CAPÍTULO 1
«Baanik, otsesaik ta jnopojel te ants winiketik»
Te bintik ya yalbey skʼoplal te libro yuʼun Hechos sok te bin-utʼil ya skoltayotik
1-6. Cholbeya skʼoplal bintik-utʼil ya scholik skʼop Dios te testigoetik yuʼun Jehová.
TE Rebecca jaʼ jtul testigo yuʼun Jehová te ay ta Ghana te ya schol skʼop Dios ta escuela-a. Jaʼ yuʼun, spisil-ora ya skuch ta smochila publicacionetik yuʼun ya schol skʼop Dios ta recreo. Bayal ta tul sjoʼtak jajch snojptes ta Biblia.
2 Ta isla yuʼun Madagascar te nopol ay ta África, jtul hermano sok yinam te ochemik ta precursor ya xbeenik 25 kilómetro ta skʼuxul kʼajkʼal yuʼun ya xbajt yakʼik nojptesel ta Biblia ta jpam chʼin lum.
3 Ta stiʼiltiʼil te mukʼul jaʼ Paraguay sok Paraná wokol ta cholel-a te skʼop Dios, jaʼ yuʼun bayal hermanoetik te talemik ta Paraguay sok yantikxan te talemik ta 15 ta chajp nacionetik la spasik jun barco te banti ya x-och 12 ta tul hermanoetik. Jaʼ la stuuntesik te barco-abi swenta ya xbajtik ta scholel te lek yachʼil kʼop yuʼun te Wentainele.
4 Te testigoetik yuʼun Jehová ta Alaska, te banti kʼax bayal sik, ya spasik tulan ta scholel skʼop Dios ta yorail te ya xkʼuxub te kʼajkʼale. Ta yorail-abi ya xkʼot mukʼul barcoetik te nojel ta ants winiketik te talemik ta yantik nacionetik. Jaʼ yuʼun, te hermanoetik ya stuuntesik te exhibidoretik yuʼun ya yakʼik ta ilel publicacionetik ta bayal ta chajp kʼopiletik. Swenta ya xbajtik ta lugaretik te namal ayik, te hermanoetik ya stuuntesik jun avioneta, jich ya scholbeyik skʼop Dios te machʼatik ya xkʼopojik ta kʼopil aleutiana, atabascana, chimesiana sok tlingit.
5 Te Larry te jaʼ jtul hermano ta Texas, Estados Unidos, nainem te banti ya yichʼ kanantayel te machʼatik ayix yaʼbilalik. Manchukme ay ta silla de rueda ta skaj te la sta accidente, maba yijkitayoj te scholel skʼop Dios. Ya scholbey yaʼiy te machʼatik tey ayik-a te ya xkʼot yorail te ya xbeen yan buelta (Is. 35:5, 6).
6 Jtsob testigoetik yuʼun Jehová ta Myanmar (te Birmania sbiil ta nailal) beenik oxeb kʼajkʼal ta barco, lokʼik bael ta Mandalay swenta ya xbajtik ta mukʼul tsoblej. Te bitʼil ya smulanik scholel skʼop Dios, la yichʼik bael publicacionetik yuʼun ya sjapbeyik te machʼatik ayik ta barco. Ta jujun buelta te ay banti ya xkʼot te barco, te hermanoetik ya xkoik yuʼun ya spukik publicacionetik. Te kʼalal ya xchaʼmoik ta barco, ayix yantik ants winiketik tey-a te ya xjuʼ ya scholbeyik skʼop Dios.
7. ¿Bin-utʼil ya scholik skʼop Dios te j-abatetik yuʼun Jehová, sok bin swentail?
7 Te ejemploetik ini ya yakʼ ta ilel bin-utʼil te j-abatetik yuʼun Jehová ta swolol Balumilal yakik ta scholel «ta tsʼakal te bin-utʼil ay skʼoplal te Wentainel yuʼun te Diose» (Hech. 28:23). Ya scholik skʼop Dios ta nanatik, ta calle, ta carta sok ta teléfono. Jaʼnix jich, kʼalal ya xbeenik ta carro, kʼalal ya xbajtik ta paxial ta parque o te kʼalal ya skux yoʼtanik ta aʼtel. Yanyantik-a te bin-utʼil ya yichʼ pasel, pero jun-nax swentail: jaʼ te ya yichʼ pukel te lek yachʼil kʼop chikan banti ay te ants winiketik (Mat. 10:11).
8, 9. 1) ¿Bin yuʼun jaʼ jun milagro te bin juʼem yuʼunik spasel te Testigoetik? 2) ¿Bin jojkʼoyel ya jpasbey jbatik, sok bin-utʼil ya jtabeytik sujtib?
8 ¿Jaxan te jaʼate? ¿Yakatbal ta scholel skʼop Dios jich bitʼil yak ta pasel ta kʼaxem ta 235 nacionetik? Teme jiche, yakatme ta koltaywanej yuʼun ya yichʼ cholel te Wentainel yuʼun Dios ta swolol Balumilal. ¡Tseʼelukme awoʼtan! Jaʼ jun milagro te yak ta kʼoel ta pasele. Manchukme ya yichʼ makel te kaʼteltik, ya kichʼtik utsʼinel o yantikxan tulan wokolil, yakotik ta scholel «ta tsʼakal te bin-utʼil ay skʼoplal te Wentainel yuʼun te Diose».
9 Te bitʼil yakix ta cholel te skʼop Dios ta bayuk, ayniwan ya jojkʼoybey jbatik: «¿Bin yuʼun te maʼyuk machʼa juʼem yuʼun skomel ni jaʼuk te Pukuje?». Swenta ya kakʼbeytik sujtib te jojkʼoyel ini, akʼa kiltik te bin kʼot ta pasel ta sbabial siglo, melel te aʼtelil ya spasik te testigoetik yuʼun Jehová ta ora ini jajch talel ta sbabial siglo.
Jun mukʼul aʼtelil
10. ¿Bin aʼtelil bajt ta yoʼtan spasel te Jesús, sok bin snaʼoj-a?
10 Te Jesucristo, te la sjach jilel te congregación, jaʼ bajt ta yoʼtan scholel te lek yachʼil kʼope. Jich la yal: «Jaʼnix jich ya skʼan ya xbajt jcholbey yaʼiy te yantik lumetik te lek yachʼil kʼop yuʼun te Wentainel yuʼun te Diose, melel jaʼ swentail te tikunbilon tale» (Luc. 4:43). Pero, te Jesús snaʼoj-a te maba ya xlaj ta pasel yuʼun te aʼtelil la sjache, melel te kʼalal nopol ya xlajix-a la yal te ya yichʼ cholel te lek yachʼil kʼop «ta spisil te nacionetike» (Mar. 13:10). Jich yuʼun, ¿machʼatik ya spasik te aʼtelil-abi, sok bin-utʼil?
«Baanik, otsesaik ta jnopojel te ants winiketik ta spisil nacionetik» (Mateo 28:19).
11. ¿Bin mukʼul aʼtelil la yakʼ jilel te Jesús ta stojol te jnopojeletik, sok bin la yaltiklanbey ta jamal?
11 Te kʼalal chaʼkuxajemix-a te Jesús, la yakʼ sba ta ilel ta stojol te jnopojeletik yuʼun sok la yakʼbey jilel jun mukʼul aʼtelil: «Baanik, otsesaik ta jnopojel te ants winiketik ta spisil nacionetik. Akʼtiklanbeyaik yichʼik jaʼ ta sbiil te Tatil, te Nichʼanil sok te chʼul espíritu. Akʼtiklanbeyaik snop te akʼa schʼuunik spasel spisil te bin la kalbeyex ta mantale, sok mame xchʼay ta awoʼtanik te jokinojex ta jujun kʼajkʼal jaʼto ta slajibal kʼajkʼal» (Mat. 28:19, 20). Kʼalal la yal «jokinojex ta jujun kʼajkʼal», te Jesús la yakʼ ta naʼel te ya skoltay te jnopojeletik yuʼun ta scholel te lek yachʼil kʼop yuʼun te Wentainel sok ta yotsesel jnopojeletik. Ya xtuun yuʼunik te koltayel-abi, melel jich yalojix-a te Jesús: «Yame spʼajex spisil te nacionetike» (Mat. 24:9). Jaʼnix jich la yaltiklanbey te ay bin ya xkoltayotik yuʼune. Kʼalal nopol ya xbajtix ta chʼulchan-ae, la yaltiklanbey ta jamal te ya yichʼ yipik te kʼalal ya xjul ta stojolik te chʼul espíritu swenta testigo ya xkʼotik «kʼalalto ta stiʼil te balumilale» (Hech. 1:8).
12. ¿Bin ya jojkʼoybey jbatik, sok bin yuʼun mukʼ skʼoplal te ya jtabeytik te sujtibe?
12 ¿Bin la spasik te jpuk-kʼopetik sok te jchʼuunjeletik ta sbabial siglo? ¿Mukʼbal skʼoplal la yilik te aʼtelil akʼbotike? ¿Juʼbal yuʼunik spasel manchukme maʼyuk bayalik sok te la yichʼik utsʼinel? ¿Koltayotikbal yuʼun te Jehová sok te chʼul espiritue? Te jojkʼoyeletik ini sok yantikxan ya jtabeytik sujtib ta libro yuʼun Hechos. Mukʼ skʼoplal te ya jnaʼtik te sujtibe. ¿Bin yuʼun? Jaʼ yuʼun te la yal te Jesús te ya yichʼ cholel skʼop Dios sok ya yichʼ otsesel jnopojeletik jaʼto kʼalal «ta slajibal kʼajkʼal». Te bitʼil nopol ayotikix ta slajibal kʼajkʼal, jpisiltik ay ta jwentatik spasel te aʼtelil ini. Jaʼ yuʼun ya skʼan ya jnopbeytik skʼoplal te libro yuʼun Hechos.
Te bintik ya yalbey skʼoplal te libro yuʼun Hechos
13, 14. 1) ¿Machʼa la stsʼibay te libro yuʼun Hechos, sok machʼatik la sjojkʼoybey te bin la stsʼibaye? 2) ¿Bin ya yalbey skʼoplal te Hechos?
13 ¿Machʼa la stsʼibay te libro yuʼun Hechos? Manchukme ma xchiknaj sbiil tey-a te machʼa la stsʼibaye, te kʼopetik te la yal ta sjajchibal ya yakʼ ta naʼel te jaʼ la stsʼibay te Lucas (Luc. 1:1-4; Hech. 1:1, 2). Ta nameyto tal naʼbil te jaʼ la stsʼibay te Lucas, te «jpoxtaywanej» te kʼux ta oʼtanile (Col. 4:14). Te bin ya yal te libro ini smakoj 28 jaʼbil: ya xjajch ta jaʼbil 33 te kʼalal mo bael ta chʼulchan te Jesús jaʼto ta jaʼbil 61 te kʼalal och ta chukel te Pablo ta Roma. Ta bayal buelta, te Lucas jaʼnix la yil te bintik kʼot ta pasel te la stsʼibay jilel ta Hechos, melel bayal buelta la stuuntes te kʼopil «joʼotik» (Hech. 16:8-10; 20:5; 27:1). Tsʼakalnax te bin la stsʼibay te Lucas, melel laniwan sjojkʼoybey te Pablo, te Bernabé, te Felipe sok yantikxan te la yilik te bin kʼot ta pasel.
14 ¿Bin ya yalbey skʼoplal te Hechos? Ta Evangelio yuʼun Lucas jaʼ ya yalbey skʼoplal te bin la yal sok te bin la spas te Jesús. Yan stukel te Hechos jaʼ ya yalbey skʼoplal te aʼtelil la spas te jnopojeletik. Ya xjuʼ ya kaltik te jaʼ ya yalbey skʼoplal te winiketik sok antsetik te la spasik mukʼul aʼtelil manchukme la yichʼik albeyel te «joch winiketiknax sok te maʼyuk banti yichʼojik nojptesele» (Hech. 4:13). Te libro ini jaʼ ya yalbey skʼoplal te bin-utʼil chiknaj sok te bin-utʼil mukʼub te congregación. Ya yakʼ ta ilel bin-utʼil la scholik skʼop Dios te jchʼuunjeletik ta sbabial siglo sok te bin talelil la yakʼik ta ilel (Hech. 4:31; 5:42). Jaʼnix jich ya yakʼ ta naʼel te bin-utʼil koltayotik yuʼun te chʼul espíritu ta spukel te lek yachʼil kʼope (Hech. 8:29, 39, 40; 13:1-3; 16:6; 18:24, 25). Sok ya yakʼ ta naʼel te bin mukʼ skʼoplal ta Biblia: jaʼ te ya yichʼ chʼultesel te sbiil te Dios ta swenta te Wentainel te ay ta skʼab te Cristo. Ta slajibal ya scholbey skʼoplal te maba la yichʼ komel te scholel te lek yachʼil kʼop manchukme ay tulan utsʼinel (Hech. 8:12; 19:8; 28:30, 31).
15. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik snopel ta lek te libro yuʼun Hechos?
15 Kʼax tʼujbil te ya jnopbeytik skʼoplal te bin kʼax ta skuxlejalik te jnopojeletik yuʼun Cristo ta sbabial siglo, melel ya yakʼ smukʼulinxan koʼtantik te Diose. Te schʼuunel yoʼtanik, te bitʼil maba xiwik sok te yip yoʼtanik ya stij koʼtantik ta skʼayinel te stalelik. Jichme chapalotik ta lek ta spasel te kaʼteltik la yakʼbotik te Jesús: «Baanik, otsesaik ta jnopojel te ants winiketik». Te libro ini ya skoltayotik yuʼun ya xkʼotxan ta koʼtantik te bin ya yal te libro yuʼun Hechos.
Ya skoltayotik ta snopel te Biblia
16. ¿Bin swentail te la yichʼ pasel te libro ini?
16 Te libro ini ya yalbotik ta jamal te ya skoltayotik te Jehová ta scholel te lek yachʼil kʼop sok ta yotsesel jnopojeletik, ya stij koʼtantik ta scholel te skʼop Dios jich bitʼil la spasik te jchʼuunjeletik ta sbabial siglo sok ta yichʼel ta mukʼ te organización yuʼun te Jehová, te hermanoetik te swentainojik te aʼtelil sok te congregacionetik.
17, 18. ¿Bin-utʼil chajpanbil te libro ini, sok bintik yichʼoj te ya skoltayotik kʼalal ya jnoptik te Bibliae?
17 ¿Bin-utʼil chajpanbil te libro ini? Yichʼoj waxakeb parte, te jujun parte smakoj cheʼoxeb capítulo yuʼun te Hechos. Maba ya scholbey skʼoplal jujun versículo, jaʼ ya yakʼ kiltik te bin ya yakʼ jnoptik te jujun relato sok te bin-utʼil ya xjuʼ ya jpas ta jkuxlejaltik. Ta sjajchibal te jujun capítulo yuʼun te libro ya yalbey skʼoplal te bin tema ya yichʼ nopel sok te bin capítulo yuʼun Biblia lokʼem talel.
18 Te libro ini jaʼnix jich ya skoltayotik te kʼalal ya jnoptik ta jtukeltik te Biblia. Yichʼoj tʼujbil dibujoetik te ya skoltayotik yuʼun ya jnop ta koʼtantik te bintik kʼot ta pasel. Ta bayal capituloetik yichʼoj recuadroetik. Ay jaʼ ya scholbey skʼoplal te skuxlejal jtul j-abat yuʼun Dios, lugaretik, te bintik kʼot ta pasel, costumbreetik sok ants winiketik te ya xchiknaj skʼoplalik ta libro yuʼun Hechos.
Mukʼ skʼoplal te oranax ya jcholtik skʼop Dios ta jterritoriotik.
19. ¿Bin ya skʼan ya jojkʼoybey jbatik ta jujuntul?
19 Te libro ini ya skoltayotik yuʼun ya kiltik te bin-nix yilel jtaleltik-ae. Chikan teme bayalix jaʼbil yakotik ta scholel te lek yachʼil kʼop o maʼuk, lek te yakuk kiltik te bin-nix-a te mukʼ skʼoplal ta koʼtantik sok te bin yilel ya kiltik te scholel skʼop Dios sok te yotsesel jnopojeletik (2 Cor. 13:5). Jojkʼoybey jbatik: «¿Jichbal yakon ta yilel te bitʼil jun aʼtelil te oranax ya skʼan pasel?» (1 Cor. 7:29-31). «¿Yakonbal ta spasel sok yip koʼtan sok sbujtsʼ koʼtan?» (1 Tes. 1:5, 6). «¿Yabal jpas tulan yuʼun ya xlokʼon ta scholel skʼop Dios?» (Col. 3:23).
20, 21. ¿Bin yuʼun te oranax ya skʼan pasel te aʼtelil ini, sok bin-a te ya skʼan ya kakʼ ta koʼtantik spasel?
20 Kʼaxme mukʼ skʼoplal te aʼtelil kichʼojtike. Ya skʼan ya yichʼ pasel ta oranax, melel kʼax nopolix te slajibal kʼajkʼal sok bayalto ants winiketik ya xjuʼ ya sta skolelik. ¿Jayebto ta tul ya skʼan ya yaʼiyik stojol sok ya smulanik te lek yachʼil kʼope? (Hech. 13:48). Ma jnaʼtik. Te bin jnaʼojtik jaʼ te ay ta jwentatik skoltayel te ants winiketik te bitʼil mato xtal te slajibal kʼajkʼale (1 Tim. 4:16).
21 Mukʼ skʼoplal te ya jkʼayinbeytik stalel te jchʼuunjeletik ta sbabial siglo. Snopel ta lek te libro ini ya stij koʼtantik te ayuk sbujtsʼ koʼtantik sok te manchuk ya xiwotik ta scholel te skʼop Dios, sok te ayuk ta koʼtantik te maʼyuk bin-ora ya jkom jbatik ta scholel «ta tsʼakal te bin-utʼil ay skʼoplal te Wentainel yuʼun te Diose» (Hech. 28:23).
