SLAJCHAYEBAL CAPÍTULO
Ayukme yutsil spisil-ora te bitʼil ya xkʼopojotike
«Ma me xlocʼ bohlcʼop ta awehic, haʼuc nax lequil cʼop te ya xtuhun scuenta yaʼbeyel yipic te [jpatxujktik].» (EFESIOS 4:29.)
1-3. 1) ¿Bin majtʼanil yakʼojbotik te Jehovae sok bin-utʼil te ay maba lek ya yichʼ tuuntesele? 2) Teme ya jkʼantik ya x-ayinotik ta stojol skʼuxul yoʼtan te Diose, ¿bin-utʼil ya jtuuntestik ta lek te jkʼoptike?
AKʼA jnop kaʼiytik te ya jkʼebanbeytik junuk carro te machʼa kʼux ta koʼtantike, jaʼukmeto maba lek te bitʼil ya stuuntese, ma stsajtay te bitʼil ya stije sok ya yakʼbey sta swokol te yantike, ¿binwan-utʼil ya kaʼiy jbatik yuʼun? Ta melel, maba lek ya kaʼiy jbatik.
2 Jich yuʼun te Jehová jaʼ yakʼoj «spisil te bin lec aʼbibilotic soc spisil lequil mahtanil» (Santiago 1:17). Jich bitʼil te yakʼojbotik jun majtʼanil te maʼyuk yuʼun stukel te chambalametike, jaʼ te ya xjuʼ ya xkʼopojotike, melel jich ya xjuʼ ya kaltik te bintik ya jnoptik sok te bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatike. Jaʼukmeto te majtʼanil-abi, ayniwan maba lek ya yichʼ tuuntesel jich bitʼil la yichʼ albeyel skʼoplal ta swenta te carroe. Ta melel, ay bayal ants winiketik te ma stsajtay sbaik te bitʼil ya xkʼopojike jich ya yutsʼinik te yantike. Jich yuʼun, ¿yabal xkʼot ta koʼtantik te mel-oʼtan ya yaʼiy te Jehová yuʼun-abi?
3 Teme ya jkʼan te ya x-ayinotik ta skʼuxul yoʼtan te Diose, yame skʼan lek ya jtuuntestik te majtʼanil-abi, jich bitʼil ya skʼan te Diose. Jaʼ ya skʼan ya yal te ya jtʼuntik te mantaliletik te tsʼibaybil jilel ta Biblia: «Ma me xlocʼ bohlcʼop ta awehic, Efesios 4:29). Jich yuʼun yame kilbeytik bael skʼoplal bintik kʼopiletik te ya skʼan ya jpʼajtik sok te bin-utʼil ya jtuuntestik ta lek te jkʼoptik swenta ya kakʼbeytik yip yoʼtanik te jpatxujktike. Jaʼukmeto, nail akʼa kiltik bin yuʼun tulan skʼoplal te yakuk jnaʼtik skomel te kakʼtike.
haʼuc nax lequil cʼop te ya xtuhun scuenta yaʼbeyel yipic te yantic scuenta yutsil slequil te machʼa ya yaʼiybeyex acʼopique» (¿BIN YUʼUN TE YA SKʼAN YA JKOMTIK TE KAKʼTIKE?
4, 5. ¿Bin ya yal chaʼoxchajp Proverbios ta swenta te yip jkʼoptike?
4 Te bin sbabial swentail te ya skʼan ya jtsajtay jbatik te bin-utʼil ya xkʼopojotike, jaʼ yuʼun te ay bayal yip te bin ya kaltike. Ta swenta-abi jich ya yal te Proverbios 15:4: «Te lamal cʼop ha teʼ scuenta cuxlejal, yan te bohl cʼop ya slajin te oʼtanile». Te lamal kʼopiletik te ya xlokʼ ta ketike siketnax jich bitʼil te tsʼujul sok xkuxetnax ta aʼiyel jich bitʼil te bálsamo. Yan stukel te machʼa yoloj ya stuuntes te yakʼ yuʼun ya xlajinwane machʼauknax ya xchebajtesbey yoʼtan. Jich bitʼil te la kiltike, te jkʼoptike ya xjuʼ ya x-ejchʼenteswan o ya xpoxtaywan (Proverbios 18:21).
5 Te yip te kʼopiletike, jich ya slokʼtay ta alel ta Proverbios 12:18. Tey ya yal ta swenta te machʼa ma snop nailuk te bin ya yale, «ya xʼehchenteswan te bin utʼil espada te scʼopique». Te kʼalal ma jnoptik nailuk te bitʼil ya xkʼopojotike, ya kejchʼentestik-a te yantike sok maba lek ya kilix jbatik sok te machʼa jun koʼtan jbatik soke. Ta melel, te kʼopiletike jaʼ kʼax kʼux-xan ta aʼiyel-a te bitʼil ayuk ya slow kʼaxel koʼtantik te espadae. Jaʼukmeto jich bitʼil ya yalxan te texto: «Te scʼop te machʼa pʼij yoʼtan ya xpoxtaywan stuquel», jich bitʼil ya kiltike, ya xjuʼ ya yakʼ smukʼul-oʼtanil te jkʼoptike. Te machʼa ya spas tulan yuʼun ya yakʼ ta ilel te pʼijil yuʼun te Diose, yame stsajtay te bitʼil ya xkʼopoje. Te machʼa sok yutsil yoʼtan ya xkʼopoje ya xjuʼ ya slekubtes te machʼatik ejchʼenajem yoʼtanik kʼoeme sok ya schaʼlekubtes te bitʼil ya yil sba sok te yantike. Ta melel, jpisiltikniwan ay kaʼiyojtik te bitʼil ya xpoxtaywan kʼoem te kʼopiletike (kʼopona te sjun Proverbios 16:24). Te bin ya xlokʼ ta ketike ay bayal yip, jich yuʼun akʼame jpoxtaytik kʼoem te jpatxujktike, mame jaʼuk te ya kejchʼentestike.
Te kʼalal lamalnax ya xkʼopojotike, siketnax jich bitʼil te tsʼujule
6. ¿Bin yuʼun te tulan ya kaʼiytik skomel te kakʼtike?
6 Jaʼukmeto, manchukme ya jtsajtay jbatik te bin-utʼil ya xkʼopojotike, ay baeltik te ma jichuk ya xkʼot ta pasel kuʼuntike. Jaʼ-abi ya yakʼ kiltik te bin schebal swentail te ya skʼan ya jtsajtay jbatik te kʼalal ya xkʼopojotike, jaʼ te bitʼil jich ayinemotik te bitʼil chopol ya jtuuntestik te kakʼtike. Melel kʼalalto ta koʼtantik ya xlokʼ tal te bin ya kaltike, jich bitʼil ya yal te Biblia: «Como ta scolel schʼihyelic to ya snopticlan ta yoʼtanic te bintic chopol» (Génesis 8:21; Lucas 6:45). Ta melel tulan ya kaʼiytik skomel te kakʼtike (kʼopona te sjun Santiago 3:2-4). Ta skaj te maba tojotik ta kʼinale ma xjuʼ kuʼuntik skomel ta jkʼaxel te kakʼtike, jaʼukmeto ya xjuʼ ya jtsajtaytik te bitʼil ya xkʼopojotike. Jich kʼoem te bitʼil kʼalal jtul ants winik ya spas tulan yuʼun ma xkuchot bael yuʼun te snojelal jaʼe.
7, 8. ¿Binwan-utʼil ya xjuʼ ya yutsʼin te bitʼil jun koʼtantik ta stojol Jehová teme maba ya jtsajtaytik te bitʼil ya xkʼopojotike?
7 Te bin yoxebal swentail te ya skʼan ya jtsajtaytik te Santiago 1:26: «Teme ay machʼa schʼuhunej [ta lek] Dios ta scʼop, pero teme ma ba ya scom ye, ya sloʼloy sba ta yoʼtan, tojol te schʼuhunej Dios ya yale». * Jich te bitʼil la yichʼix alel ta yan capituloe, snitojbey sba skʼoplal sok te bitʼil ya jtuuntestik te kakʼtik sok te bitʼil ya kichʼtik ta mukʼ te Diose. Teme ma tsajtaybiluk te bintik ya kaltike sok teme ya xlajinwanotik sok te jkʼoptik te nojel ta venenoe, jich maʼyuk skʼoplal ta sit Dios te kaʼteltik ta stojole. Ta melel, yame skʼan te ayuk bin ya jnoptik yuʼun-abi (Santiago 3:8-10).
bin-utʼil ya xkʼopojotike jaʼ te bitʼil ya yichʼ ta wenta te Jehovae. Te bitʼil ya xkʼopojotike ma jaʼuknax ya yutsʼin te bitʼil ya jokin jbatik sok te yantike, jaʼnix jich ta swenta te bitʼil jun koʼtan jbatik sok te Diose. Jich ya yakʼ ta naʼel te sjun8 Lame kilbeytikix oxchajp skʼoplal te bin yuʼun ya skʼan ya jtsajtaytik te bin-utʼil ya xkʼopojotike. Ta ora ini yame kilbeytik skʼoplal te kʼopiletik ya skʼan ya jpʼajtike sok te bin-utʼil ya jtuuntestik ta lek te jkʼoptik swenta ya kakʼbeytik yip yoʼtan te jpatxujktike.
KʼOPILETIK TE YA XJINAWANE
9, 10. 1) ¿Bintik-a te pujkem ta bayuke? 2) ¿Bin yuʼun ya skʼan ya jpʼajtik te chopolkʼop? (Jaʼnix jich ilawil te notae.)
9 Chopolkʼoptaywanej. Ta kʼajkʼal ini, te leaw ta kʼop, te bolkʼopetik sok te ixtaʼkʼopetike bayuk ya kaʼiytik stojol. Bayal te machʼatik jich ya xkʼopojik swenta yalaj yakʼbeyik yip te bin ya yalike o ta skaj te ma snaʼik binxan ya yalike. Te j-akʼtseʼejetik te ya xkʼaxik ta televisión, ya stuuntesik bayal bolkʼopetik sok loʼilkʼopetik te jaʼ ya yalbey skʼoplal te mulwej swenta ya schʼaybey yoʼtan-a te ants winiketike. Jaʼukmeto ma lekuk te ya jtseʼlaytike. Ayix tal chaʼmil jaʼbil te la stikun bael jun karta te jpuk-kʼop Pablo ta stojol te Colosenses 3:8). Jaʼnix jich la stsʼibay ta stojol te hermanoetik ta Éfeso: «Jcʼaxel ma me xatahic ta halel [...], lomlom-cʼop» (Efesios 5:3, 4).
jchʼuunjeletik ta Colosas te banti la yal te akʼa jiluk yuʼunik ta jkʼaxel te «ixtaʼcʼop» (10 Te Dios te kʼux ta koʼtantike, kʼax ma smulan te chopolkʼope. Jaʼ yuʼun, jkʼaxel ya jpʼajtik-euk sok maʼyuk bin-ora jich ya xkʼopojotik. Jnaʼojtik ta lek te ya xjuʼ ya xkʼatpʼuj ta «bin ilobtic sba» te jaʼik «yaʼtel te jpocoʼ-taleltic yuʼun mulil» te komawan yuʼun te jpuk-kʼop Pabloe (Gálatas 5:19-21). Kʼax tulanme skʼoplal-abi. ¿Bin ya xkʼot ta stojol te machʼa kʼayem ta yalbeyel skʼoplal ta swenta mulwej sok te bintik ma lekuk ta aʼiyele, chikan teme jamal ya yale o teme ya stuuntes kʼopiletik te cheb bin ya yakʼ ta naʼel-ae? Nailme ya yichʼ tsitsel cheʼoxebuk buelta ta swenta-abi. Teme maba ya skʼan ya sujtes yoʼtane sok teme ma skʼan te tojobtesele, yame yichʼ lokʼesel ta congregación. *
11, 12. 1) ¿Bin-ora ya xkʼatpʼuj ta chopol te kʼalal ay bin ya yichʼ albeyel skʼoplal ta swenta skuxlejal te yantike? 2) ¿Bin yuʼun ya skʼan ya jpʼajtik te leaw ta kʼope?
11 Spukbeyel skʼoplal yantik sok leaw ta kʼop: Te kʼalal ya kalbeytik skʼoplal ta swenta skuxlejal te yantike, maniwan chopoluk teme lek te bintik ya kaltik ta stojolike, jich bitʼil teme ay machʼa yichʼbelto jaʼ o te ay machʼa ya skʼan ya yichʼ mukʼubtesbeyel yoʼtane. Te sbabial jchʼuunjeletike la yakʼik ta ilel te ay skʼoplal ta yoʼtanik te yermanotakik sok lek bintik la yalik ta stojolik (Efesios 6:21, 22; Colosenses 4:). Te bin ma lekuke jaʼ te ay bintik ya yichʼ alel te bin ma smeleliluk o te ya yichʼ pukbeyel skʼoplal skuxlejal te ants winike. Teme ya xkʼayotik ta spasel-abi, ya xjuʼ ya yikʼotik bael ta tulan mulil jaʼ te leaw ta kʼope, jaʼ ya skʼan ya yal te «sleel mulil te ma jichuk kʼoem ta pasel ta stojol jtul ants winik ta swentanax yutsʼinel o sbolobtesbeyel skʼoplal» (Diccionario del español usual en México). Jich bitʼil te fariseoetik te leawanik ta kʼope, la yalik lotil kʼopetik ta stojol te Jesús yuʼun-nax la skʼan la spejkʼanbeyik skʼoplal ( 8, 9Mateo 9:32-34; 12:22-24). Te bin ya xkʼot ta pasel yuʼun te leaw ta kʼope, jaʼ te ya xjajch bayal kʼop yuʼune (Proverbios 26:20).
12 ¿Bin yilel ya yil Jehová te machʼa ya xleawan ta kʼop o baem yoʼtanik ta sjachel kʼope? Maba lek ya yil. Melel ya spʼaj te machʼatik «ya shach cʼop ta stojol yermanotac» (Proverbios 6:16-19). Juluk ta koʼtantik te kʼopil diábolos ta griego kʼop jaʼ ya skʼan ya yal «leaw ta kʼop», jaʼnix te kʼopil ya yichʼ albeyel te Satanás jich bitʼil «Diablo, TNM», jaʼ te Jleaw ta kʼop te ya schopolkʼoptay te Diose (Apocalipsis 12:9, 10). Ta melel maʼyuk machʼa ya skʼan jich ya xkʼot te bitʼil «diablo» o, jleaw ta kʼop. Ta congregación mame xjuʼ ya x-ayin tey-a te machʼa ya xleawan ta kʼop ni jaʼuk te machʼa ya spas te yaʼtel bakʼetalil jich bitʼil te «tsaltamba-cʼop» sok te «jatamba» (Gálatas 5:19-21). Jich yuʼun teme ay bin ya xjajch kaltik ta stojol te jpatxujktike ya skʼan nail ya jojkʼoybey jbatik: «¿Yuʼun-nixbal smelelil-a te bin kaʼiyojbey skʼoplale? ¿Yabal kakʼ ta ilel skʼuxul-oʼtanil teme ya jpuk ta alele? ¿Puersabal o lekbal te ya snaʼik te yantike?» (kʼopona te 1 Tesalonicenses 4:11).
13, 14. 1) ¿Bin-utʼil ya x-utsʼinot te ants winik te kʼalal ya yichʼ leel ta kʼope? 2) ¿Bin ya xkʼot ta stojol te jleawetik ta kʼope?
13 Kʼopiletik te ya xlajinwane. Jich bitʼil te la kiltikixe, ya xjuʼ xlajinwan bayal te jkʼoptike. Jnaʼojtik te maba tojotike, jpisiltik ay bin ya xjuʼ ya kaltik te patil ya sujt koʼtantik Efesios 4:31). Ta yantik Biblia la yichʼ kʼasesel te kʼopil «leaw ta kʼop» jich bitʼil «ixtaʼcʼop» sok «bol cʼop». Te machʼa jich ya xkʼopoj-abi, ya spejkʼanbey skʼoplal jtul ants winiketik sok ya yakʼbey yaʼiy sba te ma xtuun te kʼalal kʼuxik ta aʼiyel te bin ya yale sok te kʼax ya xlabanwane. Te machʼatik ya x-utsʼinotik ta oranax te kʼopiletik-abi, jaʼ te alaletik ta skaj te kʼunto yoʼtanik sok te mato snaʼik lek kʼinale (Colosenses 3:21).
yuʼune. Jaʼukmeto te Biblia ya yalbotik te ay kʼopiletik te ma xjuʼ ta alel ta congregación sok ta yutil jnatik. Te jpuk-kʼop Pablo la skom te jchʼuunjeletik ta swenta-abi: «Jcʼaxel hiluc awuʼunic spisil lablab-oʼtantaywanej, cʼahcʼubel, ilimba, utaw, [leaw ta kʼop, TNM], soc spisil bintic chopol» (14 Te Biblia jamal ya yal te jkʼaxel pʼajbil te machʼatik ya xleawanik ta kʼop sok ya yal te ya staik tulan wokolil yuʼune. ¿Bin ya xkʼot ta stojolik te machʼa kʼayem ta stuuntesel chopolkʼopetik, te kʼopiletik te ya xpʼajawan o te ya spejkʼan jkʼoplaltike? Nail ya yichʼ tsitsel swenta ya stojobtes sba, teme ma schʼuune, yame yichʼ lokʼesel ta congregación. Te bin mel-oʼtantikxan sbae, jaʼ te ya xjuʼ xchʼay te utsilaletik te ya xbajtʼ yakʼ te Ajwalinel yuʼun te Diose (1 Corintios 5:11-13; 6:9, 10). Jich bitʼil te la kiltikixe, ma xjuʼ ya x-ayinotik ta skʼuxul yoʼtan Dios yuʼun te bolkʼopetik, lotil kʼopetik, kʼopetik te kʼuxik ta aʼiyel sok spisil te kʼopetik te ya sjinbey yoʼtan te jpatxujktike.
KʼOPILETIK TE YA YAKʼ YIP-OʼTANIL
15. ¿Bintik ya skʼan yichʼojuk te jkʼoptik te ya yakʼbey yip yoʼtan te jpatxujktike?
15 ¿Bin-utʼil ya skʼan Jehová te ya jtuuntestik te jkʼoptik te jaʼ majtʼanil yakʼojbotike? Akʼa juluk ta koʼtantik te ya yalbotik te Biblia te akʼa jtuuntestik te jkʼoptik ta «scuenta yaʼbeyel yipic te [jpatxujktike]» (Efesios 4:29). Te Jehová ya smulan te kʼalal ya jpastik tulan ta sleel kʼopiletik te ya yakʼ smukʼul kʼinal sok yip-oʼtanil. Jaʼukmeto, te Biblia maba ya yakʼbotik jun lista ta swenta «lequil cʼop[etik]» te ya xjuʼ ya jtuuntestike (Tito 2:8). Swenta ya jnaʼtik teme ya yakʼ yip-oʼtanil te bin ya kaltike ya skʼan ya kiltik teme yichʼoj te bintik oxchajp ini: lekuk, smeleliluk sok te ayuk yutsil. Ta swenta-abi, akʼa kiltik bael bintik-utʼil ya skʼan ya jtuuntestik te kʼalal ya xkʼopojotike (ilawil te recuadro « ¿Yabal yakʼ yip-oʼtanil te jkʼope?»).
16, 17. 1) ¿Bin yuʼun te ya skʼan ya kutsilkʼoptaytik te yantike? 2) ¿Bintik yuʼun te ay machʼa ya kutsilkʼoptaytik ta congregación sok ta yutil na?
16 Utsil kʼopetik te lokʼem ta oʼtanil. Te Jehová sok te Jesús tulan skʼoplal ya yilik te ya kutsilkʼoptaytik te yantik sok te ya kakʼbeytik snaʼik te bin lek spasojike (Mateo 3:17; 25:19-23; Juan 1:47). Jich bitʼil te j-abatotik yuʼun te Diose ya skʼan jich ya jpastik. Ta melel, «buen lec te cʼop ya yichʼ halel ta mero yorahil» (Proverbios 15:23). Te kʼalal ay machʼa yuʼun-nix smelelil ya yutsilkʼoptayotik-ae, lek ya kaʼiy jbatik yuʼun sok ya yakʼbotik smukʼul kʼinal kaʼiytik. Jichnanix ya kaʼiy jbatik yuʼun-a, melel ya yakʼ ta ilel te ay jkʼoplaltik ta yoʼtan sok te bin yakotik ta spasele. Jaʼ-abi ya yakʼ jnaʼtik te ma tojoluknax te bitʼil yakotik ta spasel tulane, ya yakʼ smukʼul koʼtantik sok ya stijxan koʼtantik ta aʼtel sok sbujtsʼ koʼtantik ta jujun kʼajkʼal. Jich bitʼil te jpisiltik ya jmulantik te ay machʼa ya yutsil kʼoptayotike, ¿mabal yakuk skʼan jich ya jpastik ta stojol-euk te yantike? (Kʼopona te sjun Mateo 7:12.)
17 Teme ya xkʼayotik ta yilel slekil stalelik te yantike, aynanix bin lek ya jtabeytik yuʼun ya kutsilkʼoptaytik. Jich bitʼil ta congregación, ayniwan ya kiltik jtul hermano te ya yakʼ lek sdiscurso, jtul jchʼiel te yak ta spasel tulan ta yakʼel ilel te ya skʼotes ta pasel te yaʼtel ta stojol te Diose o jtul hermano te ayix yaʼbilal manchukme ayix swokol maʼyuk bin-ora ya xkom ta tsoblej. Te kʼalal ya kalbeytik Proverbios 31:10, 28). Jaʼnix jich te alnichʼanetike ya skʼanik ichʼel ta wenta sok kʼuxultayel. Tulan skʼoplal ta yoʼtanik te kʼux aʼiybilik sok te kʼanbilik te alnichʼanetike, jich kʼoemik te bitʼil nichimetik te ya xtuun yuʼunik te jaʼ sok te kʼajkʼale. Jich yuʼun te meʼil tatiletike yame skʼan ya yutsilkʼoptayik te yal snichʼnabik ta swenta te lek stalelik sok te bintik lek ya spasike. Jichme lek ya yaʼiy sbaik sok ay smukʼul yoʼtanik te alnichʼanetike sok yame xtijbot yoʼtanik ta spaselxan tulan ta spasel te bin leke.
jpʼal o chaʼpʼal utsilkʼopetike yame xtijbotik yoʼtan yuʼun sok ya x-akʼbot yip yuʼun. ¿Jaxan te banti te yutil jnatike? Te machʼatik nujpunemik ya skʼan te pajal ya yutsilkʼoptay sbaik sok ya yalbey sbaik wokol (18, 19. ¿Bin yuʼun ya skʼan te ya jpastik tulan ta yakʼbeyel smukʼul yoʼtanik sok smukʼul kʼinal yaʼiyik te kermanotaktike, sok bin-utʼil ya skʼan ya jpastik?
18 Smukʼul kʼinal sok smukʼul-oʼtanil. Te Jehová bayal skʼoplal ta yoʼtan «te machʼatic peqʼuelic» sok «te machʼatic pichʼil yoʼtanique» (Isaías 57:15). Te Biblia jich ya yalbotik ini: «Talel cʼaxel me xamucʼubtesbe aba qʼuinal awaʼiyic soc [...] aʼbeyahic smucʼul yoʼtanic te machʼatic mayuc yip yoʼtanic» (1 Tesalonicenses 5:11, 14). Ya jnaʼtik te leknax yoʼtan yuʼun Jehová te kʼalal ya yil spisil te bin ya jpastik ta yakʼbeyel smukʼul yoʼtan sok smukʼul kʼinal yaʼiyik te machʼatik ayik ta mel-oʼtane.
19 ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik ta stojol te j-abat yuʼun Dios te chebajem yoʼtane? Jaʼ te ya kalbeytik chaʼoxpʼal kʼopetik te ya xmukʼub kʼinal ya yaʼiy yuʼune, manchukme maba ya jchajpanbeytik te kʼop staoje. Jaʼukmeto yame xjuʼ xkoltayot yuʼun te bin ya kalbeytike. Te bin tulan skʼoplale jaʼ te ya kakʼbeytik yil te maba ya kijkʼitaytike sok te ay skʼoplal ta koʼtantike. Jaʼnix jich akʼa jkʼopontik Dios sok te machʼa ay ta mel-oʼtane, akʼa jkʼanbeytik te Jehová te yakuk xkoltayot ta yilel te kʼax kʼanbil yuʼun sok te yantike (Santiago 5:14, 15). Ya skʼan ya kakʼbeytik snaʼ te kʼux aʼiybil yuʼun te congregación sok te ya xnaʼot yuʼune (1 Corintios 12:12-26). Te bin yanxan ya xjuʼ ya jpastike jaʼ te ya jkʼoponbeytik junuk texto ta Biblia te ya x-akʼbot snaʼ te bayal skʼoplal ya x-ilot yuʼun te Jehovae (Salmo 34:18; Mateo 10:29-31). Teme ya jlokʼestik tiempo ta smukʼubtesbeyel yoʼtan sok «lequil cʼop[etik]» te ya xlokʼ tal ta koʼtantike, jichme kʼanbil ya yaʼiy sba sok ay skʼoplal ya yaʼiy sba yuʼun (kʼopona te sjun Proverbios 12:25).
20, 21. ¿Bintik oxeb skʼoplal ya skoltayotik ta yakʼel ta lek te tsitsele?
20 Lekil tsitseletik. Ta skaj te jpisiltik jmulawilotike, ayme baeltik te ya jkʼantik tojobtesele. Jaʼ yuʼun te Biblia jich ya yalbotik: «Aʼiya awaʼiy te bin ya xʼaʼbotat anaʼ soc ichʼa te tojobtesel, hich me pʼij ya xcʼohat te jayeb xan cʼahcʼal cuxulat» (Proverbios 19:20). Ta congregación ya kichʼtik tojobtesel yuʼun te ancianoetike. Jaʼukmeto ma jaʼukiknax ay ta swentaik spasel-abi. Jich bitʼil, te meʼil tatiletike ya skʼan ya stojobtesik-euk te yal snichʼnabike (Efesios 6:4). Te hermanaetik te tulan ay schʼuunel yoʼtanike jaʼnix jich ya skʼan ya spasik ta stojol te hermanaetik te jchʼieliktoe (Tito 2:3-5). Ta swenta-abi, te kʼuxul-oʼtanil ta stojol te jpatxujktike jaʼ ya skoltayotik yuʼun ya jnoptik ta lek te bin ya kaltike yuʼun jich maʼyuk machʼa ya yaʼiy sba te yak ta utele. Ta ora ini akʼa kiltik oxchajpuk te bin ya skoltayotik ta yakʼel ta lek te tsitsele, jaʼ te ya yichʼ akʼel sok slekil-oʼtanil, te ayuk lek yiptajibe sok te stojiluk ya yichʼ akʼele.
21 Te bin sbabial ya jpastike jaʼ te sok slekil-oʼtanil ya kakʼtik te tsitsele. ¿Bin ya skoltayotik ta schʼuunel te tsitsel ya kichʼtik akʼbeyele? Jaʼ te kʼalal ya jnaʼtik te ay jkʼoplaltik ta yoʼtan te machʼa ya yakʼbotik te tsitsele sok te ma yuʼunuk ta skaj yilinba o schopolil yoʼtan. Jichme ya jpastik te kʼalal ya kakʼtik tsitsele. Ta schebal te bin ya jpastike, akʼa jtuuntestik te Bibliae (2 Timoteo 3:16). Spisil te bin ya kaltike yame skʼan te lokʼemuk ta Biblia, chikan teme ya jkʼopontik lokʼel tey-ae o maʼuke. Te ancianoetike yame skʼan ya stsajtay sbaik te manchuk jaʼ ya yalik te bin ya snopike. Jaʼnix jich maba ya syanijtesbeyik skʼoplal te textoetik yuʼun ya yakʼik ta chʼuunel-a te bin ya yalike. Ta yoxebal te bin ya yichʼ pasele, jaʼ te stojiluk te bin-utʼil ya yakʼik te tsitsele. Te kʼalal ya yakʼik sok slekil yoʼtanik te tsitsel sok te ya yichʼik ta mukʼ te machʼa ya yichʼe, jich maba wokol ya yaʼiy schʼuunel-a (Colosenses 4:6).
22. ¿Bin-utʼil ya jtuuntestik te jmajtʼantik jaʼ te bitʼil ya xkʼopojotike?
22 Te Jehová la yakʼbotik jun majtʼanil te kʼax mukʼ skʼoplale, jaʼ te bitʼil ya xkʼopojotike. Jich bitʼil te kʼux ta koʼtantik te jTatik te ay ta chʼulchane, ya skʼan ya jtuuntestik ta lek te bitʼil ya xkʼopojotike. Mame xchʼay ta koʼtantik te ya xjuʼ ya yakʼ yip-oʼtanil o ya xlajinwan te jkʼoptike. Jaʼ yuʼun spisilukme-ora akʼa jtuuntestik jich bitʼil ya skʼan te Jehová ta «scuenta yaʼbeyel yipic te [jpatxujktik]». Jichme lek ya yaʼiy sbaik ta jtojoltik te machʼatik ya sjokinotike sok ya skoltayotik yuʼun ya x-ayinotik ta skʼuxul yoʼtan te Diose.
^ parr. 7 Te griego kʼop te la yichʼ kʼasesel «tojol» te xchie, jaʼnix jich ya yichʼ kʼasesel bitʼil «maʼyuc swentail» (1 Corintios 15:17, XCD).
^ parr. 10 Te kʼopil te «bin ilobtic sba», te xchi ta Bibliae, smakojbey skʼoplal bayal ta chajp mulil. Manchukme maba ya yichʼ leel jun comité judicial ta swenta spisil te bintik ilobtik sbae, jaʼukmeto, te machʼa ya spas te bin kʼax ilobtik sbae sok teme maba ya sujtes yoʼtane yame yichʼ lokʼesel ta congregación (2 Corintios 12:21; Efesios 4:19; ilawil te sección «Preguntas de los lectores» yuʼun te La Atalaya 15 yuʼun julio ta 2006).