1-3. ¿Bin najalsitil akʼbot yil te Pedro, sok bin yuʼun mukʼ skʼoplal te ya jnaʼbeytik swentaile?

 AYOTIK ta jaʼbil 36. Te Pedro yak ta yaʼiyel skʼuxul te kʼajkʼal te kʼalal yak ta skʼoponel Dios ta ba na te ay ta stiʼil mar ta lum Jope. Ayix bayal kʼajkʼal yak ta jilel tey ta na-abi, ini ya yakʼ ta naʼel te ma xpʼajawan te Pedro. ¿Bin yuʼun te jich ya kaltike? Melel yak ta jilel ta sna te Simón te ya x-aʼtej ta skʼaʼtesel nujkul, jaʼ yuʼun maniwan ayuk machʼa ya skʼan ya xjil ta sna. a Pero, te Pedro aytoxan jun talelil te ya skʼan ya snop, jaʼ te maʼyuk machʼa tsabilnax yuʼun te Jehová.

² Te kʼalal yak ta skʼoponel Dios-a, la yil jun najalsitil te chajpniwan la yilik te judioetike. La yil te yak ta koel tal ta chʼulchan jich yilel bitʼil sábana pakʼ te ay chambalametik tey-a te boloben skʼoplal jich bitʼil ya yal te Ley. Tey-abi la yichʼ kʼanbeyel te yakuk smil sok te yakuk stiʼbey te stiʼbalule, pero jich la yal te jpuk-kʼop Pedro: «Maʼuk, Kajwal, maʼyuk bin-ora jweʼoj te bin ma lekuk skʼoplal o te boloben skʼoplale». Te bitʼil ma la skʼan spase, oxeb buelta jich albot: «Te bin lekubenix skʼoplal yuʼun te Diose ma xa awal te ma lekuke» (Hech. 10:14-16). Ma la snaʼ bin la spas yuʼun, pero oranax akʼbot snaʼ bin swentail te najalsitil.

³ Mukʼ skʼoplal te ya jnaʼbeytik swentail te najalsitil, jaʼ ya yakʼ ta naʼel bin-utʼil ya yil Jehová te ants winiketik. Jaʼ yuʼun, teme ya jkʼantik te tsʼakal ya kakʼtik ta naʼel te Wentainel yuʼun te Diose, mukʼ skʼoplal te jichuk jtaleltik bitʼil te Jehová. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te najalsitil ini? Nail kiltik te bin kʼoemix ta pasel-ae.

4, 5. ¿Machʼa-a te Cornelio, sok bin kʼot ta pasel te kʼalal yak ta skʼoponel-a te Diose?

⁴ Te Pedro ma snaʼoj-a te bin kʼot ta pasel ta yan kʼajkʼal ta Cesarea te ayniwan 50 kilómetro snamalil ta Jope. Ta lum-abi ay «jtul winik te yichʼoj ta  mukʼ» Dios te la yil jun najalsitil-euk. Jaʼ te Cornelio, te jaʼ capitán yuʼun jtsojb soldadoetik ta Roma b te «xiʼoj te Diose, soknix spisil te machʼatik ay yuʼun ta snae». Manchukme maba yakʼoj sba ta judioil te jyanlum winik ini sok maba yichʼoj circuncisión, la snaʼtiklanbey yoʼbolil sba te judioetik te maʼyuk bin ay yuʼunik sok la yakʼtiklanbey koltayel. Jaʼnix jich, «spisil-ora ya skʼopon te Diose» (Hech. 10:2).

⁵ Ta oxeb ora bael ta mal kʼajkʼal, te Cornelio yak ta skʼoponel Dios-a kʼalal la yil jtul chʼul-abat ta jun najalsitil te jich albot yuʼun: «Kʼoemix ta stojol Dios te oración awuʼun sok te koltayel ya awakʼbey te pobreetik, ayme ta yoʼtan te Diose» (Hech. 10:4). Ta patil albot te akʼa stikun ta ikʼel te jpuk-kʼop Pedro sok jich la spas. Te Cornelio nopol ya yaʼiyix stojol-a te lek yachʼil kʼop yuʼun ya sta skolel, ta yorail-abi maʼyuk jtul jyanlum te jich kʼoem ta stojol-ae.

6, 7. 1) ¿Bin experiencia ya yakʼ ta ilel te ya yaʼiy stojol Dios te oración yuʼun te machʼatik sok spisil yoʼtanik ya xleot yuʼune? 2) ¿Bin ya yakʼ jnoptik te experienciaetik ini?

⁶ ¿Yabal yaʼiy stojol Dios te oración ya spasik te machʼatik ya sleik sok spisil yoʼtanik? Yak. Jich kʼot ta stojol jtul ants ta Albania. Te antse kʼot ta ilel yuʼun jtul hermana sok akʼbot Te J-ilkʼinal ta toyol te banti ya scholbey skʼoplal te bin-utʼil ta chʼitesel te alnichʼanetike, c te antse jich la yalbey te hermana: «Maniwan schʼuun awoʼtan, pero lajelto koʼtan ta skʼanbeyel te Dios te yakuk skoltayon ta spʼijubtesel te chʼin achʼixetik kuʼune. ¡Jaʼ tikunbilat tal yuʼun te Diose! Tal ta yorail te koltayel ya jkʼane». Te ants-abi sok te chʼin achʼixetik jajch snopik te Biblia, ta patil jajch snop-euk te smamalale.

⁷ ¿Jichnaxbal kʼot ta pasel? Maʼuk. Te experiencia ini ay jich kʼoem ta pasel bayal buelta ta swolol Balumilal. ¿Bin ya yakʼ jnoptik-abi? Sbabial, te Jehová ya yaʼiybey skʼop te machʼatik ya xleot yuʼun sok spisil yoʼtanik (1 Rey. 8:41-43;  Sal. 65:2). Schebal, te chʼul-abatetik ya stojobtesotik ta scholel skʼop Dios (Apoc. 14:6, 7).

8, 9. ¿Bin akʼbot snaʼ yuʼun te chʼul espíritu te Pedro, sok bin la spas?

⁸ Te kʼalal ayto ta ba na-a te Pedro, yak ta kʼop yoʼtan-a sok yak ta snopilanel te bin ya skʼan ya yal te najalsitil. Tey-abi kʼotik te winiketik te tikunbilik tal yuʼun te Cornelio (Hech. 10:17). Te Pedro yalojix oxeb buelta-a te maba ya sweʼ te weʼelil te boloben skʼoplal jich bitʼil ya yal te Ley, jich yuʼun ¿yabal sjokin bael te winiketik-abi sok yabal x-och ta sna jtul winik te maba yichʼoj circuncisión? Te Dios la stuuntes te schʼul espíritu yuʼun ya yakʼbey snaʼ te Pedro te skʼanojel yoʼtane. Jich albot te Pedro: «¡Ilawil! Ay oxtul winiketik te ya sleate. Jaʼ yuʼun jajchan, koan bael, mame xchebetuk awoʼtan ya ajokinlan bael, melel joʼon-nix la jtikunlan tal» (Hech. 10:19, 20). Te sábana pakʼ la yil ta najalsitil te Pedro chajpanot swenta ya stʼun te tojobtesel yuʼun te chʼul espíritu.

⁹ Te winiketik la yalbeyik te Pedro te jaʼ tikunotik yuʼun te Cornelio, melel jich albot yuʼun jtul chʼul-abat te akʼa spase. Jich yuʼun, te Pedro la yikʼtiklan ochel ta na «yuʼun tey ya xjilik-a» (Hech. 10:23a). Te jpuk-kʼop Pedro kʼunkʼun la snaʼ bin-a te skʼanojel yoʼtan te Diose, jaʼ yuʼun la schʼuun spasel.

10. ¿Bin-utʼil ya stojobtes Jehová te lum yuʼune, sok bin ya skʼan ya jojkʼoybey jbatik?

¹⁰ Ta kʼajkʼal ini, te Jehová jaʼnix jich kʼunkʼun ya yakʼ xkʼot ta koʼtantik te skʼanojel yoʼtan (Prov. 4:18). Ta swenta te schʼul espíritu ya stojobtes «te j-abat te jun yoʼtan sok pʼij» (Mat. 24:45). Jaʼ yuʼun ay ya xjelon te bitʼil kʼoem ta koʼtantik jun texto ta Biblia o te bitʼil ya yichʼ pasel jun aʼtelil ta organización. Jojkʼoybey jbatik: «¿Bin yilel ya kil kʼalal ay bin ya xjelon? ¿Yabal jtʼun sok spisil koʼtan te tojobtesel ya yakʼ te chʼul espíritu?».

11, 12. ¿Bin la spas te Pedro kʼalal kʼot ta Cesarea, sok bin snopojix-a?

¹¹ Ta yan kʼajkʼal, te Pedro bajt ta Cesarea, jokinbil bael yuʼun baluntul winiketik, jaʼik te oxtul winiketik te tikunbilik yuʼun te Cornelio sok «waktul hermano» judioetik te talemik ta Jope (Hech. 11:12). Te Cornelio yakix ta smaliyel-a te Pedro, jaʼ yuʼun «la stsob spisil te machʼatik ay bin yutoj sba soke soknix te machʼatik mero yamigoinoj sba soke», jaʼikniwan jyanlumetik (Hech. 10:24). Kʼalal kʼot ta Cesarea te Pedro, ay bin la spas te maba lek yiloj ta nailal: jaʼ och ta sna jtul winik te maba yichʼoj circuncisión. Jich la yaltiklanbey: «Te jaʼexe anaʼojik ta lek te ya yal te ley te ma xjuʼ ya sjokin sba jtul judío sok jtul winik te yan stsʼumbal o te ya xnoptsaj ta stojole, pero te Dios la yakʼbonix kil te ma xjuʼ te ay machʼa ya kalbey te ma lekuk skʼoplal o te boloben skʼoplale» (Hech. 10:28). Te Pedro yichʼojbeyix swentail-a te najalsitil la yil, ma jaʼuknax nojptesot te bin chambalamil ya xjuʼ ta weʼel, jaʼnix jich  nojptesot te maʼyuk machʼa ya skʼan ya yalbey te «ma lekuk skʼoplal o te boloben skʼoplale».

¹² Ta sna te Cornelio spisil yakik ta maliywanej, melel te Cornelio jich la yalbey te Pedro: «Liʼ jtsoboj jbatik jpisiltik ta stojol te Dios yuʼun ya kaʼiytik stojol te bin la stikunat ta yalel te Jehovae» (Hech. 10:33). ¿Bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatik te joʼukotik ya jtatik jtul ants winik te yuʼun-nix ya skʼan ya snop-a te sKʼop Diose? Jich yuʼun, ¿bin la spas te Pedro? Jich la yal: «Ta ora ini kʼotix ta koʼtan te maʼyuk machʼa tsabilnax yuʼun te Diose, melel lek ya yil te machʼatik ya xiʼot yuʼun sok te ya spasik te bin leke, chikan te bin nación talemike» (Hech. 10:34, 35). Kʼot ta yoʼtan te ma jaʼuk ya yil Dios te jtsʼumbaltik, teme sakotik o ijkʼotik, o te jnaciontik. Tey-abi, te Pedro la yalbey skʼoplal te la schol skʼop Dios te Jesús, te laj sok te chaʼkuxaje.

13, 14. 1) ¿Bin yuʼun mukʼ skʼoplal kʼot te bin kʼajkʼalil och ta jchʼuunjel te Cornelio sok te yantik jyanlumetik ta jaʼbil 36? 2) ¿Bin yuʼun ma skʼan ya jtsatik te ants winiketik ta swenta te bin yilelike?

¹³ «Te kʼalal jich yakto ta yalbeyel skʼoplal-a te Pedro», ay bin chajpnax kʼot ta pasel: «Jul ta stojolik te chʼul espíritu [...] te jyanlumetik» (Hech. 10:44, 45). Jip jun-nax buelta ya yalbey skʼoplal te Biblia te la yichʼik te chʼul espíritu te ants winiketik te kʼalal mato yichʼojik jaʼ-ae. Te Pedro kʼot ta yoʼtan te lek ilbilik yuʼun Dios te jyanlumetike, jaʼ yuʼun la yal ta mantal te «akʼa yichʼik jaʼ» (Hech. 10:48). Ta swenta-abi, te Pedro la stuuntes te yoxebal llave yuʼun te Wentainel (Mat. 16:19). Jaʼto te kʼalal ochik ta jchʼuunjel yuʼun Cristo te jyanlumetik-abi, jajch yichʼik tsael te machʼatik maba yichʼojik circuncisión yuʼun ya xbajtik ta chʼulchan. Ta kʼajkʼal-abi ta jaʼbil 36, laj skʼoplal te jaʼnax lek ilbilik yuʼun Dios te judioetike (Dan. 9:24-27).

¹⁴ Te joʼotik te ya jcholtik skʼop Dios ta kʼajkʼal ini jnaʼojtik te «maʼyuk machʼa tsabilnax yuʼun te Diose» (Rom. 2:11). Jaʼ «skʼanojel yoʼtan te yakuk sta skolelik spisil te ants winiketike» (1 Tim. 2:4). Jaʼ yuʼun ma skʼan ya jtsatik te ants winiketik ta swenta te bin yilelike. Te kaʼteltik jaʼ te tsʼakaluk ya jcholtik te Wentainel yuʼun Dios ta swolol Balumilal, chikan bin yilel stsʼumbalik, snacionik, sreligionik, teme sakik o ijkʼik.

15, 16. ¿Bin yuʼun ilinik chaʼoxtul jchʼuunjel judioetik, sok bin la scholtiklanbey yaʼiyik te Pedro?

¹⁵ Te Pedro yoʼtan ya scholbeyix yaʼiyik-a te hermanoetik te «la schʼuunikix skʼop Dios» te machʼatik maba yichʼojik circuncisión. Jich yuʼun bajt ta Jerusalén, pero jich yilel te pujkemix skʼoplal-a te bin kʼot ta pasele. Te kʼalal kʼot ta Jerusalén, «tijot ta kʼop yuʼun te machʼatik ya skoltaybeyik skʼoplal te circuncisione». Ilinemik-a sok jich la yalbeyik te Pedro: «Ochat ta sna winiketik te maba yichʼojik circuncisión sok la ajokinlan ta weʼel» (Hech. 11:1-3). Maba yuʼunuk chopol la yilik te ochik ta jchʼuunjel te jyanlumetik. Te bin snopojik jaʼ te lek ya x-ilotik yuʼun te Jehová teme ya schʼuunik te Ley yuʼun Moisés  jich bitʼil te yichʼel circuncisión. Chikan ta ilel te bayal jchʼuunjel judioetik wokol la yaʼiyik yijkitayel te bin ya yal te Leye.

¹⁶ ¿Bin-utʼil la scholtiklanbey yaʼiy te Pedro te bin kʼot ta pasele? Ta Hechos 11:4-16 la yalbey chaneb skʼoplal te bin-utʼil tojobtesot yuʼun te Jehová. Sbabial, akʼbot yil jun najalsitil (versículo 4 kʼalal ta 10). Schebal, te Jehová ay bin la yalbey ta mantal te Pedro (versículo 11 sok 12). Yoxebal, jtul chʼul-abat la yulaʼtay te Cornelio (versículo 13 sok 14). Schanebal, te jyanlumetik la yichʼik akʼbeyel te chʼul espíritu (versículo 15 sok 16). Ta slajibal ay bin la yal te Pedro te ma la snaʼik bin la yalik yuʼun, jich la yal: «Teme yakik ta akʼbeyel yuʼun Dios te majtanil te la kichʼtik akʼbeyel-euk ta swenta te la jchʼuuntikix te Kajwaltik Jesucristoe, ¿machʼaon-a te ya jmakbey sbe te Diose?» (Hech. 11:17).

17, 18. 1) ¿Bin la skʼan la staik ta nopel spasel te jchʼuunjel judioetik ta swenta te bin la yal te Pedro? 2) ¿Bin yuʼun wokol ya kaʼiytik te jun-nax ayotik ta congregación, sok bin jojkʼoyeletik ya skʼan ya jpasbey jbatik?

¹⁷ Ta swenta te bin la yal te Pedro, te jchʼuunjel judioetik ya skʼan ay bin ya spasik: ¿yabal slokʼes ta yoʼtanik te pʼajaw sok yabal yilik jich bitʼil yermanotakik te jyanlumetik te yichʼbeliktonax jaʼ? Te relato ya yal te bin la spasike: «Te kʼalal la yaʼiyik stojol ini, [te jpuk-kʼopetik sok te yantik hermanoetik] maʼyuk bin la yalikix yuʼun-a sok la yalbeyik yutsil skʼoplal te Diose. Jich la yalik: ‹¡Aʼiya awaʼiy jiche, jaʼnix te Dios te ya yakʼ sujtes yoʼtanik te jyanlumetik yuʼun jich ya sta skuxlejalik!›» (Hech. 11:18). Te bitʼil lek stalelik, maba la xat sba te congregación.

¹⁸ Ta kʼajkʼal ini wokol ya kaʼiytik te jun-nax ayotik ta congregación. Te j-abatotik yuʼun Dios talemotik «ta spisil ta chajp nacionetik, tsʼumbaliletik, lumetik sok kʼopiletik», jaʼ yuʼun ta bayal congregacionetik ay hermanoetik te yanyantik stsʼumbalik (Apoc. 7:9). Lek teme jich ya jojkʼoybey jbatik: «¿Jlokʼesojbalix ta koʼtan te pʼajawe? ¿Kakʼojbal ta koʼtan te maba ya jkʼayinbey stalel te balumilal —jich bitʼil te jaʼ mukʼxan skʼoplal ya yilik te stsʼumbalik, te snacionik o te skʼopik— te jich ma lek ya kil te hermanoetik sok ya xat sba te congregación?». Juluk ta koʼtantik te bin kʼot ta pasel ta stojol te Pedro (te jaʼ te Cefas).  Cheʼoxeb jaʼbil ta patil te kʼalal ochemikix ta jchʼuunjel yuʼun Cristo-a te jyanlumetik, la skʼayinbey stalel te yantik sok «la spit sba lokʼel ta stojol» te jchʼuunjeletik te maba yichʼojik circuncisión. Jich yuʼun, te Pablo puersa la stojobtes (Gál. 2:11-14). Jaʼ yuʼun, spisiluk-ora akʼa jtsajtay jbatik yuʼun maba xchʼi te pʼajaw ta koʼtantik.

19. ¿Machʼatik la yichʼik cholbeyel skʼop Dios ta Antioquía, sok bin lek lokʼ yuʼun-a?

¹⁹ ¿Bin la spasik te jchʼuunjeletik te snaʼojikix te bin ya skʼan yoʼtan te Diose? ¿Jajchbal scholbeyik skʼop Dios te machʼatik maba yichʼojik circuncisión? Jajchik. Kiltik te bin kʼot ta pasel ta Antioquía te ay ta skʼinal Siria. d Ta lum ini jun-nax yoʼtanik te judioetik sok te jyanlumetik, jaʼ yuʼun jaʼ jun lugar te leknax ta cholbeyel skʼop Dios te jyanlumetik. Ay chaʼoxtul jnopojel judioetik te jajch scholbeyik skʼop Dios «te ants winiketik te ya xkʼopojik ta griego» chikan teme yichʼojik circuncisión o maʼuk (Hech. 11:20). Ta swenta te koltayel yuʼun te Jehová, «bayal ta tul ants winiketik» ochik ta jchʼuunjel (Hech. 11:21).

20, 21. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel spekʼelil yoʼtan te Bernabé, sok bin-utʼil ya xjuʼ ya jkʼayinbeytik stalel?

²⁰ ¿Machʼa ya scholbey skʼop Dios te ants winiketik ta Antioquía? Te congregación te ay ta Jerusalén la stikun bael tey-a te Bernabé. Te bitʼil bayal machʼatik la smulanik yaʼiyel te skʼop Dios, ma xjuʼ yuʼun ta stukel te Bernabé. Te machʼa ya xjuʼ ya xkoltayot yuʼune jaʼ te Saulo te nopol ya x-ochix ta jpuk-kʼop yuʼun te nacionetik (Hech. 9:15; Rom. 1:5). Te Bernabé maba la stsal sba sok te Saulo, melel ay spekʼelil yoʼtan sok la snaʼ te ya xtuun yuʼun koltayel. Jaʼnix bajt sle tal ta Tarso te Saulo sok jun jaʼbil la sjokin sbaik ta yakʼtiklanbeyel yip schʼuunel yoʼtanik te jnopojeletik ta Antioquía (Hech. 11:22-26a).

²¹ ¿Bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel spekʼelil koʼtantik te kʼalal ya jcholtik skʼop Dios? Jaʼ te ya jnaʼtik te aynix bin-ora ya jkʼantik koltayel. Ay bintik ya xjuʼ kuʼuntik spasel, pero ay bintik ma xjuʼ. Ay machʼatik ma wokol ya sjach yaʼiyejik, pero wokol ya yaʼiyik spasel revisita sok sjachel jun nojptesel ta Biblia. Teme ay bin wokol ya kaʼiytik spasel, jkʼantik koltayel. Jichme ya xlekubxan te bitʼil ya xnojpteswanotik sok jich tseʼelxan koʼtantik (1 Cor. 9:26).

22, 23. 1) ¿Bin-utʼil la yakʼik ta ilel te hermanoetik ta Antioquía te kʼux ta yoʼtanik te yermanotakike? 2) ¿Bin-utʼil ya jkʼayinbeytik stalel ta kʼajkʼal ini?

²² Te relato jich ya yalxan: «Ta Antioquía jaʼ te banti sbabial buelta la sbiilinik jchʼuunjeletik yuʼun Cristo te jnopojeletik» (Hech. 11:26b). Jich la  yichʼik biilintesel yuʼun Dios, jaʼ ya yakʼ ta naʼel te jich ya xkuxinik te bitʼil la yakʼ ta nopel te Jesuse. Pero ¿lekbal ya yil sbaik te jchʼuunjel judioetik sok te jyanlumetik te jchʼuunjeletik-euk? Swenta ya jnaʼtik, kiltik te bin kʼot ta pasel te kʼalal ayin tulan wiʼnal ta jaʼbil bael 46. e Jaʼ woklajikxan te pobreetik, melel maʼyuk skʼejoj stakʼinik sok sweʼelik. Jich kʼot ta stojolik bayal jchʼuunjeletik ta Judea. Kʼalal la snaʼik stojol te hermanoetik ta Antioquía —te jaʼik jyanlumetik sok judioetik— la «stikunik koltayel» (Hech. 11:29). ¡Chikan ta ilel te yuʼun-nix kʼux ta yoʼtanik-ae!

²³ Ta kʼajkʼal ini, jichnix ya jpastik te kʼalal ya xkʼax swokolik te kermanotaktik, ya jletik bin-utʼil ya jkoltaytik manchukme nainemik ta yan nación. Te Comiteetik yuʼun Betel ya schajpanik Comité yuʼun Socorro yuʼun ya skoltayik te machʼatik ya xkʼax swokolik ta skaj te tulan yikʼal jaʼal, tulan nijkel, nojel jaʼ sok yantikxan. Jich ya kakʼtik ta ilel te kʼux ya kaʼiy jbatik te bitʼil kermano jbatik (Juan 13:34, 35; 1 Juan 3:17).

24. Teme mukʼ skʼoplal ya kiltik te bin la yil ta najalsitil te Pedro, ¿bin ya skʼan ya jpastik?

²⁴ Te smelelil jchʼuunjelotik mukʼ skʼoplal ya kiltik te bin la yil ta najalsitil te Pedro ta ba na ta Jope. Jnaʼojtik te Jehová maʼyuk machʼa tsabilnax yuʼun sok te ya skʼan te tsʼakaluk ya jcholbeytik skʼoplal te Wentainel. Jaʼ yuʼun jpastik tulan yuʼun spisil te ants winiketik te yanyantik stsʼumbalik sok snacionik ya yaʼiyik te lek yachʼil kʼop (Rom. 10:11-13).