Иисус Христос деп кымыл?

«ХРИСТИАН шажынга чүдүвейн турар кижилер безин Ооң мерген угаанын болгаш шылгараңгай башкы турганын үнелеп турар. Чугаажок, ол кижи төрелгеттенниң төөгүзүнде бир чугула кижилерниң бирээзи» («Уорлд бук» энциклопедия). Кымның дугайында чугаа чоруп турарыл? Христиан шажынның үндезилекчизи Иисус Христостуң дугайында. Кымыл ол, билир силер бе? Силерниң чуртталгаңарга ооң кандыг-бир салдары бар бе?

Иисустуң ажыл-чорудулгазы Библияда дөрт Буянныг медээ деп адаттынган төөгү ажылдарында бижиттинген. Ол дыңнадыгларга бүзүреп болур бе? Буянныг медээлерни хынамчалыг шинчилеп көргеш, алдарлыг төөгүчү Уилл Дюрант мынча деп бижээн: «Каш бөдүүн кижилер ындыг күштүг, улусту хаара тудуптар кижини, бедик этиканы болгаш сорук киирер акы-дуңма харылзааның хевирин чогаадыпкан деп бодал, Буянныг медээлерде бижээн шупту хуулгаазыннарга бодаарга бүзүрээр аргажок ышкаш онза».

Ынчалза-даа Чөөн чүкте болгаш делегейниң өске кезектеринде чурттаан сая-сая кижилер Иисус Христостуң дугайында хөй эвес билир. Олар ооң кажан-бир чурттап чораанынга бүзүрээр-даа боор, ынчалза-даа оларга хууда кандыг хамаарылгалыын бодавайн турар чадавас. Өскелер Иисустуң салгакчылары аттыг улустуң кандыызын көргеш, ону сонуургаан ажыы чок деп санап турар. Чижээлээрге: «Олар атомнуг бомбаны Нагасакиже октапканнар, ында Японияның өске хоорайларынга бодаарга, христианнар хөй болган болгай» деп, японнар чугаалаар.

Ынчаарга аарыг кижи эмнерин ишпейн тургаш кадыын эккиртип албас болза, эмчини буруудадып болур бе? Чок болбайн. Христиан делегей Иисустуң хүн бүрүде  бергелерни ажарынга дузалыг сүмелерин үр үе дургузунда херекке албайн турар. Ынчангаш ооң негелделерин күүсетпейн турар христиан аттыг улус бар боорга, чүгле ол дээш Иисустан ойталаарынче далашпаңар. Ооң дугайында билип алырын бодуңар кызарыңарга эки. Иисус херек кырында кандыгыл база силерниң чуртталгаңарны канчаар өскертиптерин Библиядан көрүп каап болур силер.

Иисус өскелерге ынак болурунга өөредип турар

Иисус Христос Палестинага 2 000 чыл бурунгаар чурттап чораан улуг башкы турган. Ооң чуртталгазының чашкы үезинден барык чүү-даа билдинмес (Матфейниң 1, 2–ги эгелер; Луканың 1, 2–ги эгелер). Иисус 30 харлыында «алыс шынны херечилеп» Бурганга бараан болуп эгелээн (Иоанның 18:37; Луканың 3:21—23). Шак бо бараан болганынга — Иисустуң черге турган сөөлгү үш чартык чылдарынга — ооң чуртталгазының дугайында дөрт төөгүлүг дыңнадыглар тураскааткан.

Бараан болганының үезинде Иисус өөреникчилеринге чуртталганың аңгы-аңгы бергелерин ажарынга дузалаар үндезин дүрүмнү көргүскен. Ол дүрүм ынакшыл бооп турар. Төөгүде бир эң билдингир — Даглыг черге суртаалга — оларны Иисус чоок улузунга канчаар ынак болурунга өөредип турган. «Силерге улус кандыг хамаарылгалыг болзун деп күзей-дир силер, боттарыңар база улуска ындыг хамаарылгалыг болуңар» — деп, Иисус чугаалаан (Матфейниң 7:12). Бо дүрүмнү алдын дүрүм деп адаар. Иисустуң «улус» дээни шупту кижилерни, дайзыннарны безин чугаалааны ол. Бо-ла суртаалында ол чугаалаан: «Дайзыннарыңарга ынак болуңар, база силерни истеп сүргеннер дээш,  мөргүңер» (Матфейниң 5:44). Ындыг ынакшыл бөгүнгү хөй бергелерни шиитпирлээр бе? Ындыг деп индий политик Мохандас Ганди бүзүрелдиг турган. «Бир эвес... [кижилер] Даглыг черге Христостуң чугаалаан өөредиглерин үндезилеп чоокшулажыр болза, ...бүгү делегейниң бергелерин шиитпирлептер бис» — деп ол чугаалаан. Ийе, Иисустуң өөреткени ышкаш ынакшылды бодарадыр болза, кижи-төрелгеттенниң бергелерин эмнеп болур.

Иисус ынакшылды канчаар көргүскенил?

Иисустуң өөредиглери ооң ажыл-херектери-биле карышпайын турган. Ол чүнүң-даа мурнунда бодун эвес, а өскелер дугайында бодап, ынакшылын херек кырында бадыткап чораан. Бир катап Иисус өөреникчилери-биле чемненир безин чай чок, дыка хөй улуска дузалажып турган. Өөреникчилеринге дыш херегин көргеш, Иисус олар-биле тускайланып чорупкан. Аңаа келирге, оларны чон манап турган. Иисустуң орнунга болза канчаар турдуңар?... Иисус «оларны кээргей берген... Ынчангаш ол улусту хөй чүвеге өөредип эгелээн» (Марктың 6:30—34). Ийе, күштүг кээргел өскелерге дузалаарынче ону оттурган.

Ынчалза-даа Иисустуң өскелерге кылган эки чүүлдери чүгле чүдүлгеге өөредири-биле кызыгаарлаттынмаан. Ол херек кырында дуза көргүскен. Бир катап ону орай кежээге чедир ону дыңнаан 5 000 кижини чемгерген (херээжен улусту болгаш ажы–төлдү санаваска). Өске таварылгада 4 000 кижини чемгерген. Бирги таварылгада ол беш хлеб, ийи балыктыг; ийи дугаарында — чеди хлеб болгаш каш балык бар болган (Матфейниң 14:14—21; 15:32—38; Марктың 6:35—44; 8:1—9). Хуулгаазын дээр силер бе? Ийе, Иисус хуулгаазыннар кылып шыдаар турган.

 Оон ыңай Иисус дыка хөй аараан кижилерни, оларның аразында согур, аксак, аар-берге кеш аарыглыг болгаш дүлей улусту эккиртип турган. Ол өлген кижилерни безин диргискен! (Луканың 7:22; Иоанндан 11:30—45). Бир катап Иисуска аар–берге кеш аарыглыг кижи келгеш: «Күзээр болзуңарза–ла, Силер мени арыглап каар Силер — деп чалынган». Иисус канчалган? Холу–биле аңаа дээпкеш, чугаалаан: «Ийе, күзеп тур мен, арый бер» (Марктың 1:40, 41). Иисус өскелерге дузалажыр изиг күзелдиг турган, бо хуулгаазыннар Иисустуң хилинчектенген улуска ынакшылын көргүскен.

Хуулгаазыннар турбас дээр силер бе? Ынчалза-даа хөй кезиин Иисус чон мурнунга кылып турган. Үргүлчү-ле буруудаар чылдагаан дилээр удурланыкчылары безин ооң хуулгаазыннарынга чөпшээрешпес арга чок болган (Иоанның 9:1—34). Оон ыңай хуулгаазыннар тускай сорулганы күүсеткен. Иисусту Бурган чоруткан деп кижилер шынзыгарынга дузалап турган (Иоанның 6:14).

Иисустуң чуртталгазын болгаш өөредиглерин бичии билип алгаш безин, аңаа ынак болуп, ооң ынакшылын өттүнерин, өскелерге ынак болурун күзей бээр бис. Бистиң чуртталгавысче ооң салдары мооң-биле кызыгаарлаттынмас. Иисус ынакшылга өөредип чораан чүгле улуг башкы эвес. Черге келириниң бетинде, Бурганның дун оглу бооп дээрге чурттап турганын чугаалаан (Иоанның 1:14; 3:16; 8:58; 17:5; 1 Иоанның 4:9). Оон-даа артык, Иисустуң чуртталгазы уламчылап турары биске улуг уткалыг. Библияда Иисусту дирли берген болгаш ол ам Бурганның Чазааның хааны деп чугаалап турар (Ажыдыышкын 11:15). «А мөңге амыдырал дээрге-ле,  дың чаңгыс алыс шын Бурган болур Сени база Сээң айбылап чорутканың Иисус Христосту билип алыры болгай» — деп, ол чугаалаан (Иоанның 17:3). Чүгле бодап көрүңер даан: Иисус Христостуң дугайында билиг силерге Дываажаңга мөңге чуртталганы эккеп болур! Бо канчап болдуна бээрил? Иисустуң дугайында хөйнү билип, ооң изин истээринче «Христостуң ынакшылы бисти деткип турарын» сайгарып көрзүңерзе кандыгыл? (2 Коринфичилерге 5:14, ЧД). Маңаа Иегованың Херечилери күзелдии–биле дузалажыр (Иоанның 13:34, 35).

Өскээр айытпаан болза библейжи цитаталар «Чаа дугуржулга чагыг» (2001 ч) очулгазындан. ЧД деп хурааңгай бар болза «Ыдыктыг Бижиктерниң Чаа Делегей Очулгазындан» (орус дылда) очулдурган.