Ochan ta banti te bintik yichʼoje

Baan ta sleojiʼbal

¿Yatobal xlekub te jkuxlejaltik kʼalal ya xkʼax te tulan chamel? ¿Yabal skoltayotik te Bibliae?

¿Yatobal xlekub te jkuxlejaltik kʼalal ya xkʼax te tulan chamel? ¿Yabal skoltayotik te Bibliae?

 Te Ángela Merkel te yichʼoj mukʼ yaʼtel ta Alemania jich la yal: «Jpisiltik ya jkʼantik te jichukxan jkuxlejaltik te bitʼil kʼalal mato ayuk-a te tulan chamele».

 Jichniwan ya awaʼiy aba-euk te kʼalal ya awil te yakto ta pujkel ta swolol Balumilal te COVID-19. Pero, ¿bin-a te yoʼtanuk ya spasik yan buelta te ants winiketik te kʼayemik ta spasel-ae?

  •   Te jichuk ya xkuxinik te kʼalal mato ayuk-a te tulan chamele. Ay machʼatik te yoʼtanukix ya sjokinik te yantik, te ya smey sbaik, ya spatbey sba yoʼtanik sok te ya xlokʼik ta paxial. Ay machʼatik te jichniwan ya snopik-euk te bitʼil te doctor Anthony Fauci a «te jaʼ ya smulanik te ya xbajtik ta restaurante, teatro sok yantikxan lugaretik».

  •   Te yakuk xlekub te skuxlejalik. Ay machʼatik ya yalik te ya skʼan ya yichʼ lekubteselxan te kuxlejalil te kʼalal ya xkʼax te tulan chamele. Ya skʼanik te manchuk ya spasikix kʼax tulan aʼtelil, te maʼyuk machʼa kʼax toyol skʼoplal o pekʼel skʼoplal ya yichʼ ilel sok te yakuk xpejkʼaj yajtalul te machʼatik ayik ta tulan mel-oʼtan te ya x-utsʼinbotikix spensarik yuʼun. Te Klaus Schwab, te la schiknajtes te Foro Económico Mundial, jich la yal: «Ta swenta te tulan chamel chiknajeme, jaʼ yorail te ay bin ya yichʼ lekubtesel, jeltayel, te ya kachʼubtestik te jpensartik sok te kuxlejalil ta Balumilale».

 Pero ay machʼatik jich ya yaʼiyik te maʼyuk bin-ora ya xlekubix te skuxlejalike, melel ay machʼatik lokʼesot ta yaʼtelik, maʼyukix snaik, tsakotik ta chamel o ay machʼa laj yuʼunik.

 Maʼyuk machʼa ya xjuʼ ya snaʼ bin yilel ya xkʼot te kuxlejalil te kʼalal ya xkʼax te tulan chamel ini (Eclesiastés 9:11). Pero, te Biblia ya skoltayotik ta sitintayel te wokoliletik ya xtal ta jujun kʼajkʼal. Jaʼnix jich ay bin ya yakʼ jmaliytik ta pajel chaʼbej te maniwan ayuk jich anopoj-ae.

Te bitʼil ya skʼan ya kiltik te COVID-19

 Te Biblia yalojix-a te ya xtal tulan chamel ta slajibal kʼajkʼal te oranax ya xpujke (Lucas 21:11; Mateo 24:3). Teme kʼoem ta koʼtantik-abi, jichme ya jnaʼtik te COVID-19 jaʼ señail te bin yalojix te Biblia te ya xkʼot ta pasel, jich bitʼil te wiʼnal, te guerraetik sok te tulan nijkel.

 ¿Bin-utʼil ya skoltayotik teme ya jnaʼtik ini? Manchukme ya xkʼax jtebuk te tulan chamele, te Biblia ya yal te yakotik ta kuxinel ta «yorahil wocol» (2 Timoteo 3:1). Snaʼel-abi ya skoltayotik yuʼun manchuk ya jmaliytik te jkʼaxel ya xlekub te kuxlejalil ta kʼajkʼal ini.

 Te Biblia ya skoltayotik ta snaʼel te yak ta woklajel ta ora ini te ants winiketik, pero jaʼ ta swenta te ay bin lek ya xtal ta patil. ¿Bin-a te yak ta talele?

Ya jmaliytik jun tʼujbil kuxlejalil

 Te Biblia ma jaʼuknax ya yalbey skʼoplal te wokoliletik ay ta ora ini, jaʼnix jich ya yal te ya sta yorail te ya xlekub te jkuxlejaltike. Ya yalbey skʼoplal jun tʼujbil kuxlejalil te ma xjuʼ yuʼunik yakʼel te ajwaliletike. Jaʼnax te Diose. «Ya me xcusticlambot yaʼlel sitic yuʼun te Diose; mayuquix lajel, mel-oʼtan, oqʼuel o te bin cʼux, como cʼaxix spisil te bintic ay ta nahil to» (Apocalipsis 21:4).

 Jich ya yalbotik te Jehová b Diose: «Ya jpas ta yachʼil spisil» (Apocalipsis 21:5). Jaʼme ya xbajt slajin spisil te wokolil ta Balumilal soknix te wokolil yakʼoj te tulan chamel. Te Diose yame skʼotes ta pasel spisil ini:

  •   Ma stsakotikix chamel sok maʼyukix lajel (Isaías 25:8; 33:24).

  •   Ya jtatik kaʼteltik te leknax ya kaʼiy jbatik yuʼune. Maba ya kichʼtikix tenel ta kaʼteltik o te bayal ya slujbtesotik jilel te maʼyukix bin ya jkʼan ya jpastik yuʼune (Isaías 65:22, 23).

  •   Maʼyukix machʼa pobre sok maʼyuk machʼa ya xlaj ta wiʼnal (Salmo 72:12, 13; 145:16).

  •   Ma xtalix ta koʼtantik te wokoliletik kʼaxem ta jkuxlejaltik sok ya jchaʼkiltik te machʼatik lajem kuʼuntike (Isaías 65:17; Hechos 24:15).

 ¿Bin-utʼil ya skoltayotik teme ya jnaʼtik ini? Te Biblia jich ya yal: «Te smucʼul-oʼtanil ini ha ancla cʼohem yuʼun te jchʼuhleltic [«jkuxlejaltik», TNM], te stalel ay soc ma syucʼ sba» (Hebreos 6:19). Te mukʼul oʼtanil-abi jaʼ ya yakʼ te ma kʼax bayal ya jmel koʼtantike. Ya skoltayotik ta stsʼikel te jwokoltik, te lamaluk koʼtantik sok ta stael stseʼelil koʼtantik.

 Pero, ¿yabal xjuʼ ya schʼuun koʼtantik te bin ya yal te Bibliae? Kʼopona te artículo «Smelelil te bin ya yal te Biblia».

Textoetik yuʼun Biblia te ya skoltayat ta yorail te tulan chamel

  •   Ayuk skʼoplal ta awoʼtan te kuxlejalil

     Te Biblia jich ya yal: «Te pʼijil-oʼtanil [...] ya yaʼbe scuxlejal te machʼatic yichʼojique» (Eclesiastés 7:12).

     ¿Bin-utʼil ya apas ta akuxlejal? Lekukme te bin ya ata ta nopel spasele, jichniwan ma stsakat te chamele. Ilawil te bintik ya yal te ajwalil ta swenta te bin-utʼil ya jkanantay jbatik, te jayebik ta tul te tsakbilik ta chamel sok te jayebik te yichʼojikix te vacuna. Jichme ya anaʼ teme bayal yak ta pujkel te chamel ta alumale.

  •   Pʼij xa awakʼ aba

     Te Biblia jich ya yal: «Te machʼa pʼij yoʼtan ya xiʼ te bin chopol, ya sqʼuej sba ta stojol, yan te machʼa ma snaʼ qʼuinal ya stoy sba soc ma ba ya stsahtay sba» (Proverbios 14:16).

     ¿Bin-utʼil ya apas ta akuxlejal? Pasa tulan ta skanantayel aba. Te machʼatik yakik ta yilbeyel skʼoplal te coronavirus ya yalik te ma xkʼax bael ta ora te chamel ini.

  •   Mame biluknax bin ya achʼuun

     Te Biblia jich ya yal: «Te machʼa ma snaʼ qʼuinal spisil ya schʼuhun, yan te machʼa pʼij yoʼtan ya stsahtay te banti ya xbehene» (Proverbios 14:15).

     ¿Bin-utʼil ya apas ta akuxlejal? Tsaa ta lek te bin ya achʼuun spasele. Kʼax mukʼ skʼoplal te jich ya apase, melel teme jaʼ ya achʼuun spasel te bin ma smeleliluke, yame xjuʼ ya ata awokol yuʼun.

  •   Mame xbajt ta awoʼtan snopel te bin ma leke

     Te Biblia jich ya yal: «Ma me hichuc xawal: ¿Bin yuʼun te ha lec xan te haʼbiletic cʼaxemiquix te bin utʼil ay ta ora ini? ma me xchihucat, como mayuc pʼijil-oʼtanil ta sjocʼoyel ini» (Eclesiastés 7:10).

     ¿Bin-utʼil ya apas ta akuxlejal? Pasa tulan te jaʼuk ya awil te bin lek juʼem awuʼun spasel ta ora ini. Mame jaʼuk xa anopilan te bin yilel akuxlejal-a te kʼalal mato xjajch-a te tulan chamele sok te bintik ma xjuʼ ya apas ta skaj te ma xjuʼ ya xlokʼotike.

  •   Ichʼa ta mukʼ te yantike

     Te Biblia jich ya yal: «Ichʼahic ta mucʼ spisil yantic» (1 Pedro 2:17).

     ¿Bin-utʼil ya apas ta akuxlejal? Yanyantik te bin ya snopik te ants winiketik ta swenta te tulan chamel sok te wokolil yakʼoje. Mame ayuk bin xa awal ta skontrainel te bin ya snopik te yantike, jaʼ xa atʼun te bin lek ataojix ta nopel te ya apas te jaʼate. Ichʼa ta mukʼ sok lekuk awoʼtan ta stojol te machʼatik ma yichʼojik te vacuna, te machʼatik ayix yaʼbilalik sok te machʼatik tsakbiliknanix ta chamel-ae.

  •   Naʼa smaliyel

     Te Biblia jich ya yal: «Te cʼuxul-oʼtanil spisil ya xcuhch yuʼun, bayel yutsil yoʼtan» (1 Corintios 13:4).

     ¿Bin-utʼil ya apas ta akuxlejal? Lamaluk awoʼtan ta stojol te machʼatik wokol ya yaʼiyik schaʼpasel te bin ya spasik te kʼalal mato xjajch-a te tulan chamele. O teme jaʼat te jich ya awaʼiy abae, mame xa aten aba ta oranax, kʼunkʼun-niwan ya xkʼayat bael.

Te Biblia ya skoltayotik ta stsʼikel te wokolil ini

 Te testigoetik yuʼun Jehová ya sta smukʼul yoʼtanik ta swenta te bintik tʼujbil ya yal te Biblia te ya xkʼot ta pasel ta pajel chaʼbeje. Jich ma jaʼuk ya xbajt ta yoʼtanik snopel te wokolil yakʼoj te tulan chamele. Jaʼnix jich, ta swenta te ya stsobilan sbaik ta yichʼel ta mukʼ te Dios jich bitʼil ya yal te Bibliae, ya xjuʼ te talel kʼaxel ya skoltay sbaike (Hebreos 10:24, 25). Spisil te machʼatik ya skʼanik ya xjuʼ ya x-ochik ta tsoblejetik yuʼun te stestigotak Jehová te ya spasik ta videollamada ta ora ini.

 Ay machʼatik yalojik te staojik bayal koltayel ta swenta te ya x-ochik ta tsoblejetik yuʼun te Testigoetike. Jich bitʼil jtul ants te tsakot ta COVID-19 och ta tsoblej ta videollamada. Manchukme ma kʼax bael te bin kʼux ya yaʼiye, jaʼ koltayot yuʼun ma bayal ya smel yoʼtan. Jich la yal: «Jich ya kaʼiy te jaʼix jfamiliae. Te skʼoponel te Biblia ya yakʼbon slamalil koʼtan sok ya skoltayon yuʼun jaʼ ya kakʼ ta koʼtan te bin yakotik ta smaliyel ta pajel chaʼbej, ma jaʼuk te jwokole. Namey yak jlebelix-a te Diose, wokolawalik te la akoltayonik ta staele».

a Jaʼ director ta Instituto Nacional de Alergias y Enfermedades Infecciosas ta Estados Unidos.

b Te Biblia ya yakʼ ta nopel te sbiil te Diose jaʼ Jehová (Salmo 83:18).