сагыш човап турар мен бе? Ажыл-херээмден ол көскү бе?» деп бодуңардан айтырыңар. Чаа кижиниң бүдүжүн кедип тура, угааныңарны улаштыр-ла чаартыңар база бодуңарга шыдамык болуңар.

12. Стивен Библияның кижини өскертиптер күжүн бодунга канчаар көрген?

¹² Кырында чугаалашканывыс Стивен чоорту чаа кижиниң бүдүжүн кедип шыдаан. Ол үлешкен: «Сугга суктуруп алганым соонда туттунуп шыдавайн барып болур байдалдар меңээ бо-ла тургустунуп кээр турган. Мен байдалды чавылдырып база бир кижи мени өжегерээн хорададырга, шын хамаарылгалыг боор кылдыр өөренип алган мен. Мен бодум безин кайгап тур мен! Хөй улус база мээң кадайым шак ындыг байдалдарны шиитпирлеп турарымны көргеш, мени бо-ла мактаар. Ынчалза-даа ол мээң ачы-хавыям эвес деп билир мен. Бо бүгү Библияның кижини өскертиптер күжүнүң ачызында болдунуп турар».

13. Шын күзээшкиннер сайзырадырынга биске чүү дузалаар? (Галатчыларга 5:16).

¹³ Номчуптуңар: Галатчыларга 5:16. Шын чүүл дээш тулчур кылдыр, Иегова биске ыдыктыг сүлдезин элбээ-биле берип турар. Библияны номчуп турувуста, ол ыдыктыг сүлде биске салдар чедирип турар. Оон аңгыда, чыыштарже барып тургаш, ыдыктыг сүлдени ап турар бис. Чыышка акы-угбалар-биле кады үени эрттирип турар бис, а олар, бис ышкаш, шын алдынар дээш кызып чоруур. Ол чүүл бистиң хей-аъдывысты көдүрер-дир (Евр. 10:24, 25; 13:7). Оон ыңай Иегова биске четпес талаларывыс-биле тулчурунга дузалаар кылдыр мөргүүр болзувусса, ыдыктыг сүлдезин бээр. Бо бүгү бачыттыг күзээшкиннеривисти долузу-биле ап кагбас-даа болза, аңаа алыспазынга дузалаар. Чүге дизе Галатчыларга 5:16-да сүлдениң аайы-биле амыдырап турар кижи «бачыттыг күзээшкиннеринге черле алыспас» дээн.

14. Шын күзелдерни үргүлчү сайзырадыры чүге чугула?

¹⁴ Библияны өөренирин, чыыштарже баарын, мөргүүрүн база үргүлчү шын күзелдер сайзырадырын соксатпаңар. Ол чүге чугула? Чүге дизе кажанда-даа удувас-чытпас дайзынывыс бар. Ол дайзын дээрге шын эвес чүүлдер кылырынче сунду-дур. Сугга суктуруп алгаш безин, дезер ужурлуг чүүлдеривисти сонуургап болур бис. Чижээ, адааннажыр оюннар, арага-дары база порнография (Эф. 5:3, 4). Бир эр дуңмавыс  ажыы-биле үлешкен: «Ам-даа эр улусту сонуургаар күштүг күзел-биле тулчуп чоруур мен. Ол минниишкин чиде бээр деп бодаан мен, ынчалза-даа ол ам-даа читпээн». Бачыттыг күзээшкиннериңер ам-даа дыка күштүг болза, ооң-биле тулчурунга силерге чүү дузалаар?

15. Шупту улуста шын эвес күзээшкиннер бар деп бодал бисти канчаар быжыктырып турар? (Чурукту көрүңер.)

¹⁵ Бир эвес силер шын эвес, безин дыка күштүг, күзээшкиннер-биле тулчуп турар болзуңарза, чааскаан эвес силер. Библияда: «Силерни тавараан күткүлге — өске чүү-даа эвес, а кижи шаа-биле күткүлге-дир» — деп бижээн (1 Кор. 10:13а). Ол сөстерни Коринфиде чурттап турар акы-угбаларга чугаалаан. Оларның чамдыызы алыс шынны билип алырының мурнунда ашактарынга, кадайларынга өскерлип, эр улус эр улус-биле, кыс улус кыс улус-биле холбажып база арагалап чорааннар (1 Кор. 6:9—11). Сугга суктуруп аарга, ол туржуп турган күзелдери оларга кажан-даа тывылбаан деп болур бе? Чок. Олар шилип чагдырган христианнар апарган-даа болза, дөмей-ле бачыттыг турган. Үе-үе болгаш-ла, олар шын эвес күзээшкиннери-биле туржуп чораан. Ол бодал бисти быжыктырып болур. Канчаар? Кандыг-даа багай күзээшкиннер-биле туржуп турар болзувусса, шак ындыг демиселге тиилеп үнген улус бар деп, бо бүгү бадыткап турар. «Бүгү делегейде бүзүрээн ха-дуңмаңар шак-ла ындыг хилинчекти шыдажып эртип турарын» билир болгаш, быжыг бүзүрелдиг артып болур силер (1 Пет. 5:9).

16. Кандыг айыылдан дезер ужурлуг бис база чүге?

¹⁶ Силерниң демиселиңерни кым-даа билип шыдавас деп бодаары айыылдыг. Ынчаар боданыр болзуңарза, силерниң байдалыңар үнер арга чок база шын эвес күзелдерге удур туржуп шыдавас мен деп  түңнелге келир силер. Ынчалза-даа Библияда ооң дугайында көңгүс өске кылдыр бижээн: «Бурган аазаан сөзүнге шынчы. Ол кажан-даа силерге күш чедер шааңардан ажа бээр күткүлге эртерин чөпшээревес, а күткүлге таварышса-даа, ону шыдажып эртсиннер дээш, канчап адырлырын база силерге айтып бээр» (1 Кор. 10:13б). Ынчап кээрге, шын эвес күзелдер дыка күштүг-даа болза, аңаа чедиишкинниг удурланып шыдаар бис. Иегованың ачызында аңаа алыспайн барып шыдаар бис.

17. Шын эвес күзээшкиннер тыптыр-даа болза, чүнү канчап болур бис?

¹⁷ Бис тергиин эвес бис, ынчангаш шын эвес күзелдер черле тыптыр. Потифарның кадайындан дезе берген Иосиф ышкаш, багай күзээшкиннерден шиитпирлиг ойталаңар (Э. д. 39:12). Бачыттыг күзээшкиннерниң аайы-биле алдынары албан эвес!

18, 19. Угаан-бодалывысты улаштыр чаартып алыр дээш, кандыг айтырыгларның дугайында боданып болур бис?

¹⁸ Угаан-бодалывысты чаартыр дизивиссе, бодувус-биле үргүлчү ажылдаар ужурлуг бис. Угаан-бодалывысты болгаш ажыл-херээвисти Иегованың күзел-соруу-биле дөмейлештир өскертири чугула. А ону кылырда, бодуңарны үргүлчү хынап туруңар. Бодуңардан айтырыңар: «Ажыл-херээм кайы үеде чурттап турарымны көргүзүп турар бе? Чаа кижиниң бүдүжүн кедип алыр дээш кызып турар мен бе? Бачыттыг күзээшкиннерге алыспас дээш, Иегованың ыдыктыг сүлдезинге бүргедип турар мен бе?»

¹⁹ Бо айтырыгларга харыылап тургаш, бодуңардан эмин эрттир хөйнү негевеңер. Бодуңардан тергиин чорук манавайн, а харын-даа чедиишкиннериңерже кичээнгейни углаңар. Бир-ле чүүлдү оон-даа эки кылып болур турган мен деп билип кагзыңарза, муңгараваңар. Филипчилерге 3:16-да: «Чүнү билип алган болдур бис, ооң аайы-биле улаштыр амыдырап көрээлиңер» дээн сүмени эдериңер. Угаан-бодалыңарны чаартыр дээш кызып турарыңарны Иегова албан шаңнаар деп быжыг бүзүреңер!