1-3. ¿Bintik jojkʼoyel ya spasik te ants winiketik ta swenta te lajele? ¿Bintik sujtib ya yakʼik bayal ta chajp relijionetik?

TULANIK skʼoplal te jojkʼoyeletik-abi. Jpisiltik ya jkʼan ya jnaʼbeytik te sujtibe.

² Te yan tal kapitulo la kilbeytik skʼoplal ta swenta te la yakʼ sba ta lajel te Jesucristoe, te jaʼ la sjambey sbelal te kuxlejalil ta sbajtʼel kʼinal. Jaʼnix jich la kiltik te ay bin ya sjapbotik te Bibliae jaʼ te bitʼil «mayuquix lajel[e]» (Apocalipsis 21:4). Jich bitʼil te mato kʼoemuk ta pasele jpisiltik yananix xlajotik bael-a. Jich bitʼil la yal te pʼijil ajwalil Salomón, «te machʼatic cuxajtic ya snaʼic te ya me xchamic» (Eclesiastés 9:5). Bayal bin ya spasik te ants winiketik swenta ya snajtʼubtesikxan te skuxlejalike, jaʼukmeto yananix jojkʼoybey jbatik-a te bin ya xkʼot ta pasel te kʼalal ya xlajotike.

³ Te kʼalal ay machʼa ya xlaj bael kuʼuntik te kʼux ta koʼtantike ya x-okʼotik yuʼun, ayniwan jich ya jojkʼoybey jbatik ini: «¿Binwan-utʼil ayik? ¿Ayikbal ta woklajel? ¿Yatobal xjuʼ xkʼopojotik sok? ¿Aytobal bin ya xjuʼ ya jpastik ta stojolik? ¿Aybal bin-ora ya kiltikxan?». Ay chaʼoxchajp  relijionetik ya yakʼik ta nopel te yalaj xbajtʼik ta chʼulchan te machʼatik lekike, yan te machʼatik chopolike yalaj xbajtʼik ta kʼajkʼel. Ay yantik ya yalik te yalaj xbajtʼik te banti stsoboj sbaik te chʼulelaletik yuʼunlaj tey ya sjokinik-a te antiguo smeʼ statike. Ay yantikxan te ya yalik te yalaj xbootik te banti ayik te machʼatik lajemikixe yuʼun yalaj kichʼtik ichʼel ta kʼop, ta patil yalaj x-ayinotik ta yan bakʼetalil.

4. ¿Bin-a te jun-nax schʼuunejik bayal ta chajp relijionetik ta swenta te lajele?

⁴ Jun-nax te bin ya yalbeyik skʼoplal ta swenta te bintik chʼuunbil ini, jaʼ te bitʼil aylaj bin kuxul ya xjil kuʼuntik te kʼalal ya xlajotike. Jteb ma spisiluk te relijionetik ta namey soknix ta kʼajkʼal ini, ya yalik te kuxulaj ya xjilotik ta sbajtʼel kʼinal sok te yatolaj kiltik kʼinal, te yatolaj kaʼiytik kʼop sok te yatolaj jpastik pensare. Jaʼukmeto ¿binwan-utʼil-a te yato xjuʼ ta pasel-abi? Te kʼalal ya xlajotike ya skom sba ta aʼtel te jchinamtike, jich yuʼun te jsitike, te jchikintike sok te jpensartike ya xkomik ta aʼtel-euk, melel jaʼ stsakoj sba sok te jchinamtike. Jich yuʼun ya xtupʼ spisil te bin ay ta koʼtantike, te bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatike, te jsitike, te jchikintik soknix te jpensartike. Jaʼ yuʼun maʼyuk bin ya xjuʼix ta pasel, melel ya xlaj spisil te kʼalal ya xlaj te jchinamtike.

5, 6. Jich bitʼil te ya yal te Bibliae, ¿bin-utʼil ayik te machʼatik lajemikixe?

⁵ Spisil ya snaʼ stukel te Jehová te bin ya xkʼot ta pasel te kʼalal ya xlajotike, melel jaʼ Jpaswanej yuʼun te jchinamtike. Ya snaʼ stukel te bin-nix-a te smelelile soknix ta Biblia ya scholbotik te bin-utʼil ayik te machʼatik lajemikixe. Tey ya yal ta jamal ta swenta ini, jaʼ te bitʼil te kʼalal  ya xlaj jtul ants winike, ya xlaj skʼoplal ta jkʼaxel. Te machʼatik lajemikixe ma xjuʼix yuʼunik spasel te bin ya spas te machʼatik kuxulike, melel ma xyilikix kʼinal, ma xyaʼiyikix kʼop sok maʼyuk bin ya snopikix. Maʼyuk bin kuxul ya xjil kuʼuntik te kʼalal ya xlaj te jbakʼetaltike. Jaʼ yuʼun, maʼyuk jchʼuleltik te ma xlaje. *

⁶ Te kʼalal la yal ta jamal te Salomón ta stojol te machʼatik kuxulik te ya snaʼik te ay bin-ora ya xlajike, jaʼnix jich la stsʼibay ta swenta «te machʼatic chamenic mayuc bin ya snaʼic». Jaʼnix jich la yalbeyxan ta lek skʼoplal te kʼalal la yal te maʼyukix skʼuxul yoʼtanik sok maba ya x-il-oʼtantaywanikix sok te bitʼil «mayuc aʼtel, mayuc bin ay ta chahpanel, mayuc bin ay ta naʼel soc mayuc pʼijil-oʼtanil tey [ta mukenal]» (kʼopona te sjun Eclesiastés 9:5, 6, 10). Jaʼnix jich te Salmo 146:4 ya yal te kʼalal ay machʼa ya xlaje «ya xchʼay te bintic snopojique», jich yuʼun ya xtupʼ ta jkʼaxel te bintik snopojike. Ta melel, ya xlajotik sok maʼyuk bin kuxul ya xjil kuʼuntik. Te jkuxlejaltike jich kʼoem te bin-utʼil kʼajkʼ yuʼun bela, te kʼalal ya xtupʼe ma yuʼunuk ay banti ya xbajtʼ, melel teynax ya xlaj skʼoplal-a.

7. Jich bitʼil te Jesús la spajbey skʼoplal te lajel sok te wayele, ¿bin ya yakʼ jnoptik ta swenta te lajele?

⁷ Te kʼalal te Jesucristo la yalbey skʼoplal ta swenta te Lázaro te lajemix-ae, la yal te bin-utʼil ayik te machʼatik lajemikixe. Jich la yalbey te jnopojeletik yuʼune: «Wayalix te Lázaro te jun coʼtan jbahtic soc». Te kʼalal jich albotike la skuyik te yuʼun wayalnaxe, te yak ta lekubel ta swenta te schamele. Jaʼukmeto chʼayemik, melel jich jamal  albotik ta patil yuʼun te Jesuse: «Chamix te Lázaro» (kʼopona te sjun Juan 11:11-14). Jich bitʼil te la kiltikixe, te Jesús la spajbey skʼoplal te lajel sok te wayele. Te yamigo te Jesuse ma yuʼunuk bajtʼ ta chʼulchan ni ta kʼajkʼel ta infierno. Maba la stsob sba sok te chʼul-abatetik ni jaʼuk sok te antiguo smeʼ statike sok maba chaʼayin ta yan bakʼetalil. Melel skuxojnax yoʼtan te kʼalal lajem-ae, jich kʼoem te bitʼil kʼuben swayele, jaʼnax yuʼun te maba yak ta wayich-ae. Ay yantik textoetik yuʼun Biblia te jaʼnix jich ya yalbey skʼoplal te lajele, jich kʼoem bitʼil te wayele. Jich bitʼil te kʼalal la smilik ta chʼojel ta ton te jnopojel Esteban, te Biblia ya yal te «way sbaqʼuetal» (Hechos 7:60). Jaʼnix jich te kʼalal kuxul-a te jpuk-kʼop Pabloe la stsʼibay te «ay wayemix sbaqʼuetalic» ta lajel chaʼoxtul ants winiketik-ae (1 Corintios 15:6).

8. ¿Bin yuʼun ya jnaʼtik te ma jaʼuk skʼanojel yoʼtan te Dios te ya xlajik te ants winiketike?

⁸ Ma jaʼuk skʼanojel yoʼtan Jehová te ya xlajik te ants winiketike, melel la spas te ants winik yuʼun ya xkuxinik ta sbajtʼel kʼinal ta Balumilal. Jich bitʼil te la jnoptikix ta libro ini, akʼotik ta tʼujbil nichimal kʼinal yuʼun Dios te sbabial jmeʼ jtatike sok akʼbotik tojil kuxlejalil, jaʼ la skʼan te lekuk ayik-ae. ¿Aybal jtuluk jkʼuxul oʼtan tatil te ya skʼan ya yil te ya xkʼax swokol yuʼun meʼel mamalubel sok lajel te yal snichʼnabe? ¡Maʼyuk! Jaʼnix jich te Jehovae kʼux ta yoʼtan-a te Adán sok te Evae sok la skʼan te tseʼeluk yoʼtanik ta sbajtʼel kʼinal liʼ ta Balumilale. Te Biblia ya yal ta swenta Dios te «la yaʼbe snaʼ ta yoʼtan te ants-winiquetic te bintic  scuenta sbahtel qʼuinal» (Eclesiastés 3:11). Melelnix-a, la spasotik swenta ya jkʼantik te ya xkuxinotik ta sbajtʼel kʼinal sok sjamojix te be yuʼun jich ya xkʼot ta pasel-abi.

9. ¿Bin-a te albotik yuʼun Jehová te manchuk ya spasik te Adán sok te Evae? ¿Bin yuʼun te ma jaʼuk jun mantalil te wokol ta pasele?

⁹ Swenta ya jtabeytik te sujtibe ya skʼan ya kiltik te bin  kʼot ta pasel te kʼalal jaʼtonax ay-a te Adán sok Eva. Te Biblia jich ya yal: «Te Jehová Dios la yacʼ coluc ta lumqʼuinal spisil ta chahp teʼetic te tʼujbil ta ilel soc te lec ta loʼbeyel sit» (Génesis 2:9). Jaʼukmeto ay bin-a te ma xjuʼ ta pasel-ae. Jich albot yuʼun Dios te Adane: «Spisil teʼetic ay ta tsʼumbil qʼuinal ya xhuʼ yac aloʼbe sit, yan te teʼ yuʼun snaʼel te bintic lec soc te bintic ma lecuc ma me xaloʼbe sit stuquel, como te bin ora yac aloʼbe te site, ya me xchamat yuʼun» (Génesis 2:16, 17). Ma wokoluk ta chʼuunel-a te mantalile, melel ay bayal sit teʼetik te ya xjuʼ ya sloʼ te Adán sok te Evae. Jaʼukmeto akʼbot yakʼik ta ilel teme bayal skʼoplal ta yoʼtanik te Diose, jaʼ te machʼa akʼbotik spisil te bin ya xtuun yuʼunike soknix te akʼbotik te tojil kuxlejalile. Te lajuk schʼuunbeyik te smantale, jich la yakʼik ta ilel te la yichʼbeyik ta mukʼ yaʼtel te sTatik te ay ta chʼulchane sok te la skʼanik te lekil tojobtesel yuʼune.

10, 11. 1) ¿Bintik kʼot ta pasel swenta jich la skʼaxuntaybeyik smantal Dios te sbabial jmeʼ jtatike? 2) ¿Bin yuʼun kʼax tulan mulil te bitʼil la skʼaxuntayik mantal te Adán sok te Evae?

¹⁰ Mel-oʼtantik sba te bin la spasik te sbabial jmeʼ jtatike, melel la skʼaxuntaybeyik smantal te Diose. Te Satanás kʼopoj ta swenta jkojt chan, jich la sjojkʼoybey te Evae: «¿Hich bal la yalbat te Diose: Ma me xaloʼbe sit spisil te teʼetic ayic ta tsʼumbil qʼuinal, xchi bal te Diose?». Te Eva jich la sjakʼ: «Ya laj xhuʼ ya jloʼbecotic sit biluc teʼil ay ta tsʼumbil qʼuinal, ha nax te sit te teʼ ay ta yohlil te tsʼumbil qʼuinal la yalbotcotic te Diose: Ma me xaloʼbeyic sit stuquel, ma me xapicbeyic sit, scuenta yuʼun ma ba ya xchamex» (Génesis 3:1-3).

¹¹ Te Satanás jich la yal: «Ma ba ya xchamex yuʼun. Snaʼoj Dios te bin ora yac aloʼbeyic te sit ya me xjahm asitic, pajal soc Dios ya xcʼohex, ha te yac anaʼic te bin lec soc te bin ma lecuque» (Génesis 3:4, 5). Te bin la skʼan la  yakʼbey schʼuun Eva te Pukuje jaʼ te lek ya xkʼot-a teme la sloʼbey sit te teʼ te ma xjuʼ ta loʼbeyel site. Ta swenta-abi la yal te yalaj xjuʼ ya snop ta stukel te bin lek ta pasele sok te bin ma lekuke, jaʼ te ya xjuʼ ya spas te bin ya skʼan yoʼtan stukele. Jaʼnix jich te Satanase, la sle ta kʼop te Jehová te bitʼil malaj jamaluk la yal te bin-nix ya xkʼot ta pasel-a teme la sloʼbeyik sit te teʼe. Te Eva la schʼuun te loʼlayel yuʼun te Pukuje, la skʼok sloʼ te sit te teʼe, ta patil la yakʼbey sloʼ-euk te smamlale. Ma yuʼunuk maba snaʼojik te bin la spasike, snaʼojik ta lek te jaʼ yakik ta  spasel-a te bin yaloj te Dios te ma xjuʼ ta pasele. Te kʼalal la sloʼbeyik sit te teʼe, yolojiknax la skʼaxuntayik jun mantalil te ma tulanuk ta pasele sok stojil te bin la yichʼik kʼanbeyele. Te kʼalal jich la spasik ini, jich la spʼajik te sTatik te ay ta chʼulchane sok te bitʼil jaʼ ya xpasawan ta mantal stukele. ¿Mabal jichuk te maʼyuk perdon yuʼun te bitʼil ma la yichʼik ta mukʼ te jkʼuxul oʼtan Jpaswaneje?

12. ¿Bin lokʼombakʼop ya skoltayotik ta snaʼbeyel swentail te bin yaʼiyel la yaʼiy sba te Jehová te kʼalal kontrainot yuʼun te Adán sok te Evae?

¹² Nopa awaʼiy te ay jtul awal anichʼan te jaʼat la achʼijtes sok te la akanantay ta leke, ta patil ya skʼaxuntaybat amantal sok ya yakʼbat awil te ma xyichʼat ta mukʼ jxujtʼuke sok te ma kʼuxukat ta yoʼtane. ¿Mabal yakuk amel awoʼtan yuʼun? Jich yuʼun nopa awaʼiy te jayebto la smel yoʼtan te Jehová te kʼalal kontrainot yuʼun te Adán sok te Evae.

13. ¿Bin la yal te Jehová te ya xkʼot ta pasel ta stojol te Adán te kʼalal ya xlaje sok bin ya skʼan ya yal-abi?

¹³ Jich bitʼil te la skʼaxuntaybeyik smantal te Jehová te Adán sok te Eva, jaʼ yuʼun lajik bael jichnix te bitʼil albilike. Lajik ta jkʼaxel. Maba la yichʼ skuxlejalik jich bitʼil espirituetik ta yan lugar, melel jich la yichʼ albeyel yuʼun Jehová te sbabial winik te kʼalal la skʼaxunyat te mantale: «Ya xcʼatpʼujat ta lum, como tey chicnajemat talel a; ta tsʼubil lum pasbilat, ta tsʼubil lum ya suhtat» (Génesis 3:19). Te Dios la spas ta tsʼubil lum te Adane (Génesis 2:7). Te kʼalal mato yichʼoj pasel-ae maʼyuk banti ay ta kuxinel-a. Jich yuʼun te kʼalal albot te ya sujt ta tsʼubil lume jaʼ yak ta albeyel-a te ya xtupʼ skʼoplal ta lum kʼinale. Jich bitʼil te maʼyuk skuxlejal te tsʼubil lume, jaʼnix jich-euk te Adane maʼyukix skuxlejal ta patil.

14. ¿Bin yuʼun te ya xlajotike?

¹⁴ Te manchuk la skʼaxuntaybeyik smantal Dios te Adán  sok te Evae kuxulikto te jichuke, jaʼukmeto lajik ta skaj te bitʼil la sle smulike. Ta swenta te bitʼil talemotik ta stsʼumbal te Adane ya xlajotik ta jpisiltik-euk, melel jaʼ la skʼasesbotik jilel te mulil sok te lajele (kʼopona te sjun Romanos 5:12). Te mulil ini jaʼ jich kʼoem te bitʼil tulan chamel te la kichʼtik kʼasesbeyel jilele, jaʼ yuʼun maʼyuk machʼa ya yal te ma yichʼojuke. Jich yuʼun te bin kʼot ta lokʼele jaʼ te lajele, jaʼ yuʼun ma lekuk te bin la yichʼ taele, melel jich kʼoem bitʼil jkontratik (1 Corintios 15:26). ¡Kʼax tseʼelnax koʼtantik yuʼun te bitʼil la skoltayotik te Jehová ta skʼab te chopol jkontratike!

15. ¿Bin yuʼun te ya smukʼubtesbotik kʼinal kaʼiytik te snaʼel te bin smelelil ta swenta te lajele?

¹⁵ Ya smukʼubtesbotik kʼinal kaʼiytik te bin ya yakʼ ta nopel te Biblia ta swenta te bin-utʼil ayik te machʼatik lajemikixe. Jich bitʼil te la kiltikixe, maʼyukik ta wokol sok maʼyukix bin kʼux ya yaʼiyik. Ma skʼan te ya jxiʼtike, melel maʼyukix bin ya xjuʼ ya spasbotik. Maʼyuk bin ya xjuʼ ya jpastikix ta stojolik sok maʼyuk bin ya xjuʼ ya spasikix ta jtojoltik-euk. Ma xjuʼ ya skʼoponotikix sok ma xjuʼ ya jkʼopontikix-euk. Ay bayal jwolwanejetik yuʼun te relijionetik ya yalik te ayto bin ya xjuʼ ta pasel ta stojol te machʼatik lajemikixe, jich yuʼun ya yakʼ stakʼinik te ants winiketik ta skaj te ya schʼuunik te lotil ini. Jaʼukmeto te kʼalal ya xkʼot ta koʼtantik te bin-nix smelelil-ae, ma xkakʼix jbatik ta loʼlayel ta swenta te lotiletik-abi.

16. ¿Machʼa yuʼun te nopjibal te yakʼik nopel bayal ta chajp relijionetike sok bin-utʼil spasoj?

¹⁶ Jteb ma spisiluk te relijionetike ma xyichʼik ta mukʼ te bin ya yal te Biblia ta swenta te machʼatik lajemikixe, melel jaʼ snopjibal yuʼun Satanás te bin ya yakʼik ta nopele.  Te Pukuje jaʼ ya stuuntes te lotil relijionetik yuʼun ya yakʼbey schʼuun te ants winiketik te aylaj banti ya xkuxinik jich bitʼil espirituetik te kʼalal ya xlajike. Jaʼnix jich aytoxan bin yan ya yakʼ ta nopel yuʼun jich ma xnoptsajik ta stojol Jehová te ants winiketike. ¿Bin-utʼil ya spas?

17. ¿Bin yuʼun ya sbolobtesbey skʼoplal Jehová te bin chʼuunbil ta swenta te woklajel ta kʼajkʼe?

¹⁷ Jich bitʼil te la kiltikixe ay chaʼoxchajp relijionetik te ya yakʼik ta nopel te yalaj xbajtʼik ta kʼajkʼel te machʼatik chopolike. Te bin ya yichʼ chʼuunel-abi ya sbolobtesbey skʼoplal te Jehovae, melel jkʼuxul oʼtanil stukel, jich yuʼun maʼyuk bin-ora ay machʼa ya yakʼbey swokol (kʼopona te 1 Juan 4:8). ¿Binwan ya anop yuʼun ta swenta jtul winik te ya schikʼbey skʼab te snichʼan te kʼaxuntaybot smantale? ¿Yabal awichʼ ta mukʼ te winik-abi? Maniwan. Yaniwan awal te jaʼ jtul winik te kʼax tulan yoʼtane. Jaʼ jich ya skʼan te Satanás te jichuk ya jchʼuuntik te jaʼ jich stalel te Jehová te ya yakʼbey swokol ta kʼajkʼel te ants winiketik ta sbajtʼel kʼinale.

18. ¿Bin ya yakʼ ta nopel chaʼoxchajp relijionetik ta swenta te yichʼel ta mukʼ sok te spasbeyel skʼinul te machʼatik lajemikixe?

¹⁸ Jaʼnix jich te Satanase, ya stuuntes chaʼoxchajp relijionetik yuʼun ya yakʼik ta nopel te yalaj xkʼatpʼujik ta espirituetik te machʼatik lajemikixe sok te yalaj xjuʼik ta ichʼel ta mukʼ yuʼun te machʼatik kuxuliktoe. Ta swenta te bin schʼuunejike, ya yalik te aylaj lekil espirituetik te ya xkoltaywanik sok aylaj chopolik te ya x-utsʼinwanike. Bayal ta tul ants winiketik ya schʼuunik te lotil-abi. Ta skaj te jich ya yichʼ chʼuunele, bayal ta tul ants winiketik ya sxiʼik, ya yichʼik ta mukʼ sok ya spasbeyik skʼinul. Yan stukel te Bibliae ya yakʼ ta nopel te jich kʼoem te bitʼil wayaliknax te machʼatik lajemikixe sok ya yal te jaʼnax ya skʼan ichʼel ta mukʼ te smelelil Dios, jaʼ te Jehová  te la spasotik sok te yakʼojbotik spisil te bintik ya xtuun kuʼuntike (Apocalipsis 4:11).

19. Te kʼalal ya jnoptik te bin smelelil ta swenta te lajele, ¿bin yan nojptesel yuʼun Biblia ya jnaʼbeytikxan ta lek swentail?

¹⁹ Te kʼalal ya jnoptik te bin smelelil ta swenta te machʼatik lajemikixe, jich ma sloʼlayotikix te bintik ya yakʼ ta nopel te lotil relijionetike. Jaʼnix jich ya xkʼotxan lek ta koʼtantik yantik nojptesel te ya yakʼbotik te Bibliae, jich bitʼil te japbilotik te kuxlejalil ta sbajtʼel kʼinal ta Nichimal Kʼinal. Te kʼalal ya jnoptik te maʼyuk banti ya xbajtʼik ta kuxinel jich bitʼil espirituetik te machʼatik lajemikixe jich ya jnaʼtikxan te yuʼun-nix ya xkʼot ta pasel-a te bin ya jmaliytike.

20. ¿Bin jojkʼoyel ya yichʼ ilbeyel skʼoplal ta yan kapitulo?

²⁰ Ayix bayal siglo te jich la sjojkʼoy te Job te jun yoʼtan la yakʼ sba ta stojol Dios: «Teme cham te winique, ¿ya to bal xchaʼcuxaj xan?» (Job 14:14). Te bin ya skʼan ya yakʼ ta naʼele jaʼ te, ¿yabal xjuʼ ya yichʼik akʼbeyel yan buelta skuxlejalik te machʼatik wayem sbakʼetalik ta swenta te lajele? Ya smukʼubtesbotik kʼinal kaʼiytik te sujtib te ya yakʼ te Biblia ta swenta te jojkʼoyel-abi, jich bitʼil te yato kiltik ta yan kapituloe.