Te guerra ta Ucrania sok te bitʼil yak ta jelonel te bin yak ta kʼoel ta pasel ta balumilal, jich bitʼil te skʼuxul kʼajkʼal sok te tulan jaʼal ya yakʼ wokolil. Ta swenta-abi ay maʼyuk lek weʼelil. Jich yakʼ ta kʼoel ta pasel ta nacionetik te banti maʼyuk bayal stakʼinik, wokol ya yaʼiyik smanel te sweʼelike.

•    «Te bitʼil ma xyakʼ sok ma xyichʼ pukel te weʼelil, jaʼ ta skaj te bayal jajchem kʼop, yak ta jelonel te kʼinal, yak ta toyel te stojol te luz sok yantikxan te bin yakʼ ta kʼoel ta pasele» (António Guterres, secretario general de las Naciones Unidas, 17 yuʼun julio 2023).

•    «Ay machʼatik ya yalik te bitʼil te Rusia ma stikonix weʼelil ta yantik nacionetik, ya xbajt batsʼejukxan te wokolil ta swenta te weʼelil sok ya xbajt toyukxan stojol kʼaxtoxan-a ta nacionetik te maʼyuk lek stakʼinik, jich bitʼil ta norte yuʼun África sok ta Oriente Medio» (Atalayar.com, 23 yuʼun julio 2023).

 Ilawil te bin ya yal te Biblia ta swenta te maʼyuk weʼelil sok te bin ya xkʼot ta pasel ta pajel chaʼbej.

•    Te Jesús jich la yalbey skʼoplal: «Yame skontrain sbaik te nacionetik sok yame skontrain sbaik te ajwaliletike, yame xtal tulan wiʼnal» (Mateo 24:7).

•    Ta Apocalipsis ya yalbey skʼoplal te ay chantul te machʼatik kajajtik ta caballo. Te jtule jaʼ señail te guerra, te yane jaʼ señail te wiʼnal. Te albilkʼop-abi ya yalbey skʼoplal te ya sta yorail te pʼisbilnax ya jtatik te weʼelile sok te kʼax toyem stojole. «La kil jkojt ijkʼal caballo. Te machʼa kajal tey-ae yichʼoj ta skʼab jun balanza. […] la kaʼiy te ay machʼa jich yak ta yalele: «Jun denario stojol te jun litro trigo sok jun denario stojol te oxeb litro cebada» (Apocalipsis 6:5, 6).

 Te albilkʼopetik ta swenta te wiʼnale yakik ta kʼoel ta pasel ta ora ini, te Biblia ya yal te yakotikix ta kuxinel ta slajibal kʼajkʼal (2 Timoteo 3:1). Teme ya akʼan ya anaʼbeyxan skʼoplal ta swenta te slajibal kʼajkʼale sok te bin-utʼil kajajtik ta scaballoik, ilawil te video Ta 1914 jelon te balumilal sok kʼopona te artículo «¿Qué representan los jinetes del Apocalipsis?».

•    Te Biblia ya yakʼbotik mantaliletik yuʼun ya xjuʼ ya jsitintaytik te wokoliletike, jich bitʼil te kʼalal ay maʼyuk lek te bin ya xtuun kuʼuntik sok te kʼax toyem stojol te weʼelile. Ya xjuʼ ya awilbeyxan skʼoplal ta swenta-abi ta artículo «Te bin ya xjuʼ ya apas teme maʼyuk bayal atakʼin».

•    Te Biblia ya yakʼbotik smukʼul koʼtantik, melel ya yalbotik te ya xbajt lekubuk te jkuxlejaltik. Ya yal te ya x-ayin «bayel trigo ta lumqʼuinal» sok ma x-ayin wiʼnal (Salmo 72:16). Teme ya akʼan ya anaʼxan ta swenta te mukʼul oʼtanil ya yal te Biblia sok te bin yuʼun ya skʼan smukʼulin awoʼtan, kʼopona te artículo «Ya jmaliytik jun lekil kuxlejalil ta pajel chaʼbej».