YOʼLAJUNEBAL CAPÍTULO
¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya kaʼiybeytik yutsilal te kaʼteltike?
«Mayuc bin yan xan lec ya spas te winic, [...] te ya yaʼiybe yutsil te yaʼtele.» (ECLESIASTÉS 2:24.)
1-3. 1) ¿Bin ya snopik bayal ta tul ants winiketik ta swenta te aʼtelile? 2) ¿Bin ya yal te Biblia ta swenta te aʼtelile? ¿Bintik jojkʼoyel ya kiltik bael ta capítulo ini?
TA KʼAJKʼAL ini, ay bayal ants winiketik te ma smulanik te aʼtele, wokol ya yaʼiyik spasel. Ta jujun kʼajkʼal ya spasik aʼtel te ma x-akʼbot stseʼelil yoʼtanik, jaʼnix jich wokol ya xkʼax kʼajkʼal ya yaʼiyik ta yaʼtelik. Jaʼukmeto ya xjuʼ te ya smulan te yaʼtelike. Ya xjuʼ ya staik te bin ya xtijbot yoʼtanik swenta jich ya yoʼtanin spasel te yaʼtelik sok te leknax ya yaʼiy sbaik yuʼune.
2 Te Biblia lek skʼoplal ya yal ta swenta te tulan aʼtelile. Ya yal te jaʼ jun bendición te aʼtelile sok te ay bintik lek ya xlokʼ-ae. Jich la stsʼibay te pʼijil ajwalil Salomón: «Mayuc bin yan xan lec ya spas te winic, ha nax te ya xweʼ ya xʼuchʼ soc te ya yaʼiybe yutsil te yaʼtele» (kʼopona te sjun Eclesiastés 2:24). Te Jehová ya skʼan lekuk te bin ya jtatike, melel kʼax kʼuxotik ta yoʼtan sok ya skʼan te tseʼeluk koʼtantik te kʼalal ya xjuʼ kuʼuntik spasel te kaʼteltik sok te ya jmulanbeytik yutsilale. Teme jich ya kiltik te aʼtelil te bin-utʼil ya yil te Dios sok teme ya kakʼ jbatik ta tojobtesel ta swenta te mantaliletik yuʼune, jich ya xjuʼ ya x-ayinotik ta stojol te skʼuxul yoʼtane (Eclesiastés 5:18).
3 Ta capítulo ini, yame kiltik bael chaneb jojkʼoyeletik: ¿Bin-utʼil ya smulanbey yutsilal yaʼtel te j-abat yuʼun te Diose? ¿Bintik aʼtelil te ma xjuʼ ya spase? ¿Bin-utʼil ya
spas yaʼtel sok jich maba ya yijkʼitay spasel te aʼtelil ta swenta te schʼuunel yoʼtane? ¿Bin-a te aʼtelil te tulanxan skʼoplal ya skʼan ya spase? Jaʼukmeto nail ya kilbeytik skʼoplal te cheb lekil j-aʼteletik, jaʼ te Jehová sok te Jesucristoe.TE MUKʼUL J-AʼTEL SOK TE J-AʼTEL TE PʼIJUBEN TA LEK
4, 5. ¿Bintik ya yal te Biblia ta swenta te maba komen ta aʼtel te Jehovae?
4 Te Jehová jaʼ te mukʼul j-aʼtel stukel, jaʼ yuʼun ta Génesis 1:1 jich ya yal: «Ta shahchibal Dios la spas te chʼulchan soc bahlumilal». Ta patil, te kʼalal laj yoʼtan ta spasel yaʼtel ta Balumilale, la yil te «mero lec cʼoht» spisil te bintik la spase (Génesis 1:31). Ya xjuʼ ya kaltik te kʼax tseʼel yoʼtan yuʼun te yaʼtele. Ta melel «te Dios te tseʼel yoʼtane» kʼax bayal sbujtsʼ yoʼtan akʼbot yuʼun te bitʼil bayal bintik la spase (1 Timoteo 1:11, TNM).
5 Te Jehová kʼax bayal ya x-aʼtej stukel, maʼyuk bin-ora ya xkom ta aʼtel. Jaʼ yuʼun, bayal jaʼbil ta patil te kʼalal juʼemix ta pasel spisil-a te bintik ay ta Balumilale, te Cristo jich la yal: «Yac ta aʼtel cʼalal ora te Jtate» (Juan 5:17). Jaʼukmeto, ¿bin yak ta spasel te Tatile? Kʼalalto ta chʼulchan yak ta skanantayel sok stojobtesel te ants winike. Jaʼnix jich schiknajtesoj «yachʼil ants-winic», jaʼik te machʼatik tsabilik yuʼun te chʼul espíritu te ya xbajtʼik ta ajwalinel ta chʼulchan sok te Jesuse (2 Corintios 5:17). Maʼyuk bin-ora skomoj sba ta aʼtel te Jehová swenta ya xkʼot ta pasel te skʼanojel yoʼtan ta stojol te ants winiketike, jaʼ te ya xkuxinik ta sbajtʼel kʼinal ta yachʼil balumilale (Romanos 6:23). Ya jnaʼtik te kʼax tseʼel yoʼtan te Jehová ta swenta te bintik lek kʼoem ta pasele, melel bayal millón ta tul ants winiketik yaʼiyojikix stojol te lek yachʼil kʼop ta swenta te Ajwalinele, jich noptsajemik ta stojol te Dios sok sjeltayoj skuxlejalik swenta ya x-ayinik ta skʼuxul yoʼtan (Juan 6:44).
6, 7. ¿Bin-utʼil yakʼoj ta ilel Jesús te maba komen ta aʼtele?
6 Bayalix tiempo yakʼoj ta ilel te maba komen ta aʼtel Jesuse. Te kʼalal mato talemuk ta Balumilal-ae, jaʼ j-aʼtel te pʼijuben ta lek te tuuntesot yuʼun Jehová ta spasel «spisil bintic ay ta chʼulchan soc spisil bintic ay ta bahlumilal» (Proverbios 8:22-31; Colosenses 1:15-17). Kʼalal kuxin ta Balumilal te Jesuse, maba la skom sba ta aʼtel. Te kʼalal tut-to-ae, la snop te bintik-utʼil ta pasel naetik sok biluk yantik, la yichʼ naʼbeyel sba jich bitʼil «carpintero» (Marcos 6:3). * Juluk ta koʼtantik te nameye, maʼyuk banti ya xjuʼ ta manel-a te bintik ya xtuune, te setʼojibal teʼetik ni jaʼuk te aʼtejibaletik te ya yichʼ tsakel ta luse. Ma kʼunuk ta pasel te aʼtelil-abi, melel ya skʼan te ayuk bayal yip sok te pʼijuben ta lek te machʼa ya spase. ¿Yabal awil kʼoem te Jesús te jaʼ ya xbajtʼ sle tal te teʼe, ya stsʼet talel sok ya sjoch tal tey-a te banti ya xtuun yuʼune? ¿Sok yabal awil kʼoem te jaʼ la schajpan, la smoesbey te stsʼamteʼal te nae, la yakʼtiklanbey spuertaul sok te bintikxan ya xtuun ta yutil nae? Ta melel, snaʼoj ta lek stukel te ya yakʼ sbujtsʼkʼinal te kʼalal lek ya yichʼ pasel te aʼtelile.
7 Te Jesús jaʼnix jich la yoʼtanin ta scholel te skʼop Diose. Ta oxeb jaʼbil sok olil la spas te aʼtelil-abi. Jaʼ la skʼan te bayaluk ta tul ants winiketik ya yaʼiyik te skʼop Diose, jaʼ yuʼun la stuuntes ta lek te jujun kʼajkʼale, sabto ya xjajch-a sok jaʼto ya skux yoʼtan-a te kʼalal yakix ta ijkʼubel-a te kʼinale (Lucas 21:37, 38; Juan 3:2). Been ta «pueblohetic soc te tut pueblohetic, yac ta yalel te lec ( yachʼil cʼop scuenta te cuentahinel yuʼun Dios» Lucas 8:1). Jich yuʼun te Jesuse bayal kilómetro been ta tut beetik te banti ay bayal tan ta scholel te lek yachʼil kʼope.
8, 9. ¿Bin-utʼil la yilbey yutsil yaʼtel te Jesuse?
8 ¿Labal yilbey sit yaʼtel te Jesuse? Laj. Jich kʼoem te bayal la stsʼun sbakʼ awal tsʼunubil ta swenta te smelelil kʼop yuʼun te Ajwalinel yuʼun te Diose sok chapalix jilel yuʼun ya xkaj ta tsobeyel te site. Te spasbeyel yaʼtel te Diose, jaʼ akʼbot yip yoʼtan sok jaʼ sweʼel kʼot te spasel te aʼtelil-abi (Juan 4:31-38). Jich yuʼun te kʼalal laj yoʼtan ta spasel te yaʼtel te Jesús liʼ ta Balumilale, ¡sok sbujtsʼ yoʼtan jich la yalbey te sTate: «La jcacʼ ta ilel awutsilal liʼ ta bahlumilali, yuʼun huʼix cuʼun te aʼtel la awaʼbon jpas»! (Juan 17:4.)
9 Ta melel maʼyuk yan machʼa jich bitʼil te Jehová sok te Jesús te yakʼojbotik kiltik ta lek te ya smulanbeyik yutsil te yaʼtelike. Te skʼuxul koʼtantik ta stojol te Jehová jaʼ ya stij koʼtantik ta snopbeyel te yoʼtane sok ta stʼunel ta lek te bintik la spas te Cristoe (Efesios 5:1; 1 Pedro 2:21). Yame kilbeytik bael skʼoplal te bin-utʼil ya jmulanbeytik yutsilal te sit kaʼteltike.
¿BIN-UTʼIL YA AWAʼIYBEY YUTSIL TE AWAʼTELE?
10, 11. ¿Bin ya skoltayotik ta smulanel spasel te kaʼteltike?
10 Te j-abat yuʼun te Diose yananix skʼan-a te ya x-aʼteje. Ya jkʼantik te tseʼeluk koʼtantik sok te junuk koʼtantik te kʼalal ya jpastik te kaʼteltike. Jaʼukmeto tulan ya kaʼiytik teme ay maba ya jmulantik te bin ya jpastike. Teme jiche, ¿bin-utʼil ya kaʼiybeytik yutsil te kaʼteltike?
11 Yakuk jmulantik spasel te aʼtelile. Maniwan xjuʼ ya jeltik te bin ya jpastike, jaʼukmeto ya xjuʼ ya jeltik te 1 Timoteo 5:8). Te kʼalal ya xkʼot ta koʼtantik te ay bin ya xlokʼ kuʼuntik-a te kʼalal ya x-aʼtejotike, yame kaʼiybeytik yutsil te kaʼteltike, kʼaxemto jich-a te bitʼil joʼtaktik ta aʼtele.
snopjibal kuʼuntike. Te bin ya skoltayotike, jaʼ te ya jnopilantik ta koʼtantik te bin-utʼil ya yil Dios te aʼtelile. Jich bitʼil teme ayix jfamiliatik te ya skʼan jmakʼlintike, julukme ta koʼtantik te ma jaʼuk bayal skʼoplal te bin yilel te kaʼteltike, jaʼukmeto teme jich ya xjuʼ jmakʼlintik-a te jfamiliatike jaʼme-abi te bayal skʼoplal ta yoʼtan te Diose. Te Biblia ya yal ta swenta te machʼa maba ya yil te jayeb machʼatik ay yuʼune «cʼax hich chopol a te bin-utʼil machʼa ma ba schʼuhunej te [Jehovae]» (12. ¿Bin yuʼun tulan skʼoplal te ya koʼtantaytik te kaʼteltike sok te ma x-elkʼajotike?
12 Koʼtantaytik te kaʼteltike sok mame x-elkʼajotik. Te j-abatotik yuʼun te Diose yame skʼan te lek ya x-aʼtejotike sok te ya jnoptik spasel ta lek te kaʼteltike. Teme lek ya x-aʼtejotike ay bayal bintik lek ya jtatik yuʼun, jich bitʼil lek ya yilotik te jpatrontike (Proverbios 12:24; 22:29). Jaʼnix jich teme maba ya kelkʼantik aʼtejibaletik, tiempo sok te takʼine, ayme bintik lek ya jtatik yuʼun (Efesios 4:28). Jich bitʼil la yichʼix ilel ta yan capítulo, ay ya smukʼulinotik yoʼtanik te jpatrontike. Manchukme ay ma xyilotik te bitʼil lek ya x-aʼtejotike, jaʼukmeto ya yakʼbotik stseʼelil koʼtantik te lek «bin ya yalbotic te coʼtan[tike]» sok te tseʼel yoʼtan kuʼuntik te Dios te kʼux ta koʼtantike (Hebreos 13:18; Colosenses 3:22-24).
13. ¿Bin ya xlokʼ kuʼuntik-a teme lek jtaleltik ta kaʼteltike?
13 Te lekil talelil kuʼuntike ya yalbey yutsil skʼoplal te Diose. Te kʼalal lek te jtaleltike, yananix staik ta ilel-a te yantike. ¿Bin ya xlokʼ kuʼuntik-a? Jaʼ te «lec ya xcʼoht scʼoblal yuʼunic a te bin ay ta nopbeyel scʼoblal Dios, te Jcoltaywanej cuʼuntique» (Tito 2:9, 10). Te lekil talelil ya yalbey yutsil skʼoplal te smelelil relijion sok jich ya yilik te ants winiketik te kʼax tʼujbile. ¡Kʼax lek te ayuk jtul joytik ta aʼtel te ya xjajch smulan te smelelil kʼop ta swenta te lek jtaleltike! Jaʼukmeto mame xchʼay ta koʼtantik te jaʼ yakʼbotik sbujtsʼ koʼtantik te kʼalal ya jnaʼtik te tseʼel yoʼtan kuʼuntik te Jehová sok te ya yichʼ albeyel yutsil skʼoplale (kʼopona te sjun Proverbios 27:11; 1 Pedro 2:12).
AKʼAME JNAʼTIK SLEEL TE KAʼTELTIKE
14-16. ¿Bin cheb jojkʼoyel te tulanik skʼoplal ya skʼan ya jpasbey jbatik te kʼalal ya jle kaʼteltike?
14 Te Biblia maba xchololet ya yal te bintik aʼtelil lek Proverbios 2:6). ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik teme ay jun aʼtelil te ma smulan te Diose? Akʼa jpasbey jbatik cheb jojkʼoyel te tulanik skʼoplale.
ta pasel o te bin ma lekuke. Jaʼukmeto maba ya skʼan ya yal te biluk aʼtelil ya jchʼuuntike sok te ma xkichʼtik ta wenta te bintik smakojbey skʼoplale. Te sJun Diose ya skoltayotik ta sleel te kaʼteltik te lek ta pasel, te ya xtuun kuʼuntik sok te lek ya yil te Diose (15 ¿Lekbal te bin ya yal te Biblia ta swenta te aʼtelil ini? Te sJun Diose jamal ya yal te maba lek te elekʼe, te lote sok te spasel lokʼombaetike (Éxodo 20:4; Hechos 15:29; Efesios 4:28; Apocalipsis 21:8). Jaʼ yuʼun jkʼaxel ya jpʼajtik jun aʼtelil teme ay jich ya kichʼtik kʼanbeyel te ya jpastik-abi. Ta swenta te kʼux ta koʼtantik te Jehová jaʼ ya skomotik yuʼun maba ya x-ochotik ta aʼtel te banti ya jkʼaxuntaybeytik te mantaliletik yuʼune (kʼopona te 1 Juan 5:3).
16 Teme ya jpas te aʼtelil ini, ¿mabal pajaluk jmul sok te yantike o ta stijbeyel yoʼtan yantik ta spasel te bin chopole? Teme albañil te kaʼteltike ma chopoluk. Jaʼukmeto, ¿binwan ya jpastik teme ay la kichʼtik japbeyel ta spasel jun iglesia o templo? Yaniwan kaltik te maba yakotik ta yichʼel ta mukʼ te bintik lotile, jaʼukmeto yakotikme ta skoltaybeyel skʼoplal te lotil nojptesel te ya xbajtʼ yichʼ akʼel ta lugar-abi (Apocalipsis 18:4). Ta swenta te kʼux ta koʼtantik te Jehovae, jkʼaxel maba ya jchʼik jbatik ta pasel te bintik ya yal ta Biblia te chopol ta pasele.
17. 1) ¿Bintik ya skʼan ya kichʼtik ta wenta yuʼun jich ya jnaʼtik snopel ta lek te bin aʼtelil ya jletike? (Ilawil te recuadro te ay ta « ¿Yabal jchʼuun te aʼtelil ini?».) 2) ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik ta swenta te bin ya yalbotik koʼtantik yuʼun ya skoltayotik ta snopel ta lek te bin jpastik te lek ya yil te Diose?
17 Swenta ya jtatik ta nopel ta lek te bin aʼtelil ya jpastike, ay tikʼ-a te ya kilbeytik lek skʼoplal te cheb jojkʼoyeletik * Mame jaʼuk te ya jkʼantik te spisil ya schol kaʼiytik te j-abat te jun yoʼtan sok pʼij ta swenta te bin ya xjuʼ ya jpastike. Jaʼme te tey ya kakʼtik ta ilel ta jujuntul te ya jnaʼtik stsajtayel te bin lek ta pasele. Ta schebal capítulo yuʼun te libro ini, la kiltikix te ya skʼan ya jtojobtestik te bin ya yalbotik te koʼtantik te kʼalal ya jnoptik te Biblia sok te ya jnop ta koʼtantik bin-utʼil ya jpas ta jkuxlejaltike. Teme jich ya jpastike, yame jnaʼtik «stsahtayel te bintic lec soc te bintic ma lecuque», jaʼnix jich te bin ya yalbotik te koʼtantike ya skoltayotik ta snopel ta lek te bin ya jpastik te ya smulan te Diose sok ya yakʼ x-ayinotik ta skʼuxul yoʼtan (Hebreos 5:14).
te ayik ta párrafo 15 sok 16. Jaʼukmeto ayme bintik yan te ya skʼan ilbeyel lek skʼoplale.YAME SKʼAN YA TSAJTAY JBATIK
18. ¿Bin yuʼun maba kʼun ya yaʼiy te j-abat yuʼun Dios ta swentainel te schʼuunel yoʼtan sok ta swentainel te sfamiliae?
18 Ta «slajibal cʼahcʼal bahel ya xtal yorahil wocol», jaʼ yuʼun maba kʼun ya yaʼiy te j-abat yuʼun Dios ta swentainel te schʼuunel yoʼtan sok ta swentainel te sfamiliae 2 Timoteo 3:1). Jnaʼojtik te wokol ta tael te aʼtelile sok te ma xkichʼtik tenel lokʼele. Jaʼnix jich ya jnaʼtik te ay ta jwentatik yakʼbeyel te bin ya xtuun yuʼun te jayeb machʼatik ay kuʼuntike. Jaʼukmeto, teme maba ya jtsajtay jbatike, ya xjuʼ ya kakʼ jbatik ta tenel yuʼun te kaʼteltik o yaniwan yikʼ koʼtantik ta sleelxan biluketik, jaʼ-abi ya skomotik ta schʼitesel te schʼuunel koʼtantike (1 Timoteo 6:9, 10). Kiltik te bin ya skoltayotik ta swentainel te schʼuunel koʼtantik sok ta swentainel te jfamiliatike sok ta stsael te bin lek te tulanik skʼoplale (Filipenses 1:10).
(19. ¿Bin yuʼun jaʼ snujpʼ te jkʼaxel ya smukʼulin koʼtantik te Jehovae? ¿Bin lekilal ya jtatik yuʼun teme schʼuunej koʼtantik te ya skanantayotik te Jehovae?
19 Akʼa smukʼulin koʼtantik te Jehová sok spisil koʼtantik (Proverbios 3:5, 6). ¿Mabal jichuk te jaʼ snujpʼ te jkʼaxel ya smukʼulin koʼtantik te Jehovae? Jaʼ, melel kʼuxotik ta yoʼtan sok ya skanantayotik (1 Pedro 5:7). Jaʼ ya snaʼxan ta lek te bin ya xtuun kuʼuntike sok spisil-ora ya yakʼbotik (Salmo 37:25). Jich yuʼun tulan skʼoplal te manchuk ya xchʼay ta koʼtantik te tsitsel ya yakʼ te Bibliae: «Ma me xbaht ta awoʼtanic sbicʼsitayel taqʼuin, junuc me awoʼtanic yuʼun te bin ay awuʼunic, como hich yaloj te Diose: “Ma jaymehl ya jpihtesat; mayuc bin ora ya quihquitayat”» (Hebreos 13:5). Bayal ta tul hermanoetik te ya x-abatinik ta stojol Dios ta spisil-ora, yilojik ta skuxlejalik te ya x-akʼbotik yuʼun Jehová te bin ya xtuun yuʼunike. Teme schʼuunej koʼtantik te jaʼ ya skanantayotik te Jehovae, jichme maba ya jmel koʼtantik te bin-utʼil ya jtatik te bintik ya xtuun yuʼun te jfamiliatike (Mateo 6:25-32). Mame ta skajuk kaʼteltik ya kijkʼitaytik scholel te skʼop Diose, te tsoblejetik, sok yantikxan aʼtelil ta swenta te skʼop Diose (Mateo 24:14; Hebreos 10:24, 25).
20. ¿Bin ya skʼan ya yal te lekuk ya jtuuntestik te jsitike, sok bin ya skʼan ya jpastik swenta lek ay spisil-ora?
Mateo 6:22, 23). Te bin ya skʼan ya yal-abi, jaʼ te manchuk ya jchujkʼultestik te jkuxlejaltike. Te j-abat yuʼun Diose, yame skʼan jun-nax te bin baem yoʼtan ta spasele, jaʼ te skʼanojel yoʼtan te Diose. Teme jaʼ baem koʼtantik ta spasel-abi, maba jkʼaxel ya jmel koʼtantik ta sleel bayal takʼin ni yantikxan biluk te toyolik stojole. Jaʼnix jich maba ya xbajtʼ koʼtantik ta sleel te bintik yachʼil yak ta lokʼel te ya yichʼ pukbeyel skʼoplal te jaʼlaj yakʼ tseʼel-oʼtanile. ¿Bin ya skoltayotik swenta lekuk ya jtuuntestik te jsitike? Ya skʼan te mame jichuknax ya kakʼ jbatik ta betile. Jaʼnix jich mame jletik bayal jbiluktik te ya spojbotik bayal tiempo sok te ya skʼan ilele. Te Biblia ya yalbotik te tseʼeluk koʼtantik yuʼun te «ay jweʼel cuchʼeltic soc jcʼuʼ jpacʼtic» (1 Timoteo 6:8). Ta melel, jaʼ lek te ma jchujkʼultestik jkuxlejaltik sok bayal biluketik.
20 Lekukme ya jtuuntestik te jsitike (21. ¿Bin yuʼun ya skʼan ya kiltik te bintik tulan skʼoplale sok bin-a te nail ya skʼan ya jpas ta jkuxlejaltike?
21 Nail akʼa kakʼ te bintik swenta skʼop Diose. Jich bitʼil te maʼyukix bayal tiempoe, yame skʼan ya kiltik te bintikxan tulan skʼoplale. Melel teme maʼuke, jichnax ya xchʼay bael te jtiempotik sok maba ya jpastik te bintik tulan skʼoplale. ¿Bin-a te tulanxan skʼoplal ta koʼtantike? Bayal ta tul ants winiketik jaʼ bayalxan skʼoplal ta yoʼtanik te snopel bayal jun ta escuela sok ya sle yaʼtelik te banti ya yichʼik bayal tojele, te Jesuse jich la yalbey te jnopojeletik yuʼune: «Ha nahil xalehic te cuentahinel yuʼun Dios» (Mateo 6:33). Te smelelil j-abatotik yuʼun te Diose, jaʼ nail ya jletik te Ajwalinel yuʼune. Ya kakʼtik ta ilel ta jkuxlejaltik te jaʼ tulan skʼoplal ta koʼtantik te Ajwalinel yuʼun te Dios sok ta spasel te skʼanojel yoʼtane ma jaʼuk te sleel jbiluktik sok te bintik ya sjap te balumilale.
SPISILUK KOʼTANTIK AKʼA JCHOLTIK TE SKʼOP DIOSE
22, 23. 1) ¿Bin aʼtelil te tulan skʼoplal te ya jpastike sok bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel te tulan skʼoplal ta koʼtantike? (Ilawil te recuadro te ay ta « Te bin lek la jta ta nopele yakʼojbon utsilal ta jkuxlejal».) 2) Te kʼalal ya jle kaʼteltike, ¿bin-a te ya skʼan ya jtsajtay jbatik yuʼune?
22 Te j-abatotik yuʼun te Diose jnaʼojtik te yakotikix ta kuxinel ta slajibal kʼajkʼale. Jich yuʼun jaʼ ya xbajtʼxan ta koʼtantik spukel te lek yachʼil kʼope sok yotsesel ta jnopojeletik te ants winiketike (Mateo 24:14; 28:19, 20). Jich bitʼil te jkʼayinojbeytik stalel te Jesucristoe, jaʼ baem ta koʼtantik ta spasel te aʼtelil ya yakʼ kolele. ¿Bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel te jaʼ bayal skʼoplal ta koʼtantik-abi? Jteb ma spisiluk te jchol kʼopetike sok sbujtsʼ yoʼtan ya scholik te skʼop Diose. Ay yantik te ya x-aʼtejik ta precursor sok ta misioneroetik. Jaʼnix jich ay bayal meʼil tatiletik ya stijbey yoʼtan te yal snichʼnabik swenta ya yakʼ sbaik ta abatinel ta spisil-ora, melel snaʼojik te ya skʼan ayuk bin ya snop spas ta skuxlejalik ta swenta te skʼop Diose. Jich bitʼil te sok spisil koʼtantik ya jcholtik te skʼop Dios, ¿yabal xjuʼ kaltik te ya kaʼiybeytik yutsil te kaʼteltike? Yak. Maʼyuk yan aʼtelil te ya yakʼ bayal tseʼel-oʼtanil sok lekilal jich bitʼil te abatinel ta stojol te Jehová sok spisil jkuxlejaltik (Proverbios 10:22).
23 Ay machʼatik te bayal ora ya x-aʼtejik ta jujun kʼajkʼal yuʼun jich ya yakʼbeyik-a te bin ya xtuun yuʼun te sfamiliae. Manchukme jich-abi, ya xjuʼ ya kaʼiybeytik yutsilal te kaʼteltike, jich bitʼil ya skʼan te Jehovae. Teme ya kakʼ jbatik ta tojobtesel yuʼun te Jehová sok te mantaliletik yuʼune, yame jmulantik te kaʼteltike. Jaʼukmeto mame ayuk bin ya kakʼtik xchʼay koʼtantik ta spasel te aʼtelil te tulan skʼoplale, jaʼ te scholel te lek yachʼil kʼop yuʼun te Ajwalinel yuʼun te Diose. Jich ya kakʼtik ta ilel te kʼux ta koʼtantik te Jehová sok te ya jkʼan ya x-ayinotik ta skʼuxul yoʼtane.
^ parr. 6 Te machʼatik ya stʼunbeyik swentail te griego kʼop, jich ya yalik ta swenta te kʼopil «carpintero» te jaʼ jpʼal kʼop «ya yichʼ albeyel te machʼa ya snaʼ stuuntesel ta lek te teʼe, jich bitʼil spasel naetik o spasel biluk te ya xtuun ta yutil na sok yantikxan».
^ parr. 17 Te bintik ya skʼan ichʼel ta wenta yuʼun te aʼtelile, ya scholbeyxan skʼoplal te La Atalaya 15 yuʼun abril ta 1999, pág. 28-30, sok te 15 yuʼun noviembre ta 1982, pág. 26.