Te kʼalal ay machʼa nujpunemixe, ya xkaj ta chiknajel kʼop yuʼunik, jaʼniwan ta skaj te ma pajaluk te spensarike, te bin utʼil ya yaʼiy sbaik ta jujuntule soknix te bitʼil la yichʼik chʼitesele. Jaʼnix jich ayniwan ya xjul wokolil ta stojolik ta skaj te bin ya spasik te yantike o te bintik ya xkʼot ta pasel te maba maliybil yuʼunike.

Te bin kʼun ta pasel ya yaʼiyike jaʼ te ma xyichʼik ta mukʼ te bin ya xkʼot ta pasele, jaʼukmeto te Biblia ya yalbotik te akʼa jchajpantike (Mateo 5:23, 24). Yame xjuʼ ta tael lekik schajpajibal te kʼalal ya yichʼ tʼunel te tsitsel ya yakʼ te Bibliae.

TE BIN YA YAL TE BIBLIAE: «Ay yorail aiyej» (Eclesiastés 3:7; XCD). Lokʼesbeya stiempoil yuʼun ya xkʼopojex ta swenta te kʼopetik ataojike, albeya te ajoy te bin utʼil ya awaʼiy aba ta smelelile sok te bin ya anop ta awoʼtan ta swenta-abi. Albeya te bin smelelile (Efesios 4:25). Teme ay ya x-ilinate, yame skʼan te ya apas tulan yuʼun ma xawut abaik. Teme sok slamalil awoʼtan te bitʼil ya asut te kʼope, jichme maba ya alajin abaik sok te akʼopike (Proverbios 15:4; 26:20).

Jaʼnix jich, manchukme maba jun awoʼtan yuʼun te bin ya snop te ajoye, yame skʼan te ya awakʼbey yil te slekil awoʼtan, skʼuxul awoʼtan sok te ya awichʼ ta mukʼe (Colosenses 4:6). Yame skʼan te yakuk alebey ta ora schajpajibal te kʼopetike, sok mame jaʼuk te ma xakʼoponix abaike (Efesios 4:26).

TE BIN YA XJUʼ YA APASE:

• Lebeyame lek yorail yuʼun jich ya achajpanik te kʼopetik ataojike

• Te kʼalal jaʼ yak ta kʼop te ajoye, yame skʼan te ya apas tulan yuʼun ma xachʼuybey te skʼope. Maliyame te bin ora ya xkʼopojat euke

TE BIN YA YAL TE BIBLIAE: «Talel cʼaxel cʼux me xawaʼiy abahic te bin utʼil awermano abahic; talel cʼaxel me xawichʼ abahic ta mucʼ» (Romanos 12:10). Tulanme skʼoplal te ya achʼam awaʼiy te bin ya yalbat te ajoye sok kʼotuk ta awoʼtan bin yuʼun te jich ya snope, «naʼa yoʼbolil abahic» sok «peqʼuel me xawacʼ abahic» (1 Pedro 3:8; Santiago 1:19). Mame xapas te jich yilel te yakat ta schʼamel awaʼiy te bin ya yalbate. Teme ya xjuʼe, koma ta spasel te bin yakat ta spasele, yuʼun jich ya achʼambey awaʼiy ta lek-a te skʼope, o jojkʼoybeya teme ya xjuʼ ya xkʼopojex ta patile. Teme jich ya awil te bitʼil ajoy ta aʼtel te machʼa nujpunemat soke, mame jichuk ya awil te bitʼil machʼa ya atsal aba soke, jich «ma me orahuc ya xʼilinat» (Eclesiastés 7:9).

TE BIN YA XJUʼ YA APASE:

• Chʼama awaʼiy spisil te bin ya yalbat te ajoye, manchukme ma xamulan te bin ya yalbate

• Kʼotuk ta awoʼtan te bin ya skʼan ya yalbate. Ilawil te bin ya yakʼ ta ilel ta sit yelawe sok te bin yaʼiyel ya xkʼopoje

TE BIN YA YAL TE BIBLIAE: «Ta spisil te aʼtel ay bin ya xlocʼ a, yan te tojol cʼop ya yacʼ pobrehil» (Proverbios 14:23). Ma tikʼuk-a te ya alebeyik te schajpajibal ta achebalike, yame skʼan te ya apasik ta akuxlejalik. Tulaniwan ta pasel, jaʼukmeto bayalme bin lek ya xlokʼ awuʼunik-a (Proverbios 10:4). Teme ta achebalik ya apasik te bin la ataik ta nopele, lekxan bin ya ataik yuʼun (Eclesiastés 4:9).

TE BIN YA XJUʼ YA APASE:

• Nopa awaʼiy te bin ya xjuʼ ya apasik ta jujuntul yuʼun jich ya alebeyik schajpajibal te kʼope

• Akʼbeyaik skʼajkʼalel yuʼun ya awilik te banti lekubenexixe