Te Biblia bayal ya skoltayotik yuʼun lek te bin ya jtatik ta nopele, melel ya xjuʼ ya jtuuntestik ta lek te snopojibal kuʼuntik teme ay jpʼijiltike (Proverbios 4:5). Ay baeltik jamal ya yalbotik te bin ya skʼan jpastike. Pero ay baeltik te ya yakʼbotik tojobtesel yuʼun lek te bin ya jtatik ta nopel spasele.

Te bin ya kiltik ta artículo ini:

•  Consejoetik te ya skoltayat yuʼun lek te bin ya ata ta nopele

•  ¿Lekbal teme ya jel te bin la jtaix ta nopel spasele?

•  ¿Bin ya xjuʼ ya jpas teme ay bin ma lek la jta ta nopel spasel sok te ma xjuʼ ya jeltayixe?

•   Mame x-animaj awoʼtan. Te Biblia jich ya yal: «Yan te machʼa pʼij yoʼtan ya stsahtay te banti ya xbehene» (Proverbios 14:15). Teme animalnax ya ata ta nopel te bin ya apase, ayniwan bintik mukʼik skʼoplal te maba ya apas. Jich yuʼun lokʼesa tiempo ta stael ta nopel ta lek te bin ya apase (1 Tesalonicenses 5:21).

•   Mame xa awakʼ sloʼlayat te awoʼtane. Te Biblia ya yakʼ ta nopel te ya jta jwokoltik teme joʼotiknax ya smukʼulin jba koʼtantik (Proverbios 28:26; Jeremías 17:9). Jich yuʼun mame lekuk te ay bin ya ata ta nopel spasel te kʼalal ilinemat, chebajem awoʼtan, ayat ta mel-oʼtan, lujbenat o ya x-animaj awoʼtan (Proverbios 24:10; 29:22).

•   Kʼanbeya apʼijil te Dios. (Santiago 1:5). Te Dios ya smulan yakʼbeyel sujtib te kʼalal jich ya jkʼanbeytike. Jaʼ jtul Tatil te bayal skʼuxul yoʼtan sok ma skʼan te ya sta swokol te yal snichʼnab. Jaʼ swentail te «Jehová ya yacʼ te pʼijil-oʼtanil, soc ya xlocʼ tal ta ye te pʼijil-oʼtanil soc te bin ay ta naʼel» (Proverbios 2:6). a Te Dios ya skoltayotik yuʼun ayuk jpʼijiltik ta spasel ta jkuxlejaltik te consejoetik te ay ta Biblia (2 Timoteo 3:16, 17).

•   Ilbeya skʼoplal. Te Biblia jich ya yal: «Ya me yaʼiy te machʼa ay spʼijil yoʼtan, ay bin ya snaʼ xan yuʼun» (Proverbios 1:5). Swenta lek ya xlokʼ te bin ya jtatik ta nopel, ya skʼan te nail ya kilbeytik skʼoplal. ¿Banti ya xjuʼ ya ata te koltayel te ya xtuun awuʼun sok te ya smukʼulin awoʼtan?

   Ta nail ilbeya skʼoplal bin ya yal te Biblia ta swenta-abi. Melel te Dios jaʼ Jpaswanej kuʼuntik sok ya snaʼ te bin lek ta jtojoltik, jaʼ yuʼun yakʼoj lekil consejoetik ta sKʼop (Salmo 25:12). Ta Biblia ya jtatik leyetik sok mantaliletik te ya yalbotik te bin ya skʼan ya jpastik (Isaías 48:17, 18). Teynix ta Biblia ay consejoetik o tojobteseletik te ya skoltayotik yuʼun lek te bin ya jtatik ta nopel spasel. Te bitʼil ay ma jamaluk ya yal te bin ya skʼan ya jpastike, joʼotik ay ta jwentatik stael ta nopel. Yuʼun ya ata textoetik ta Biblia te ya skoltayat, ya xjuʼ ya ale información ta publicacionetik te ayik ta página kuʼuntik te ma tojbiluk. b

   Jaʼnix jich ya xjuʼ ya ale información te banti lek ya awile. Jich bitʼil teme ay bin ya akʼan ya aman te toyol stojol, lek te ya ale información ta swenta te bin ya amane, te machʼa la spas, teme ay garantía yuʼun sok te bin ya skʼan ya apas teme ya asujtes baele. Jaʼnix jich yame awil teme yuʼunix ya xtuun awuʼun-ae.

   Te Biblia jich ya yal: «Ta banti mayuc jʼacʼ-oʼtanil ya xchʼay te bin ya yichʼ chahpanel» (Proverbios 15:22). Jaʼ yuʼun teme ay bin ya ata ta nopel spasel, kʼopojan sok te machʼa ya smukʼulin awoʼtane. Jich bitʼil te kʼalal ya anop te bin poxil ya xjuʼ ya awichʼ ya skʼan te ya xkʼopojat sok jtul doctor (Mateo 9:12). Sok lek te ya xkʼopojat sok te machʼatik ay jich kʼaxem ta stojolike. Pero naʼame te jaʼatnax ya ata ta nopel te bin ya apas ta akuxlejal sok te ya xjuʼ ya ata awokol ta swenta te bin yak ata ta nopel spasele (Gálatas 6:4, 5).

•   Ilbeya skʼoplal ta lek. Kʼalal la alebeyix skʼoplal-a, pasa jun lista ta swenta te bin lek ya xjuʼ ya ata sok te bin wokoliletik ya xjuʼ ya ata-ae. Ta patil nopa te bin wokolil ya xjuʼ ya ata yuʼune (Deuteronomio 32:29). Jojkʼoybey aba, ¿bin wokolil ya ata te jaʼat, te afamilia soknix te yantike? (Proverbios 22:3; Romanos 14:19). Teme ya anop ta swenta te jojkʼoyeletik ini sok te bin ya yal te Bibliae, te bin ya ata ta nopel spasel lek ya xkʼot ta lokʼel.

•   Taa ta nopel te bin ya apase. Ay baeltik te maba ya jkʼan ya jpastik te bin ya jtatik ta nopele. Te kʼalal jich ya xkʼot ta pasele, ya xjuʼ te ay bin lek yak ta chʼayel kuʼuntik o jaʼnix jich ya jta jwokoltik yuʼun. Jaʼ yuʼun ma lekuk te ay wokol ya kaʼiytik stael ta nopel te bin ya jpastike, jichnix bitʼil te kʼalal ay bin ma lek ya jtatik ta nopel spasele. Te Biblia ya schol kaʼiytik sok jun ejemplo te jich ya yal: «Te machʼa ya stsahtay yil te iqʼue, ma ba ya yaʼiy tsʼumbajel, soc te machʼa ya yil te tocaletic, mayuc bin ora ya stsob te sit awal-tsʼunubile» (Eclesiastés 11:4).

 Julukme ta awoʼtan te kʼalal ay bin ya ata ta nopel te lek ya awile, ayme ma lek ya xkʼot ta lokʼel. Ay baeltik te ya xjelon te jkuxlejaltik. Jaʼ yuʼun ay bintik ya skʼan ya jpastik ta oranax (Eclesiastés 9:11). Jaʼ yuʼun chajpana aba ta lek yuʼun jich te bin ya anop spasele, lek ya xkʼot ta lokʼel-a.

 Te bin ya jtatik ta nopel spasele, ma spisiluk-ora te jichnanix ya x-ayin-ae. Melel ya xjuʼ ya xjelon te jkuxlejaltik sok jich ya xjelon te bin jnopojtike. Jaʼ yuʼun nopaxan ta lek sok lea te bin lek ya xjuʼ ya apase.

 Jaʼukmeto, ay chaʼoxchajp te bin jtaojtikix ta nopel te ma xjuʼ ya jelontestikix (Salmo 15:4). Jich bitʼil te machʼatik nujpunemike te bin jamal la yalik ta stojol te Diose, ya skʼan ya skʼotesik ta pasel, melel jich ya skʼan te Dios (Malaquías 2:16; Mateo 19:6). c Jaʼ yuʼun te kʼalal ay ya xjajch kʼop ta stojolik ya skʼan ya spasik tulan yuʼun ya schajpanik ta lek te kʼop yuʼunike, ma jaʼuk te ya slajinbeyik sjunal te snujpunelike.

 Ya skʼan ya jnaʼ ta jpisiltik te ma spisiluk-ora lek te bin ya jtatik ta nopel spasele (Santiago 3:2). Jaʼ yuʼun ayniwan maba lek ya kaʼiy jbatik sok ya sujtes koʼtantik sok ma chopoluk te jich ya kaʼiy jbatike (Salmo 69:5). Pero ya skʼan te manchuk ya jpastik yan buelta (Proverbios 14:9). Te Biblia ya yal te ya skʼan ya jkanantay jbatik yuʼun manchuk bayal jmul ya kaʼiy jbatik, melel ya xjuʼ ya stsakotik chamel sok ya jta jwokoltik yuʼun (2 Corintios 2:7). d Akʼa juluk ta awoʼtan «te Jehová ay scʼuxul yoʼtan soc lec yoʼtan» (Salmo 103:8-13). Jaʼ yuʼun teme ay bin maba lek la ata ta nopel spasel sok teme ma xjuʼ ya ajelontesixe, pasa tulan ta slekubtesel chikan ban kʼalal ya xjuʼ awuʼun.