1, 2. ¿Bin ya snopik bayal ants winiketik ta swenta te yaʼtelike?

BAYAL ants winiketik ya snopik te mukʼ skʼoplalik o maʼuk ta swenta te bin aʼtelil ya spasike. Ta chaʼoxchajp tsʼumbalil te kʼalal ya snaʼbey sbaik te ants winiketik stalel te ya sjojkʼoybey sbaik bin ya x-aʼtejik-a.

² Kʼalal ya yalbey skʼoplal chaʼoxtul ants winiketik te Bibliae, ay ya yalbey skʼoplal te bintik ya x-aʼtejik-ae. Jich bitʼil ya yalbey skʼoplal te «Mateo te jcʼan-patan», «Simón te jcʼaʼtesej-nuhcul» sok te Lucas te «doctor» te kʼux ta oʼtanile (Colosenses 4:14; Mateo 10:3; Hechos 10:6). Te Biblia jaʼnix jich ya yal te bintik aʼtelil yichʼojik-a te j-abatetik yuʼun te Jehová. Jich bitʼil te ajwalil David, te j-alwanej Elías sok te jpuk-kʼop Pabloe. Te winiketik ini kʼax bayal skʼoplal la yilik te aʼtelil akʼbotik yuʼun te Jehovae. Jaʼnix jichotik-euk ya skʼan bayaluk skʼoplal ta koʼtantik biluk aʼtelil te ya xjuʼ ya jpastik ta stojol te Jehová.

3. ¿Bin yuʼun kʼax lek te ya yichʼik pʼijubtesel te machʼatik jchʼielikto yuʼun te hermanoetik te ayix yaʼbilalike? (Ilawil te lokʼomba ta sjajchibal te articulo).

 ³ Te j-abatotik yuʼun Dios ya jmulantik te bitʼil ya x-abatinotik ta stojol sok mukʼ skʼoplal ya kiltik te aʼtelil ya yakʼbotike. Ay bayalotik kʼax ya jmulantik te aʼtelil yakotik ta spasel te maʼyuk bin-ora ya jkʼan ya kijkʼitaytik spasele. Jaʼukmeto te kʼalal ya xmeʼel mamalubotike ma xjuʼix te jich ya x-aʼtejotik te bitʼil kʼalal jchʼielotik-ae (Eclesiastés 1:4). Jaʼ-abi ay bin ya smakotik ta spasel jich bitʼil te Testigootike. ¿Bin yuʼun? Melel yak ta esmajel te scholel te skʼop Dios sok te organisasion yak ta stuuntesel te tecnología ta scholbeyel te ants winiketik te lek yachʼil kʼop te bantito kʼalal ya xjuʼe. Jaʼukmeto te hermanoetik te ayix yaʼbilalike ay wokol ya yaʼiyik snopel te bitʼil yachʼil te pasel te aʼtelile (Lucas 5:39). Jaʼnix jich stalel te kʼalal ya xkʼax te jaʼbil te ants winiketik ya xlaj bael te yipike (Proverbios 20:29). Jich yuʼun lek te ya yichʼik pʼijubtesel te machʼatik jchʼielikto yuʼun te machʼatik ayix yaʼbilalik swenta ya yichʼikxan yaʼtelik (kʼopona te sjun Salmo 71:18).

4. ¿Bin yuʼun ay machʼatik wokol ya yaʼiyik skʼasesel jilel te yaʼtelik yichʼojike? (Ilawil te recuadro « Te bintik yuʼun ayniwan wokol ya kaʼiytik skʼasesel jilel te aʼtelile»).

⁴ Te hermanoetik te yichʼoj mukʼ yaʼtelik ay bin-ora wokol ya yaʼiyik te ya skʼasesbeyik jilel te yaʼtelik te jchʼieletike (ilawil te recuadro «¿Bin ya skʼan ya yal?»). Yaniwan smel yoʼtanik te kʼalal ya spasik pensar te ya yichʼik pojbeyel te yaʼtelik te kʼax ya smulanik spasele. Ayniwan wokol ya yaʼiyik te yan machʼa ya spas te aʼtelil te mukʼ skʼoplal ta yoʼtanike. Jichniwan ya yaʼiyik te maba lek ya yichʼ pasel te aʼtelil teme ma jaʼuk ya spasike. Yaniwan snopik te maʼyuk tiempo yuʼunik ta spʼijubtesel te yantike. Jaʼnix jich te jchʼieletik ya skʼan ya snaʼik smaliyel kʼalal maba ya yichʼik akʼbeyelxan yaʼtelik.

5. ¿Bin jojkʼoyeletik ya yichʼ nopbeyel skʼoplal ta articulo ini?

⁵ Jich yuʼun, ¿bin yuʼun te hermanoetik te ayix yaʼbilalik mukʼ skʼoplal te ya skoltayik te jchʼieletik swenta ya yichʼikxan akʼbeyel yaʼtelik? ¿Bin-utʼil ya xjuʼ skoltayik? (2 Timoteo 2:2). Sok ¿bin yuʼun te machʼatik jchʼieletik ya skʼan ya yakʼik ta ilel lek stalelik sok ya skʼan ya snopik aʼtel te kʼalal ya x-aʼtejik sok te machʼatik ayix yaʼbilalike? Nail akʼa kiltik bin-utʼil te ajwalil David la skoltay te snichʼan ta spasel jun mukʼul aʼtelil.

6. ¿Bin-a te sok spisil yoʼtan ya skʼan ya spas-a te Davide, jaʼukmeto bin albot yuʼun te Jehovae?

⁶ Bayal jaʼbil la yichʼ nutsel te David sok an lokʼel ta bayuk lugaretik. Te kʼalal och ta ajwalil bajtʼ ta jun na te leknax ta nainele. Jaʼ yuʼun la yalbey te j-alwanej Natán: «Te hoʼone nahinemon ta na pasbil ta cedro, yan te scaxahul te chapbil-cʼop yuʼun Jehová ha nax ay ta nahilpacʼ». Te Davide sok spisil yoʼtan ya skʼan ya spas jun templo ta stojol Jehová. Jich yuʼun te Natán jich la yalbey te Davide: «Pasa spisil te bintic ay ta awoʼtan, como sjoquinejat te Diose». Jaʼukmeto te Jehová ma pajaluk te bin ya snop sok te Natane. Jaʼ yuʼun la stikun ta yalbeyel te Davide: «Ma haʼucat te yac apasbon na te banti ya xnahinon». Melelnix-a te albot ta jamal yuʼun Jehová te David te ya x-akʼbotxan bendision, jaʼukmeto la yalbey te jaʼ jtul snichʼan te machʼa ya spas te temploe. ¿Bin yaʼiyel la yaʼiy sba yuʼun te Davide? (1 Crónicas 17:1-4, 8, 11, 12; 29:1).

7. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel David te la yichʼ ta mukʼ te bin la yal te Jehovae?

⁷ Jich bitʼil te sok spisil yoʼtan ya skʼan ya spas te templo yuʼun Jehová te Davide,  laniwan smel yoʼtan te bitʼil ma jaʼuk ya spase. Manchukme jich-abi, la skoltay bayal te snichʼan Salomón ta swenta te aʼtelil ya xbajtʼ spase. La skoltay ta chajpanel te j-aʼteletik sok ta stael teʼetik, hierro, bronce, plata sok oro. Te Davide ma jaʼuk ay skʼoplal ta yoʼtan machʼa ya yichʼ albeyel yutsil skʼoplal yuʼun te machʼa ya spas te templo. Ta melel te templo-abi ta patil la yichʼ naʼbeyel sba templo yuʼun Salomón. Te bin la spas te Davide jaʼ te la yakʼbey yip yoʼtan te snichʼane: «Acʼa sjoquinat te Jehová, lecuc me ya xcʼohat ta spasel te sna Jehová te Dios awuʼun, hich te bin utʼil yalbeyejat» (1 Crónicas 22:11, 14-16).

8. ¿Binwan yuʼun juʼ la snop te David te mato chapaluk-a te Salomón ta spasel te templo, jaʼukmeto bin la spas?

⁸ (Kʼopona te 1 Crónicas 22:5). Juʼ la snop te David te mato chapaluk ta lek-a te Salomón ta yilel te mukʼul aʼtelil-abi. Jaʼ la skʼan te chajpnax ta ilel ya yichʼ pasel te temploe, jaʼukmeto te Salomón kʼax jchʼielto-a sok mato ayuk bayal bin ya snaʼ spasel-a. Manchukme jich-abi, te David snaʼoj te ya xkoltayot yuʼun Jehová te Salomón ta spasel aʼtelil mukʼ skʼoplale. Jich yuʼun la skoltay te snichʼan te bantito juʼ yuʼun ta swenta te mukʼul aʼtelile.

9. ¿Bin ejemplo ya xjuʼ xkoltayotik yuʼun te hermanoetik te ayix yaʼbilalik yuʼun ya x-akʼbot stseʼelil yoʼtanik te kʼalal yan machʼatik ya yakʼbeyik jilel te yaʼtelike?

⁹ Te hermanoetik te ayix yaʼbilalik ma skʼan ya xchebaj yoʼtanik te kʼalal ya xkoltayotik ta spasel jtebuk te yaʼtelik yuʼun te jchʼieletik. Jpisiltik jnaʼojtik te jaʼ bayalxan skʼoplal te ya jpastik te aʼtelil yakʼojbotik te Jehovae. Swenta ya xjuʼ ta pasel ya skʼan pʼijubtesel te jchʼiel hermanoetike. Nopa awaʼiy ta swenta te ejemplo ini. Te kʼalal tutato-ae ayniwan la awil te atat te kʼalal ya yaʼiy tsʼumbajele. Te kʼalal kajat ta chʼiele kaj scholbat awaʼiy te atat te bin ya spase. Te kʼalal kʼax te kʼajkʼale jaʼat kajat ta schajpanel te lum kʼinal te banti ya awaʼiy te  tsʼumbajele. Te atate maba la skom sba ta spʼijubtesbelat ta spaselxan ta lek te aʼtelile. Ayniwan la ajel aba ta tsʼumbajel sok, jaʼukmeto te kʼalal mamalub bael jteb ma spisiluk te aʼtelil ochat ta spasel. ¿Labal smel yoʼtan yuʼun te atate? Maʼuk. Akʼbot stseʼelil yoʼtan yuʼun te bitʼil la anop spasel ta lek te aʼtelile. Jaʼnix jich te hermanoetik te ayix yaʼbilalik tseʼel yoʼtanik te kʼalal ya yilik te ya yichʼikxan yaʼtelik te hermanoetik te jchʼielikto te jaʼnix spʼijubtesojike.

10. ¿Bin ya snop-a te Moisés ta swenta te yichʼel tulan aʼtelil sok te ichʼel ta mukʼe?

¹⁰ Ya skʼan ya jkanantay jbatik te manchuk xutʼet koʼtantik te kʼalal ay machʼa ya yichʼ akʼbeyel yaʼtele. La yakʼbotik jilel lekil ejemplo te Moisese. Akʼa kiltik bin la yal te kʼalal ay chaʼoxtul winiketik ta lum Israel te jajchik ta kʼop jich bitʼil j-alwanejetik (kʼopona te sjun Números 11:24-29). Te Josué kʼan skomtiklan, jaʼukmeto te Moisés jich la yal: «¿Yuʼun bal xutʼet awoʼtan ta jcuenta? Ha lec te haʼuc jalwanejetic spisil te pueblo yuʼun Jehová, te yacuc yacʼticlan te espíritu yuʼun ta stojolic». Te Moisés snaʼoj te jaʼ Jehová te jich yak ta spasele. Ma jaʼuk la skʼan te jaʼnax stukel yichʼoj tulan yaʼtel sok ichʼel ta mukʼ. Jaʼ la skʼan te spisiluk te j-abatetik yuʼun te Dios ya x-ochik ta j-alwanej. ¿Jaxan te joʼotike? ¿Yabal yakʼ stseʼelil koʼtantik te kʼalal ay machʼatik ya yichʼ akʼbeyel yaʼtelike?

11. ¿Bin la yal jtul hermano te kʼalal yan machʼa kaj spas te aʼtelil ya spas-ae?

¹¹ Bayal hermanoetik bayalix jaʼbil aʼtejemik sok spisil yipik ta stojol te Jehová. Spʼijubtesojik bayal hermanoetik te jchʼielikto swenta ya yichʼikxan yaʼtelik. Kiltik bin kʼot ta stojol te hermano Peter. Te 74 jaʼbil abatin ta spisil-ora, 35 jaʼbil abatin ta jun Betel yuʼun Europa. Ta bayal jaʼbil jaʼ la swentain te Departamento yuʼun Servicio. Jaʼukmeto te yaʼtel yichʼoj-ae la yichʼ akʼbeyel yan hermano te jchʼielxane, te Paul sbiile. Te hermano Peter jaʼ la spʼijubtes te Paul. ¿Ilinbal te hermano Peter te bitʼil yan machʼa jajch spas te aʼtelil ya spas-ae? Maʼuk. Jich la yal: «Kʼax tseʼel koʼtan yuʼun te la yichʼ chajpanel hermanoetik ta swenta spaselxan aʼteliletik sok te bitʼil kʼax lek yakik ta spasele».

12. ¿Bin ya yakʼ jnoptik ta swenta te Roboam?

¹² Te kʼalal laj te ajwalil Salomón, jaʼ och ta ajwalil te Roboam te snichʼane. Te Roboam yoʼtan ya snaʼ bin-utʼil ya xjuʼ ya spas te yaʼtele, jaʼ yuʼun la skʼanbey tsitsel chaʼoxtul winiketik te ayix yaʼbilalike. Jaʼukmeto ta patil ma la schʼuun spasel te bin albot yuʼunike. Jaʼ la yichʼ ta mukʼ te bintik albot yuʼun te machʼatik pajal chʼi soke. Kʼax maba lek te bin lokʼ yuʼune (2 Crónicas 10:6-11, 19). ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin la spase? Te jaʼ lek te ya jkʼanbeytik tsitsel  te machʼatik ayix yaʼbilalik sok te bayal bin snopoj ta skuxlejalike. Jaʼnix jich ya skʼan ya kichʼtik ta mukʼ te kʼalal ay bin ya yalbotike. Ta melel, maba ya skʼan ya yal te sujbilik ta pasel te jchʼieletik te aʼtelil jich bitʼil la spasik tal te yantike. Jaʼukmeto mame skʼan te oranax ya snopik te maba lek ya xlokʼ te aʼtelil teme jich ya spasik te bitʼil yakik tal ta spasel te hermanoetik te ayix yaʼbilalike.

13. ¿Bin ya skʼan ya spasik te hermanoetik te jchʼielikto te kʼalal ya x-aʼtejik sok hermanoetik te ayix yaʼbilalike?

¹³ Ay baeltik, chaʼoxtul hermanoetik te jchʼielikto jaʼ ya yilbeyik yaʼtel te hermanoetik te ayix yaʼbilalik sok te jaʼ pʼijubenikxan ta leke. Te bin lekxan ya xjuʼ ya spasik te hermanoetik-abi jaʼ te ay bintik ya snopik ta stojol te machʼatik ayix yaʼbilalike. ¿Yatobal xjul ta koʼtantik te hermano Paul te la yichʼ albeyel skʼoplal ta parrafo 11? Te kʼalal la yichʼbey jilel te yaʼtel te hermano Peter ta jun departamento ta Betel jich la yal: «La jlokʼes tiempo ta skʼanbeyel tsitsel te hermano Peter sok la jtijbey yoʼtan te yantik hermanoetik ta departamento kuʼun swenta jich ya spasik-euk».

14. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bitʼil aʼtejik te Timoteo sok te jpuk-kʼop Pabloe?

¹⁴ Te Timoteo jaʼ kʼax jchʼielto-a te bitʼil te jpuk-kʼop Pablo, jaʼukmeto jun-nax aʼtejik bayal jaʼbil (kʼopona te sjun Filipenses 2:20-22). Ta jun buelta te Pablo jich la yalbey te jchʼuunjeletik ta Corinto: «Jaʼ swentail te la jticunbeyex tel te Timoteo, te jun yoʼtan ta stojol te Cajwaltique. Jich cʼoem ta coʼtan te bitʼil jnichʼan te cʼux ta coʼtane. Jaʼ me ya yacʼbeyex juluc ta awoʼtanic te bila la cacʼ ta nopel soc te bitʼil atʼejone. Yuʼun yiloj spisil te bitʼil ya caiy pʼijubteswanej ta bay spisil te jchʼuunjeletique» (1 Corintios 4:17, XCD). Te kʼopetik ini ya yakʼ kiltik te bitʼil te Pablo sok te Timoteo la skoltay sbaik te kʼalal jun-nax aʼtejike. Te Pablo la slokʼes stiempo ta spʼijubtesel te Timoteo ta swenta te bin la yakʼ ta nopel sok bitʼil aʼteje, jaʼnix jich te Timoteo la spas tulan ta snopel-euk. Ta melel te Pablo kʼax kʼux ta yoʼtan te Timoteo sok ay smukʼul yoʼtan ta stojol te bitʼil lek ya xbajtʼ skanantay te hermanoetik ta Corinto. Te ancianoetik ya xjuʼ ya skʼayinbeyik stalel te Pablo te kʼalal ya spʼijubtesik yantik hermanoetik ta yilel te kongregasion.

15. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te Romanos 12:3-5 te kʼalal ay bin ya xjelon ta jtojoltike?

¹⁵ Ayotik ta kuxinel ta jun tiempo te bayal bintik lek yak kʼoel ta pasel. Te jwojkʼ organisasion yuʼun Jehová ta Balumilale bayal te bitʼil yak ta mukʼubele. Jaʼ ya skʼan ya yal-abi te bayal bintik yato xjelon sok ay ya xkʼot ta jtojoltike. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik? Jaʼ te manchuk jaʼ ya xbajtʼ ta koʼtantik te bin ya jkʼantik te joʼotike, ya skʼan te ayuk spekʼelil koʼtantik sok jaʼuk ya xbajtʼ ta koʼtantik spasel te aʼtelil ta swenta te Ajwalinel yuʼun te Diose. Teme jich ya jpastik-abi jun-naxme ya x-ayinotik. Te Pablo jich la yal ta skarta ta stojol te jchʼuunjeletik ta Roma: «Ya calbeyex ta apisilic te ma me cʼax hich mucʼ yac acuy abahic a te bin utʼil ya scʼane». Ta patil te Pablo la schol jich bitʼil te bin jujun chajp ay ta jbakʼetaltik ay yaʼtel, jaʼnix jich te jujun jtul yajwal te kongregasione ay jun  aʼtelil ta stojol te ya skʼan ya spase (Romanos 12:3-5).

16. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik ta jujun jtul swenta ya x-ayin lamalkʼinal sok jun-nax ya x-ayin te lum yuʼun Jehová?

¹⁶ Jpisiltik te j-abatotik yuʼun Jehová ya jkʼan ya jpastik te aʼtelil yuʼun te Ajwalinel sok te bintik ya kichʼtik albeyele. Te hermanoetik te ayix yaʼbilalike ya xjuʼ ya spʼijubtesik te hermanoetik te jchʼieliktoe. Te jchʼieletik ya xjuʼ ya yichʼik akʼbeyelxan yaʼtelik, jaʼukmeto ya skʼan pekʼel ya yakʼ sbaik sok te ya x-ichʼawanik ta mukʼ. Te hermanoetik te nujpunemike ya yalbeyik wokol te yinamik te bitʼil ya xkoltayotik yuʼunik te kʼalal ay bin ya xjelone. Te kʼalal jich ya spasik jaʼ yakik ta stʼunbeyel stalel te Priscila te jaʼ jtul jchʼuunjel ants te spisil-ora la skoltay te smamlal, te Aquila sbiile (Hechos 18:2).

17. ¿Bin yuʼun la spʼijubtes te jnopojeletik yuʼun te Jesuse?

¹⁷ Te Jesús spisil-ora la skʼan la spʼijubtes te yantike sok jaʼ kʼax lekil ejemplo kuʼuntik. Snaʼoj ta lek te yantik ya xbajtʼ spasik te aʼtelil yuʼune. Melel te snaʼoj te maba tojil winiketik te jnopojeletik yuʼune. Jaʼukmeto te Jesuse ay smukʼul yoʼtan ta stojol te jnopojeletik te ya xbajtʼ scholik te lek yachʼil kʼop ta lugaretik te banti maba kʼot stukele (Juan 14:12). Te Jesús la spʼijubtes ta lek te jnopojeletik swenta ya scholik te skʼop Dios ta spisil lugaretik te ya xjuʼ yuʼunike. Kʼot ta pasel yuʼunik te aʼtelil la yichʼik akʼbeyele (Colosenses 1:23).

18. 1) ¿Bin aʼtelil ya jpastik ta pajel chaʼbej? 2) ¿Bin aʼtelil ay ta jtojoltik ta ora ini?

¹⁸ Te kʼalal laj te Jesuse, te Jehová la schaʼkuxajtes sok la yakʼbeyxan yaʼtel. Jaʼnix jich la yakʼ te «toyol cʼoht yuʼun spisil ajwaliletic, te machʼatic ay yaʼtelic, te ay yuʼelic» (Efesios 1:19-21). Teme jun koʼtantik ta stojol Jehová lajotik bael te kʼalal mato xtal-a te Armagedone, yame xchaʼkuxajotik tal ta yachʼil balumilal sok bayalme aʼtelil ya xbajtʼ jpastik te ya yakʼ te lek ya kaʼiy jbatik yuʼune. Jaʼukmeto te bin mukʼ skʼoplal ya skʼan ya jpastik ta ora ini jaʼ te scholel te lek yachʼil kʼop sok yotsesel jnopojeletik. Jich yuʼun manchukme jchʼielat o ayix awaʼbilal, pasame te tsitsel ini: «Spisil ora behbehuc me ta mucʼubel awuʼunic te yaʼtel te Cajwaltic» (1 Corintios 15:58).