Ta namey kʼinal, te Dios la yalbey te lum Israel te akʼa yakʼik te diezmo. a Jich la yaltiklanbey: «Ya me awacʼ jun ta slajunebal [o diezmo] spisil bintic ya sitin ta aqʼuinal jujun haʼbil» (Deuteronomio 14:22).

 Te Ley yuʼun Moisés te la yakʼ te Dios ta stojol te lum Israel tey ochem skʼoplal-a te yakʼel te diezmoe. Te j-abatetik yuʼun Dios maba wentainbilikix yuʼun te Ley-abi, jaʼ yuʼun ma puersa ya yakʼikix te diezmoe (Colosenses 2:13, 14). Te bin ya spasike, jaʼ te ya yakʼik majtan takʼin jaʼ chikan te jayeb ya xlokʼ ta yoʼtanik ta jujuntul, «ma ta scuentahuc mel-oʼtan o ta sujel, como cʼux ta oʼtanil yuʼun Dios te machʼa tseʼel yoʼtan ya yaqʼue» (2 Corintios 9:7).

•  Te diezmo te ya yalbey skʼoplal te Antiguo Testamento

•  Te diezmo te ya yalbey skʼoplal te Yachʼil Testamento

 Bayal buelta ya xchiknaj skʼoplal te diezmo ta Antiguo Testamento. Jaʼ bayalxan la yalbey skʼoplal kʼalal te lum Israel yichʼojikix akʼbeyel-a te leyetik (te Ley yuʼun Moisés), pero te Biblia ya yalbey skʼoplal cheb buelta te diezmo te kʼalal mato chiknajem-a te lum Israel.

Te kʼalal mato akʼbilik-a te Ley yuʼun Moisés

 Te machʼa sbabial buelta la yakʼ te diezmoe jaʼ te Abrán (Abrahán) (Génesis 14:18-20; Hebreos 7:4). Jich yilel te jaʼ jun majtanil te la yakʼbey te Salem te jaʼ ajwalil sok sacerdote. Te Biblia maba ya yalix te la schaʼyakʼ diezmo te Abrahán o te yal snichʼnab.

 Te schebal machʼa la yakʼ te diezmo jaʼ te Jacob, te smam te Abrahán. Te Jacob la yalbey te Dios te ya yakʼbey jun «ta slajunebal ta spisil» te bintik ya x-akʼbote (Génesis 28:20-22). Te machʼatik yaʼtelinejik snopbeyel skʼoplal te Biblia ya yalik te jaʼniwan chikʼbil majtanil yuʼun chambalametik te diezmo la yakʼ te Jacob. Pero te bitʼil la yakʼ skʼop ta yakʼel te diezmoe ma skʼan ya yal te sujbilik ta spasel-euk te sfamiliae.

Te kʼalal akʼbilikix-a te Ley yuʼun Moisés

 Te israeletik ay ta swentaik yakʼel-a te diezmo, melel jich ya xkoltaywanik yuʼun ya yichʼ ichʼel ta mukʼ te Diose.

•   Te diezmo la yichʼ tuuntesel yuʼun ya yichʼik akʼbeyel te bin ya xtuun yuʼunik te machʼatik tsabilik yuʼun Dios yuʼun ya x-aʼtejik ta stojol te maʼyuk skʼinalik yuʼun ya stsʼunbajik, jich bitʼil te levitaetik sok te sacerdoteetik (Números 18:20, 21). Te lum Israel ya yakʼbey te diezmo te levitaetik, te levitaetik-abi ya yakʼbeyik te sacerdoteetik jun ta slajunebal parte te diezmo-abi (Números 18:26-29).

•   Jich yilel te ya yichʼ akʼel yan diezmo ta jujun jaʼbil, te jaʼ ya yichʼ koltayel-a te levitaetik sok te machʼa ma levitauk (Deuteronomio 14:22, 23). Ta jujun familia yuʼun Israel ya stuuntesik te majtanil ini te kʼalal ya spasik te kʼinetik te albil ya spasike. Soknix ay jaʼbiletik te ya yichʼ tuuntesel te majtaniletik-abi yuʼun ya skoltayik te machʼatik kʼax pobreik (Deuteronomio 14:28, 29; 26:12).

 ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik jayeb te diezmoe? Ta jujun jaʼbil, te israeletik parte ya yakʼik te jun ta slajunebal te yawal stsʼunubike (Levítico 27:30). Pero teme ya skʼan ya stojik ta takʼin te diezmoe, ya skʼan ya yakʼbeyikxan 20 % (Levítico 27:31). Jaʼnix jich ya skʼan ya yakʼik «jun ta slajunebal, teme wacaxetic, tuminchijetic o tentsunetic» (Levítico 27:32).

 Swenta ya snaʼik bin-utʼil ya yakʼik ta diezmo te schambalamik, te israeletik ya stsaik te slajunebal chambalam te ya xlokʼ ta corral. Te Ley ya yal te ma xjuʼ ya yilik teme lek o ma lek te chambalame sok ma xjuʼ ya sjelik. Jaʼnix jich ma xjuʼ ya stojik ta takʼin (Levítico 27:32, 33). Te yan diezmo te ya stuuntesik ta spasel te kʼinetik ta jujun jaʼbil, ya xjuʼ ya stojik ta takʼin stukel. Jich ma xyil swokolik te israeletik te namal ya xtalik ta spasel te kʼinetike (Deuteronomio 14:25, 26).

 ¿Bin-ora ya yakʼik te diezmo te israeletike? Jujun jaʼbil ya skʼan ya yakʼik (Deuteronomio 14:22). Pero ta sjukebal jaʼbil maba ya yakʼik. Ta jaʼbil-abi, ya yakʼbeyik skux yoʼtan te kʼinal, jaʼ yuʼun ma stsʼunbajik (Levítico 25:4, 5). Ta swenta-abi maba ya yakʼik te diezmo te kʼalal ya stsobeyik sit te yawal stsʼunubik. Jaʼnix jich, ox-oxeb jaʼbil ya yakʼik te yan diezmo te jaʼ yuʼun te pobreetik sok te levitaetik (Deuteronomio 14:28, 29).

 ¿Bin castigo ya yichʼ akʼbeyel te machʼa ma stoj te diezmoe? Te Ley yuʼun Moisés maba ya yal te ya skʼan akʼbeyel castigo. Ya stojik te diezmo, melel snaʼojik te jich ya skʼan pasele. Te israeletik ya yalbeyik te Dios te la yakʼikixe sok ya skʼanbeyik te ya x-akʼbotik bendición yuʼun (Deuteronomio 26:12-15). Te kʼalal ma xyakʼik te diezmo, te Dios jich ya yil te ay bin la yichʼ elkʼanbeyel (Malaquías 3:8, 9).

 ¿Kʼax wokolbal ta akʼel te diezmoe? Maʼuk. Te Dios la yalbey te lum Israel te ya x-akʼbotik bayal bendición teme ya yakʼik te diezmoe (Malaquías 3:10). Pero te kʼalal ma xyakʼike wokol ya staik te bin ya xtuun yuʼunik. Maba ya x-akʼotik bendición yuʼun te Jehová, sok maba ya staik lekilal yuʼun te aʼtelil ya spasik te sacerdoteetik sok te levitaetik, melel maba ya yakʼbeyik te bin ya xtuun yuʼunik (Nehemías 13:10; Malaquías 3:7).

 Ta skʼajkʼalel te Jesús, jaʼnix jich ya yichʼ tojel-a te diezmoe. Pero te kʼalal laje, maba puersaukix la yichʼ akʼel.

Ta skʼajkʼalel te Jesús

 Te Yachʼil Testamento ya yalbey skʼoplal te kʼalal kuxin ta Balumilal te Jesús te israeletik yato stojik-a te diezmoe. Te Jesús snaʼoj te jich ya skʼan ya spasike. Pero ma lek stalel la yalbey te jwolwanejetik yuʼun religionetik te kʼax tsʼakal ya yakʼik te diezmo, pero jaʼ la yijkitayik spasel «te bin tulan scʼoblal ta Ley: ha te bin toj ta pasel, te cʼuxultaywanej soc te schʼuhunel-oʼtanil» (Mateo 23:23).

Te kʼalal lajemix-a te Jesús

 Te kʼalal la yakʼ skuxlejal ta jtojoltik te Jesús ma puersaukix ya yichʼ akʼel-a te diezmoe. Ta swenta te laje laj skʼoplal te Ley yuʼun Moisés, tey ochem skʼoplal-a te ya yichʼ kʼanel «jun ta slajunebal te bin ay yuʼun te pueblo» (Hebreos 7:5, 18; Efesios 2:13-15; Colosenses 2:13, 14).