¿Yabal skoltayotik te Biblia ta yichʼel ta wenta te yantike?
Yichʼel ta wenta te yantik «ya yakʼ ayinuk lamalkʼinal» (Declaración de Principios sobre la Tolerancia de la Unesco, 1995).
Yan stukel te machʼatik ma x-ichʼawanik ta wenta, ma xyichʼik ta mukʼ te yantik sok ya spʼajik. Ta skaj-abi, ay te pʼajaw sok te utsʼinwanej.
Bayal ants winiketik yanyantik-a te bitʼil ya xkʼot ta koʼtantik te kʼalal ya kalbeytik skʼoplal te yichʼel ta wenta te yantik. Ay machʼatik ya snopik te machʼa ya x-ichʼawan ta wenta ya skʼan te lek ya yil te bin ya spasik sok te bin yilel stalel te ants winiketik. Pero ay yantik te pajal te bin ya snopik sok te bin ya yal te Biblia: te machʼa ya x-ichʼawan ta wenta ya yichʼ ta mukʼ te bin ay ta swenta snopel spasel te ants winiketik ta swenta te bin ya schʼuunik, manchukme ma acuerdo ay sok.
¿Yabal skoltayotik te Biblia yuʼun ya kichʼtik ta wenta te yantik ta kʼajkʼal ini?
Te Biblia sok te yichʼel ta wenta te yantik
Te Biblia ya yalbey skʼoplal te yichʼel ta wenta te yantik, jich ya yal: «Akʼame chiknajuk ta stojol spisil ants winiketik te ma jaʼuk ya awakʼik ta chʼuunel te bin ya awalike» (Filipenses 4:5). Jaʼnix jich ya stij koʼtantik yuʼun ayuk skʼoplal ta koʼtantik te yantik, te yakuk kakʼbeytik yil slekil koʼtantik sok te tojuk koʼtantik ta stojol te yantik. Jaʼ yuʼun, te machʼatik ya stʼunik te consejo-abi maba ya skomik te yantik ta spasel te bin ya skʼan ta skuxlejalik manchukme ma acuerdo ayik sok te bin ya snopike.
Pero ta Biblia, te Dios yakʼoj mantaliletik ta swenta te bitʼil ya xkuxin te ants winiketik sok te bin yilel ya skʼan te stalelike. Ya yal: «Haʼat ants-winicat, te Jehová la yalbatix te bin lec» (Miqueas 6:8). Te Dios ya yal kaʼiytik ta Biblia te bin ya skʼan ya jpastik teme ya jkʼan ya jmulanbeytik yutsilal te jkuxlejaltik (Isaías 48:17, 18).
Pero, te Dios maba yakʼoj ta jwentatik yichʼel ta kʼop te yantik ta swenta te bin ya spasik. Te Biblia jich ya yal: «Jtulnax Jpasley sok Juez, [...] ¿machʼa ya akuy aba-a te ya awichʼ ta kʼop te apatxujke?» (Santiago 4:12). Ya yakʼbey stsa te ants winiketik te bin ya skʼan ya spasik sok te jaʼnix ya yilik teme lek o ma lek ya xlokʼ te bin ya spasike (Deuteronomio 30:19).
Te Biblia sok te yichʼel ta mukʼ te yantik
Te Biblia jich ya yal: «Ichʼaik ta mukʼ spisil te ants winiketik» (1 Pedro 2:17). Jaʼ yuʼun, te machʼatik ya schʼuunik te bin ya yal te Biblia pajalnax ya yichʼik ta mukʼ te ants winiketik, chikan te bin schʼuunojik o te bin yilel te skuxlejalike (Lucas 6:31). Jaʼ-abi ma skʼan ya yal te ya schʼuunik te bin schʼuunojik o te acuerdo ayik sok te bin ya staik ta nopel spasel te yantik. Pero jich bitʼil la spas te Jesús ya spasik tulan yuʼun ya yichʼik ta mukʼ te yantike.
Ta jun buelta, te Jesús la snaʼbey sba jtul ants te yan sreligion-a sok te ma acuerdo ay sok te bin schʼuunoje. Jaʼnix jich, te ants-abi sjokinoj ta kuxinel jtul winik te ma jaʼuk smamalal, te Jesús ma lek ya yil-abi. Jaʼ-abi ma makot yuʼun te Jesús swenta ya yichʼ ta mukʼ te antse (Juan 4:9, 17-24).
Jich bitʼil te Jesús, te jchʼuunjeletik ya scholbeyik yaʼiy te yantik te bin schʼuunojik, pero ya x-ichʼawanik ta mukʼ te kʼalal jich ya spasike (1 Pedro 3:15). Te Biblia ya spas ta mantal te jchʼuunjeletik te manchuk ya stenik ta schʼuunel te yantik te bin snopojik. Te Biblia ya yal te jchʼuunjel yuʼun te Cristo «maba ya skʼan te ya sjach kʼop, ya skʼan te lekuk yoʼtan ta stojol spisil te yantike», jaʼnix jich ta stojol te machʼatik ma pajal te snopojibal yuʼunik soke (2 Timoteo 2:24).
Te Biblia sok te pʼajaw
Te Biblia jich ya yalbotik: «Jaʼme xa aleik te bin-utʼil lamal awoʼtanik sok spisil te ants winiketike» (Hebreos 12:14). Te machʼa ya sle te lamal oʼtanil ya spʼaj te pʼajaw sok ya spas tulan yuʼun lamal yoʼtan ya xkuxin sok te yantik. Pero maba ya skʼaxuntay te bin snopoje (Mateo 5:9). Jaʼnix jich, te Biblia ya stijbey yoʼtan te jchʼuunjeletik yuʼun kʼuxuk ta yoʼtanik te skontratakik. Jaʼ-abi smakojbey skʼoplal te ya yakʼbey yil slekil yoʼtan te machʼatik ya x-utsʼinotik yuʼune (Mateo 5:44).
Melelnix-a, te Biblia ta Proverbios 6:16-19 ya yal te Dios ya «spʼaj» o ya «yihlay» te bin ya yutsʼin te ants winiketik. Pero te kʼopil pʼajaw te ya stuuntes te texto ini ya yakʼ ta naʼel te bin jkʼaxel ya yilay te Diose, jaʼ te bin ma lek ya spas te ants winiketik. Te Biblia ya yal te Dios chapal yuʼun ya spasbey perdón sok te ya skoltay te machʼa ya sjeltay te skuxlejal sok te ya schʼuunbey te mantaliletik yuʼun te Diose (Isaías 55:7).
Textoetik te ya yalbey skʼoplal te yichʼel ta wenta sok te yichʼel ta mukʼ te yantik
Tito 3:2: «Ma jaʼuk ya yakʼik ta chʼuunel te bin ya yalik sok [...] spisil-ora mansouk yoʼtanik ta stojol spisil te ants winiketike».
Te machʼa ma jaʼuk ya yakʼ ta chʼuunel te bin ya yal ya schʼam yaʼiy te bin ya yalik te yantik sok ya yakʼ te jun pajal ya yichʼ sbaik ta mukʼe.
Mateo 7:12: «Jichme xa apas ta stojol yantik spisil te bin ya amulan te ya spasik ta atojole».
Jpisiltik ya jmulantik te ya kichʼtik ichʼel ta wenta, jaʼnix jich te ya yichʼ ichʼel ta wenta te bin ya jnoptik sok te bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatik. Yuʼun ya jnaʼtik bin-utʼil ya jpas ta jkuxlejaltik te bin la yal te Jesús, ilawil te artículo «¿Qué es la Regla de Oro?».
Josué 24:15: «Tsaha machʼa yac awacʼ abahic ta aʼbatinel yuʼun».
Ya kakʼtik te ya x-ayin lamal oʼtanil te kʼalal ya kichʼtik ta mukʼ te bin ya staik ta nopel spasel te yantike.
Hechos 10:34: «Maʼyuk machʼa tsabilnax yuʼun te Diose».
Te Dios maba ya spʼaj te machʼa yan stsʼumbal, teme jaʼ ants o winik, te scostumbre, te slumal, teme sak o ijkʼ, te bin kʼaxem ta stojol o te bin yilel te skuxlejal ta ora ini. Te machʼatik ya skʼan ya skʼayinbeyik stalel te Dios ya yichʼik ta mukʼ spisil te ants winiketike.
Habacuc 1:12, 13: «Ma xhuʼ yac awil te bin chopole».
Pero te Dios ma spisiluk-ora ya yakʼ te ya spasik te bin chopol te ants winiketik. Yuʼun ya anaʼbeyxan skʼoplal, ilawil te video ¿Bin yuʼun maba slajinoj Dios te wokolile?
Romanos 12:19: «Ijkitayaik ta swenta yilinba te Diose. Melel jich tsʼibaybil: ‹Joʼonme ya jsutbey spakol; joʼon ya kakʼbey stoj›, xchi te Jehová». a
Te Jehová ma yakʼojbotik permiso yuʼun ya jsut jpakoltik. Yakʼojbeyix yorail te ya x-ichʼawan ta kʼop. Yuʼun ya anaʼbeyxan skʼoplal, kʼopona te artículo «¿Alguna vez se hará justicia en el mundo?».
a Jehová sbiil te Diose (Salmo 83:18). Ilawil te artículo «¿Machʼa-a te Jehová?».