Te schʼul espíritu te Diose jaʼ te yuʼel, o te yip te yak ta aʼtele (Miqueas 3:8; Lucas 1:35). Kʼalal te Dios ya stikun te schʼul espíritu, ya stikun bael te yip yuʼel te banti ya skʼan yoʼtan swenta jich ya skʼotes ta pasel-a te skʼanojel yoʼtan (Salmo 104:30; 139:7).

 Te kʼopil espíritu te ay ta Biblia, jaʼ te kʼopil rúaj te ay ta hebreo sok te kʼopil pnéuma te ay ta griego. Jteb ma spisil-ora te kʼalal ya yichʼ tuuntesel te kʼopetik-abi, jaʼ ya yalbey skʼoplal te chʼul espíritu yuʼun Dios te jaʼ te yuʼel te yak ta aʼtele (Génesis 1:2). Pero jaʼnix jich ay yantik te bin-utʼil ya yichʼ tuuntesel:

•   Te ya yichʼ ikʼ (Apocalipsis 13:15).

•   Ikʼ (Génesis 8:1; Juan 3:8).

•   Jaʼ te yip kuxlejalil, ta swenta-abi ay skuxlejalik te ants winiketik sok te chambalametik (Job 34:14, 15).

•   Te bin yilel yoʼtan o stalel jtul ants winik (Números 14:24).

•   Te machʼatik ma chikanik ta ilel jich bitʼil te Dios sok te chʼul-abatetik (1 Reyes 22:21; Juan 4:24).

 Spisil te bin la kalbeytikix skʼoplal ay bin pajal ay yuʼunik: jaʼ ya yaltiklanbey skʼoplal te bin ma chikan ta ilel ta jsitike, pero ya xchiknaj ta ilel stukel te bin ya spase. Te schʼul espíritu te Dios «pajal sok te ikʼ, ma chikanuk ta ilel, ma xjuʼ ta pikel sok ay yuʼel» (Diccionario expositivo de palabras del Antiguo y del Nuevo Testamento exhaustivo, de William E. Vine).

 Ta Biblia, te chʼul espíritu ya yichʼ alel te jaʼ skʼab o te «yal-scʼab» te Diose (Salmo 8:3; 19:1; Lucas 11:20; paja sok Mateo 12:28). Jich bitʼil te ay machʼa ya stuuntes te skʼab sok te yal skʼab swenta ya spas te yaʼtel, te Dios stuuntesoj te schʼul espíritu ta spasel ini:

•   Kʼalal la spas te chʼulchan sok te Balumilal (Salmo 33:6; Isaías 66:1, 2).

•   Kʼalal la yichʼ tsʼibayel te Bibliae (2 Pedro 1:20, 21).

•   Swenta la spasik milagro sok la scholik skʼop Dios te j-abatetik yuʼun ta namey kʼinal (Lucas 4:18; Hechos 1:8; 1 Corintios 12:4-11).

•   Swenta ya skoltay ta yakʼel ta ilel lekil talelil te ants winiketik te ya schʼuunbot te skʼope (Gálatas 5:22, 23).

Te chʼul espíritu maʼyuk skuxlejal

 Kʼalal te Biblia ya yal ta swenta te chʼul espíritu te jaʼ skʼab, te jaʼ yal skʼab sok te jaʼ yikʼal sniʼ te Diose, ya yakʼ ta ilel te maʼyuk skuxlejal te chʼul espiritue (Éxodo 15:8, 10). Te skʼab jtul ants winik ma xjuʼ te stukelnax ya x-aʼteje, melel maba parte ay, stsakoj sba sok te schiname. Jaʼnix jich te chʼul espíritu, ma stukeluknax ya x-aʼtej, te Dios jaʼ ya snop bin-ora sok bin-utʼil ya stuuntes (Lucas 11:13). Te Biblia jaʼnix jich ya spajbey skʼoplal sok jaʼ te chʼul espiritue sok jun-nax ya yalbey skʼoplal sok te bintik maʼyuk skuxlejal, jich bitʼil te chʼuunel oʼtanil sok te bintik ay ta naʼel. Jaʼnix jich ini ya yakʼ jnaʼtik te manix ayuk skuxlejal-a te chʼul espiritue (Isaías 44:3; Hechos 6:5; 2 Corintios 6:6).

 Te Biblia ya yalbey sbiil te Diose, te jaʼ Jehová, sok te sbiil te snichʼan, te jaʼ te Jesucristo, pero maʼyuk banti ya jtabeytik sbiil te chʼul espiritue (Isaías 42:8; Lucas 1:31). Ta jun buelta, kʼalal te jnopojel Esteban akʼbot yil ta najalsitil te chʼulchane, chaʼtulnax te machʼa la sta ta ilele, ma oxtuluk. Jich ya yal ta Biblia: «Te Esteban, nojel ta yoʼtan te Chʼul Espíritu, la yil mohel te chʼulchan, la yilbe yutsilal te Dios soc la yil teqʼuel ta swaʼel-cʼab Dios te Jesús» (Hechos 7:55). Te chʼul espíritu jaʼ te yuʼel te la stuuntes te Dios yuʼun la yakʼbey yil-a te najalsitil te Estebane.

 Te bin schʼuunejik chaʼoxtul: Te chʼul espíritu ay skuxlejal sok tey ochem-euk-a te ta oxtul diosetike (Trinidad). Jich ya yal ta chaʼoxpajk Bibliaetik ta 1 Juan 5:7, 8, jich bitʼil ta Torres Amat sok ta Reina-Valera.

 Te bin smelelil: Te jpajk Biblia te Reina-Valera jich ya yal ta 1 Juan 5:7, 8: «Ay oxeb testigoetic yuʼun ta bay chʼulchan: Jaʼ te Tatile, soc te Cʼopile, soc te Chʼul Espiritue. Jun nax ay ta yoxebalic. Soc ay oxeb testigoetic yuʼun ta balumilal». Pero te machʼatik ya yilbeyik skʼoplal te Biblia, staojik ta ilel te jpuk-kʼop Juan manix jaʼuk la stsʼibay-a te bin ya yal te versiculoetik-abi, jich yuʼun ma snujpʼuk te ya x-och ta Bibliae. Jich bitʼil te biblista Bruce M. Metzger jich la yal: «Te bin tsʼibaybil ta versiculoetik-abi ma smeleliluk, sok [...] ma snujpʼuk te ya x-ayin ta Achʼ Testamento» (Un comentario textual al nuevo testamento griego).

 Te bin schʼuunejik chaʼoxtul: Te Biblia ya yakʼ ta naʼel te yuʼun-nix ay skuxlejal-a te chʼul espiritue.

 Te bin smelelil: Te Biblia ay baeltik ya yal te jich stalel bitʼil jtul ants winik te chʼul espiritue, jich bitʼil te Jesús la yal te jaʼ jokinwanej te chʼul espíritu. Te jokinwanej-abi (te jaʼnix jich naʼbil sba bitʼil jkoltaywanej) te Jesús la yal te ay bin ya yakʼ ta naʼel, te ya xtojobteswan bael, te ya xkʼopoj, te ay bin ya yaʼiy, te ya yalbey te bin smelelil te jnopojeletik, te ya yakʼ ta ichʼel ta mukʼ te Jesús sok te ya yichʼ te bin ay yuʼun (Juan 16:7-15). Jaʼ ini ma skʼan ya yal te yuʼun-nix ay skuxlejal-a te chʼul espiritue. Melel jichnix ya yichʼ alel ta stojol te pʼijil oʼtanil, te lajel sok te mulil (Proverbios 1:20; Romanos 5:17, 21). Jun ejemplo jaʼ te bin ya yal ta swenta te mulile, ya yal te ya smon koʼtantik, te ay sbikʼtal yoʼtan sok te ya xmilawan (Mateo 11:19; Lucas 7:35; Romanos 7:8, 11).

 Te bin schʼuunejik chaʼoxtul: Te ichʼjaʼ ya yichʼ pasel ta swenta sbiil te chʼul espíritu, jaʼ-abi ya skʼan ya yal te yuʼun-nix ay skuxlejal-ae.

 Te bin smelelil: Te Biblia ay baeltik ya stuuntes te kʼopil ta swenta sbiil kʼalal ya yalbey skʼoplal te ay machʼa ya yichʼ akʼbeyel yaʼtel yuʼun ay bin ya spas (Deuteronomio 18:5, 19-22; Ester 8:10). Jich bitʼil ta español ya yichʼ alel «en el nombre de la ley», pero ma skʼan ya yal te jaʼ jtul ants winik te leye. Jich yuʼun te kʼalal ay machʼa ya yichʼ jaʼ ta swenta sbiil te chʼul espíritu, jaʼ ya skʼan ya yal te kʼoem ta yoʼtan te ay bin ya xjuʼ ya spas te chʼul espiritue sok te bin-utʼil ya x-aʼtej yuʼun ya xkʼot ta pasel te skʼanojel yoʼtan te Diose (Mateo 28:19).

 Te bin schʼuunejik chaʼoxtul: Te sbabial jnopojeletik yuʼun te Jesús soknix te jpuk-kʼopetike, schʼuunejik-a te yuʼun-nix ay skuxlejal-a te chʼul espiritue.

 Te bin smelelil: Jaʼ ini ma jichuk ya yakʼ ta nopel te Biblia ni jaʼuk te historia. Jich bitʼil la yal te Encyclopædia Britannica, «te nojptesel te bitʼil te Chʼul Espiritu jaʼ yanxan dios-euke [...] la yichʼ chapel ta Concilio de Constantinopla ta jaʼbil 381 te kʼalal sujtemix-a te Cristoe». Te kʼalal la yichʼ chapel ini, kʼaxemix 250 jaʼbil slajel-a te slajibal jpuk-kʼope.