Nopa awaʼiy ini: te Karen ayix lajuneb minuto skʼoel ta kʼin, oranax la yaʼiybey skʼop te machʼa ya snaʼbey sbae:

Kʼalal la sut sit te Karen, la yil te yamiga Jessica, yichʼoj kʼoel cheb serbesa. La yakʼbey junuk te Karen, jich la yal: «Maba tut achʼixatix. Ya xjuʼ ya apasix te bin ya akʼane».

Te Karen ma skʼan ya yuchʼ serbesa, melel pekʼelto yaʼbilal, pero ma skʼan te ya snop te yamiga te jkʼaxel maʼyuk bin ya skʼane. Jaʼnix jich te Rebeca maba chopol achʼix, teme ya yuchʼ jtebuke, ma kʼax chopoluk. Jaʼ yuʼun jich la snop te Karen: «Jaʼnax jun serbesa, ma pajaluk sok te stuuntesel drogae».

¿Binwan ya apas te jaʼukat te Karen?

Swenta lek te bin ya ata ta nopele, ya skʼan ya anaʼ te bin-nix awilel ta smelelil-ae. Jaʼ-abi, jaʼ te ya yalbat te awoʼtan te bin yilel atalele sok te bintik lek ta pasele. Teme kʼoem ta awoʼtan-abi, yame skoltayat sok ya yakʼbat awip ta skomel-aba, ma jaʼuk te yan machʼa ya yalbat te bin ya skʼan ya apase (1 Corintios 9:26, 27).

¿Banti ya xjuʼ ya ata te yip awoʼtane? Ta sbabial, jaʼ te ya atʼunbey skʼoplal te yantik jojkʼoyele.

Teme ya anaʼ bintik lekil talelil ay awuʼune sok te bintik lek ya anaʼ spasele, yame yakʼbat smukʼul awoʼtan.

EJEMPLO TA BIBLIA. Te jpuk-kʼop Pablo jich la stsʼibay: «Aunque ma jnaʼ cʼop ta lec, pero ay bin ya jnaʼ» (2 Corintios 11:6). Snaʼoj ta lek te bin ya yal te Bibliae, jaʼ yuʼun maba xiw te kʼalal la yichʼ labanele. Ma la yakʼ chʼayuk smukʼul yoʼtan ta swenta te bintik maba lek la yichʼ albeyele (2 Corintios 10:10; 11:5).

NOPA ABA AWAʼIY: Tsʼibaya te bintik lek ya anaʼ spasele.

Tsʼibayaxan te bin lekil talelil ay awuʼun (jich bitʼil, te yutsil awoʼtan, slekil awoʼtan, smukʼul yoʼtan ta atojol te yantike o teme oranax ya apas te awaʼtele).

Jich bitʼil lijkʼ kadena te ya xtuchʼ te banti tsʼakbile, ya xjuʼ ya achʼay ta oranax te bin-nix awilel ta smelelil-a teme ya awakʼ aba ta tsalel yuʼun te bintik maba leke.

EJEMPLO TA BIBLIA. Te Pablo snaʼoj-a te ay talelil te maʼyuk yuʼune. Jaʼ yuʼun jich la stsʼibay: «Ta coʼtan ya jmulan te ley yuʼun Dios; pero ya quil te ay yan ley ta jbaqʼuetal te ya scontrahin te ley ay ta coʼtan, soc ya yacʼ te chuculon yuʼun te ley yuʼun mulil ay ta jbaqʼuetale» (Romanos 7:22, 23).

NOPA ABA AWAʼIY: ¿Bin talelil awuʼun te ya skʼan ya atsajtay aba yuʼune?

Kʼalal ya x-ochat ta taxi, ¿yabal akʼanbey te machʼa ya stij taxi te jaʼnax ya yakʼulan buelta ta kaye jaʼto kʼalal ya xlaj te sgasolinae? ¿Aybal bin ya xlokʼ-a? ¡Maʼyuk! Jaʼnax ya alajin atakʼin-a.

¿Bin ya yakʼ jnoptik? Teme ya anop ta lek te bin ya apas ta akuxlejale, ma jaʼuknax ya awakʼulan buelta kʼoem te ma xa anaʼ banti ya xkʼoate. Yame anaʼ te bin ya apase sok te bin ya xlokʼ awuʼun-ae.

EJEMPLO TA BIBLIA. Te Pablo jich la stsʼibay: «Ha yuʼun ma ba hich ya xʼahnimajon te bin utʼil machʼa ma snaʼ stojlinel banti ya xbaht» (1 Corintios 9:26). Te Pablo ma tojoluknax te bitʼil kuxin ta kʼinal te jaʼnax la smaliy te bin lek ya xkʼax ta stojole, la snop ta lek te bin ya spas sok la spas tulan ta stael te bin ya skʼane (Filipenses 3:12-14).

NOPA ABA AWAʼIY: Tsʼibaya oxebuk te bin ya amulan ya apas te jaʼbil ini.

Teme maba kʼoem ta awoʼtan te bin achʼuuneje, spisil-ora xchebet awoʼtan. Ya ajelontes spisil-ora te atalel ta stojol te awamigotak jich bitʼil ya spas jkojt camaleón te ya sjelontes skoloril jaʼ chikan te bin yilel skoloril te bintik ay ta sjoyobale. Te machʼa jich ya spas-abi, maba kʼoem ta yoʼtan te bin-nix yilel ta smelelil-ae.

Pero teme maba ya ajel te bintik achʼuunej chikan bintik ya spas te yantike, maba ya xchʼay ta awoʼtan te bin-nix awilel ta smelelil-ae.

EJEMPLO TA BIBLIA. Keremtoniwan-a te Daniel kʼalal la yichʼ xatel ta stojol te sfamiliae. Manchukme jich kʼot ta stojol, «la snop ta yoʼtan» te ya schʼuunbey smantal te Diose (Daniel 1:8). Maba la schʼay ta yoʼtan te bin-nix yilel ta smelelil-ae sok jun yoʼtan la spas te bin schʼuuneje.

NOPA ABA AWAʼIY: ¿Bintik-a te achʼuuneje? Jich bitʼil: ¿Achʼuunejbal te ay Diose? ¿Bin yuʼun? ¿Bin yuʼun te kʼoem ta awoʼtan te yuʼun-nix ay-ae?

¿Yabal awal te jaʼ alekilal teme ya achʼuunbey smantal te Diose? ¿Bin yuʼun?

Jich yuʼun, ¿bin ya amulan te jaʼukate: jaʼbal te yabenal teʼ te ya xkuchot bael ta ikʼe, o jpejt teʼ te maba ya xtʼuxaj te kʼalal ya xtal tulan ikʼe? Teme ya akʼan jichat bitʼil jpejt teʼe pasa tulan yuʼun ya anaʼ te bin-nix awilel ta smelelil-ae. Jaʼme ya skoltayat ta stabeyel sujtib te jojkʼoyel ini: ¿Bin-nix kilel ta smelelil-a?