1, 2. ¿Bin yuʼun te Saulo bajt ta Damasco?

 TE SKONTRATAK te jnopojeletik yakik ta noptsajel bael ta Damasco yuʼun ya skʼan ya slokʼesik ta snaik te jnopojeletik yuʼun te Jesús, yuʼun ya yutsʼinik sok ya yikʼik bael ta Jerusalén yuʼun ya yichʼik akʼbeyel castigo yuʼun te Sanedrín.

² Jaʼ jwolwanej yuʼunik-a te Saulo. a Ay koltaywanix ta milaw, melel mato jaluk la yil sok stseʼelil yoʼtan bitʼil te sjoʼtak la schʼojik ta ton sok la smilik te Esteban, jtul jnopojel yuʼun Cristo (Hech. 7:57–8:1). Ta patil jajch yutsʼin te jchʼuunjeletik ta Jerusalén. Pero ma tikʼuk la yaʼiy-a, jaʼnix jich la yakʼ ta yoʼtan te ya snuts sok ya slajin spisil te jchʼuunjeletik te naʼbil sbaik jich bitʼil te Be (Hech. 9:1, 2; ilawil te recuadro « Te yaʼtel yichʼoj te Saulo ta Damasco»).

3, 4. 1) ¿Bin kʼot ta stojol te Saulo? 2) ¿Bin jojkʼoyeletik ya kilbeytik skʼoplal?

³ Ta repentanax chiknaj xojobil kʼinal te potsot yuʼun te Saulo. Te sjoʼtak la yilik te xojobil kʼinal, pero bayal xiwik sok ma juʼ kʼopojik. Te Saulo tupʼ sit sok yal koel ta lum. Tey-abi la yaʼiy te ay machʼa jich kʼopoj tal ta chʼulchan: «Saulo, Saulo, ¿bin yuʼun te yak anutsbelone?». Jich la sjojkʼoy sok xiwel te Saulo: «¿Machʼaat-a, Kajwal?». Chamnax yoʼtan yuʼun te jich sutbote: «Joʼon te Jesuson te yak anutsbelone» (Hech. 9:3-5; 22:9).

⁴ ¿Bin ya snojptesotik te bin la yal te Jesús ta stojol te Saulo? ¿Bin-utʼil ya skoltayotik snaʼel te bin kʼot ta pasel kʼalal la sujtes yoʼtan te Saulo? ¿Bin-utʼil la stuuntesik ta lek te tiempo te jchʼuunjeletik te kʼalal ayin lamalkʼinal, sok bin ya yakʼ jnoptik?

5, 6. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin la yal te Jesús?

⁵ Kʼalal te Jesús la skʼopon te Saulo ta sbelal Damasco, jich la yalbey: «¿Bin yuʼun te yak anutsbelone?», maba la yal «¿Bin yuʼun yakat ta  snutsel te jnopojeletik kuʼune?» (Hech. 9:4). Jich yuʼun, kʼalal ya yichʼik utsʼinel te jnopojeletik, te Jesús jich ya yaʼiy sba te jaʼ yak ta utsʼinel (Mat. 25:34-40, 45).

⁶ Teme yakat ta kontrainel ta swenta te schʼuunel awoʼtane, naʼame te Jesús sok te Jehová ya snaʼik te bin yak ta kʼaxel ta atojole (Mat. 10:22, 28-31). Maniwan ya yichʼ lajinel ta oranax te awokole. Jich bitʼil kʼalal te Saulo koltaywan ta smilel te Esteban sok te kʼalal la sjochtiklan lokʼel ta snaik te jchʼuunjeletik ta Jerusalén, te Jesús la yil pero maba la skom te kontrainel (Hech. 8:3). Pero, te Jehová la stuuntes te Jesús yuʼun ya yakʼbey yip yoʼtan te Esteban sok te yantik jnopojeletik swenta jun yoʼtan ya yakʼ sbaik.

 7. ¿Bin ya skʼan ya apas yuʼun ya xkujch awuʼun te kontrainel?

⁷ ¿Bin ya skoltayat yuʼun ya xkujch awuʼun te kontrainel? Sbabial, akʼa ta awoʼtan te maba ya awijkitay te Jehová chikan bin wokolil ya xtal ta atojol. Schebal, kʼanbeya koltayel ta oración (Filip. 4:6, 7). Yoxebal, akʼbeya jilel ta skʼab te Jehová te jaʼ ya sutbey spakol (Rom. 12:17-21). Schanebal, akʼa smukʼulin awoʼtan te jaʼ ya yakʼbat awip ta stsʼikel jaʼto te kʼalal ya slajin te wokole (Filip. 4:12, 13).

8, 9. ¿Bin yaʼiyel la yaʼiy sba te Ananías te kʼalal ay bin albot spas?

⁸ Te Jesús jich la yalbeyxan te Saulo: «Jajchan, ochan bael ta mukʼul lum, tey ya awichʼ albeyel-a te bin ya skʼan ya apase» (Hech. 9:6). Te bitʼil ma xyil kʼinale, la snitik bael ta sna te ay ta Damasco, oxeb kʼajkʼal la skom sweʼel sok la spas oración. Te Jesús ay bin la yalbey te Ananías ta swenta te Saulo. Te Ananías jaʼ jtul jchʼuunjel «te lek ya x-albot skʼoplal yuʼun spisil te judioetik» ta Damasco (Hech. 22:12).

⁹ Te Ananías chamniwan yoʼtan yuʼun  te bin albot yuʼun te jolal yuʼun te congregación te jaʼ te Jesucristo te chaʼkuxajemixe. Albot te yakuk xbajt yil te Saulo. Kʼax mukʼ skʼoplal te bin akʼbot spas, pero jaʼnix jich xiw yuʼun. Te Ananías jich la yal: «Kajwal, kaʼiyoj stojol te bayal machʼa ya yalbey skʼoplal te winik-abi sok te bayal yutsʼinoj te machʼatik chʼultesbil awuʼun ta Jerusalén. Sok akʼbil tal mantal yuʼun te jwolwanej sacerdoteetik yuʼun ya schuktiklan bael spisil te machʼatik ya yalbat te abiile» (Hech. 9:13, 14).

10. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te Jesús ta swenta te bitʼil la skʼopon te Ananías?

¹⁰ Te Jesús maba la yut te Ananías yuʼun te bin la yale, pero la yalbey ta jamal te bin ya skʼan ya spase. Jaʼnix jich, sok slekil yoʼtan la scholbey yaʼiy te bin swentail te aʼtel akʼbot spase, jich la yal: «Te winik-abi  [Saulo] jaʼ jun vaso te tsabilix kuʼun yuʼun ya yichʼbon bael te jbiil ta stojol te nacionetik, ajwaliletik soknix ta stojol te snichʼnab Israel. Joʼon ya kakʼbey yil ta jamal spisil te wokolil ya xkʼax ta stojol ta swenta te jbiile» (Hech. 9:15, 16). Te Ananías oranax la spas te bin albot, bajt sle te machʼa bayal la yutsʼin te hermanoetik. Jich kʼot yalbey: «Hermano, Saulo, te Kajwaltik Jesús te la yakʼ sba ta ilel ta atojol ta be te banti yakat ta talel-ae jaʼ la stikunon tal yuʼun ya xjam te asite sok te ya xnoj ta awoʼtan te chʼul espíritu» (Hech. 9:17).

11, 12. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin ya yichʼ cholel ta swenta te Jesús, Ananías sok Saulo?

¹¹ ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin kʼot ta pasel? Jaʼ te yak ta swentainel te scholel skʼop Dios te Jesús jich bitʼil la yal jilel ta jamal (Mat. 28:20). Manchukme maba ya skʼoponotik ta jujuntul te Jesús, yak ta swentainel te scholel skʼop Dios ta swenta te j-abat te jun yoʼtan sok pʼij te yakʼojbey yaʼtel ta swentainel te j-abatetik yuʼune (Mat. 24:45-47). Ta swenta te tojobtesel ya yakʼ te Cuerpo Gobernante, te publicadoretik sok precursoretik ya sleik te machʼatik ya skʼan ya snaʼbeyik sba ta lek te Cristo. Jich bitʼil la kiltikix ta yan capítulo, bayal ants winiketik yichʼojik ulaʼtayel yuʼun te Testigoetik kʼalal la spasik oración (Hech. 9:11).

¹² Te Ananías la schʼuun spasel te bin albote, jaʼ yuʼun akʼbot bendición yuʼun te Jehová. ¿Jaxan te joʼotike? ¿Yabal jcholtik te skʼop Dios manchukme ay ya xiw koʼtantik yuʼun? Ay hermanoetik te ya xiwik ta scholel skʼop Dios ta nanatik, melel ma snaʼbeyik sba te ants winiketik. Ay yantik te wokol ya yaʼiyik scholel skʼop Dios ta negocioetik, calleetik, teléfono o carta. Teme jich ya kaʼiy jbatik, jkʼayinbeytik stalel te Ananías. La stsal te xiwel sok la skoltay te Saulo yuʼun ya yichʼ te chʼul espíritu. b Juʼ yuʼun spasel te yaʼtel, melel la smukʼulin yoʼtan te Jesús sok jich la yil te bin-utʼil yermano te Sauloe. Jaʼnix jich, te joʼotik ya xjuʼ ya jtsaltik te xiwel teme ya smukʼulin koʼtantik te jaʼ swentainoj te scholel skʼop Dios te Jesús, teme ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba te yantik sok ya jnoptik te ya xjuʼ ya x-och ta kermanotik te machʼa ya jxiʼtik (Mat. 9:36).

13, 14. Teme yakat ta snopel te Biblia, pero mato awichʼoj jaʼ, ¿bin ya yakʼbat anop te ejemplo yuʼun te Saulo?

¹³ Te Saulo oranax la spas te bin la snope. Kʼalal jam te site, la yichʼ jaʼ sok jajch sjokin te jnopojeletik ta Damasco. «Sok oranax jajch ta yalel ta sinagogaetik te jaʼ sNichʼan Dios te Jesús» (Hech. 9:20).

 ¹⁴ Teme yakat ta snopel te Biblia, pero mato awichʼoj jaʼ, ¿bin ya yakʼbat anop te ejemplo yuʼun te Saulo? Jaʼ te ya skʼan ya apas ta akuxlejal te bin yakat ta snopel. Te Saulo la yil jun milagro te la spas te Cristo, jaʼ-abi jaʼ koltayot ta spasel te bin la yichʼ kʼanbeyel. Pero ay yantik ants winiketik te la yilik-euk te milagroetik la spas te Jesús. Jich bitʼil te fariseoetik la yilik te la slekubtes jtul winik te takijem skʼab. Sok bayal judioetik la snaʼik te la schaʼkuxajtes te Lázaro. Pero, maʼyuk skʼoplal la yilik o ilinik yuʼun (Mar. 3:1-6; Juan 12:9, 10). Te Saulo ma jichuk stukel, la sjeltay te stalel. ¿Bin yuʼun? Jaʼ ta swenta te xiʼoj te Dios, ma jaʼuk te winiketik sok bayal skʼoplal ta yoʼtan te bitʼil naʼbot yoʼbolil sba yuʼun te Cristo (Filip. 3:8). Teme ya akʼayinbey stalel te Saulo maba ya awakʼ te ay bin ya smakat ta scholel skʼop Dios sok te ya awichʼ jaʼ.

15, 16. ¿Bin la spas ta sinagogaetik te Saulo, sok bin yilel la yilik te judioetik ta Damasco?

¹⁵ Nopa awaʼiy bin la spasik te judioetik kʼalal la yilik te Saulo te yak ta scholbeyel skʼoplal te Jesús ta sinagogaetik. ¡Chajpnax la yilik-a sok ilinik yuʼun! Jich la sjojkʼoybey sbaik: «¿Mabal jaʼuk te winik ini te kʼaxto la yutsʼin ta Jerusalén te machʼatik ya yalbeyik skʼoplal te biilil ini?» (Hech. 9:21). Swenta ya scholbey yaʼiyik te bin yuʼun la sjeltay te bin schʼuunoj, te Saulo la yakʼ ta ilel «sok pruebaetik te yuʼun-nix jaʼ Cristo-a te Jesuse» (Hech. 9:22). Manchukme la yakʼtiklanbey yilik pruebaetik, maba juʼ yuʼun sjeltaybeyel te spensarik ta skaj te jaʼ baem ta yoʼtanik te scostumbreik sok te tonoben yoʼtanik yuʼun te stoybailik. Pero, te Saulo maba chebaj yoʼtan yuʼun.

¹⁶ Oxeb jaʼbil ta patil, te judioetik ta Damasco yato skontrainik-a te Saulo. Ta patil la schapik te ya smilike (Hech. 9:23; 2 Cor. 11:32, 33; Gál. 1:13-18). Kʼalal te Saulo la snaʼ stojol te bin yakik ta schapele, muken lokʼ bael ta Damasco. Te Lucas ya yal te ta ajkʼabal la sjijpanik koel ta mukʼul moch ta spat tsʼajkʼ. ¿Machʼatik koltaywanik? Jaʼ «te jnopojeletik yuʼun» (Hech. 9:25). Jaʼ-abi ya yakʼ ta naʼel te ay chaʼoxtul ants winiketik ta Damasco te la yaʼiyik stojol te bin la yal te Pablo sok te ochik ta jchʼuunjel.

17. 1) ¿Bin yilel ya yilik te ants winiketik te skʼop Diose? 2) ¿Bin ya skʼan ya jpastikxan bael, sok bin yuʼun?

¹⁷ Te kʼalal jajch anop te Biblia ¿bin la yalik te afamilia, te awamigotak sok te machʼatik ya snaʼbat abae? Te kʼalal la acholbey yaʼiyik te bin achʼuunoj, laniwan akuy te ya schʼuun yoʼtanik te bin jamal ya yakʼ ta nopel te Biblia. Ayniwan machʼatik la schʼuunik, pero bayal machʼatik maʼuk sok laniwan awichʼ kontrainel ta ana (Mat. 10:32-38). Teme jiche, mame xchebaj awoʼtan. Yaniwan xjelon te stalelik teme leknax atalel sok ya anopxan stuuntesel ta lek te Biblia (Hech. 17:2; 1 Ped. 2:12; 3:1, 2, 7).

18, 19. 1) ¿Bin lek lokʼ-a te kʼalal te Bernabé la skoltay te Saulo? 2) ¿Bin-utʼil ya jkʼayinbeytik stalel te Bernabé sok te Saulo?

 ¹⁸ Kʼalal te Saulo sujt bael ta Jerusalén, te hermanoetik ma la schʼuunik te jaʼix jnopojel yuʼun Jesús. Pero, te Bernabé bajt skoltay te Saulo, jich lek jajch ta ilel yuʼun te jpuk-kʼopetik sok tey jil jun tiempo-a (Hech. 9:26-28). Te Saulo aynix la snakʼ sba, pero maʼyuk bin-ora kʼexaw yuʼun te lek yachʼil kʼope (Rom. 1:16). Maba xiw yoʼtan ta scholel skʼop Dios ta Jerusalén, jaʼnix te banti la yakʼ ta utsʼinel te jchʼuunjeletike. Pero, te judioetik ta Jerusalén ma la smulanik te la sjeltay skuxlejal, jaʼ yuʼun la skʼan la smilik. «Kʼalal la snaʼik stojol te hermanoetike, la yikʼik bael ta Cesarea sok la stikunik bael ta Tarso» (Hech. 9:30). Te Jesús la stuuntes te congregación swenta ya yalbey bin ya spas te Saulo. Te Saulo la schʼuun te bin albot, jich la sta slekilal soknix-euk te congregación.

¹⁹ Te Bernabé jaʼnix lokʼ ta yoʼtan skoltayel te Saulo. Te swenta te jich la spase la yamigoin sbaik ta lek. ¿Bin-utʼil ya jkʼayinbeytik stalel te Bernabé? Jaʼ te kʼalal ya jkoltaytik te yachʼil publicadoretik, jich bitʼil te ya jokintik ta scholel skʼop Dios sok te ya jkoltaytik yuʼun ya xchʼi te schʼuunel yoʼtanike. Teme jich ya jpastike, te Jehová ya yakʼbotik bayal bendición. ¿Jaxan teme joʼotik te ochelotikto ta publicador? ¿Bin-utʼil ya jkʼayinbeytik stalel te Saulo? Jaʼ te ma jpʼajtik te koltayel ya yakʼbotik te hermanoetik te pʼijubenikix ta leke. Jichme ya xpʼijubotikxan ta scholel te skʼop Dios, tseʼelxan koʼtantik sok ya jtatik lekil kamigotaktik.

20, 21. ¿Bin spasojik te j-abatetik yuʼun Dios ta namey sok ta kʼajkʼal ini te kʼalal ay lamalkʼinal?

²⁰ ¿Bin kʼot ta pasel kʼalal ochix ta jchʼuunjel-a te Saulo sok lokʼ bael ta anel ta Jerusalén? «Ayin jun tiempo lamalkʼinal ta stojol te jchʼuunjeletik te ayik ta spisil skʼinal Judea, Galilea sok Samaria» (Hech. 9:31). ¿Bin-utʼil la stuuntesik ta lek te tiempo? (2 Tim. 4:2). Te Biblia ya yal te la yichʼ yip te congregación sok te la yichʼik ta mukʼ te Jehová. Jaʼ wokolyal te jpuk-kʼopetik sok yantik jchʼuunjeletik te la yakʼbey yip schʼuunel yoʼtanik te jnopojeletik sok la swentainik te aʼtelile. Jich bitʼil te Pedro bajt yakʼbey smukʼul yoʼtan te hermanoetik ta Lida te ay ta spamlej kʼinal yuʼun Sarón. Ta swenta-abi, bayal machʼatik «la sujtes yoʼtanik ta stojol te Kajwaltike» (Hech. 9:32-35). Te jnopojeletik ma jaʼuk bajt ta yoʼtanik te bin ya skʼan yoʼtanike, talel kʼaxel la skoltay sbaik sok la scholik te skʼop Dios. Jaʼ yuʼun «moxan yajtalul te jchʼuunjeletik».

²¹ Te kʼalal nopol ya xlajix-a te siglo 20, te testigoetik yuʼun Jehová ta bayal nacionetik jaʼnix jich ayin lamalkʼinal yuʼunik ta jun tiempo. Ta  oranax chʼayik bael te ajwaliletik te bayal jaʼbil la yutsʼinik te lum yuʼun Dios sok ay bin la yichʼikix akʼbeyel permiso ta spasel. Bayal ta mil hermanoetik la stuuntesik ta lek te tiempo-abi yuʼun ya scholik te skʼop Dios, sok bayal bin lek lokʼ-a.

22. ¿Bin ya skʼan ya apas teme ay jtebuk lamalkʼinal ta alumal?

²² Teme maʼyuk makel ta alumale, ¿yakatbal ta stuuntesel ta lek te tiempoe? Te Satanás ya skʼan te yakuk xbajt ta awoʼtan sleel bayal abiluk yuʼun ma jaʼuk ya awichʼ ta mukʼ-a te Jehová (Mat. 13:22). ¡Mame xa awakʼ sloʼlayat! Te bitʼil ay jtebuk lamalkʼinal, tuuntesa te tiempo yuʼun ya achol te lek yachʼil kʼop sok ya awakʼbey yip yoʼtan te congregación. Mame xchʼay ta awoʼtan te oranax ya xjuʼ xjelon te akuxlejale.

23, 24. 1) ¿Bintik cheb skʼoplal ya yakʼ jnoptik te relato yuʼun te Tabita? 2) ¿Bin ya skʼan ya kakʼ ta koʼtantik spasel?

²³ Juluk ta koʼtantik te Tabita (te jaʼnix jich Dorcas sbiil), c jaʼ jtul hermana te kuxin ta Jope te ay ta nopol Lida. La stuuntes ta lek te stiempo sok te bintik ay yuʼune, melel «la spas bayal lekil aʼtelil sok la skoltay te machʼatik maʼyuk bin ay yuʼunike». Pero tsakot ta chamel sok laj. Bayal la smel yoʼtanik te jchʼuunjeletik ta Jope, kʼaxtoxan-a te meʼba antsetik te la yakʼtiklanbey yil slekil yoʼtane. Te Pedro kʼot ta na te banti yak ta chajpanbeyel te sbakʼetal te Tabita yuʼun ya yichʼ mukel, la spas oración sok tey-abi la spas jun milagro te maʼyuk jich spasoj yan jpuk-kʼop-ae: la schaʼkuxajtes. Ta patil la yikʼtiklan ochel te meʼba antsetik sok yantik hermanoetik sok la yakʼtiklanbey yil te chaʼkuxajemix te Tabita. ¡Kʼax tseʼel yoʼtan la yaʼiy sbaik yuʼun! Jaʼ-abi akʼbot bayal yip yoʼtanik ta sitintayel te wokolil yak ta talel ta stojolik. «Spisil te yajwalul te lum Jope la yaʼiyik stojol te bin kʼot ta pasele, jich yuʼun bayal machʼatik la schʼuunik te Kajwaltike» (Hech. 9:36-42).

²⁴ Te relato ini ay bin cheb skʼoplal ya yakʼ jnoptik. Te sbabial, jaʼ te oranax ya xkʼax bael te jkuxlejaltik, jaʼ yuʼun mukʼ skʼoplal te ya jtuuntestik ta lek yuʼun lekuk jkʼoplaltik ta stojol te Diose (Ecl. 7:1). Te schebal, jaʼ te ya xjuʼ ya smukʼulin koʼtantik te chaʼkuxajele. Te Jehová maba chʼay ta yoʼtan te slekil yoʼtan te Tabita, jaʼ yuʼun la yakʼbey bendición. Jaʼnix jich maba ya xchʼay ta yoʼtan te bintik ya jpastik,  sok yame schaʼkuxajtesotik teme lajotik te kʼalal mato talem-a te Armagedón (Heb. 6:10). Jaʼ yuʼun, chikan teme ayotik ta «yorail wokol» o ay lamalkʼinal, mame ayuk bin-ora ya jkom jbatik ta scholel ta tsʼakal te lek yachʼil kʼop ta swenta te Cristo (2 Tim. 4:2).