1, 2. ¿Bin yuʼun la spʼaj Jehová te Saule? (Ilawil te lokʼomba ta sjajchibal te articulo).

KʼALAL te Jehová la stsa te Saúl swenta ya x-och ta ajwalil jaʼ jtul winik te pekʼel ya yakʼ sba-ae (1 Samuel 9:1, 2, 21; 10:20-24). Jaʼukmeto te kʼalal ochemix ta ajwalil-ae, la stoy sba. Ta jun buelta, bayal ta mil soldadoetik yuʼun te filisteoetik la stsob sbaik ta yakʼbeyel guerra te israeletike. Te Saúl la skʼan la smaliy ya xkʼot te j-alwanej Samuel swenta ya yakʼ te majtʼanil ta stojol te Jehová. Jaʼukmeto animaj yoʼtan te kʼalal la yil te ochik ta xiwel te israeletik sok te bayal ta tul jajch ta ijkʼitayel yuʼune. Jich yuʼun te Saúl maba la smaliy te Samuel, la yakʼ te majtʼanil te maʼyuk ta stojol yakʼele. Jaʼ-abi maba lek la yil te Jehovae (1 Samuel 13:5-9).

² Kʼalal kʼot te Samuel te banti ay te Saule, la yalbey ta jamal te la skʼaxuntaybey skʼop te Jehová. Jaʼukmeto maba la yal ta jamal te smule, la smak sba ta kʼop sok la yakʼbey smulin yantik te bin la spase (1 Samuel 13:10-14). Teyto-abi jajch stoy sba te Saule. Jaʼ yuʼun te Jehová la spʼaj sok la yalbey te ya xlokʼ ta ajwalile (1 Samuel 15:22, 23). Kʼax lek-a te skuxlejal te Saúl ta sjajchibal,  jaʼukmeto maba lek kʼot ta lokʼel ta patil (1 Samuel 31:1-6).

3. 1) ¿Bin ya yalik bayal ants winiketik ta swenta te bitʼil pekʼel ya yakʼ jbatike? 2) ¿Bin jojkʼoyeletik ya kakʼbeytik sujtib?

³ Ta ora ini, bayal ants winiketik ya skuyik te ma xjuʼ pekʼel ya yakʼ sbaik teme lek ya skʼan ya xkʼotik ta lokʼel ta skuxlejalike. Ya stoy sbaik yuʼun te bin ya snaʼik swenta jaʼ bayalxan skʼoplal ya xkʼotik ta stojol te yantike. Jich bitʼil, jtul winik te jaʼ actor sok jaʼ politiko te kʼax naʼbil sba jich la yal: «Te kʼopil pekʼel ya kakʼ jbatik te xchie, maba ya yalbon jkʼoplal ya kaʼiy ta jkʼaxel sok ya jkʼan te jichon ta spisil-ora». ¿Bin yuʼun-abi te tulan skʼoplal te pekʼel ya kakʼ jbatik te j-abatotik yuʼun te Diose? ¿Bin ya skʼan ya yal te pekʼel ya kakʼ jbatik sok bintik-a te maba smakoje? Ta articulo ini ya yichʼ akʼbeyel sujtib te jojkʼoyeletik-abi. Ta yan articulo ya kiltik bin-utʼil ya xjuʼ te jaʼnix jich pekʼel ya kakʼ jbatik kʼalal wokol ya kaʼiytik te jich ya kakʼ jbatike.

4. ¿Bin ya skʼan ya yal te ay machʼa ya stoy sba ta spasel mulile?

⁴ Te Biblia ya yal te toybail jkʼaxel skontrainoj sba sok te bitʼil pekʼel ya kakʼ jbatike (kʼopona te sjun Proverbios 11:2). Te David jich la skʼanbey sok spisil yoʼtan te Jehová: «Canantaya te aʼbat awuʼun te manchuc ya stoy sba ta spasel mulil» (Salmo 19:13). ¿Bin ya skʼan ya yal te ay machʼa ya stoy sba ta spasel mulile? Jaʼ te kʼalal ay machʼa ay bin ya spas te maʼyuk ta swenta spasele, yaniwan spas ta skaj te stoybail o ta skaj te maba ya snaʼ smaliyele. Jich te bitʼil maba tojotike, jpisiltik ay bin-ora jich jpasojtik. Jaʼukmeto teme jich ya xkʼayotik ta spasele, ya x-ilin kuʼuntik te Jehová, jich bitʼil kʼot ta stojol te ajwalil Saule. Te Salmo 119:21 ya yal bitʼil te Jehová jamal ya yalbey te maba lek stalelik te jtoybaetike. ¿Bin yuʼun te jich ya spase?

5. ¿Bin yuʼun tulan mulil te ay bin ya jpastik ta skaj te jtoybailtike?

⁵ Teme ay bin ya jpastik ta skaj te jtoybailtik jaʼ jun tulan mulil. ¿Bin yuʼun? Sbabial, maba yakotik ta yichʼel ta mukʼ te Jehová te jaʼ te Dios kuʼuntik sok te jaʼ Ajwalil kuʼuntike. Schebal, kʼalal ay bin ya jpastik te maʼyuk ta jwentatik spasele ya xjuʼ ya yakʼotik ta tulan kʼop sok te yantike (Proverbios 13:10). Ta yoxebal, ya xjuʼ ya yakʼotik jilel ta kʼexlal kʼalal ya snaʼik stojol te yantik te ay bin la jpastik ta skaj te jtoybailtike (Lucas 14:8, 9). Jaʼ yuʼun te Jehová ya yalbotik te pekʼeluk akʼa kakʼ jbatik.

6, 7. ¿Bin-utʼil snitojbey sba skʼoplal te pekʼel ya kakʼ jbatik sok te pekʼel-oʼtanile?

⁶ Te bitʼil pekʼel ya kakʼ jbatik snitojbey sba skʼoplal sok te pekʼel-oʼtanile. Te j-abat yuʼun Dios te pekʼel yoʼtane maba ya stoy sba, jich ya snop te jaʼ mukʼxan skʼoplal te yantik te bitʼil stukele (Filipenses 2:3). Te machʼa pekʼel yoʼtane pekʼel ya yakʼ sba, ya snaʼ te bantito kʼalal ya xjuʼ yuʼun spasel sok ya yal ta jamal te smule. Jaʼnix jich, ya smulan schʼamel yaʼiy te bintik ya snopik te yantike sok ya skʼan ay bin ya snop ta stojolik. Te Jehová kʼax lek ya yil te machʼatik pekʼel yoʼtanike.

⁷ Te Biblia ya yakʼ ta ilel te bitʼil jtul ants winik te pekʼel ya yakʼ sbae jaʼnix yiloj sba ta lek sok snaʼoj te ay bintik ma xjuʼ o maʼyuk permiso yuʼun ya spas. Te bitʼil jich stalel ya xkoltayot ta yichʼel ta mukʼ te yantik sok ta yakʼbeyel yil te slekil yoʼtane.

8. Teme spisil-ora ya jkʼantik te pekʼel ya kakʼ jbatike, ¿bin pensaril o talelil ya skʼan ya jkom jbatik ta spasel?

⁸ Teme maba ya jtsajtay jbatike, ayniwan ma jnaʼtik stojol te ya xjajch jtoy jbatik. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ xkʼot ta pasel-abi? Yaniwan x-och jnoptik te jaʼ kʼax mukʼxan jkʼoplaltik bitʼil te yantik ta skaj te kichʼoj kaʼteltik ta kongregasion o ta skaj te  jich ay yaʼtelik te kamigotaktike (Romanos 12:16). O yaniwan xjajch kakʼ jbatik ta ilel swenta mukʼxan jkʼoplaltik ya xkʼootik ta stojol te yantike (1 Timoteo 2:9, 10). Jaʼnix jich yaniwan x-och kalbeytik te yantik te bin ya skʼan o ma skʼan ya spasike (1 Corintios 4:6).

9. ¿Bin yuʼun te ay ya xjajch stoy sbaik chaʼoxtul ants winiketik? Albeya skʼoplal jun ejemplo ta Biblia.

⁹ Teme maba ya jkomtik te bintik chopol ya skʼan koʼtantike, jaʼ nix jich ya xjuʼ ya yakʼ xjajch jtoy jbatik. Bayal machʼatik ya xjajch stoy sbaik ta skaj te maba la skomik te bikʼtal-oʼtanil, te kʼajkʼal-oʼtanil o smulanel te ya ichʼotik ta mukʼ yuʼun te yantike. Jich kʼot ta stojol chaʼoxtul ants winiketik te ya yalbey skʼoplal te Biblia, jich bitʼil te Absalón, Uzías sok te Nabucodonosor. Te Jehová jamal la yaltiklanbey te ya skʼan ya yakʼik ta ilel pekʼel-oʼtanil (2 Samuel 15:1-6; 18:9-17; 2 Crónicas 26:16-21; Daniel 5:18-21).

10. ¿Bin yuʼun maba ya skʼan ya kichʼtik ta kʼop te yantik ta swenta te bin-nix ya skʼan-a te yoʼtanike? Albeya skʼoplal jun ejemplo ta Biblia.

¹⁰ Ayniwan yantik swentail bin yuʼun te ants winiketik ay maba pekʼel ya yakʼ sbaik kʼalal ay bin ya spasike. Jnop kaʼiytik ta swenta te Abimelec sok te Pedro (Génesis 20:2-7; Mateo 26:31-35). ¿Ta skajbal stoybailik te ay bin maba lek la spasike? ¿Aybal bintik maba snaʼojik-a? ¿O maba la snopik ta lek te bin la spasike? Jich bitʼil maba ya jnaʼtik bin ay ta yoʼtanik te yantik, maba ya skʼan ya kichʼtik ta kʼop ta swenta te bin-nix ya skʼan-a te yoʼtanike (kʼopona te sjun Santiago 4:12).

11. ¿Bin-a te lek ya yil te j-abat yuʼun Dios te pekʼel ya yakʼ sbae?

¹¹ Te j-abat yuʼun Dios lek ya yil te bin ya xjuʼ ya spas ta lum yuʼun te Diose. Jich bitʼil te Dios ya smulan te chajpanbil spisile, jpisiltik yakʼojbotik te ay bin ya xjuʼ ya jpastik ta organisasion yuʼun. Jpisiltik ya xtuunotik. Te Jehová yakʼojbotik te ay bin ya jnaʼtik spasel sok ya yakʼ te joʼotiknix ya jtatik ta nopel bin-utʼil ya jtuuntestike. Teme pekʼel ya kakʼ jbatike, jich ya jtuuntestik te bitʼil ya skʼan stukele (Romanos 12:4-8). Te Jehová ya skʼan te ya jtuuntestik te bin ya jnaʼtik spasel swenta ya kichʼtik ta mukʼ sok ta skoltayel te yantike (kʼopona te 1 Pedro 4:10).

12, 13. ¿Bin ya skʼan ya jultes ta koʼtantik teme ay bin ya xjelon ta jkuxlejaltik ta abatinel ta stojol te Jehovae?

¹² Te bin ya jpastik ta abatinel ta stojol Jehová ya xjuʼ ya xjelon ta patil. Jnop kaʼiytik te bintik yiloj jelonem te Jesuse. Ta nailale jaʼnax yak ta kuxinel sok-a te sTate (Proverbios 8:22). Ta patil la skoltay te sTat ta spasel te chʼul-abatetik, te Balumilal sok te bintik solem kʼaxel ta chʼulchan soknix te ants winiketike (Colosenses 1:16). Ta patil, te Jesús la yichʼ tikunel tal ta Balumilal. Jich yuʼun puersa ayin jich bitʼil jtul alal, chʼi sok jich winikub (Filipenses 2:7). Patil te laj liʼ ta Balumilal sujt bael ta chʼulchan, ta yaʼbilal 1914 och ta ajwalil yuʼun te Ajwalinel yuʼun te Diose (Hebreos 2:9). Kʼalal ya stsʼakaj yuʼun te jmil jaʼbil te ya xmantalaj ta Ajwalile, ya xchaʼyakʼbey te Ajwalinel te sTate. Teyto kʼalal-abi, «ha yuʼun Dios ya xcʼoht spisil bintic ay», te bin ya skʼan ya yal te jaʼ ya xmantalaj ta stojol spisil bintik kuxajtik ta Balumilal sok ta chʼulchan (1 Corintios 15:28).

¹³ Jaʼnix jich te joʼotik ay bintik ya xjuʼ ya xjelon ta jkuxlejaltik. Yaniwan xjelon te aʼtelil kichʼojtik akʼbeyel ta skaj te ay bin la jtatik ta nopel te ya jpastike. Jich bitʼil, jtukeltikniwan ayotik-a, jaʼukmeto la jtatik ta nopel te ya xnujpunotike. O ta ora ini ayix kal jnichʼnabtik o kʼalal kʼax bael te jaʼbile laniwan jtatik ta nopel te ay bin ya jeltay ta jkuxlejaltik swenta ya x-abatinotikxan ta stojol Jehová ta spisil-ora. Jaʼukmeto ya xjuʼ ya xjelon te kaʼteltik kichʼojtik  akʼbeyel ta skaj te bin ya xkʼax ta jkuxlejaltike. Ta ora ini bayalxan o jtebnax ya xjuʼ ya jpastik ta abatinel ta stojol Jehová. Jaʼukmeto manchukme jchʼielotik o ayix kaʼbilaltik, teme lek ayotik o maba lek ayotike, te Jehová snaʼoj bin-utʼil ya xjuʼ ya x-abatinotik ta lek ta stojol. Maba ya sujotik ta spasel te bin ma xjuʼ kuʼuntik spasele. Te bin lekxane, jaʼ te ya x-akʼbot stseʼelil yoʼtan yuʼun te bin ya jpastik ta abatinel ta stojole (Hebreos 6:10).

14. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya skoltayotik te bitʼil pekʼel ya kakʼ jbatik swenta tseʼeluk koʼtantik chikan bin ya jpastik ta lum yuʼun te Diose?

¹⁴ Te Jesús sok sbujtsʼ yoʼtan la spas spisil te bintik akʼbot spas yuʼun te sTate, jaʼnix jich ya xjuʼ ya jpastik te joʼotike (Proverbios 8:30, 31). Teme pekʼel ya kakʼ jbatike, tseʼel koʼtantik ta swenta te bin ya jpastik soknix te aʼteliletik ya kichʼtik akʼbeyel ta kongregasion. Ma jaʼuk ya xbajtʼ ta koʼtantik yilel te aʼtelil ya yichʼik akʼbeyel te yantike. Te bin ya jpastike jaʼ te tseʼelnax koʼtantik te bitʼil ay bin ya xjuʼ ya jpastik ta lum yuʼun te Dios ta skaj te jnaʼojtik te jaʼnix yakʼojbotike. Te bitʼil pekʼel ya kakʼ jbatike ya stij koʼtantik ta yichʼel ta mukʼ te hermanoetik sok ta skoltayel ta spisil koʼtantik. Lek ya kiltik te bitʼil akʼbilik yuʼun Jehová te ay bin ya xjuʼ ya spasik ta lum yuʼune (Romanos 12:10).

15. ¿Bin ya snojptesotik te ejemplo yuʼun te Gedeone?

¹⁵ Te Gedeón jaʼ jun lekil ejemplo ta swenta te bitʼil pekʼel ya skʼan ya kakʼ jbatike. Ta jun buelta, te Jehová la yalbey te akʼa skoltay te lum yuʼun Israel ta stojol te madianetik te jaʼ skontratakike. ¿Bin la yal te Gedeón? La yal te bitʼil te sfamilia jaʼ tutxan stsʼumbal ta stojol te yantik sok la yal te jaʼ pekʼelxan skʼoplal ta stojol te machʼatik ay yuʼun te state (Jueces 6:15). Manchukme jich-abi, te Gedeón la yakʼ smukʼul yoʼtan ta stojol te Dios sok la skʼan spas te aʼtelil  akʼbote. La spas tulan ta snaʼel ta lek te bin ya skʼan Jehová te ya spas sok la skʼanbey tojobtesel (Jueces 6:36-40). Melelnix-a te bayal yip te Gedeón sok te maba ya xiw yoʼtane, jaʼukmeto jaʼnix jich pʼij la yakʼ sba sok la snaʼ stsajtayel sba (Jueces 6:11, 27). Kʼalal te ants winiketik kʼan yotsesik ta ajwalil yuʼunike, maba la skʼan te Gedeone. Ta patil te la spasix-a te aʼtelil akʼbot yuʼun te Jehová, sujt bael ta sna (Jueces 8:22, 23, 29).

16, 17. ¿Bin ya snop ta lek te j-abat yuʼun Dios te pekʼel ya yakʼ sba te ya skʼan ya xchʼi ta swenta skʼop Diose?

¹⁶ ¿Yabal skʼan ya yal te maba pekʼel ya kakʼ jbatik teme ya kichʼtik jun aʼtelil o te ya jkʼan ya xkoltaywanotikxan ta kongregasione? Maʼuk. Te Biblia ya yal te kʼax lek teme ya jkʼantik te ya x-abatinotikxan ta stojol te Jehová sok ta stojol te kermanotaktik, sok te ya xchʼiotikxan ta swenta skʼop Dios (1 Timoteo 4:13-15). Jaʼukmeto ma puersauk ya skʼan ya kichʼtik yachʼil aʼtelil yuʼun ya xchʼiotikxan ta swenta skʼop Dios. Jpisiltik ya xjuʼ ya jlekubtestikxan te jtaleltik te bitʼil j-abatotik yuʼun te Dios sok te bintik ya jnaʼtik spasel te jaʼnix yakʼojbotik te Jehovae. Jich lekxan ya x-abatinotik ta stojol te Jehová sok jich lekxan ya jkoltaytik te yantike.

¹⁷ Kʼalal mato yichʼoj akʼbeyel jun aʼtelil ta kongregasion, te j-abat yuʼun Dios te pekʼel ya yakʼ sba ya yil ta lek te bintik smakoj te aʼtelil te ya skʼan ya spase. Ya skʼopon Jehová ta swenta-abi sok ya snop ta lek teme ya xjuʼ ya spas te aʼtelile. Lekniwan te ya sjojkʼoybey sba teme yato x-akʼbot tiempo sok yip ta spasel te yantikxan aʼteliletik te mukʼ skʼoplalike. Teme maʼuke, te yantik hermanoetik yaniwan xjuʼ skoltayik ta spasel te aʼtelil te yak ta spasele. Kʼalal la snopix ta lek-ae, te j-abat yuʼun Dios te pekʼel ya yakʼ sbae yaniwan sta ta ilel te maba ya xjuʼ ya spas te aʼtelil yak ta akʼbeyele. Teme pekʼel ya kakʼ jbatike, ayniwan ya kaltik te maba ya xjuʼ kuʼuntik spasel te aʼtelil ya kichʼtik akʼbeyele.

18. 1) Teme pekʼel ya kakʼ jbatike, ¿bin ya jpastik teme ya kichʼtik akʼbeyel jun yachʼil aʼtelile? 2) ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te sjun Romanos 12:3 swenta pekʼeluk ya kakʼ jbatik?

¹⁸ Te Jehová ya skʼan te pekʼeluk ya kakʼ jbatik ta stojole (Miqueas 6:8). Jaʼ yuʼun teme ya kichʼtik akʼbeyel jun yachʼil aʼtelil, jnopbeytik stalel te Gedeón sok jkʼanbeytik tojobtesel te Jehová sok te yakuk skoltayotike. Jnoptik ta lek bin ya yalbotik te Jehová ta Biblia sok ta organisasion yuʼune. Mame xchʼay ta koʼtantik te bitʼil spisil te bin ya jpastik ta stojol te Jehovae jaʼ ta skaj te bitʼil pekʼel yoʼtan stukele sok te ya skoltayotike, ma jaʼuk ta skaj te bin ya jnaʼtik spasel ta leke (Salmo 18:35). Teme pekʼel ya kakʼ jbatike, maba kʼax mukʼ jkʼoplaltik ya kaʼiy jbatik ni jaʼuk te kʼax pekʼel jkʼoplaltik ya kaʼiy jbatike (kʼopona te sjun Romanos 12:3).

19. ¿Bin yuʼun ya skʼan te pekʼeluk ya kakʼ jbatike?

¹⁹ Jich bitʼil la kiltikixe, ya skʼan pekʼeluk ya kakʼ jbatik melel jnaʼojtik te jaʼnax te Jehová ya skʼan ya yichʼ akʼbeyel spisil te yutsilal ta skaj te jaʼ Jpaswanej sok jaʼ Dios te machʼa toyol ay ta Balumilal sok ta chʼulchan (Apocalipsis 4:11). Te bitʼil pekʼel ya kakʼ jbatike ya skoltayotik swenta tseʼeluk koʼtantik ta stojol te bin ya xjuʼ kuʼuntik spasel kʼalal ya x-abatinotik ta stojol te Jehová. Jaʼnix jich ya skoltayotik ta yichʼel ta mukʼ te bin-utʼil ya yaʼiy sbaik te kermanotaktik sok te bin ya snopik, sok jich jun-nax ya x-ayinotik. Teme pekʼel ya kakʼ jbatike, maba ya jtatik tulan kʼop melel nail ya jnoptik ta lek te bin ya jkʼan ya jpastike. Jaʼnix jich, te Jehová kʼax lek ya yil te machʼatik pekʼel ya yakʼ sbaike. Spisil-abi ya yakʼ ta ilel bin yuʼun tulan skʼoplal te pekʼeluk ya kakʼ jbatik te bitʼil j-abatotik yuʼun te Diose. Ta yan articulo ya kiltik bin-utʼil ya xjuʼ te jaʼnix jich pekʼel ya kakʼ jbatik kʼalal wokol ya kaʼiytik te jich ya kakʼ jbatike.