1. Бурган кижилерни чүү дээш чаяап кааныл?

БУРГАННЫҢ кижилерге хамаарыштыр күзел-бодалы кайгамчык. Ол бир дугаар эр биле кыс кижини, Адам биле Еваны, дыка чараш сесерликке чурттадып каан. Кижилерниң өзүп-көвүдээрин, дириг амытаннар дээш сагыш човаарын база оларның бүгү чер кырын дываажаң кылдыр кылырын Бурган күзээн (Эге дөс 1:28; 2:8, 9, 15; 6 дугаар Капсырылганы көрүңер).

2. а) Бурган бодап алган бодалын албан күүседир деп кайыын билир бис? б) Библияда мөңге чуртталганың дугайында чүнү бижээн?

² Чүү деп бодаар-дыр силер, кижилер дываажаңга катап чурттаар бе? «Бодап алган мен — кылыр мен!» — деп, Иегова аазаан (Исайя 46:9—11; 55:11). Бурган бодап алган бодалын албан күүседир. Аңаа кым-даа, чүү-даа шаптыктап шыдавас. Иегова: «Чер ээн турбазын» — дээн. Ынчап кээрге, Ол черни тускай сорулгалыг чаяап каан (Исайя 45:18). Бурган черге кижилер чурттаар кылдыр күзээн. Ынчалза-даа Бурган черге кандыг кижилерни чурттазын деп күзеп турар база олар кайы хире үр чурттаар? Библияда харыызы бар: «Чөптүг-шынныг улус чер-чуртту салгап алгаш, ону кезээ мөңгеде ээлеп чурттаар» (Ырлар 36:29; Ажыдыышкын 21:3, 4).

3. Шупту чүве Бурганның күзээни ёзугаар болбаан болганда, кандыг айтырыг тургустунуп кээрил?

 ³ Ынчалзажок амгы үеде кижилер аарып, өлүп база дайылдажып, бот-боттарын өлүржүп турар. Бурган ындыг боорун күзевээн. Ынчаарга Бурганның күзээни ёзугаар чүге болбааныл? Харыызын чүгле Библиядан билип алыр бис.

4, 5. а) Чыланны ажыглап, Ева-биле кым чугаалажы берген? б) Кижи канчап ооржу апаарыл?

⁴ Бурганның дайзыны бар. Библияда ону «Эрлик база Удурланыкчы» деп адаан. Бир катап Эдем сесерлиинге Эрлик чыланны ажыглап, Ева-биле чугаалажы берген (Ажыдыышкын 12:9; Эге дөс 3:1). Ева көөрге, чылан чугааланып турар ышкаш болган, а херек кырында ооң-биле Эрлик чугаалажып турган. (7 дугаар Капсырылганы көрүңер.)

⁵ Эрлик канчап тыптып келгенил? Ону Бурган багай кылдыр чаяап кааны ол бе? Чок! Эгезинде ол дээрниң төлээзи турган, ынчалза-даа чоорту багай талаже өскерли бергеш, Нүгүлчү апарган (Иов 38:4, 7). Канчап ындыг чүүл болу бергенил? Ону кандыг-бир кижиниң ооржу апаары-биле дөмейлеп болур. Кижи ооржу кылдыр төрүттүнмес. Ынчаарга ол канчап ооржу апаарыл? Ол өске кижиниң бир-ле чүүлүн алыксап эгелээр. Бир эвес ол ооң дугайында бодап туруп бээр болза, шын эвес күзели аажок күштүг апаар. А эптиг арга тыптып кээри билек, ол өске кижиниң чүвезин оорлаптар. Ынчаар ол боду ооржу кижи апарган,  ону кым-даа албадаваан. (Номчуптуңар: Иаков 1:13—15; 8 дугаар Капсырылганы көрүңер.)

6. Дээрниң төлээлериниң бирээзи канчап Бурганның дайзыны апарган?

⁶ Шак-ла ындыг чүүл Эрлик-биле болган. Иегова Адам биле Еваны чаяагаш, өзүп-көвүдеңер деп даалга бээрге, ол дээрниң төлээзи: «Бо шупту улус Иеговага эвес, а меңээ мөгейип болур!» деп бодаан чадавас (Эге дөс 1:27, 28). Ону хөй бодаан тудум, ооң күзели күштелип-ле орган. Ынчаар ол кижилерниң аңаа мөгеерин күзеп, Иегованың эрге-чагыргазын бодунга алыксай берген. Ынчангаш ол Ева-биле чугаалажы бергеш, ону мегелээн. (Номчуптуңар: Эге дөс 3:1—5.) Шак ынчаар ол Бурганның дайзыны, Эрлик, апарган.

7. а) Адам биле Ева чүге өлүп калганнар? б) Бис чүге кырып, өлүп турар бис?

⁷ Адам биле Ева Бурганга дыңнангыр эвезин көргүзүп, хоруглуг ыяштың чимизин чипкеннер (Эге дөс 2:16—17; 3:6). Ынчалдыр олар бачыт үүлгеткеш, сөөлүнде барып Иегованың сагындырып турганы дег, өлүп калганнар (Эге дөс 3:17—19). Адам биле Еваның ажы-төлү база бачыттыг кылдыр төрүттүнгеш, өлген. (Номчуптуңар: Римчилерге 5:12.) Адам биле Еваның ажы-төлү чүге бачыттыг бооп төрүттүнүп келгенин билип алырынга дузалаар бир чижекти көрүптээлиңер. Кыдыы ыйыктыг савага хлеб быжырып турар дижик силер. Быжырып алган хлевиңер база ыйыктыг болур. Ооң-биле дөмей, Бурганны дыңнавайн баргаш, Адам бачыттыг апарган. Бис шупту Адамдан укталып үнген болгаш,  база-ла «ыйыктыг», азы бачыттыг, кылдыр төрүттүнүп турар бис. Ынчангаш бис шупту кырып, өлүп турар бис (Римчилерге 3:23; 9 дугаар Капсырылганы көрүңер).

8, 9. а) Адам биле Евага Эрлик кандыг чигзинигни оттурган? б) Иегова үймээнчилерни чүге ол-ла дораан узуткавааныл?

⁸ Адам биле Еваны Бурганга дыңнангыр эвес болурунче күткүпкени-биле Эрлик Иеговага удур үймээн үндүрген. Иегова Адам биле Еваның аас-кежиктиг болурун күзевейн турар мегечи, багай чагырыкчы деп чүүлге оларны бүзүредирин Эрлик күзеп турган. Кижилерге Бурганның удуртулгазы херекчок, олар чүү эки, чүү багай дээрзин боттары шиитпирлеп шыдаар деп, Эрлик чарлаан. Иегова аңаа канчаар харыылаар ужурлуг турган? Бурган үймээнчилерни узуткааш, үймээнни соксадып болур турган. Ынчалзажок ол чүүл Эрликти мегечи деп шынзыдып болур турган бе? Чок.

⁹ Иегова үймээнчилерни ол-ла дораан узуткаваан. Ол кижилерге боттарын чагырар үени берген. Чоорту Эрликтиң буруудадыышкыннарының мегези илереп кээрге, чүгле ынчан Бурганның башкарылгазының адаанга кижилер аас-кежиктиг болур деп чүүл шупту улуска көскү апаар. Бо номнуң 11-ги эгезинден ооң дугайында хөйнү билип алыр бис. Чүү деп бодаар силер, Адам биле Ева шын кылган бе? Бурганга дыңнангыр эвес болуп, Эрликке бүзүрээр үндезин оларга турган бе? Иегова Адам биле Евага шупту чүвени берген. Ол  оларны кайгамчык чараш черге чурттадып кааш, дыка солун ажылды дагзып каан. А Эрлик оларга чүнү-даа бербээн. Оларның орнунга турган болзуңарза, кандыг шилилгени кылыр силер?

10. Бистиң кижи бүрүзү кандыг шилилгениң мурнунда турар?

 ¹⁰ Амгы үеде бистиң кижи бүрүзү база ындыг шилилгениң мурнунда турар. Чүнү шилип алырывыстан амы-тынывыс хамааржыр. Бурганны чагырыкчывыс кылдыр шилип алгаш, Эрликти мегечи деп бадыткап болур бис. Азы Эрликти чагырыкчывыс кылдыр шилип ап болур бис (Ырлар 72:28; номчуптуңар: Чугаалар 27:11). Бөгүн Бурганга дыңнангыр улустуң саны эвээш. Оон аңгыда бо делегейни Бурган чагырбайн турар. Ынчаарга делегейни кым чагырып турарыл?

11, 12. а) Эрликтиң Иисуска делегейниң шупту күрүнелерин бээр деп турганындан чүнү билип алыр бис? б) Бо делегейни Эрлик чагырып турар деп, Библия канчаар көргүзүп турар?

¹¹ Иисус Христос бо делегейни кым чагырып турарын билир чораан. Бир катап Эрлик аңаа «бо делегейниң хамык күрүнелерин бүгү өндүр-чаагайы-биле көргүскеш: „Доңгая кээп дүжүп, меңээ мөгеер болзуңза, бо бүгүнү Сеңээ бээр мен“» — дээн (Матфей 4:8, 9; Лука 4:5, 6). Бир эвес хамык күрүнелер Эрликке хамаарышпас турган болза, оларны Иисуска бээр ооң эргези турган бе? Чок, болбайн канчаар. Ынчап кээрге, шупту күрүнелер Эрликтиң чагыргазының адаанда.

¹² «Бүгү чүвени Иегова чаяап каан болгай, ынчаарга канчап бо делегей Эрликтиң чагыргазының адаанда апарганы ол?» деп айтырар чадавас силер (Ажыдыышкын 4:11). Ийе, бүгү чүвени Бурган чаяап каан. Ынчалза-даа Иисус дорту-биле: «Бо делегейниң чагырыкчызы — Эрлик» —  деп чугаалаан (Иоанн 12:31; 14:30; 16:11). Павел элчин Эрликти «амгы бо делегейниң „бурганы“» деп адаан (2 Коринфичилерге 4:3, 4). А Иоанн элчин: «Бүгү делегей эрликтиң чагыргазының адаанда» — деп бижээн (1 Иоанн 5:19).

13. Биске чаа делегей чүге херек?

¹³ Делегейде байдал хүнден хүнче баксырап бар-ла чыдар. Дайыннар, күчүлел, кем-херек үүлгедиишкиннери болгаш ийи арынныг чорук чуртталгавысты аар-берге кылып турар. Кижилер канчаар-даа кызарга, бо шупту бергелерни шиитпирлептер харык оларда чок. Ынчалза-даа Бурган удавас бо каржы делегейни Армагеддон деп дайынга узуткаар база ооң орнунга чаа чөптүг-шынныг делегейни тургузар (Ажыдыышкын 16:14—16; 10 дугаар Капсырылганы көрүңер).

14. Иегова Чагыргазының хааны кылдыр кымны шилип алган? Иисустуң дугайында Библияда чүнү өттүр билип медеглээн?

¹⁴ Иегова дээрде Чагыргазының хааны кылдыр Иисус Христосту шилип алган. Муң-муң чылдар бурунгаар Иисусту «амыр-тайбың хайырлаар чагырыкчы» болур деп база ооң башкарылгазы кезээ-мөңгеде турар деп Библияга өттүр медеглээн турган (Исайя 9:6, 7). Иисус өөреникчилерин: «Сээң Чагыргаң чедип келзин. Дээрге дег, черге база Сээң күзел-сорууң чогуп бүтсүн» — деп мөргүүр кылдыр өөредип тургаш, шак ол чагырганың дугайында чугаалап турган (Матфей 6:10). Удавас Бурганның Чагыргазы делегейде шупту күрүнелерниң  орнун солуптар деп бо номнуң 8-ки эгезинден билип алыр бис. (Номчуптуңар: Даниил 2:44.) Ооң соонда Бурганның Чагыргазы бүгү черни онзагай чараш дываажаң кылыптар. (11 дугаар Капсырылганы көрүңер.)

15. «Чаа чер» чүнү илередип турар?

¹⁵ Библияда мындыг аазаашкын бар: «Бис... чаа дээр биле чаа черни манап турар бис. Аңаа улус чөптүг-шынныг амыдырал-биле амыдыраар» (2 Пётр 3:13; Исайя 65:17). Библияда чамдыкта «чер» деп сөс ында чурттап турар кижилерни илередип турар (Ыдыктыг хоойлуну катаптааны 32:1). Ынчангаш «чаа чер» деп сөс каттыжыышкыны Бурганга дыңнангыр болгаш Ооң йөрээлин ап чоруур чөптүг улуска хамааржыр.

16. а) Чаа делегейге чурттаар улуска Бурган кандыг белекти бээр? б) Ол белекти алыр дизе, чүнү канчаар болзувусса эки?

¹⁶ Чаа делегейге чурттаар улус «мөңге амыдыралды алыр» деп, Иисус аазаан (Марк 10:30). Ол үнелиг белекти алыр дизе, чүнү канчаар болзувусса эки? Библиядан Иоанн 3:16 биле 17:3-тү номчуптаалыңар. Ам келир үеде чер кырынга дываажаңга чуртталганың кандыг болурун Библияның дузазы-биле көрүптээлиңер.

17, 18. Бүгү чер кырынга тайбың турар база шуптувус айыыл чок чурттаар бис деп кайыын билир бис?

¹⁷ Каржы-хажагай чорук, дайын-чаа, кем-херек үүлгедиишкини болгаш күчүлел турбас. Черге моон соңгаар каржы улус турбас (Ырлар 36:10, 11). Бурган «чаа-дайыннарны... соксадып»  кааптар (Ырлар 45:10; Исайя 2:4). Бүгү делегейге чүгле Бурганга ынак болгаш Аңаа дыңнангыр улус чурттаар. Чер кырынга кезээ шагда амыр-тайбың доктаар (Ырлар 71:7).

¹⁸ Иегованың бараалгакчылары айыыл чок чурттаар. Бурунгу үеде израильчилер Бурганга дыңнангыр тургаш, айыыл чок чурттап чорааннар, чүге дизе Бурган оларны камгалап турган (Левит 25:18, 19). Дываажаңга кымдан-даа, чүден-даа кортпас боор бис. Кезээ мөңгеде айыыл чок чурттаар бис! (Номчуптуңар: Исайя 32:18; Михей 4:4.)

19. Чаа делегейге аъш-чем элбек болур деп чүге чигзинмес бис?

¹⁹ Аъш-чем элбек болур. Даглар бажынга тараа элбек болур, а дүжүт эгээртинмес хөй болур (Ырлар 71:16). Иегова ачы-буянын хайырлаарга, чер биске дүжүдүн бээр (Ырлар 66:7).

20. Бүдүн чер кыры дываажаң апаар деп кайыын билир бис?

²⁰ Бүдүн чер кыры дываажаң апаар. Кижи бүрүзү чараш бажыңныг, садтыг болур. (Номчуптуңар: Исайя 65:21—24; Ажыдыышкын 11:18.) Чер кыры, Эдем сесерлии дег, кедергей чараш апаар. Иегова биске херек бүгү чүвениң шуптузун берип, бис дээш кезээде сагыш човаар. Библияда Бурганның дугайында мынча дээн: «Холуңну чада сунгаш, бүгү амылыгларның күзээн чүвезин хандырып, оларны тоттурар сен» (Ырлар 144:16).

21. Кижилер дириг амытаннар-биле тайбың чурттаар деп кайыын билир бис?

²¹ Кижилер дириг амытаннар-биле тайбың чурттаар. Дириг амытаннар кижиге моон соңгаар  айыыл тургуспас. Чаш ажы-төл безин, амгы үеде айыылдыг деп санаттынып турар дириг амытаннардан кортпайн, оларның-биле ойнаар. (Номчуптуңар: Исайя 11:6—9; 65:25.)

22. Чүге моон соңгаар аарыг-аржык турбас?

²² Аарыг-аржык турбас. Иисус Христос черге чурттап чораан үезинде хөй улусту экирткен (Матфей 9:35; Марк 1:40—42; Иоанн 5:5—9). А келир үеде ол Бурганның Чагыргазының Хааны бооп, шупту улусту каң-кадык кылып каар. «Черивистиң чурттакчыларындан кым-даа: „Мен аарып тур мен“ — дивес» (Исайя 33:24; 35:5, 6).

23. Чок апарган улус-биле чүү болур?

²³ Чок апарган улус дирлип кээр. Бурган миллион-миллион чок апарган улусту диргизиптерин аазап турар. «Шынчы-даа, шынчы эвес-даа улусту катап диргизер». (Номчуптуңар: Иоанн 5:28, 29; Ажыл-чорудулга 24:15.)

24. Дываажаңга чурттаксаар-дыр силер бе?

²⁴ Бис шупту шилиир апаар бис: Иегованы билип алырын уламчылавышаан, Аңаа бараалгаар бис бе азы боттарывыстың күзээн аайывыс-биле чурттаар бис бе? Иеговага бараалгаар деп шиитпирлеп алыр болзувусса, бисти кайгамчык келир үе манап турар. Иисус Христос өлүрүнүң мурнунда чанында чагыга хере шаптырган херектеннерниң бирээзинге мынча дээн: «Мээң-биле кады дываажаңга турар сен» (Лука 23:43). Иисус Христос деп кымыл база Бурганның берген аазаашкыннарының канчаар күүсеттинериниң дугайында хөйнү билип алыылыңар.