Ochan ta banti te bintik yichʼoje

Baan ta sleojiʼbal

Te Jehová ya smajtʼantes te machʼatik ya xleot yuʼun sok spisil yoʼtanike

Te Jehová ya smajtʼantes te machʼatik ya xleot yuʼun sok spisil yoʼtanike

«Como te machʼa ya xnohpoj ta stojol Dios ya scʼan ya schʼuhun te ay Dios soc te ya yaʼbe smahtan te machʼatic ya xlehot yuʼune» (HEBREOS 11:6).

KʼAYOJIL 85 SOK 134

1, 2. 1) ¿Bin-utʼil snitojbey sba skʼoplal te kʼuxul oʼtanil sok te chʼuunel oʼtanile? 2) ¿Bin jojkʼoyeletik ya kilbeytik skʼoplal?

TE Jehová jaʼ te jTatik, jaʼ yaloj ta jamal te ya smajtʼantes te j-abatetik yuʼun te jun yoʼtan yakʼoj sbaik ta stojole. Jaʼ jun te bitʼil ya yakʼ ta ilel te skʼuxul yoʼtan ta jtojoltike. Jaʼnix jich te joʼotik kʼux ta koʼtantik Dios, melel «ha nahil cʼux la yaʼiyotic ta yoʼtan» (1  Juan 4:19). Te kʼuxul oʼtanil kʼax snitojbey sba skʼoplal sok te chʼuunel oʼtanile. Kʼalal kʼux-xan ya kaʼiytik ta koʼtantik te Diose, ya xtulanubxan te schʼuunel koʼtantik ta stojol sok ya schʼuunxan koʼtantik te ya smajtʼantes Jehová te machʼa kʼux ta yoʼtane (kʼopona te sjun Hebreos 11:6).

2 Te Jehová ya smulan smajtʼantesel te j-abatetik yuʼune. Jaʼ jich stalel stukel sok jich ya spas. Ya skʼan te schʼuunej koʼtantik te ya smajtʼantes Jehová te machʼatik ya xleot yuʼun sok spisil yoʼtane, swenta jich tsʼakal-a te schʼuunel koʼtantike. ¿Bin yuʼun te jich ya kaltike? Melel te chʼuunel oʼtanil «ha te ya jnaʼtic te ya me xcʼoht ta pasel te bin yacotic ta smahliyel» (Hebreos 11:1). Te bitʼil ay schʼuunel koʼtantike ya skʼan ya yal te ya kakʼ smukʼul koʼtantik ta jkʼaxel ta stojol Dios te ya yakʼbey bendision te machʼatik jun yoʼtanik ta stojole. ¿Bin lekilal ya jtatik yuʼun te smaliyel jun majtʼanile? ¿Bin-utʼil la smajtʼantes Jehová te j-abatetik yuʼun ta namey kʼinale? ¿Bin-utʼil ya spas ta ora ini? Kiltik.

TE JEHOVÁ JAMAL YA YAL TE YA YAKʼBEY BENDISION TE J-ABATETIK YUʼUNE

3. ¿Bin-a te jamal yaloj Jehová ya spas te ya yal ta Malaquías 3:10?

3 Te Jehová jamal yaloj te yame smajtʼantes te j-abatetik yuʼune. Jamal ya yalbotik te ya smajtʼantesotik teme ya kakʼbeytik te bin lek kuʼuntike. Te Jehová ya yikʼotik ta spasel ini: «Tsajawon awilic a». Sok jich ya yalxan: «Ilawil teme ma ba ya jambeyex te ventanahetic ta chʼulchan soc ya jmal cohel ta atojolic cʼax bayel bendicionetic» (Malaquías 3:10). Kʼalal ya jchʼuuntik spasel te bin ya yalbotike, ya kakʼbeytik yil te bayal ya kaltik wokol yuʼune.

4. ¿Bin yuʼun ya xjuʼ ya kakʼ smukʼul koʼtantik ta swenta te bin la yal te Jesús ta Mateo 6:33?

4 Te Jesús jamal la yalbey te jnopojeletik yuʼun te ya x-akʼbotik yuʼun Dios spisil te bintik ya xtuun yuʼunik teme jaʼ nail ya yakʼik ta skuxlejalik te Ajwalinele (kʼopona te sjun Mateo 6:33). Jich la yal te Jesuse, melel snaʼoj te yananix xkʼot ta pasel yuʼun Dios te bintik jamal yaloj ya spase (Isaías 55:11). Jaʼnix jich te joʼotike ya skʼan ya jchʼuuntik-euk. Teme ya kakʼtik ta ilel schʼuunel koʼtantik ta jkʼaxel ta stojol te Jehovae, yame skʼotes ta pasel te bin yaloje: «Ma jaymehl ya jpihtesat; mayuc bin ora ya quihquitayat» (Hebreos 13:5). Te bin jamal albil skʼoplale, ya skoltayotik ta yakʼel smukʼul koʼtantik te swenta te bin la yal te Jesús ta sjun Mateo 6:33.

Te Jesús la yal te ya yichʼik smajtʼanik te jnopojeletik yuʼun ta skaj te ya slokʼes sba ta yoʼtanike. (Ilawil te parrafo 5).

5. ¿Bin yuʼun ya smukʼubtes koʼtantik ta jpisiltik te bin la sutbey te Jesús te bin la sjojkʼoy te Pedroe?

5 Te jpuk-kʼop Pedro la sjojkʼoybey te Jesuse: «Te hoʼotcotic quihquitayejcotic hilel spisil soc jtʼunojatcotic; ¿bin ya jtahcotic a?» (Mateo 19:27). Te Jesús maba la stojobtes te Pedro ta swenta te bin la sjojkʼoye. Te bin la spase, jaʼ te la yalbey te jnopojeletik yuʼun te ya x-akʼbotik bendision yuʼun Jehová teme ya slokʼes sba ta yoʼtanike. Melel te bitʼil te jpuk-kʼopetik sok te yantikxan jchʼuunjeletik te jun yoʼtan yakʼoj sbaik ta stojole ya xmantalteswanik sok te Jesús ta chʼulchan ta pajel chaʼbej. Jaʼukmeto te Jesús jaʼnix jich la yal te ay majtʼaniletik ta ora ini: «Machʼayuc a te yihquitayej hilel sna, sbanquiltac, swixitac, yihtsʼinab, stat, snan, yihnam, yal-snichʼnab o sqʼuinal ta scuenta te jbihile, hoʼwinic (100) xan buelta ya xʼaʼbot, soc ya me yichʼ scuxlejalic sbahtel qʼuinal» (Mateo 19:29). Ta ora ini, spisil te j-abatotik yuʼun Dios ya xjuʼ ya jtatik ta kongregasion te machʼa jich ya xkʼot kuʼuntik bitʼil jmeʼ jtatik, kal jnichʼnabtik, jbankiltaktik, jwixitaktik. Ta melel, te bendisionetik-abi kʼaxemtoxan-a te bitʼil yantik te bintik ya kakʼtik ta skaj te Ajwalinel yuʼun te Diose.

«ANCLA CʼOHEM YUʼUN TE JCHʼUHLELTIC»

6. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te snaʼel te ya smajtʼantes Jehová te j-abatetik yuʼun te jun yoʼtan ya yakʼ sbaik ta stojole?

6 Snaʼel te yame smajtʼantes Jehová te j-abatetik yuʼun te jun yoʼtan ya yakʼ sbaik ta stojole, ya skoltayotik ta stsʼikel te wokoliletike. Ma jaʼuknax jtaojtik bayal bendision ta ora ini, jaʼnix jich yakotik ta smaliyel mukʼul majtʼaniletik ta pajel chaʼbej (1 Timoteo 4:8). Te bitʼil schʼuunej koʼtantik ta jkʼaxel ta swenta Jehová «te ya yaʼbe smahtan te machʼatic ya xlehot yuʼune» ya skoltayotik swenta junuk koʼtantik ya kakʼ jbatik ta stojol (Hebreos 11:6).

7. ¿Bin yuʼun ya kaltik te pajal sok jun «ancla» te bin yakotik ta smaliyele?

7 Te kʼalal pʼijubteswan ta wits te Jesuse, jich la yal: «Tseʼeluc me awoʼtanic soc ayuc me yutsil awoʼtanic yuʼun, como mucʼ amahtan yac awichʼic ta chʼulchan, como hich nix la yutsʼinic te jalwanejetic te nahil ay awuʼunique» (Mateo 5:12). Ay j-abatetik yuʼun Dios te ya yichʼik majtʼantesel ta chʼulchan. Sok ay yantik te ya yichʼik majtʼantesel ta kuxlejalil ta sbajtʼelkʼinal ta Nichimal Kʼinal liʼ ta Balumilal. Jaʼnix jich ya x-akʼbotik bayal stseʼelil yoʼtanik-euk (Salmo 37:11; Lucas 18:30). Jaʼ yuʼun te bin yakotik ta smaliyel jaʼ jun «ancla cʼohem yuʼun te jchʼuhleltic, te stalel ay soc ma syucʼ sba» (Hebreos 6:17-20). Jich bitʼil jun «ancla» te ma xyakʼ ya syukʼ sba te barko kʼalal ay tulan yikʼal jaʼale, jich te bin yakotik ta smaliyele ya yakʼ jun koʼtantik ya x-ayinotik sok ya yakʼbotik kiptik ta stsʼikel te wokoliletike.

8. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te bin yakotik ta smaliyel ta slamantesel te bin ya snaʼulan te koʼtantike?

8 Te bin yakotik ta smaliyele, jaʼnix jich ya xjuʼ ya skoltayotik ta slamantesel te bin ya snaʼulan te koʼtantike. Jich bitʼil jun bálsamo te ya spoxtay te jbakʼetaltike, te bintik jamal yaloj Dios ya spas jaʼnix jich ya xjuʼ ya slamantes te koʼtantike. Ya yakʼ smukʼul koʼtantik snaʼel te bitʼil te Jehová yame skanantayotik te kʼalal ya kakʼbeytik te bintik ya jmel koʼtantik yuʼune (Salmo 55:22). Ya xjuʼ ya schʼuun koʼtantik te bitʼil te Jehová «cʼax hich ya xhuʼ yuʼun spasel ta jtojoltic a te bin ya jcʼambetic» (Efesios 3:20). Jaʼ-abi ya skʼan ya yal te bayal bin ya spas ta jtojoltik te Jehová te kʼaxemtoxan-a te bitʼil ya jkʼanbeytike.

9. ¿Bin ya skʼan ya jpastik swenta ya kichʼtik te bendision yuʼun Jehovae?

9 Swenta ya kichʼtik te bendision yuʼun Jehovae, ya skʼan te jkʼaxeluk ay schʼuunel koʼtantik ta stojol sok te ya jchʼuunbeytik te mantaliletik yuʼune. Te Moisés la yalbey te israeletike: «Como te Jehová te Dios awuʼun ya me yaʼbat bayel bendición tey ta qʼuinal te ya xʼaʼbotat awichʼ, teme jun awoʼtan yac awaʼiybe scʼop te Jehová te Dios awuʼun, teme yac achʼuhun spasel spisil te mandariletic te ya jpasat ta mandar ta ora ini. Te bin utʼil ya yaʼbat bendición te Jehová te Dios awuʼun, hich te bin utʼil la yalbat» (Deuteronomio 15:4-6). ¿Schʼuunejbal koʼtantik ta jkʼaxel te ya yakʼbotik bendision te Jehová teme jun koʼtantik ya kakʼ jbatik ta stojole? Bayal bintik yuʼun te ya kakʼtik smukʼul koʼtantik ta stojole.

TE JEHOVÁ LA YAKʼTIKLANBEY SMAJTʼAN

10, 11. ¿Bin-utʼil la smajtʼantes Jehová te Josee?

10 Te Biblia la yichʼ tsʼibayel swenta ya skoltayotik. Ya jtatik ta kʼoponel tey-a te bitʼil te Jehová la smajtʼantes bayal j-abatetik yuʼun ta namey kʼinal (Romanos 15:4). Te José jaʼ te machʼa jich la yichʼ majtʼantesele. Nail la yichʼ chonel yuʼun sbankiltak jich bitʼil jtul moso. Ta patil lebot smul yuʼun te yinam te yajwal te maba jichuk spasoj-ae, jich yuʼun te José la yichʼ chukel ta Egipto. ¿Ijkʼitayotbal yuʼun Jehová ta skaj te la yichʼ chukele? Maʼuk. Te Biblia ya yal: «Joquimbil yuʼun Jehová te José, la yaʼbe yil scʼuxul yoʼtan». Sok jich la yalxan: «Joquimbil yuʼun Jehová te José, soc lec cʼoht ta loqʼuel yuʼun Jehová spisil te bin la spase» (Génesis 39:21, 23). Jaʼnix jich te kʼalal yak ta kʼaxel tulan swokol-ae, te José maba animaj yoʼtan sok la smaliy te koltayel yuʼun te Jehovae.

11 ¿Bin-utʼil la smajtʼantes Jehová te Josee? Cheʼoxeb jaʼbil ta patil, la yichʼ lokʼesel ta karsel yuʼun te Faraón. Te José ma jaʼukix jtul moso, melel kʼot jich bitʼil schebal ajwalil yuʼun te lum Egipto (Génesis 41:1, 37-43). Te José sok te yinam la staik chaʼtul snichʼnabik. Te sbabial snichʼane la yakʼbey sbiil Manasés, melel jich la yal: «Dios la yacʼ chʼayuc ta coʼtan spisil jwocol soc spisil machʼatic ay ta sna te jtat». Te schebale la yakʼbey sbiil Efraín, melel jich la yal: «Dios la yacʼ sitinon ta qʼuinal te banti ay jwocol» (Génesis 41:51, 52). Te Jehová la smajtʼantes te José, melel jun yoʼtan la yakʼ sba ta stojol. Ta swenta-abi, te José la skoltaylan ta swenta wiʼnal te israeletik sok te egipcioetik. Ta melel, snaʼoj te spisil te bintik la yichʼ jaʼ bendisionetik yuʼun te Jehovae (Génesis 45:5-9).

12. ¿Bin koltayot yuʼun Jesús swenta jun yoʼtan la yakʼ sba ta stojol te Diose?

12 Te Jesucristo jaʼnix jich la schʼuunbey smantal Dios manchukme la sta bayal prueba. Te bin lokʼ yuʼun-ae, jaʼ te la yichʼ majtʼantesel yuʼun te Jehovae. ¿Bin koltayot yuʼun Jesús swenta jun yoʼtan la yakʼ sba ta stojole? Te sKʼop Dios ya yal: «La snaʼ te ya sta bayel yutsil yoʼtan ta patil, mayuc scʼoblal ta yoʼtan te qʼuexlal yuʼune» (Hebreos 12:2). Ta melel, te Jesús la sta sbujtsʼ yoʼtan kʼalal la yakʼ ta chʼultesel sbiil te Diose. Te Jesús lek ilot yuʼun te sTate sok akʼbot yantikxan majtʼaniletik. Te Biblia ya yal te bitʼil te Jesús «la shuhcan sba ta swaʼel te smucʼul huctajib te Diose». Jaʼnix jich la yalxan te bitʼil te «Dios la stohytesbe scʼoblal» sok te «la yaʼbe sbihil te toyol ay yuʼun spisil bihililetic» (Filipenses 2:9).

TE JEHOVÁ MA XCHʼAY TA YOʼTAN TE BIN YA JPASTIK TA STOJOLE

13, 14. ¿Bin yilel ya yil te Jehová te bin ya jpastik swenta ya x-abatinotik ta stojole?

13 Ya skʼan ya schʼuun lek koʼtantik te mukʼ skʼoplal ta yoʼtan Jehová te bin ya jpastik ta stojole. Ya xkʼot ta yoʼtan ta lek te kʼalal ay maba jun koʼtantik ya kaʼiy jbatik o ya kaʼiytik te ay bin ma xjuʼ kuʼuntik spasele. Jaʼnix jich kʼux ya yaʼiy te kʼalal ma jnaʼtikix te bin ya jpastik ta skaj te aʼtelil o ta swenta te ma jnaʼtik bin-utʼil ya kakʼbeytik te bin ya xtuun yuʼun te jfamiliatike. Jaʼnix jich te Jehová ya xkʼot ta yoʼtan kʼalal ay ya stsakotik te depresión o jun chamel te ma xyakʼ x-abatinotik ta stojol jich bitʼil ta snailale. Ya xjuʼ kakʼ smukʼul koʼtantik ta jkʼaxel ta stojol te Jehová te mukʼ skʼoplal ya yil te bitʼil jun koʼtan ya kakʼ jbatik ta stojol manchukme ay wokoliletike (kʼopona te sjun Hebreos 6:10, 11).

14 Jaʼnix jich ya skʼan ya xjul ta koʼtantik te bitʼil te Jehová ya yaʼiybey skʼop te machʼa ya xkʼoponot yuʼune. Ya xjuʼ ya schʼuun koʼtantik te ya yaʼiy te jkʼoptik kʼalal ya jkʼopontike (Salmo 65:2). «Te Tatil yuʼun cʼuxultaywanej soc te Dios te ya yacʼ spisil mucʼul-oʼtanil» ya yakʼbotik spisil te bin ya xtuun kuʼuntik swenta jun koʼtantik ya kakʼ jbatik ta stojole. Yaniwan stuuntes te hermanoetik swenta ya skoltayotik (2 Corintios 1:3). Te Jehová ya x-akʼbot stseʼelil yoʼtan kʼalal ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba te yantik sok te ya jkoltaytike. Te Biblia ya yal: «Te machʼa ay bin ya yaʼbe te pobre, ha ya yaʼbe smajan Jehová cʼohem; ha ya suht ta stojol te bin lec spasoje» (Proverbios 19:17; Mateo 6:3, 4). Jaʼ yuʼun te kʼalal ya kakʼtik ta ilel slekil koʼtantik sok te ya jkoltaytik te kermanotaktike, te Jehová jich ya yil te ay bin kakʼojbeytik ta majanel te yaloj ta jamal te ya smajtʼantesotik ta swenta-abi.

MAJTʼANILETIK TA ORA INI SOK TA PAJEL CHAʼBEJ

15. ¿Bin majtʼaniletik ya amaliy te jaʼate? (Ilawil te lokʼomba ta sjajchibal te articulo).

15 Te jchʼuunjeletik te tsabilik ya xbajtʼik ta chʼulchan ay ta swentaik smaliyel «te corona yuʼun toj-oʼtanil», te jaʼ jun majtʼanil te ya yichʼik yuʼun te Jesuse (2 Timoteo 4:7, 8). Jaʼukmeto teme yan te bin yakotik ta smaliyele, jaʼnix jich ay bin lek yakotik ta smaliyel. Bayal miyon «yantic tuminchihetic» yuʼun te Jesús sok stseʼelil yoʼtanik yakik ta smaliyel te majtʼanil te jaʼ te kuxlejalil ta sbajtʼelkʼinal ta Nichimal Kʼinal liʼ ta Balumilal, banti «ya me smulanic bayel lamal qʼuinal» (Juan 10:16; Salmo 37:11).

16. ¿Bin-utʼil ya smukʼubtes koʼtantik te bin ya yal ta 1 Juan 3:19, 20?

16 Ayniwan baeltik te jich ya kaʼiytik te maba bayal yakotik ta spasel ta swenta te abatinel ta stojol Jehovae. O ayniwan ya jojkʼoybey jbatik teme tseʼel yoʼtan kuʼuntik te Jehová ta swenta te bin ya jpastike. Ayniwan ya jnoptik te ma snujpʼuk te ya kichʼtik akʼbeyel jun majtʼanile. Jaʼukmeto mame skʼan ya xchʼay ta koʼtantik te «ha cʼax mucʼ te Dios te bin utʼil te coʼtantic, soc ha ya snaʼ spisil stuquel» (kʼopona 1 Juan 3:19, 20). Teme ya x-abatinotik ta stojol Jehová ta skaj te ay te schʼuunel koʼtantik ta stojol sok te kʼux ta koʼtantike, yame skʼan ya schʼuun ta lek koʼtantik te ya yakʼbotik bendision manchukme ya kaʼiytik te maba bayal te bin yakotik ta spasel ta stojole (Marcos 12:41-44).

17. ¿Bin chaʼoxchajp majtʼaniletik ay kuʼuntik ta ora ini?

17 Te Jehová jaʼnix jich ya yakʼbey bendision te j-abatetik yuʼun ta ora ini, manchukme ayotikix ta slajibal kʼajkʼal yuʼun te bintik chopol ay ta skʼab te Satanase. ¿Bintik-utʼil ya spas te Jehová? Jaʼ te kʼalal ya yakʼbotik bayal weʼelil kʼoem ta swenta te sKʼop sok lamal-oʼtanil. Jaʼnix jich yakʼojbotik jfamiliatik te jaʼik te hermanoetik te ayik ta swolol Balumilal te kʼuxotik ta yoʼtanike, jich bitʼil jamal la yal te Jesuse (Isaías 54:13; Marcos 10:29, 30). Te Diose jaʼnix jich ya yakʼbey bayal lamal-oʼtanil yaʼiyik soknix stseʼelil oʼtanil te machʼatik ya spasik tulan ta sleele (Filipenses 4:4-7).

18, 19. ¿Bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatik te j-abatotik yuʼun Dios kʼalal ya jnopilantik te bitʼil smajtʼantesojotik te Jehovae?

18 Te jTatik Jehová smajtʼantesoj te j-abatetik yuʼun ta swolol Balumilal, chajpto-a te bin-utʼil spasoje. Jich bitʼil, jtul hermana te jaʼ slumal Alemania te Bianca sbiile jich ya yal: «Maʼyuk bin-utʼil ya xjuʼ ya jtojbey te Jehová te bitʼil skoltayejon kʼalal ay jwokol sok te maʼyuk bin-ora ya yijkʼitayon. Chopol te bintik ya xkʼax ta swolol Balumilal sok mel-oʼtantik sba. Jaʼukmeto kanantaybil ya kaʼiy jba yuʼun te Jehová kʼalal jun ya x-aʼtejon soke. Ta jujun buelta te ya jlokʼes sba ta koʼtan ta spasbeyel yaʼtele, bayal ya smajtʼanteson».

19 Jnop kaʼiytik ta swenta te Paula, jaʼ jtul hermana te 70 yaʼbilal te jaʼ slumal Canadá. Maʼyuk bin bayal ya xjuʼ ya spas, melel yichʼoj tulan chamel ta spat. Ma xjuʼ bayal ya stij sba, jaʼukmeto ya yal te maba jaʼuk ya xmakot yuʼun te maba ya xlokʼ ta scholel skʼop Diose. Jich ya yal: «Ya jchol skʼop Dios ta telefono sok chikan banti ayone. Swenta ya jta smukʼul koʼtan-a ay kuʼun jpajk kuaderno te banti ya jtsʼibay textoetik yuʼun Biblia o te bin ya yalbey skʼoplal te junetik te lokʼemik ta Biblia, ya jkʼopon kʼalal ya xtuun kuʼune. Te kuaderno-abi bayal skoltayejon. Te bitʼil ya xchebaj koʼtantik maba ya xjalaj teme jaʼ ya xbajtʼ koʼtantik te bin jamal yaloj Jehová te ya spase. Spisil-ora ya skoltayotik, manchukme bayal bintik ya xkʼax ta jkuxlejaltike». Ayniwan maba pajaluk te jkuxlejaltik te bitʼil te Bianca sok te Paula. Jaʼukmeto yaniwan xjul ta koʼtantik bayal majtʼaniletik te yakʼojbotik te Jehová sok te yakʼojbey te machʼatik ayik ta joyobaltike. Spisil te j-abatetik yuʼun Jehová ya yakʼbotik yip koʼtantik snopilanel te bin-utʼil ya smajtʼantesotik ta ora ini sok ta pajel chaʼbeje.

20. ¿Bin mukʼul oʼtanil ya xjuʼ ya jtatik teme ya jpastik tulan te bantito kʼalal ya xjuʼ kuʼuntik ta abatinel ta stojol te Jehovae?

20 Mame ayuk bin-ora ya xchʼay ta koʼtantik te ya smajtʼantesotik sok slekil yoʼtan te Jehová kʼalal sok spisil koʼtantik ya jkʼopontik. Ya xjuʼ ya schʼuun lek koʼtantik te ya kichʼtik te bin jamal yaloj Dios teme la jpasbeytik te skʼanojel yoʼtane (Hebreos 10:35, 36). Jaʼ yuʼun kakʼbeytikxan yip te schʼuunel koʼtantik sok jpastikxan tulan bantito kʼalal ya xjuʼ kuʼuntik ta abatinel ta stojol te Jehovae. Teme jich ya jpastike, ya xjuʼ ya jtatik smukʼul koʼtantik te ya smajtʼantesotike (kʼopona te sjun Colosenses 3:23, 24).