Jich bitʼil la yal te Centros para el Control y la Prevencion de Enfermedades, ta Estados Unidos, la yichʼik jojkʼoybeyel te jchʼieletik te ay 15 kʼalal ta 19 yaʼbilalik sok jteb ma sta olil la yalik te ay machʼa slekʼtiklanojbey te skʼunil sbakʼetalik. «Teme ya ajojkʼoybey jtul jchʼiel teme ay jich spasoj o yichʼoj pasbeyele, ya yalbat te maʼyuk bin spas te jich ya yichʼ pasele», jich ya yal te Sharlene Azam, te jaʼ la stsʼibay te libro Oral Sex Is the New Goodnight Kiss (Te slekʼbeyel skʼunil sbakʼetal: jaʼ te bin-utʼil ya yujtsʼuy sbaik te kʼalal ya xbajtik ta wayele). Jaʼnix jich ya yal: «Ta smelelil, ma schʼuunik te jaʼ pajal sok te spasel mulil».

•  ¿Bin ya awal te jaʼate?

•  ¿Bin-a te smelelile?

•  ¿Yuʼun-nixbal mukʼ skʼoplal-a?

 Ala teme yak o maʼuk.

1.  

   1.   Yak

   2.   Maʼuk

2.  

   1.   Yak

   2.   Maʼuk

3.   Te slekʼbeyel skʼunil sbakʼetal ¿pajalbal sok te ya xwayik ta spasel mulil?

   1.   Pajal sok

   2.   Maba pajal

 Paja awil te asujtib sok te bin ya yal liʼi.

1.   ¿Yabal xjuʼ ya sta yal jtul achʼix teme ya yichʼ lekʼbeyel te skʼunil sbakʼetal?

    Te sujtib: Maʼuk. Jaʼ swentail te bayal machʼatik ya yalik te maba chopoluk te ya slekʼbey sbaik te skʼunil sbakʼetalike.

2.   ¿Yabal xjuʼ ya stsakot ta chamel te machʼa ya slekʼ o ya yichʼ lekʼbeyel te skʼunil sbakʼetale?

    Te sujtib: Yak. Te machʼa jich ya spas ya xjuʼ ya stsakot ta hepatitis A o B, chʼojk o chin ta skʼunil, gonorrea, herpes, sida o sífilis.

3.   Te slekʼbeyel skʼunil sbakʼetal ¿pajalbal sok te ya xwayik ta spasel mulil?

    Te sujtib: Pajal sok. Spisil te bin ya yichʼ pasel teme ya yichʼ tuuntesel te skʼunil bakʼetalil, jich bitʼil te ya sjokin sbaik ta wayel, te ya slekʼbey sbaik te skʼunil sbakʼetalik o te ya stuuntesik te yitik ta spasel mulil sok te ya spikbey sbaik te skʼunil sbakʼetalike.

 Kiltik bin ya yal te Biblia ta swenta te machʼatik ya slekʼbey sbaik te skʼunil sbakʼetalike.

 Te Biblia jich ya yal: «Jaʼ scʼanjel yoʼtan Dios te [...] ma me ayuc machʼa ya xyal ta mulil» (1 Tesalonicenses 4:3, Xchʼul Cʼop Dios ta Tzeltal yuʼun Oxchuc soc Tenejapa).

 Te yalel ta mulil o mulwej jaʼ te bin ya spasbey sbaik ta sbakʼetalik te machʼatik maba nujpunemike, jich bitʼil te ya sjokin sbaik ta wayel, te ya slekʼbey sbaik te skʼunil sbakʼetalik o te ya stuuntesik te yitik ta spasel mulil sok te ya spikbey sbaik te skʼunil sbakʼetalike. Te machʼa jich ya spase, yame sta bayal swokol yuʼun; pero te bin mel-oʼtantikxan sbae, jaʼ te ma xjuʼ ya yamigoinix te Diose (1 Pedro 3:12).

 Te Biblia jich ya yal: «Te machʼa ya xyal ta mulile, jaʼ ya yacʼ ta qʼuexlal a te sbaqʼuetal te la spas mulil soque» (1 Corintios 6:18, Xchʼul Cʼop Dios ta Tzeltal yuʼun Oxchuc soc Tenejapa).

 Te machʼatik ya slekʼbey sbaik te skʼunil sbakʼetalik ya xjuʼ ya stsakotik ta chamel sok ma xjuʼ ya yamigoinikix te Diose. Jaʼnix jich ya xjuʼ ya smel yoʼtanik yuʼun. Te libro Cómo hablar de sexo con los adolescentes para que te escuchen jich ya yal: «Te machʼatik ya sjokin sbaik ta wayel jich ya yaʼiy sbaik te la yichʼik tuuntesel, sok ma lek ya yaʼiy sbaik ta patil yuʼun te bin la spasike. Chikan bin-utʼil ya spasik te mulile, mananix lek ya yaʼiy sbaik yuʼun-a. Chikan bin-utʼil ya spasik yakiknanix sjokinel sbaik ta wayel-a».

 Te Biblia jich ya yal: «Hoʼon Jehovahon, te Dioson awuʼun, te ya caʼbat anop te bin lec ya xcʼohat yuʼun» (Isaías 48:17).

 ¿Jichbal ya awil te ya ata alekilal yuʼun te leyetik yakʼoj te Dios ta swenta te bin-utʼil ya sjokin sbaik ta wayele? ¿O chukulatbal ya awaʼiy aba yuʼun? Nopa awaʼiy te ayat ta jun carretera te banti ay señailetik te ya yal jayeb yip ya skʼan ya atij te acarroe sok te banti ya skʼan ya atejkʼan te acarroe. ¿Jichbal ya awil te ma xyakʼ apas te bin ya skʼan awoʼtan te señailetik-abi, o te ya skanantayate? ¿Binwan ya xkʼot ta pasel teme jaʼat sok te yantik ma xyichʼik ta wenta te señailetik-abi?

 Jaʼnix jich ta swenta te mantaliletik yuʼun te Dios. Teme ma xa awichʼ ta wenta, yame ata awokol yuʼun (Gálatas 6:7). Te libro Sex Smart (Sexo inteligente) jich ya yal: «Teme ma xa awichʼ ta wenta te bin anopoj ta Biblia, sok teme ya apas te bintik anaʼoj te ma lekuk ta pasele, maba yak awichʼbel aba ta mukʼ». Pero, teme ya apas ta akuxlejal te mantaliletik yuʼun te Dios, jichme yakat ta yakʼel ta ilel te ya akʼan ya apas ta smelelil te bin lek ta pasele. Jaʼnix jich, lek ya awaʼiy aba yuʼun (1 Pedro 3:16).