1. Ынакшылдың кандыг хевири эң-не бедик? Тайылбырлаптыңар. (Статьяның эгезинде чурукту көрүңер.)

 ИЕГОВА — чөптүг-шынныг дүрүмнерге үндезилеттинген ынакшылдың үнер дөзү-дүр (1 Ин. 4:7). Библияда ол ынакшылдың эң-не бедик хевирин ага́пе деп грек сөс-биле адаан. Бо ынакшыл чылыг-чымчак, хандыкшаан минниишкиннерни илередип турар-даа болза, олче чүгле минниишкиннер кирбейн турар. Ындыг ынакшыл хуу ажык бодавас, буянныг херектерден көстүп кээр. Бо ынакшыл бисти өскелерге экини кылырынче оттурар. Ындыг ынакшыл чуртталгавысты өөрүшкүлүг болгаш ужур-уткалыг кылып турар.

2, 3. Иегова хуу ажык бодавас ынакшылды канчаар көргүскен?

² Иегова кижилерге ынакшылын Ада́м биле Еваны чаяарының мурнунда-ла көргүскен. Ол Черни, кижилерниң кезээ-мөңгеде артар бажыңын, кижи аңаа хилинчектенип, аштап-түреп чурттаар кылдыр эвес, а чуртталгадан таалал ап чоруур кылдыр чаяап каан. Иегова ону Бодунга эвес, а бисти аас-кежиктиг болзун дээш кылган. Оон Чер чурттаарынга белен апаарга, Бурган кижилерни чаяап кааш, оларга дываажаңга мөңге чурттаар арганы берген.

 ³ Ада́м биле Еваның үймээн үндүргениниң соонда Иегова хуу ажык бодавас ынакшылын оон-даа кайгамчык кылдыр көргүскен. Оларның үре-салгалының чамдыызы Ооң ынакшылын үнелээр деп билгеш, олар келир үеде бачыттың болгаш өлүмнүң кулданыындан хосталы бээр кылдыр, Иегова сагыш човаан (Э. д. 3:15; 1 Ин. 4:10). Камгалакчы кээр деп аазаанының соонда-ла, Иегова төлевирни төлеттинген кылдыр санап эгелээн. Оон, 4000 хире чыл эрткенде, Иегова кижилер дээш Бодунуң эр чаңгыс Оглун берипкен (Ин. 3:16). Ооң хуу ажык бодавас ынакшылы дээш сеткиливистен өөрүп четтирер-дир бис!

4. Бачыттыг улус хуу ажык бодавас ынакшылды илередип шыдаар деп чүүден көскү?

⁴ Бис Бурганның овур-хевири-биле чаяаттынган болганывыста, хуу ажык бодавас ынакшылды көргүзүп шыдаар бис. Салгап алган бачыттың ужундан биске ону кылыры берге, ынчалза-даа ол болдунар. Авел, хуу ажык бодавайн, бар чүвезиниң эң-не экизин өргүлге бергеш, Бурганга ынакшылын көргүскен (Э. д. 4:3, 4). Шак ындыг ынакшыл Нойну долгандыр кижилерге, олар ону дыңнавайн-даа турда, он-он чылдар дургузунда Бурганның медээзин чугаалаарынче оттурган (2 Пет. 2:5). Иеговага ынакшыл Авраамга чүүден-даа артык чугула турган. Ол, Бурганның айытканы ёзугаар, оглун Исаакты өргүлге бээринге белен болганы-биле ынакшылын херек кырынга шынзыткан (Иак. 2:21). Хуу ажык бодавас ынакшылды илередири биске берге-даа болза, Бурганга шынчы чораан бо эр улусту өттүнүп, ону көргүзерин күзеп турар бис.

5. Ёзулуг ынакшылды канчаар көргүзүп болур бис?

⁵ Ёзулуг ынакшыл деп чүл ол? Библия бисти «чүгле сөс, чугаа кырында эвес, а херек кырында бар, ёзулуг ынакшылды» көргүзеринче кыйгырып турар (1 Ин. 3:18). Ындыг болза, ынакшылды сөстер-биле илереткен ажыы чок дээни ол бе? Чок (1 Фес. 4:18). Ынакшыл дээрге чүгле «Сеңээ ынак мен» дээри эвес-тир. Ону ажыл-херээвис-биле бадыткаар ужурлуг бис. Чижээ, акы-угбаларывыстың бирээзи идик-хеп азы аъш-чем хереглеп турар дижик. Аңаа анаа-ла эки чүүлдер күзеп каары чедишпес (Иак. 2:15, 16). Ооң-биле дөмей, Иеговага болгаш долгандыр улуска ынакшыл бисти Бургандан суртаалчылар чоргузуп бээрин дилээринден аңгыда, суртаал ажылынга идепкейлиг киржиринче бисти оттуруп турар (Мф. 9:38).

6, 7. а) Чүректиң ханызындан ынакшыл деп чүл ол? б) Ийи арынныг ынакшылдың чижектерин чугаалап көрүңерем.

⁶ Иоанн элчин: «Бистиң ынакшылывыс чүгле сөс, чугаа кырында эвес, а херек кырында бар, ёзулуг ынакшыл болур ужурлуг» — деп бижээн. Ынчап кээрге, «ынакшылывыс ажыт-чажыт чок, шынчы» болур ужурлуг (Рим. 12:9; 2 Кор. 6:6). Бир эвес херек кырында кандыывысты чажырып, чүгле улус мурнунга эки кижи бооп көстүп турар болзувусса, ынакшылывысты ёзулуг деп чугаалап болбас. Ындыг ынакшыл — ийи арынныг ынакшыл-дыр. Ооң кымга-даа ажыы чок.

⁷ Ийи арынныг ынакшылдың үлегерлерин көрээлиңер. Эдем сесерлиинге Эрликтиң Евага чугаалаан сөстеринден алырга, сактырга, ол ооң дугайында сагыш човап турар ышкаш болган. Ынчалза-даа Эрлик чүгле бодун бодап турган (Э. д. 3:4, 5). Давид хаанның Ахитофел дээр эжи турган. Ынчалза-даа Ахитофел ажык-кончаа сүрүп, Давидти садыпкан. Ооң саттыныкчы чоруу ону меге өңнүк деп көргүскен (2 Хаан. 15:31). Шак-ла ынчаар бөгүн ойталакчылар болгаш чыыш иштинге аңгылажыг үндүрерин оралдажып турар улус хөделип турар. Олар өскелерге ынак улус бооп көстүп турар. Ынчалза-даа оларның «авыяас-чашпаа болгаш каас-коя сөстериниң» артында чажыт, хуу ажык сүрер сорулгалар бар (Рим. 16:17, 18).

8. Бодувуска кандыг айтырыгларны салыр болзувусса эки?

 ⁸ Ийи арынныг ынакшыл шииткелге төлептиг, чүге дээрге ону улусту мегелээр дээш ажыглаар. Ынчалза-даа Иегованы мегелээри болдунмас. Ийи арынныг улусту «чула кезе[дир]» деп, Иисус тайылбырлаан (Мф. 24:51). Бис Иегованың бараалгакчылары болганывыста, ийи арынныг болуксавас бис. Ынчангаш бодувустан айтырар болзувусса эки: «Ёзулуг ынакшылды үргүлчү көргүзүп турар мен бе? Азы ынакшылымда мегелээр, ажык-кончаа сүрер хөөн бар бе?» Чүректиң ханызындан ынакшылды канчаар илередириниң тос аргазын сайгарыптаалыңар.

9. Ёзулуг ынакшыл бисти чүүже оттуруп турар?

⁹ Улус эскербес-даа болза, буянны кылып чоруңар. Ха-дуңмавыстың кайы-бирээзи дуза хереглеп турар болза, бодувусче кичээнгей хаара тыртпайн, аңаа дузалаарын кызып турар бис. (Матфей 6:1—4 номчувут.) Анания биле Сапфира көңгүс өскээр алдынган. Өргүл кылгаш, олар ооң дугайында өскелер билзин деп күзеп, харын-даа акшазын шуптузун берген улус бооп, мегелээннер. Ийи арынныг чоруу дээш, олар кеземче алган (Аж.-ч. 5:1—10). Ёзулуг ынакшыл бисти акы-угбаларга олардан тускай хамаарылганы манавайн азы орнунга бир чүве негевейн, өөрүшкүлүг бараалгаарынче оттуруп турар. Чижээ, Удуртукчу чөвүлелге «аъш-чемни» белеткээринге дузалап турар акылар ону, боттарынга алдар сүрбейн, ол ышкаш кандыг ажылды кылып турарын өскелерге чугаалавайн, кылып турар.

10. Өскелерни бодувустан артык канчаар хүндүлеп болур бис?

¹⁰ Бирээңер өскеңерни бодундан артык хүндүткеп көрзүн. (Римчилерге 12:10 номчувут.) Өскелерни бодундан артык хүндүлээринге хамаарыштыр Иисус биске үлегерни арттырган. Ол ындыг-ла кончуг хүндүткелдиг эвес даалгаларны кылып чораан (Ин. 13:3—5, 12—15). Ындыг томаарыыр чорукту сайзырадыр дизе, хөй күжениишкиннерни үндүрери негеттинер. Элчиннер безин Иисустуң чүге ынчаар алдынып турганын чүгле ыдыктыг сүлдени алган соонда билип каан (Ин. 13:7). Бир эвес эртем-билиивис, бай-шыдалывыс азы Иегованың организациязында хүлээлгелеривис бисти өскелерден дээре кылып турар деп санавайн турар болзувусса, өскелерни бодувустан артык хүндүлеп турар боор бис (Рим. 12:3). Бир кижини мактап турар болза, ол бистиң ачывыста чедиишкинниг болган-даа болза, адааргавайн, ол кижи дээш өөрүүр бис.

11. Улусту чүге ак сеткил-биле мактаар ужурлуг бис?

¹¹ Акы-угбаларны ак-сеткил-биле мактаңар. Арга тыптып кээрге-ле, бот-боттарывысты мактаар болзувусса эки, чүге дизе ындыг сөстер быжыглаар (Эф. 4:29). Ынчалзажок улусту ак сеткил-биле мактаар ужурлуг бис, оон башка улуска чашпаалап турар апаар азы бээр ужурлуг турган сүмевисти бербейн баар бис (У. ч. 29:5). Бир эвес кижини мактап кааш, ооң артынга ону чүү-даа чок бактап кааптар болзувусса, ол ийи арынныг чорук болур. Павел элчин кажан-даа ынчаар кылбайн чораан. Ооң улусту канчаар мактап турганында ёзулуг ынакшыл көстүп турган. Коринфиде христианнарга чагаазынга Павел оларны ак сеткили-биле мактап каан (1 Кор. 11:2). Ынчалзажок коринфичилер бүгү талазы-биле шын алдынмайн турган, ынчангаш ол ооң дугайында оларга дорт-даа болза, чымчаа-биле чугаалаан (1 Кор. 11:20—22).

12. Ёзулуг ынакшыл биле аалчыларга экииргек чорук аразында кандыг харылзаалыгыл?

¹² Аалчыларга экииргек болуңар. Иегова бисти акы-угбаларывыска экииргек болурун күзеп турар. (1 Иоанн 3:17 номчувут.) Ону кылып тургаш, хуу ажык бодавайн, ак сеткил-биле кылыр ужурлуг бис. Бодувустан айтырып болур бис: «Аалчыларга экииргек  чорукту колдуунда кымга көргүзүп турар мен: чоок эштеримге, билдингир христианнарга азы бисти бажыңынче чалаар улуска бе? Азы чоок танывазым акы-угбаларга, чок болза меңээ чүзү-биле-даа өөрүп четтиргенин илередиптер харыы чок ха-дуңмага экииргек болурун кызып чоруур мен бе?» (Лк. 14:12—14). А бир эвес акы-угбаларывыстың кайы-бирээзи шын эвес шиитпириниң хайы-биле чединмес байдалга келген болза азы аалчывыс экииргек чоруувус дээш, четтиргенин илеретпээн болза канчаарыл? Ындыг таварылгада: «Аалчыларга чеме-хала чокка экииргек болуңар» — деп библейжи сүмени эдерер болзувусса эки (1 Пет. 4:9). Ынчаар кылгаш, өскелерге дузаны шын хөөн-биле кадып тургаш, аас-кежикти миннир бис (Аж.-ч. 20:35).

13. а) Кандыг таварылгада кошкактарга дузалаары ылаңгыя берге? б) Кошкак улусту канчаар деткип болур бис?

¹³ Кошкактарга чөленгииш болуңар. «Кошкактарга чөленгииш болуңар, хамык улус-биле чымчак, чазык [«шыдамык», ЧД] болуңар» деп библейжи айтыышкын ёзулуг ынакшылывыстың бар-чогун хынап болур (1 Фес. 5:14). Кошкай берген ха-дуңмавыстың хөй кезииниң бүзүрели чоорту катап быжыгып кээр. Ынчалза-даа чамдык акы-угбалар деткимчени үргүлчү хереглээр. Оларга канчаар дузалап болур бис? Библиядан сорук киирер бодалдар-биле үлежип, суртаалче чалап, оларны дыңнап, кичээнгей көргүзүп болур бис. Ону кылып тургаш, акы-угбаларны «күштүглерге» болгаш «кошкактарга» аңгылавас ужурлуг бис, чүге дээрге кижи бүрүзүнүң күштүг-даа, кошкак-даа талалары бар. Павел элчин безин бодунуң кошкак талаларын миннип турган (2 Кор. 12:9, 10). Ынчангаш шуптувуска кады бүзүрээн ха-дуңмавыстың деткимчези херек.

14. Ха-дуңмавыс-биле эп-найыралдыг болур дээш, чүнү канчаар ужурлуг бис?

¹⁴ Тайбыңче чүткүңер. Бистиң-биле чөптүг эвес алдынган ышкаш болган-даа болза, акы-угбалар-биле эп-найыралдыг болур дээш, шыдаар-ла чүвевисти кылып чоруур бис. (Римчилерге 12:17, 18 номчувут.) Бир кижини хомудадыпкан болзувусса, буруувусту миннир болзувусса эки, ынчалза-даа ону ак сеткил-биле кылыры чугула. Чижээ, анаа: «Буруулуг болган, көрем» деп каарының орнунга, болган чүүл дээш мээң буруум база бар деп миннип: «Сөстерим-биле сени хомудадыпканым дээш буруулуг болдум» деп болур. Ылаңгыя ашак-кадай улуска тайбыңче чүткүүрү чугула. Олар улус мурнунга аас-кежиктиг улус бооп көстүп, бажыңынга бот-боттарын сөглеп, эттеп-соп азы чугаалашпайн баары шын эвес болур.

15. Өскелерни сеткиливистен өршээпкенивисти канчаар көргүзүп болур бис?

¹⁵ Бот-боттарыңарны өршээңер. Бир кижи бисти хомудадыпкан болза, ону өршээпкеш, сеткиливиске хомудал шыгжавас бис. Ол кижи бисти хомудадыпканын боду эскербээн-даа болза, ону өршээр бис. Шак ынчаар «бот-боттарывыска шыдамык болгаш ынакшылдыг хамаарылганы» көргүзүп, «Сүлдеге башкартып тура... тудуштурган амыр-тайбың ачызында чаңгыс эпти кадагалаарынче» чүткүп турар бис (Эф. 4:2, 3). Ынакшыл  «хомудал шыгжап чорбас», ынчангаш кижини өршээпкенивис сеткиливистен боор кылдыр, болган чүүлдү катап-катап сактып турбас болзувусса эки (1 Кор. 13:4, 5). Бир кижиге хомудал шыгжаар болзувусса, акы-угбалар-биле эки хамаарылганы чидирип алырындан аңгыда, Иегова-биле харылзаавыс баксырап болур (Мф. 6:14, 15). Биске удур бачыт кылган улус дээш мөргүп тургаш, оларны сеткиливистен өршээпкенивисти көргүзер бис (Лк. 6:27, 28).

16. Иеговага бараалгап тургаш, хүндүткелдиг хүлээлгелеривисти кандыг арга кылдыр көөр ужурлуг бис?

¹⁶ Хуу эрге-ажыыңардан ойталаарынга белен болуңар. Иеговага бараалгап тургаш, хүндүткелдиг хүлээлгелеривисти бодувустуң ажык-дүжүүвүстү сүрбейн, өске улустуң ажык-дүжүү дээш сагыш човаар арга кылдыр көөр бис (1 Кор. 10:24). Чижээ, шуулганнарга чурум хайгааракчылары эртежик чедип кээр. Ол акылар ындыг арганы бодунга болгаш өг-бүлезинге эки олуттар эжелээр дээш ажыглавайн турар. Чурум хайгааракчылары боттарының эрге-ажыын бодавайн, ёзулуг ынакшылды илередип турар. Бис оларны өттүнүп болур бис бе?

17. Ёзулуг ынакшыл аар бачыт кылган кижини чүүже оттурар?

¹⁷ Бүдүү кылган бачыттарыңарны ажыы-биле миннип, оларны моон соңгаар кылбаңар. Чамдыкта христианнар аар бачыт кылгаш, ыятканындан азы өскелерни муңгарадырындан корткаш, оозун чажырар (У. ч. 28:13). Ынчалзажок ону ынакшыл деп болбас, чүге дизе ол чүүл бачыт кылган кижиниң бодунга-даа, өскелерге-даа хора чедирер. Ол дээш бүдүн чыыш Бурганның сүлдезин чидирип, тайбың чок артып болур (Эф. 4:30). Ёзулуг ынакшыл аар бачыт кылган кижини удуртукчулардан дуза дилээринче оттурар (Иак. 5:14, 15).

18. Ёзулуг ынакшылды илередири кайы хире чугула?

¹⁸ Ынакшыл — шупту шынарларның эң-не чугулазы (1 Кор. 13:13). Ынакшылды илередип турарывыс-биле Христостуң изин истеп, ынакшылдың үнер дөзү болур, Иегованы өттүнүп турар бис (Эф. 5:1, 2). Павел: «Ынакшылым чок болза, мен чүү-даа эвес-тир мен» — деп бижээн (1 Кор. 13:2). Ынчангаш моон-даа соңгаар өскелерге «чүгле сөс, чугаа кырынга эвес, а херек кырында бар, ёзулуг ынакшылды» илередиилиңер!