¿Bin-a te ichʼjaʼe?
Te sujtib ya yakʼ te Biblia
Te bin smakojbey skʼoplal te ichʼjaʼe, jaʼ te kʼalal jtul ants winik ya yichʼ koel mulel ta jaʼ sok ya xlokʼ tal yan buelta. a Jaʼ yuʼun ya xkʼot ta koʼtantik bin yuʼun te Jesús la yichʼ jaʼ ta jun mukʼul jaʼ (Mateo 3:13, 16). Jaʼnix jich jtul Etiope winik la skʼan la yichʼ jaʼ te kʼalal noptsajik bael te ban ay te jaʼ-e (Hechos 8:36-40).
Te bin ya skʼan yal te ichʼjaʼ
Ta Biblia ya spajbey skʼoplal te ichʼjaʼ sok te kʼalal ya kichʼtik mukele (Romanos 6:4; Colosenses 2:12). Te ichʼjaʼe ya skʼan ya yal te ya kijkitaytik jilel te jpokoʼ jkuxlejaltik sok te ya xjajch yachʼil jkuxlejaltik. Te ichʼjaʼ sok te bin ya skʼan ya jpastik te kʼalal mato kichʼojtik-a te jaʼe, jaʼ te bin ya stuuntes te Dios swenta yuʼun maʼyuk jmultik ya kaʼiy jbatik ta stojol-a ta swentanax te ya kakʼ schʼuunel koʼtantik ta stojol te Jesús te la yakʼ sba ta majtanil ta jwentatik (1 Pedro 3:21). Jaʼnix jich te Jesús la snojptes te jnopojeletik yuʼun te ya skʼan ya yichʼik jaʼ (Mateo 28:19, 20).
¿Yabal stupʼ jmultik te ichʼjaʼe?
Maʼuk. Te Biblia ya yakʼ ta nopel te jaʼnax ta swenta te schʼichʼel la smal te Jesuse ya xjuʼ ya spokbotik lokʼel te jmultike (Romanos 5:8, 9; 1 Juan 1:7). Pero teme ya jkʼan ya jta Jlekilaltik yuʼun te majtanil la kichʼtik akʼbeyel, ya skʼan ya kakʼ schʼuunel koʼtantik ta stojol te Jesús sok ya jel te jkuxlejaltik yuʼun ya jtʼunbeytik te nojptesel la yakʼe sok ya kichʼtik jaʼ (Hechos 2:38; 3:19).
¿Yabal yakʼ ta nopel te Biblia te ya xjuʼ ya yichʼik jaʼ te chʼin alaletike?
Maʼuk, te Biblia maʼyuk ya yalbey skʼoplal te ya xjuʼ ya yichʼik jaʼ te chʼin alaletike. Ay cheʼoxeb religionetik te ya yakʼbeyik «yichʼ jaʼ» te chʼin alaletik (ya stsijtsinbeyik o ya smalbeyik jaʼ ta sjol) ta patil ya yakʼbeyik sbiil tey-a. Pero jaʼnax ya xjuʼ ya yichʼik jaʼ te machʼa ayix yaʼbilalik yuʼun ya xkʼot ta yoʼtanik «te lec yachʼil cʼop yuʼun te cuentahinel yuʼun Dios» sok te ya schʼuunik te bin ya snopbeyik skʼoplale (Hechos 8:12). Te ants winiketik ini ya skʼan ya schʼam yaʼiyik te skʼop Dios, ya schʼuunik sok ya sujtes yoʼtanik, te jaʼ te bin mato xjuʼ yuʼun spasel stukel te chʼin alaletike (Hechos 2:22, 38, 41).
Te Biblia ya yakʼ kiltik bin yilel ya yil Dios te yal snichʼnabik te meʼil tatiletik te jun yoʼtanik ta stojol, te jich ya yil te bitʼil chʼultesbilik o lek skʼoplalik (1 Corintios 7:14). Te yuʼunuk tsakbiluk ta sit Dios te ya yichʼ jaʼ te chʼin alaletike, te alaletik ini ma puersaukix te lek ya yichʼ alel skʼoplalik ta swenta te smeʼ statike. b
Te bin ma smeleliluk schʼuunejik ta swenta te ichʼjaʼ
Te bin schʼuunejik: Te ichʼjaʼe ya xjuʼ te tsijtsanbilnax o te ya yichʼ koel malel jaʼ ta stojol te ants winik, jaʼ yuʼun ma puersauk te ya yichʼ mulel ta jaʼ skojtol te ants winike.
Te bin smelelil: Ta spisil te ichʼjaʼ te ya yalbey skʼoplal te Biblia la yichʼik mulel ta skojtolik ta jaʼ. Jun ejemplo jaʼ te ya scholbey skʼoplal te Biblia te kʼalal te jnopojel Felipe la yakʼbey yichʼ jaʼ te Etiope winik, koik bael ta jaʼ schebalik, ta patil lokʼik talel (Hechos 8:36-39). c
Te bin schʼuunejik: Te Biblia ya yakʼ ta naʼel te kʼalal ay jun familia te spisil ya yichʼik jaʼ, jaʼnix jich ya yichʼ akʼel yichʼ jaʼ-euk te chʼin alaletike. Jun ejemplo jaʼ te kʼalal ya yalbey skʼoplal te jkanan cárcel ta Filipos, jich ya yal: «Ora aʼbot yichʼ haʼ soc spisil machʼatic ay yuʼun ta sna» (Hechos 16:31-34).
Te bin smelelil: Te bin ya yichʼ cholel skʼoplal ta swenta te la sujtes yoʼtan te jkanan cárcel, ya yakʼ ta ilel te machʼatik la yichʼik jaʼe, jaʼ yuʼun te kʼot ta yoʼtanik te skʼop Jehová sok «tseʼel yoʼtanic yuʼun» (Hechos 16:32, 34). Te bin kʼot ta pasel ya yakʼ ta ilel te ayuk chʼin alaletik tey ta sna te jkanan cárcel kʼalal la yichʼ jaʼ te sfamiliae, maba la yichʼik jaʼ te jichuke, melel mato xkʼot ta yoʼtanik stukelik te skʼop te Jehová.
Te bin schʼuunejik: Kʼalal la yal te Jesús te jaʼ yuʼunik te Wentainel te alaletike yak ta yakʼel ta nopel-a te ya skʼan akʼbeyel yichʼ jaʼ te chʼin alaletike (Mateo 19:13-15; Marcos 10:13-16).
Te bin smelelil: Te Jesús maba jaʼuk yak ta yalbeyel skʼoplal te yakuk yichʼik jaʼ. Te bin la yakʼ ta naʼele, jaʼ te ya skʼan pajalukotik sok te chʼin alale, te pekʼeluk koʼtantik sok te yakuk kakʼ jbatik ta nojptesel yuʼun jich ya x-ochotik ta Wentainel yuʼun te Diose (Mateo 18:4; Lucas 18:16, 17).
a Te kʼopil Griego te kʼasesbil jich bitʼil «ichʼjaʼ» lokʼem tal ta jpʼal kʼopil te ya skʼan ya yal «mulel ta jaʼ» (Ilawil teCompendio del Diccionario Teologico: del Nuevo Testamento, página 97).
b Te The International Standard Bible Encyclopedia, volumen 1, página 416, 417, jich ya yal: «Te ichʼ jaʼ yuʼun te chʼin alaletik maba ya yalbey skʼoplal ta Achʼ Testamento». Jaʼnix jich ya yal te «kʼayik ta spasel te ants winiketik, melel ma jichuk te bin jajch snopik ta swenta te ichʼjaʼ sok kʼax mukʼ skʼoplal jajch yilik», jaʼ te kʼalal jajch yalik te ichʼjaʼe jaʼ ya stupʼ te mulile.
c Te Diccionario Enciclopédico Salvat 1967 volumen 2, página 577, jich ya yal: «Te bin-utʼil ya yichʼ pasel te ichʼjaʼ ta namey te kʼalal jach te iglesia cristiana, jaʼ te skojtol ya yichʼik mulel ta jaʼ».