Te alnichʼanetik te ayix yaʼbilalik ay ta swentaik skanantayel ta lek te smeʼ statike. Te Biblia ya yal te bitʼil schʼuunejik Dios te alnichʼanetik ya skʼan te «ha nahil acʼa snopic scʼuxultayel te machʼatic ay yuʼunic soc acʼa yaʼbeyic bin ya xtuhun yuʼun te smeʼstatic, como ha lec soc ha lec yoʼtan Dios yuʼun» (1 Timoteo 5:4) Te kʼalal ya skanantayik ta lek te smeʼ statike, jich ya schʼuunik spasel te mantalil ay ta Biblia te ya skʼan ya yichʼik ta mukʼ te smeʼ statike (Efesios 6:2, 3).

 Te Biblia maba ya schol ta jamal te bin-utʼil ta kanantayel te meʼil tatiletik te ayix yaʼbilalike. Pero ya scholbotik kaʼiytik te bin la spas chaʼoxtul ants winiketik ta namey kʼinal. Jaʼnix jich ya yakʼ cheʼoxeb consejo te ya xjuʼ ya xkoltayot te machʼa ya skanantay te smeʼ stat te ayix yaʼbilal.

•  ¿Bin-utʼil la skanantay te smeʼ statik te ayix yaʼbilalik te ants winiketik te ya yalbey skʼoplal te Biblia?

•  ¿Bintik consejoiletik ya yakʼ te Biblia?

•  ¿Yabal yal te Biblia te alnichʼanetik ya skʼan ya skanantay ta snaik te smeʼ statike?

 Yanyantik-a te bin-utʼil la skanantayike.

•   Te José te kʼalal mamalub te spapa te jaʼ te Jacob namal nainem-a. Pero te kʼalal juʼ yuʼune, nopol la yakʼ kuxinuk te spapa te banti aye. Te José la yakʼbey sna te spapa sok sweʼel (Génesis 45:9-11; 47:11, 12).

•   Te Rut bajt sjokin ta nainel te yalib meʼel sok tulan aʼtej ta skanantayel (Rut 1:16; 2:2, 17, 18, 23).

•   Te Jesús te kʼalal nopol xlajix-ae, la slee te machʼa ya xkanantaybot te smama te jaʼ te María, melel meʼba antsix-a (Juan 19:26, 27). a

 Te skanantayel te jmeʼ jtatik te ayix yaʼbilale ya yakʼ bayal lujbel, pero te Biblia ya yakʼ cheʼoxeb consejo te ya xjuʼ ya skoltayotike.

•   Ichʼa ta mukʼ te ameʼ atate.

   Te bin ya yal te Biblia: «Ichʼa ta mucʼ atat soc anan» (Éxodo 20:12).

   Te bin-utʼil ya xjuʼ ya apas: Teme ya xjuʼe jaʼ akʼa sta ta nopel te ameʼ atat te bin-utʼil ya skʼanik kanantayele. Ichʼa ta wenta te bin-utʼil ya yaʼiy sbaike sok koltaya te ban kʼalal ya xjuʼ awuʼune, pero spisil te bin ya apase akʼa ta ilel te ya awichʼtiklan ta mukʼ.

•   Ichʼa ta wenta te bin-utʼil ya yaʼiy sbaik sok pasa perdón.

   Te bin ya yal te Biblia: «Te spʼijil yoʼtan te winic, ha ya xcombot yilimba yuʼun; soc ha yutsilal ya xcʼoht te ya xcuhch yuʼun te il-oʼtantayele» (Proverbios 19:11).

   Te bin-utʼil ya xjuʼ ya apas: Ayniwan bin ya yal te ameʼ atat te kʼux ya awaʼiye, o jich yilel te maba ya yalik wokol yuʼun te bin ya apas ta stojolike. Teme jiche jojkʼoybeya aba: «¿Binwan ya jpas te joʼukon ya jkʼan koltayele? ¿Mabal yakuk jmel koʼtan?» Teme ya awichʼ ta wenta te bin-utʼil ya yaʼiy sbaike sok teme ya apas perdón, jichme maba ya xjajch kʼop awuʼunik.

•   Jojkʼoya bin-utʼil ya xjuʼ ya apas.

   Te bin ya yal te Biblia: «Teme ma ba ya jcʼantic consejo neeluc, ya xchʼay te bila ya jchaptique; yan teme lec ya xcʼot ta loqʼuele, jaʼ yuʼun te tsobol jtojteswanejetic cuʼuntique» (Proverbios 15:22, Xchʼul Cʼop Dios ta Tzeltal yuʼun Oxchuc soc Tenejapa).

   Te bin-utʼil ya xjuʼ ya apas: Pasa investigar bin-utʼil ya xjuʼ ya akanantay te ameʼ atat te ayik ta chamele. Jojkʼoya bin koltayel ya yichʼ akʼel te banti nainemat. Kʼopojan sok ants winiketik te jaʼnix jich yakik ta skanantayel-euk te smeʼ statik te ayix yaʼbilalike. Teme ay awermanotak, ¿yabal xjuʼ ya achapik te bin-utʼil ya akanantayik te ameʼ atatik sok jich ya apukbey abaik-a te aʼtelile?

•   Pasa te ban kʼalal ya xjuʼ awuʼune.

   Te bin ya yal te Biblia: «Te machʼatic peqʼuel ayic yichʼojic pʼijil-oʼtanil» (Proverbios 11:2).

   Te bin-utʼil ya xjuʼ ya apas: Ya skʼan ya anaʼ te bantinax ya xjuʼ awuʼun spasele, melel ma spisiluk-ora ya xjuʼ kuʼuntik sok ya xlujbotik, jich yuʼun ma xjuʼ kuʼuntik spasel spisil te bin ya jkʼantik ta stojol te jmeʼ jtatike. Teme ma xjuʼ awuʼun skanantayel atukel te ameʼ atate, kʼanbeya koltayel te afamiliatake.

•   Kanantayame aba.

   Te bin ya yal te Biblia: «Como mayuc machʼa ya spʼaj te sbaqʼuetal, ya smacʼlin soc ya scanantay» (Efesios 5:29).

   Te bin-utʼil ya xjuʼ ya apas: Manchukme jaʼ ay ta awenta skanantayel te ameʼ atate, jaʼnix jich ya skʼan ya akanantay aba-euk, jaʼnix jich teme nujpunemat o ay afamilia soknix ya skʼan ya xweʼat sok ya xwayat ta lek (Eclesiastés 4:6). Sok ya xjuʼ ya akux awoʼtan cheʼoxebuk kʼajkʼal. Teme jich ya apase mame kʼax lujbenuk ya awaʼiy aba ta skanantayel te ameʼ atate.

 Te Biblia maba ya yalbey skʼoplal-abi. Ay familiaetik te ya yakʼ kuxinuk te sna te smeʼ statik te jayeb tiempo ya xjuʼ yuʼunike. Pero ayniwan ya staik ta nopel te jaʼ lekxan te ay machʼa ya stojik yuʼun ay machʼa ya xkanantaybot te smeʼ statike. Jaʼ lek teme ya stsob sbaik te familia yuʼun ya schapik te bin ya xjuʼ ya spasike (Gálatas 6:4, 5).