Ochan ta banti te bintik yichʼoje

Baan ta sleojiʼbal

APÉNDICE

¿Bin-a te «Mucʼul Babilonia»?

¿Bin-a te «Mucʼul Babilonia»?

TE Apocalipsis bayal señail kʼopiletik yichʼoj, jaʼ yuʼun ya skʼan ya jnaʼbeytik swentail ta lek te bintik ya skʼan ya yale (Apocalipsis 1:1). Jich bitʼil te ya yalbey skʼoplal jtul jmulawil ants te tsʼibaybil ta stiʼba te biilil «Mucʼul Babilonia». Jaʼnix jich ya yal te nakal ta sba «bayel ants-winiquetic, nacionetic» (Apocalipsis 17:1, 5, 15). Te bin la yichʼix alele ma xjuʼ ya spas jtul chʼichʼbakʼet ants, jaʼ yuʼun te Mukʼul Babilonia señail kʼopnax. Jich yuʼun, ¿binwan-a?

Ta Apocalipsis 17:18 ya yalbey skʼoplal te «ha te mucʼul pueblo te ya scuentahin te ajwaliletic te ayic ta bahlumilal». Te kʼopil «pueblo» ya yakʼ ta naʼel jtsojb ants winiketik te schapoj sbaik ta leke. Jaʼnix jich te «mucʼul pueblo» ini ay ta skʼab «te ajwaliletic te ayic ta bahlumilal». Jaʼ yuʼun, te Mukʼul Babiloniae yuʼun-nanix jaʼ jtsojb ants winiketik-a te chapalik ta lek te ay yipik ta swentainel swolol te Balumilale. Ya xjuʼ ya kaltik te smakoj spisil te Balumilale. Jaʼnax yuʼun, ¿bin-abi? Jaʼ spisil te relijionetik te ayik ta Balumilale. Akʼa kiltik cheʼoxebuk textoetik ta Apocalipsis te bin yuʼun jich ya kaltike.

Ay chaʼoxchajp te bin-utʼil ya xwentainwanik te ants winiketike jich bitʼil ta swenta politikae, chonbajel sok manbajel soknix ta swenta te relijionetike. Te Mukʼul Babilonia te la yichʼix alele ma jaʼuk te wentainel yuʼun ants winik ta swenta politika, melel te sKʼop Diose ya yal «te mucʼ ajwaliletic ta balumilale, yaiyojiquix mulwej soc [jaʼ te jayeb ta chajp politika yuʼun balumilal]». Jich yuʼun, te kʼalal ya yal te yaʼiyojix mulwej sok te ajwaliletik ta Balumilale, jaʼ ya skʼan ya yal te ya spasik trato soke. Jaʼ yuʼun ya yichʼ biiltesel «jmulawil ants» (Apocalipsis 17:1, 2, XCD; Santiago 4:4).

Te Bibliae ya yal te kʼalal ya yichʼ lajinel te ants-abi yalaj smel yoʼtanik «te jchombajeletic ta bahlumilal», te jaʼ smakoj spisil te mukʼul chonbajel sok manbajel. Ta swenta-abi, te Mukʼul Babiloniae ma jaʼuk skʼoplal te mukʼul chonbajel sok manbajele. Melel te textoetik ta Bibliae ya yal ta swenta te ajwaliletik soknix te jchonbajeletik te «namal to» yalaj stejkʼan sbaik ta yilel (Apocalipsis 18:3, 9, 10, 15-17). Jaʼ yuʼun te Mukʼul Babiloniae ya kiltik te ma jaʼuk skʼoplal te wentainel yuʼun ants winiketik ta swenta politika ni jaʼuk te chonbajel sok manbajele, jaʼ skʼoplal te relijionetike.

Ay yan señail te yuʼun-nix jaʼ skʼoplal-a te relijionetike, melel jamal ya yichʼ alel te yalaj sloʼlay te nasionetik ta swenta «te ilojel» yuʼune (Apocalipsis 18:23). Te jayeb ta chajp aʼtelil ya yichʼ pasel ta swenta te ilojele, jajchem tal ta stojol te chopol espirituetik. Jaʼ yuʼun ma chajpuknax ya kiltik te kʼalal te Biblia ya yal te jaʼ «sna pucujetic cʼohem» te Mukʼul Babiloniae (Apocalipsis 18:2; Deuteronomio 18:10-12). Jaʼnix jich ya kiltik te jkʼaxel ya skontrain te smelelil relijione, melel ya snuts te «jalwanejetic soc te machʼatic chʼuhltesbilic» (Apocalipsis 18:24). Yuʼun-nanix jkʼaxel kontra ya yil-a te smelelil relijion te sok slab yoʼtan ya snuts te machʼatik «xchʼuunejic te Jesuse» yuʼun ya smiltiklan (Apocalipsis 17:6XCD). Te Mukʼul Babilonia, chikan ta ilel te jaʼ skʼoplal spisil te lotil relijionetik te ayik ta swolol Balumilal te kontra ya yilik te Jehovae.