1. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel te Abraham te smukʼulinej yoʼtan Jehová te bitʼil jaʼ toje? (Ilawil te lokʼomba ta sjajchibal te articulo).

TA JUN buelta jich la sjojkʼoy te Abraham: «Te Jchahpanwanej yuʼun swohlol te bahlumilal ¿ma bal haʼuc ya spas te bin toj ta pasele?» (Génesis 18:25). Te bitʼil jich la sjojkʼoy te Abraham ma yuʼunuk xchebet yoʼtan ta stojol Jehová. Jich la yal ta skaj te smukʼulinej yoʼtan te bitʼil ya xbajtʼ yichʼ ta kʼop te lum Sodoma sok Gomorra te bitʼil stojil sok lek ya skʼan pasele. Schʼuunej ta yoʼtan te Abraham te maʼyuk bin-ora te Jehová ya slajin te machʼa toj yoʼtan jich bitʼil ya slajin te machʼa chopole. Jkʼaxel ma snujpʼuk ya yaʼiy te Abraham te jich ya snop ta stojol te Diose. Bayal jaʼbil ta patil, te Jehová jich la yalbey sba ta stojol: «Ha Mucʼul Ton stuquel, cʼax lec te yaʼtel, como toj spisil te behetic yuʼune. Ha Dios te stalel jun yoʼtan soc mayuc schopolil; ha toj soc lec stuquel» (Deuteronomio 31:19; 32:4).

2. ¿Bin yuʼun te jkʼaxel ma jichuk ta alel te ma stojiluk te bin ya spas te Jehovae?

 ² ¿Bin yuʼun te schʼuunej ta lek te Abraham te spisil-ora ya spas te bin toj te Jehová? Melel te Jehová jaʼ te machʼa kʼax lekil ejemplo ta swenta te bin stojil ta pasele. Jich bitʼil toj spisil te mantaliletik yuʼune, toj spisil-ora te bitʼil ya x-ichʼawan ta kʼope. Te Biblia jich ya yal ta stojol: «Cʼux ta yoʼtan te bin toj ta pasel soc te toj chahpanele» (Salmo 33:5).

3. Ala junuk ejemplo ta swenta te bintik ma stojiluk ta pasel te ya kiltik ta balumilal ta ora ini.

³ Ya yakʼ smukʼul koʼtantik snaʼel te spisil-ora toj yoʼtan te Jehová. Jaʼukmeto te balumilal ta ora ini nojel ta bintik ma stojiluk ta pasele. Jich bitʼil, ay ants winiketik te yichʼojik chukel bayal jaʼbil manchukme maʼyuk smulik. Te kʼalal kʼaxemix bayal jaʼbil, ay chaʼoxtul te ya yichʼik akʼel ta libre ta skaj te la yichʼ ilel ta ADN yuʼunik te manix jaʼukik la spasik te bin chopol. Ta swenta te bintik ma stojiluk ta pasel-abi, bayal ants winiketik ya x-ilinik sok ma snaʼik bin ya spasik yuʼun. Jaʼukmeto ta swenta te j-abatetik yuʼun te Diose ayniwan yan te bin ma stojiluk ta pasel te kʼux-xan ya yaʼiyike. ¿Bintik-a?

4. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya yichʼ tsajel te schʼuunel koʼtantike?

⁴ Te j-abatotik yuʼun Dios ya jnaʼtik te ya xjuʼ xkʼot ta jtojoltik te bin ma stojiluk ta pasel ta swenta te machʼatik maba pajal schʼuunel koʼtantik soke. Jaʼukmeto ya xjuʼ ya yichʼ tsajel te schʼuunel koʼtantik teme ya jkuytik te ay bin ma stojiluk ya kichʼtik pasbeyel o ta stojol yan hermano ta kongregasion. Teme ay jich ya xkʼot ta jtojoltik, ¿bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel jtaleltik? ¿Yabal jkom jbatik ta abatinel ta stojol te Jehovae?

5. ¿Bin yuʼun ma skʼan te chajpnax ya kiltik teme ay ya kiltik o ay ya kichʼtik pasbeyel te bin ma stojiluk ta kongregasione?

⁵ Jpisiltik maba tojotik sok ay te banti ya xchʼayotik. Jaʼ yuʼun ayniwan machʼa ya spasbotik te bin ma stojiluk ta kongregasion o ayniwan joʼotik ay bin ma stojiluk ya jpasbeytik jtul hermano (1 Juan 1:8). Ay baeltik te jich ya xkʼot ta pasele. Jaʼukmeto te kʼalal jich ya xkʼot ta pasele, te j-abatotik yuʼun te Diose ma chajpuknax ya kiltik-abi sok maba ya jkʼojchin jbatik yuʼun. Te Jehová ya yakʼbotik lekil tsitsel ta Biblia swenta ya skoltayotik te junuk koʼtantik ya kakʼ jbatik teme ay jtul hermano ay bin ma stojiluk ya spasbotike (Salmo 55:12-14).

6, 7. 1) ¿Bin-a te ma stojiluk la yichʼ pasbeyel jtul hermano te juʼ yuʼun stsʼikele? 2) ¿Bin taleliletik koltayot yuʼun te hermano-abi?

⁶ Kiltik te bin kʼax ta stojol te hermano Willi Diehl. Ta jaʼbil 1931, jajch ta abatinel ta Betel yuʼun Berna (Suiza). Ta 1946, bajtʼ ta clase 8 ta Pʼijubtesel yuʼun sKʼop Dios ta Galaad ta Nueva York (Estados Unidos). Te kʼalal mato jaluk-a te la spas sba graduar, och ta abatinel ta superintendente yuʼun circuito ta Suiza. Ta sjunal te banti ya schol te bin kʼax ta skuxlejale, te hermano Diehl la yal te la yaltiklanbey te hermanoetik ta Betel yuʼun Suiza ta mayo yuʼun 1949 te ya xnujpune. Te hermanoetik la yalbeyik te yalaj spojbeyik spisil te tʼujbil aʼteliletik yichʼoje, te jaʼnaxlaj ya xjil ta precursor. «Ma la yakʼbonikix te ya jkʼases discursoetik», la yal te hermano Diehl. Jich la yalxan: «Tsobol machʼatik maba ya spatbonkotikix koʼtankotik-a, melel jich la kichʼkotik  ilel bitʼil te machʼatik yichʼojik lokʼesel ta kongregasion».

⁷ ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel stalel te hermano Diehl? Te hermano sok te yinam snaʼoj te bitʼil maba kontra ay sok te Biblia te nujpunele, jaʼ bajtʼ ta yoʼtanik skʼoponel Dios sok jaʼ la smukʼulin yoʼtanik te Jehová. Manchukme ay chaʼoxtul hermanoetik te mato kʼoem ta yoʼtanik bin yilel ya yil Jehová te nujpunele, kʼalal kʼax bael te tiempo kʼot ta yoʼtanik, jich te hermano Diehl la xchaʼyichʼ akʼbeyel te tʼujbil aʼteliletik yichʼoj-ae. Te Jehová la smajtʼantes te hermano ta skaj te jun yoʼtan la yakʼ sbae * (ilawil te nota). Jaxan teme joʼotik jich ya kichʼtik pasbeyel, ¿binwan ya jpastik? ¿Yabal jnaʼtik smaliyel sok yabal kakʼtik ta stojol Jehová te jaʼ yakuk yil stukele? ¿O joʼotiknixbal ya jmukʼulin jbatik sok te ya jkʼan ya jchajpantik? (Proverbios 11:2; kʼopona te sjun Miqueas 7:7).

8. ¿Binwan yuʼun te ay ma jichuk te bitʼil ya jkuytik te ay bin ma stojiluk ya kichʼtik pasbeyel o ta stojol yantik?

⁸ Teme ya jkuytik te ay bin ma stojiluk yak ta kʼoel ta pasel ta kongregasion, juluk ta koʼtantik te maniwan jichuk te bitʼil ya kaltike. Te bitʼil maba tojil ants winikotik, ayniwan yan bin-utʼil ya xbajtʼ ta koʼtantik te bin kʼoem ta pasele. Jaʼnix jich maniwan kaʼiyojbeytik skʼoplal spisil te bintik kʼoem ta pasele. Chikan teme ay rason kuʼuntik o maʼuk, yame skʼan ya jkʼopontik Dios yuʼun. Jaʼnix jich ya skʼan ya smukʼulin koʼtantik Jehová sok te junuk koʼtantik ya kakʼ jbatike. Jich maba ya x-ilinotik ta stojol Jehová (kʼopona te sjun Proverbios 19:3).

9. ¿Bin ya kilbeytik skʼoplal ta articulo ini sok ta yane?

⁹ Kiltik oxeb ejemploetik ta swenta te ay bin ma stojiluk kʼot ta pasel ta namey kʼinal ta lum yuʼun Jehová. Ta articulo ini yame kiltik te ejemplo yuʼun te José te talem ta stsʼumbal Abraham. Ya kiltik te wokolil kʼax yuʼun ta skaj te sbankiltake. Ta yan articulo yame kiltik te bin jamal la yal Jehová te ya spasbey te ajwalil Acab, jaʼnix jich te bin la spas te jpuk-kʼop Pedro kʼalal ayin ta Antioquía yuʼun Siria. Te kʼalal ya kiltik bael te ejemploetik-abi, jnoptik bin-utʼil ya xjuʼ ya kiltik te bitʼil ya yil Jehová te bintik kʼot ta pasel sok te bin ya xjuʼ ya jpastik yuʼun maba ya xchʼay te bitʼil kamigoinej jbatik soke. Te bin ya xbajtʼ kilbeytik skʼoplale, jaʼme ya skoltayotikxan teme ya kaʼiytik te ay bin ma stojiluk kichʼojtik pasbeyele.

10, 11. 1) ¿Bintik-a te ma stojiluk la yichʼ pasbeyel te José te kujch yuʼune? 2) ¿Bin-a te lek la yil te José te ya yalbey te jkʼasesej copa te kʼalal chukul-ae?

¹⁰ Te José jaʼ jtul j-abat yuʼun Jehová te jun yoʼtan yakʼoj sba ta stojol te kʼax swokol bayal buelta yuʼun te bintik ma stojiluk la yichʼ pasbeyele. Jaʼukmeto te  bin kʼux-xan la yaʼiy jaʼ te bin ma stojiluk la yichʼ pasbeyel yuʼun te sbankiltake. Kʼalal juklajuneb yaʼbilal-a, te sbankiltak la yelkʼanik sok la schonik bael jich bitʼil moso te la yichʼ ikʼel bael ta Egipto (Génesis 37:23-28; 42:21). Ta lum-abi, te José la yichʼ lebeyel smul yuʼun te kʼanlaj stsak yutsʼin jtul ants. Maba la yichʼik ta kʼop, jichnax la schukik (Génesis 39:17-20). Ta oxlajuneb jaʼbil, te José jich ayin bitʼil moso sok chukbil-a. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya skoltayotik te ejemplo yuʼun José teme te kermanotaktik ay bin ma stojiluk ya spasbotike?

¹¹ Te kʼalal chukul-a te José, te jwentainej yuʼun te jkʼasesej copa yuʼun ajwalil, jaʼnix jich la yichʼ chukel-euk. Ta jun ajkʼabal ayin swayich te jkʼasesej copa, te José koltayot yuʼun Jehová ta yalbeyel swentail te swayiche. Te José la yalbey te jkʼasesej copa te ya yichʼ akʼel ta libre sok te ya xchaʼaʼtej ta stojol te faraón. Jaʼnix jich te José la yil te lek te ya yalbey-euk te jkʼasesej copa te bin wokolil staoj. Bayal te bin ya xjuʼ ya jnoptik ta swenta te bin la yal te José, soknix ta swenta te bin maba la yale (Génesis 40:5-13).

12, 13. 1) ¿Bin-utʼil ya jnaʼtik te ay bin la yal o la spas te José ta swenta te bin ma stojiluk la yichʼ pasbeyele? 2) ¿Bin-a te maba la yalbey te jkʼasesej copa te Josee?

¹² (Kʼopona te sjun Génesis 40: 14, 15). Ya kiltik te bitʼil te José la yal «elcʼambilon», o te la yichʼ pasel secuestrar. Ta melel te José maba stojiluk te bin la yichʼ pasbeyele. Jaʼnix jich la yal ta jamal te maba spasoj te bin la yichʼ lebeyel smul yuʼune. Jich yuʼun la yalbey te jkʼasesej copa te akʼa yalbey skʼoplal ta stojol te faraón yuʼun jich ya x-akʼot ta libre.

¹³ ¿Yabal xjuʼ ya kaltik te maʼyuk bin la yal sok maʼyuk bin la spas te José yuʼun ya skoltay sba-a? Maʼuk. Snaʼoj te José te bayal bintik ma stojiluk yichʼoj pasbeyele. Jich yuʼun la yalbey yaʼiy te jkʼasesej copa te swokole, swenta jich ya xkoltayot yuʼun-a. Jaʼukmeto te Biblia maba ya yal ta swenta te José te la yalbey yantik te jaʼnix la yichʼ elkʼanel yuʼun te sbankiltake. Ni jaʼuk la yalbey te faraón. Te kʼalal kʼot te sbankiltak ta Egipto sok te lek yilojix sbaik sok te Josee, te faraón lek la yil te julike. Jaʼnix jich la yaltiklanbey teme ya skʼan ya xjilik ta nasion-abi yuʼun ya smulanik te «mero lequil qʼuinal te ay ta Egipto» (Génesis 45:16-20).

14. Teme ay bin ma stojiluk ya kichʼtik pasbeyel ta kongregasion, ¿bin ya skomotik ta yalel te bin kʼux ta aʼiyel ta stojol yantik?

¹⁴ Teme ya jkuytik te ay bin ma stojiluk kichʼojtik pasbeyel ta kongregasion, yame skʼan te ya jtsajtay jbatik te maba ya jpukbeytik skʼoplal sok yantik. Ta melel, teme ay jtul hermano te ya spas tulan mulil, yame skʼan te ya kalbeytik yaʼiyik te ancianoetik sok te ya jkʼanbeytik koltayel (Levítico 5:1). Jaʼukmeto ay maba tulan te bin spasojike. Te kʼalal jiche, yame skʼan te ya jlekubtesbeytik yoʼtan te kermanotik sok te maba ya jpukbeytik skʼoplal sok yantik. Jichniwan te maba puersa te ya kalbeytik yaʼiyik te ancianoetike (kʼopona te sjun Mateo 5:23, 24 sok 18:15). Junukme koʼtantik akʼa kakʼ jbatik sok jtuuntestik te bintik smelelil ya xtojobteswan te ayik ta Biblia te kʼalal ay jich ya xkʼot ta jtojoltike. Ayniwan ya jtatik ta ilel te manix jichuk-a te ay bin ma stojiluk la kichʼtik pasbeyel. Teme ay jich ya xkʼot ta jtojoltike, lekniwan ya kaʼiy jbatik te bitʼil maba la jpukbeytik chopol skʼoplal jtul hermano te jich juʼ batsʼejxan te kʼope. Chikan teme ay rason kuʼuntik o maʼuk, teme ay bin ya kaltik te kʼux ta aʼiyel ta stojol jtul hermano maʼyuk bin-ora ya xchajpaj te bin yak ta kʼoel ta pasele. Teme jun koʼtantik ta stojol Jehová sok te kermanotaktik jaʼ ya skomotik yuʼun maba ya jpastik te bin chopol-abi. Jtul te machʼa la stsʼibay te salmo la yal ta swenta te winik te «maʼyuc mulil ta yoʼtan» te maba ya yal lot ta stojol yantik sok maʼyuk bin chopol ya spasbey (Salmo 15:2, XCD; 15:3; Santiago 3:5).

15. ¿Bin-utʼil koltayot yuʼun te José te bitʼil yamigoinej sba sok te Jehovae?

¹⁵ Ay bin yan ya xjuʼ ya jnoptik ta swenta te ejemplo yuʼun te José. Ta yoxlajunebal  jaʼbil te bayal bintik maba stojiluk la yichʼ pasbeyele, la yakʼ ta ilel te jich ya yil te bintik yak ta kʼoel ta pasel bitʼil ya yil te Jehová (Génesis 45:5-8). Maʼyuk bin-ora la yakʼbey smulin Jehová te swokole. Ta melel, maʼyuk bin-ora chʼay ta yoʼtan te José te bintik ma stojiluk la yichʼ pasbeyele, jaʼukmeto maba la yakʼ chʼayuk sbujtsʼ kʼinal yaʼiy. Te bin tulanxan skʼoplale, jaʼ te maba namal la yakʼ sba ta stojol Jehová ta skaj te bintik maba lek la spasik te yantik sok te banti chʼayike. Ta swenta te jun yoʼtan la yakʼ sba te José, juʼ yilbel bin-utʼil te Jehová la stojobtes te bintik ma stojiluk la yichʼ pasbeyel sok la yil te akʼbot bendision soknix te sfamiliae.

16. ¿Bin yuʼun ya skʼan te ya xnoptsajotikxan ta stojol Jehová te kʼalal ay bin ma stojiluk ya kichʼtik pasbeyel ta kongregasion?

¹⁶ Jich bitʼil te José ya skʼan te mukʼ skʼoplal ya kiltik te bitʼil kamigoinej jbatik sok te Jehová sok te jun koʼtantik soke. Te banti ya xchʼayik te kermanotaktike, mame skʼan te namal ya yakʼotik ta stojol Dios te kʼux ta koʼtantik sok te ya kichʼtik ta mukʼe (Romanos 8:38, 39). Teme ay bin ma stojiluk ya kichʼtik pasbeyel ta kongregasion, jkʼayintik te ejemplo yuʼun te José sok noptsajukotikxan ta stojol Jehová. Jpastik tulan yuʼun jich ya kiltik te bitʼil ya yil Dios te bin ya xkʼax ta jtojoltike. Jpastik bantito kʼalal ya xjuʼ kuʼuntik ta schajpanel te bin kʼoem ta jtojoltik ta swenta stʼunel te bintik smelelil ya xtojobteswan te ayik ta Biblia. Ta patil, akʼa kijkʼitaytik ta skʼab te Jehová te bin jtaojtike. Ya xjuʼ ya smukʼulin koʼtantik te jaʼ ya schajpan ta yorail sok bitʼil lek ta pasel ya yil stukele.

17. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya kakʼtik ta ilel te smukʼulinej koʼtantik te «Jchahpanwanej yuʼun swohlol te bahlumilal»?

¹⁷ Jich bitʼil yakotikto ta kuxinel ta chopol balumilal ini, ya kichʼtik pasbeyel te bin ma stojiluke. Ay baeltik, te yaniwan jkuytik te ay bin ma stojiluk kichʼojtik pasbeyel o ta stojol yan ta kongregasion. Mame jkʼojchin jbatik yuʼun (Salmo 119:165). Te bin ya skʼan ya jpastike, jaʼ te junuk koʼtantik ya kakʼ jbatik ta stojol Jehová spisil-ora, te ya jkʼanbeytik koltayel sok te ya smukʼulin koʼtantik. Juluk ta koʼtantik te bitʼil maba tojil ants winikotik, ayniwan te yan bin-utʼil ya xbajtʼ ta koʼtantik te bin kʼot ta pasel sok te maniwan kaʼiyojbeytik spisil skʼoplal. Jtʼuntik te ejemplo yuʼun te José sok mame ayuk bin ma lekuk skʼoplal ya kaltik, melel teme jich ya jpastike jaʼnax ya xbatsʼej te bin kʼoem ta pasele. Jaʼnix jich mame joʼukotiknix ya jmukʼulin jbatik, junukme koʼtan ya kakʼ jbatik sok jmaliytik te jaʼ ya schajpan te Jehová te bin kʼoem ta pasele. Teme jich ya jpastike, lekme ya yilotik te Jehová sok ya yakʼbotik bendision, jich bitʼil kʼot ta stojol te José. Ya xjuʼ schʼuun ta lek koʼtantik te spisil-ora ya spas te bin stojil te «Jchahpanwanej yuʼun swohlol te bahlumilal», melel «toj spisil te behetic yuʼune» (Génesis 18:25; Deuteronomio 32:4).

18. ¿Bin ya kilbeytik skʼoplal ta yan articulo?

¹⁸ Ta yan articulo, yame kiltik chebxan ejemploetik ta swenta te ay bin ma stojiluk kʼot ta pasel ta namey kʼinal ta lum yuʼun Jehová. Ta swenta te ejemploetik-abi, ya kiltik bin-utʼil te pekʼel-oʼtanil sok te yakʼel perdon ya xjuʼ ya skoltayotik ta yilel te bin stojil ta pasel jich bitʼil ya yil te Jehová.