Lokʼuk ta awoʼtan yijkitayel

«Te machʼatik lokʼ ta yoʼtanik yijkitayel snukʼel te cigarro, juʼem yuʼunik yijkitayel» (Stop Smoking Now! [¡Ijkitaya te snukʼel cigarro ta oranax!]).

TEME ya akʼan ya awijkitay snukʼel te cigarro, ya skʼan ya xlokʼ ta awoʼtan yijkitayel. ¿Bin ya xjuʼ ya skoltayat yuʼun jich ya xlokʼ ta awoʼtan? Ta nail, nopa te bintik lek ya xlokʼ awuʼun teme ya awijkitay snukʼel te cigarroe.

Maba ya alajinix bayal atakʼin. Teme ta jujun kʼajkʼal ya anukʼ jun caja cigarro, bayal ta mil ya xlaj atakʼin ta jun jaʼbil. «Ma kiloj-a te jayebix takʼin jlajinoj ta skaj te cigarroe» (Gyanu, te ay ta Nepal).

Yame amulanxan te akuxlejale. «Jamal ya kal te lekub te jkuxlejal te kʼalal la kijkitay snukʼel te cigarro» (Regina, te ay ta Sudáfrica). Te kʼalal ay machʼa ya yijkitay snukʼel te cigarro, ya yaʼiybeyxan sbujtsʼ sok yikʼ te weʼelile, ayxan yip sok ya xlekub te sit yelawe.

Ma stsakat chamel. «Te ants winiketik te ya yijkitayik snukʼel te cigarro bayal bintik lek ya xlokʼ yuʼunik-a, maba bayal ya stsakotik ta chamel» (Centros para el Control y la Prevención de Enfermedades, ta Estados Unidos).

Ayxan smukʼul awoʼtan ta atojol. «La kijkitay snukʼel te cigarro, melel ma jkʼan te jaʼ ya swentainone, jaʼ ya jkʼan te joʼon-nix ya jwentain jbae» (Henning, te ay ta Dinamarca).

Ya sta slekilalik te afamilia sok te awamigotak. «Te snukʼel cigarro [...] ya yakʼbey swokol te machʼatik ayik ta ajoyobal. [...] Tabil ta ilel te jujun jaʼbil bayal machʼatik ya xlajik ta cáncer yuʼun pulmón sok chamel ta yoʼtanik ta skaj te ya yichʼik ta ikʼ te schʼailel te cigarroe» (Sociedad Americana contra el Cáncer).

Lek ya yilat te Jpaswanej. «Quermanotac te cʼuxex ta coʼtane […] acʼa jpoc jbahtic yuʼun spisil bintic bohloben ta jbaqʼuetaltic» (2 Corintios 7:1). «Yacuc awacʼ abaqʼuetalic [...] te chʼultesbil soc te lec yoʼtan Dios yuʼun» (Romanos 12:1).

«Kʼalal kʼot ta koʼtan te ma lek ya yil Dios te bintik ya sbolobtes te bakʼetalile, la jnop te ya kijkitay te snukʼel cigarroe» (Sylvia, te ay ta España).

Pero ayniwan ma tikʼuk-a te ya xlokʼ ta koʼtantik yijkitayele. Ya skʼan te ay machʼa ya skoltayotike, jich bitʼil te jfamiliatik sok te kamigotaktik. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya skoltayotik?