1. 1) ¿Bin ya skʼan ya staik ta nopel te achʼix keremetik ta swenta te pajel chaʼbej? 2) ¿Bin yuʼun ma skʼan ya xiwik? (Ilawil te lokʼombaetik ta sjajchibal te articulo).

ACHʼIX kerem, jichniwan ya awal-euk te ya skʼan nail ya jnoptik banti ya xbootik te kʼalal mato yakotik ta beel-ae. Te kuxlejalil jich kʼoem te ay banti ya xbootik, te yorail te ya skʼan nopel bin ya jpastik jaʼ te kʼalal achʼix keremotikto-ae. Ta melel wokol te ya jtatik ta nopel bin ya jpastik ta jkuxlejaltik. Jtul achʼix te Heather sbiil jich ya yal: «Ya jxiʼ snopel bin ya jpas bael ta jkuxlejal». Teme jichnix ya awaʼiy aba, juluk ta awoʼtan bin ya yal te Jehová: «Ma me xamel awoʼtan, como hoʼon te Dioson awuʼune; ya caʼbat awip, ya jcoltayat» (Isaías 41:10).

2. ¿Bin yuʼun kʼoem ta awoʼtan te ya skʼan te Jehová te tseʼeluk awoʼtan ta pajel chaʼbeje?

² Te Jehová ya stijbat awoʼtan yuʼun ya achap bintik ya apas ta pajel chaʼbej (Eclesiastés 12:1; Mateo 6:20). Jaʼ ya skʼan te tseʼeluk awoʼtan. Ya xjuʼ te jich ya xkʼot ta awoʼtan kʼalal ya awil, ya awaʼiy sok ya amulanbey sbujtsʼ te bintik spastiklanoje. Jaʼnix jich ya skanantayotik sok ya yakʼ jnoptik bin-utʼil lekxan ya xjuʼ xkuxinotik. Ilawil bin ya yalbey te machʼatik ya spʼajik te tsitsel yuʼune: «La atsahic te bin ma jmulan». Jich ya yalxan: «Te aʼbatetic cuʼun tseʼel yoʼtanic, yan te haʼexe ya xhilex  ta qʼuexlal; te aʼbatetic cuʼun ya xcʼayojinic soc yutsil yoʼtanic» (Isaías 65:12-14). Kʼalal jaʼ ya jpastik te bin lek ta pasele, ya kalbeytik yutsil skʼoplal te Jehová (Proverbios 27:11).

3. ¿Bin ya yalbat Jehová te yakuk apase?

³ ¿Bin ya yalbat Jehová te yakuk apase? Nopa awaʼiy ini. Te Jehová jich la spas te chambalametik te leknax kʼinal ya yaʼiyik yuʼun te ya xweʼik, ya yuchʼik jaʼ sok te ya spʼol sbaike. Yan te joʼotik jich la spasotik te ay bintik yan ya yakʼbotik stseʼelil koʼtantik, jich bitʼil te ya jnaʼbeytik sba sok te jun koʼtantik ya x-abatinotik ta stojole (Salmo 128:1; Mateo 5:3). Te Biblia ya yalbotik te jaʼ Dios «te ay scʼuxul yoʼtane» sok te jaʼ «Dios te bayel yutsil» soknix te «jich yilel te bitʼil» stukel la spas te ants winiketike (2 Corintios 13:11; 1 Timoteo 1:11; Génesis 1:27, XCD). Jich yuʼun yame ata stseʼelil awoʼtan teme ya akʼayinbey stalel te Diose. Te sKʼop jich ya yal: «Ha bayel xan yutsil te machʼa ay bin ya yacʼ te bin utʼil ay bin ya yichʼ» (Hechos 20:35). Ayniwan jich awaʼiyoj. Ta melel, jaʼ jchajp te bin stalelnanix te jich ya xkʼot ta pasel ta jkuxlejaltik. Jich yuʼun te Jehová ya skʼan te spisil te bin ya apas ya yakʼ ta ilel te skʼuxul awoʼtan ta stojol sok ta stojol te apatxujke (kʼopona te sjun Mateo 22:36-39).

4, 5. ¿Bin yuʼun te ayin stseʼelil yoʼtan te Jesuse?

⁴ Te Jesucristo jaʼ te kʼax lekil ejemplo ya xjuʼ ya atʼun. Kʼalal tut-to-a ya xtajin sok ay bin ya skʼases kʼajkʼal-a. Jich bitʼil ya yal te sKʼop Dios, «ay yorahil tseʼej» sok «ay yorahil ahcʼot» (Eclesiastés 3:4). Jaʼukmeto te Jesús jaʼnix jich la snop te sJun Dios, jich la yamigoinxan sba sok te sTate. Kʼalal lajchayeb yaʼbilal-a, te jpʼijubteswanejetik ta templo «xcham yoʼtanic yuʼun te spʼijil yoʼtan soc te suhtib» la yakʼ ta swenta te bintik ya snaʼ ta stojol Dios (Lucas 2:42, 46, 47).

⁵ Te kʼalal mukʼix-a te Jesús kʼax tseʼel yoʼtan, melel la spas te bin ya skʼan te Diose. Jich bitʼil, te sTate la skʼan te yakuk yichʼ bael «te lec yachʼil cʼop ta stojol te pobrehetique» sok te yakuk xbajtʼ «ta sjambeyel sit tsʼoʼsitetic» (Lucas 4:18). Te Salmo 40:8 ya yal bin-utʼil ya yaʼiy sba-a te Jesuse: «Ya jmulan spasel te bin ya scʼan awoʼtan, Dios cuʼun». Bayal ya smulan te Jesús snojptesel te ants winiketik ta swenta te sTat te ay ta chʼulchane (kʼopona te sjun Lucas 10:21). Ta jun buelta la snojptes jtul ants bin-utʼil ta ichʼel ta mukʼ te Diose. Ta patil, jich la yalbey te jnopojeletik yuʼune: «Ha jweʼel te ya jpas te bin ya scʼan yoʼtan te machʼa la sticonon tal soc te ya huʼtesbe te yaʼtel» (Juan 4:31-34). Te yakʼel ta ilel skʼuxul yoʼtan ta stojol Dios sok ta stojol yantik, akʼbot stseʼelil yoʼtan yuʼun. Teme jichnix ya apas, ya xjuʼ ya yakʼbat stseʼelil awoʼtan-euk.

6. ¿Bin yuʼun lek te ya awalbey jtul hermano te yijubenix ta swenta schʼuunel yoʼtan te bin ya akʼan ya apas ta akuxlejal?

⁶ Bayal hermanoetik ochik ta precursor te kʼalal achʼix keremikto-a, la staik bayal stseʼelil yoʼtanik yuʼun. Kʼax lek te ya awalbey jtuluk hermano te jich la spas te bin yakat ta snopel te ya apase. Te Proverbios 15:22 ya yal te lek ya xkʼot ta lokʼel te bin ya jpastik teme ya jletik koltayel ta stojol yantik. Te hermanoetik-abi te yijubenikix ta swenta schʼuunel yoʼtanik ya yaltiklanbat te bayal bin ya anop te kʼalal ya x-abatinat ta stojol Dios ta spisil-ora, te ya xtuun awuʼun ta spisil akuxlejal. Te Jesús bayal bin la snop te kʼalal la sjokin sTat ta chʼulchan. Jaʼukmeto ay bayalxan bin la snop kʼalal la schol skʼop Dios ta Balumilal. Jich bitʼil, la yil te ya x-akʼbot stseʼelil yoʼtan kʼalal ya stijbey yoʼtan te ants winiketik sok te sKʼop Dios soknix kʼalal jun yoʼtan ya yakʼ sba ta stojol te sTat kʼalal ya sta pruebaetik (kʼopona te sjun Isaías 50:4; Hebreos 5:8; 12:2). Jaxan te jaʼate, ¿bin yuʼun ya yakʼbat stseʼelil awoʼtan teme ya x-abatinat ta stojol Dios ta spisil-ora? Kiltik.

7. ¿Bin yuʼun ya smulanik bayal achʼix keremetik te aʼtelil ta yotsesel jnopojeletike?

⁷ Te Jesús la yal te ya skʼan ya xbootik sok ya kotsestik jnopojeletik ta swenta yakʼbeyel snopik te smelelile (Mateo 28:19, 20). Teme yakat ta snopel te ya awakʼ akuxlejal ta spasel te aʼtelil ini, yame ata  bayal stseʼelil awoʼtan sok ya awalbey yutsil skʼoplal te Diose. Ta melel, jichnix bitʼil stalel te ya xkʼot ta pasel, ya skʼan tiempo yuʼun ya anop spasel ta lek te aʼtelil-abi. Ilawil te bin mato jaluk la yal jtul hermano te Timothy sbiil te och ta precursor te kʼalal ay 19 yaʼbilal-a: «Ya jmulan te ya x-abatinon ta stojol Dios ta spisil-ora, melel jich ya kakʼbey yil te skʼuxul koʼtane. Ta sjajchibal maʼyuk machʼa juʼ la kakʼbey nojptesel yuʼun Biblia. Ta patil boon ta yan lugar, ma la sta jun u te bayal machʼatik jajch kakʼbey nojptesel. Jtul te machʼa la kakʼbey nojptesel jajch ta kʼoel ta sNail Tsoblej. Ta patilxan bael boon ta Escuela Bíblica para Varones Solteros, * sok la kichʼ tikunel bael ta yan lugar. Ta lugar-abi chantul jajch kakʼbey nojptesel. Mero ya jmulan yakʼbeyel snopik te smelelil te ants winiketik, melel jich ya jta ta ilel bin-utʼil te chʼul espiritu ya sjelbey bael skuxlejalik» (1 Tesalonisences 2:19).

8. ¿Bin spasojik chaʼoxtul achʼix keremetik yuʼun bayalxan ants winiketik ya scholbeyik skʼop Dios?

⁸ Ay chaʼoxtul achʼix keremetik snopojik yan kʼopil. Jich bitʼil, jtul hermano ta Norteamérica te Jacob sbiil jich ya yal: «Kʼalal ay jukeb kaʼbilal bayal joʼtak ta eskuela talemik ta Vietnam. Koʼtanuk ya kalbey yaʼiyik skʼoplal te Jehová, jich yuʼun ta patil bael jajch jnop te skʼopike. Jaʼ la skoltayonxan ta snopel te spajtiklanel te revista ta inglés yuʼun Te J-ilkʼinal ta toyol sok te revista ta kʼopil vietnamita. Jaʼnix jich la kamigoin hermanoetik te ayik ta kongregasion te ya xkʼopojik ta vietnamita te nopol ayik ta jnae. Te kʼalal ay 18 kaʼbilal-a ochon ta precursor. Ta patil, boon ta Escuela Bíblica para Varones Solteros. Te pʼijubtesel te la kichʼ la schajpanon yuʼun ya jpas te kaʼtel ta grupo te banti ayon, te banti yakon ta aʼtel ta precursor sok jip joʼon ancianoon. Bayal vietnametik xcham yoʼtanik yuʼun te la jnop te skʼopike. Ya yikʼonik ta snaik, jich bayal buelta ya xjajch kakʼ nojptesel yuʼun Biblia. Ay chaʼoxtul te yichʼojikix jaʼ» (paja sok te sjun Hechos 2:7, 8).

9. ¿Bin ya snojptesat te aʼtelil ta yotsesel jnopojeletik?

⁹ Bayal bin ya yakʼbat anop te aʼtelil ta yotsesel jnopojeletik. Jich bitʼil, ya xkʼayat ta aʼtel ta lek, te lek ya xkʼopojat sok yantik, te jich ya awaʼiy aba te ay binxan ya xjuʼ ya apas sok ya anop stsajtayel te bin-utʼil ya xkʼopojat sok te ants winiketike (Proverbios 21:5; 2 Timoteo 2:24). Jaʼukmeto te spasel te aʼtelil ini, jaʼnix jich ya yakʼbat stseʼelil awoʼtan, melel ya skoltayat ta snaʼelxan te bin ya yal te Biblia ta swenta te bintik achʼuuneje. Jaʼnix jich ya anop bin-utʼil junxan ya x-aʼtejat sok te Jehová (1 Corintios 3:9).

10. ¿Bin yuʼun te ya xjuʼ te tseʼeluk awoʼtan ta aʼtel ta yotsesel jnopojeletik manchukme jteb ma spisilik ma skʼan ya yaʼiy te skʼop Dios ta alumale?

¹⁰ ¿Jaxan teme jteb ma spisil te ants winiketik ma skʼan ya yaʼiyik stojol te lek yachʼil kʼop ta alumale? Manchukme jich-abi, te aʼtelil ta yotsesel jnopojeletik ya xjuʼ ya yakʼbat stseʼelil awoʼtan. ¿Bin yuʼun? Melel jpisiltik ta kongregasion ya xjuʼ xkoltaywanotik ta stael te ants winiketik te lek yoʼtanike. Manchukme jtulnax hermano ay machʼa ya sta te ya skʼan snop te smelelile, jpisiltik ya xkoltaywanotik ta stael sok jpisiltik tseʼel koʼtantik yuʼun. Jich bitʼil, jtul hermano te Brandon sbiil abatin baluneb jaʼbil ta precursor ta jun lugar te banti maʼyuk bayal ants winiketik ya skʼan ya yaʼiyik te skʼop Diose. Te hermano jich ya yal: «Ya jmulan scholel te lek yachʼil kʼop, melel jaʼ jich ya skʼanbotik Jehová te ya jpastike. Ochon ta aʼtel ta precursor te kʼalal mato jaluk jlokʼel ta snopel jun te jich kʼanbil yuʼun te ajwalile. Ya jmulan yakʼbeyel yip yoʼtan te achʼix keremetik te ayik ta kongregasion sok ya jmulan yilel te yakik ta chʼiel ta swenta skʼop Dios. Patil te boon ta Escuela Bíblica para Varones Solteros, la stikunonik bael ta abatinel ta precursor ta yan lugar. Melelnix-a te maʼyuk machʼa juʼem kuʼun skoltayel yuʼun ya yichʼ jaʼ, jaʼukmeto yantik hermanoetik juʼem yuʼunik. Tseʼel koʼtan te la jta ta nopel te ya jpas te aʼtelil ta yotsesel jnopojeletik ta spisil-ora» (Eclesiastés 11:6).

11. ¿Bin chʼul aʼtelil ya spasik bayal achʼix keremetik?

¹¹ Ay bayal bintik-utʼil ya xjuʼ te tsʼakalxan ya x-aʼtejotik ta stojol Jehová. Jich bitʼil, bayal achʼix  keremetik ta spasemal yoʼtan ya x-aʼtejik ta spasel naetik. Yato skʼan pasel bayal ta cien sNail Tsoblej. Te spasel sNail Tsoblejetik jaʼ chʼul aʼtelil te ya yakʼ ta ichʼel ta mukʼ te Dios sok ya xjuʼ ya yakʼbat stseʼelil awoʼtan. Jichnix bitʼil ya xkʼot ta pasel ta spisil chʼul aʼtelil, te sjokinel te hermanoetik ya yakʼbat stseʼelil awoʼtan. Te aʼtel ta spasel naetik banti ya kichʼtik ta mukʼ Dios ya xjuʼ bayal bin ya yakʼbat anop, jich bitʼil stsajtayel aba ta aʼtel, te ya anop aʼtel ta lek sok te ya anaʼ aʼtel sok te machʼatik ay ta swentaik yilel te aʼtelile.

12. ¿Bintikxan ya xjuʼ ya apas teme ya x-ochat ta aʼtel ta precursor?

¹² Jtul hermano te Kevin sbiil jich ya yal: «Kʼalal tutonto-ae, koʼtanuk te ya sta skʼajkʼalel te ya x-abatinon ta stojol Jehová ta spisil-ora. Juʼ kuʼun te ochon ta aʼtel ta precursor te kʼalal 19 kaʼbilal-a. Swenta ya jkoltay jba-a, aʼtejon sok jtul hermano te ya spas na. Nojp kuʼun spasel sba na sok yotsesel ventanaetik sok puertaetik. Ta patil bael, cheb jaʼbil koltaywanon ta schaʼpasel sNail Tsoblejetik sok sna hermanoetik kʼalal kʼax tulan yikʼal jaʼal. Kʼalal la kaʼiy stojol te ya skʼanik bayal koltayel ta spasel sNail Tsoblejetik ta Sudáfrica, la jnojes jun solicitud yuʼun ya xboon ta aʼtel tey-a, ta patil la yikʼonik. Ta África ya x-aʼtejon cheʼoxeb semana te banti yak ta juʼel sNail Tsoblej, tey-abi ya xboon ta lugar te banti yak ta juʼel yan. Te jayeb machʼatik ya x-aʼtejotik ta spasel naetik jich kʼoemotik bitʼil jun familia. Jokinej jbatik ta nainel, jun-nax ya jnoptik te Biblia sok jun-nax ya x-aʼtejotik. Jaʼnix jich ya jmulan scholel skʼop Dios ta jujun semana sok te hermanoetik te ayik ta slumalik. Te bintik la jta ta nopel te ya jpas te kʼalal tutonto-ae, yakʼojbon bayal stseʼelil koʼtan te ma jichuk jnopoj stael-ae».

13. ¿Bin yuʼun tseʼel yoʼtanik te achʼix keremetik ta skaj te ya x-abatinik ta Betel?

¹³ Bayal hermanoetik te ochik ta aʼtel ta precursor jich bitʼil schapojike, ayik ta Betel ta ora ini. Te aʼtel ta Betel ya yakʼ bayal tseʼel-oʼtanil, melel spisil te bintik ya yichʼ pasel tey-ae jaʼ ta swenta te  Jehová. Jaʼnix jich, te machʼatik ya x-aʼtejik ta Betel ya xkoltaywanik yuʼun ya xkʼot ta jtojoltik te jweʼeltik ta swenta skʼop Dios. Jtul hermano te ay ta Betel te Dustin sbiil jich ya yal: «Kʼalal baluneb kaʼbilal-a, la jnop ta koʼtan te ya x-abatinon ta spisil-ora ta stojol Dios. Ochon ta aʼtel ta precursor te kʼalal laj koʼtan ta snopel jun te jich kʼanbil yuʼun te ajwalile. Jun jaʼbil sok olil ta patil, la kichʼ ikʼel ta aʼtel ta Betel. Liʼ ini la jnop stijel te mukʼul makinaetik te ya spasik imprimir sok schajpanel bin-utʼil ya x-aʼtej komputadoraetik. Jchajp te bin ya jmulan yuʼun te Betel jaʼ te ya kichʼtik albeyel bitʼil yak ta mukʼubel te aʼtel yuʼun yotsesel jnopojeletik ta swolol Balumilal. Bayal ya jmulan te liʼ ayone, melel ta swenta te aʼtelil ya jpastike ya jkoltaytik te ants winiketik yuʼun ya yamigoin sbaik sok te Jehovae».

14. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya achajpan aba swenta ya x-abatinat ta spisil-ora ta stojol te Jehovae?

¹⁴ ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya achajpan aba swenta ya x-abatinat ta spisil-ora? Te bin tulanxan skʼoplale, jaʼ te yakuk awakʼ ta ilel taleliletik te jaʼ yuʼun te j-abatetik yuʼun te Diose. Jaʼ-abi ya skoltayat ta abatinel ta lekxan ta stojol Jehová. Jich yuʼun, nopa te sKʼop Dios ta spisil-ora, akʼa awoʼtan ta snopilanel te bin ya yal sok pasa tulan ta yakʼel ta ilel te schʼuunel awoʼtan ta swenta akomentario te ya awakʼ ta tsoblejetike. Te bitʼil ayat-to ta eskuela, ya xjuʼ te bayal bintik ya anop spasel sok ya xjuʼ ya alekubtesxan te bitʼil ya achol te skʼop Diose. Nopa yichʼel ta mukʼ te yantik ta swenta te leknax te bitʼil ay bin ya ajojkʼoybeye sok te lek ya achʼambey yaʼiy te sujtib ya yakʼike. Jaʼnix jich ya xjuʼ ya ajap aba ta skusel te sNail Tsoblej sok ta schajpanel teme ay banti lajeme. Te Jehová ya smulan stuuntesel te machʼatik pekʼel yoʼtanik sok te jun yoʼtan ya skʼan ya xkoltaywanik (kʼopona te sjun Salmo 110:3; Hechos 6:1-3). Te jpuk-kʼop Pablo la yikʼ ta aʼtel ta misionero te Timoteo, melel «lec scʼoblal yuʼun te yermanotac» (Hechos 16:1-5).

15. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya achajpan aba yuʼun jaʼatnix ya awentain aba?

¹⁵ Jteb ma spisiluk te j-abatetik yuʼun Dios te ya x-abatinik ta stojol ta spisil-ora, jichnanix te ya skʼan yaʼtelik yuʼun ya sta te bin ya xtuun yuʼunike (Hechos 18:2, 3). Te jaʼat ya xjuʼ x-ochat ta jun kurso te maba bayal ya xjalaj yuʼun jich ya ata jun aʼtelil te banti yakat ta nainel te maba bayal tiempo ya smakbate. Jojkʼoybeya yantik precursoretik te ayik ta acircuito sok te superintendente bin aʼtelil lekxan ta pasel. Sok jich bitʼil ya yal te Biblia: «Aʼbeya ta scʼab Jehová te bintic yac apas, hich me ya xcʼoht ta pasel te bin chapal awuʼune» (Proverbios 16:3; 20:18).

16. ¿Bin ya schajpanat yuʼun te ya awakʼ aba ta abatinel ta spisil-ora ta stojol Dios te kʼalal achʼix keremat-to-ae?

¹⁶ Ya xjuʼ ya achʼuun sok spisil awoʼtan te ya skʼan te Jehová te ya xkuxinat sok stseʼelil awoʼtan ta pajel chaʼbej (kʼopona te 1 Timoteo 6:18, 19). Teme ya x-abatinat ta stojol ta spisil-ora, jich ya ajokin aba sok yantik hermanoetik te jaʼnix jich yakik ta spasel te aʼtelil ini. Jaʼ-abi ya skoltayat yuʼun ya xyijub ta lek te schʼuunel awoʼtane. Bayal te machʼatik abatinik ta spisil-ora ta stojol Jehová te kʼalal achʼix keremikto-a staojik ta ilel te ya xkoltayotik yuʼun kʼalal nujpunemikix-ae. Jteb ma spisiluk-ora jich ya xkʼot ta pasel te ya xjuʼ x-abatinikxan bitʼil precursor ta schebalik teme aʼtejik ta precursor te kʼalal mato nujpunemike (Romanos 16:3, 4).

17, 18. ¿Bin ya yakʼ ta ilel te bin ya jchaptik spasele?

¹⁷ Te bintik ya jchaptik spasel ta jkuxlejaltik ya yakʼ ta ilel te bin ay ta koʼtantik. Te Salmo 20:4 ya yal ta swenta te Jehová: «Acʼa yaʼbat te bin ya scʼan awoʼtan soc acʼa scʼohtes ta pasel spisil bintic chapal awuʼun». Jich yuʼun, nopa te bin ya akʼan ya apas ta akuxlejal, bin yak ta spasel te Dios ta ora ini sok bin ya xjuʼ ya apas ta abatinel ta stojole. Ta patil, chapa spasel te bin ya smulan te Jehová.

¹⁸ Te abatinel ta tsʼakal ta stojol Jehová ya yakʼbat bayal stseʼelil awoʼtan, melel ya atuuntes akuxlejal ta yichʼel ta mukʼ. Jich, «acʼa smulan awoʼtan te Jehová, hich ya yaʼbat te bintic ya scʼan te awoʼtane» (Salmo 37:4).