1-3. 1) ¿Bin-ora la yichʼ tsʼibayel yilel te Salmo 147? 2) ¿Bin ya xjuʼ ya jnoptik kʼalal ya jkʼopontik te Salmo 147?

STALEL te jich ya jpastik te ya kalbeytik yutsil skʼoplal te machʼatik ay bin lek ya spasik o ay tʼujbil talelil yuʼunik jich bitʼil j-abat yuʼun Dios. Jaʼukmeto jaʼ te Jehová te machʼa ya skʼanxan albeyel yutsil skʼoplal. Snujpʼ te jich ya jpastik ta stojol, melel bayal yuʼel yakʼoj ta ilel ta swenta te bin spastiklanoj sok bayal skʼuxul yoʼtan la yakʼ ta ilel kʼalal la stikun tal sNichʼan ta lajel ta swenta spisil te ants winiketik.

² Te machʼa la stsʼibay te Salmo 147 yoʼtanuk ya yalbey yutsil skʼoplal sok spisil yoʼtan te Jehová. Jaʼnix jich la stijbey yoʼtan yantik te pajaluk ya yalbeyik yutsil skʼoplal soke (kʼopona te sjun Salmo 147:1, 7, 12).

³ Ma jnaʼtik machʼa la stsʼibay te Salmo 147, jaʼukmeto jich yilel te kuxin te kʼalal la yichʼik lokʼesel yuʼun Jehová te israeletik ta Babilonia sok te ikʼotik sujtel yuʼun ta Jerusalén (Salmo 147:2). Ta melel, te machʼa la stsʼibay te salmo-abi la yalbey yutsil skʼoplal te  Jehová ta skaj te la yakʼ sujtuk te lum yuʼun te jich ya ichʼot ta mukʼ yuʼun ta slumaliknix. Jaʼukmeto ay yantikxan bin yuʼun la yalbey yutsil skʼoplal. ¿Bintik-a? ¿Sok bintik yuʼun ya skʼan te ya kaltik «¡Aleluya!»? (Salmo 104:35, nota; 147:1).

4. Kʼalal akʼotik ta libre te israeletik yuʼun te ajwalil Ciro, ¿binwan-utʼil la yaʼiy sbaik, sok bin yuʼun?

⁴ Jnop kaʼiytik bin-utʼil la yaʼiy sbaik te israeletik te ayik ta Babilonia. Ya yichʼik kʼexlaltesel yuʼun te babilonioetik sok jich ya x-albotik yuʼunik: «Cʼayojtaya caʼiycotic chaʼoxcaj cʼayojetic yuʼun Sión». Jaʼukmeto ma skʼan ya xkʼayojinik, melel yichʼoj lajinel te Jerusalén te jaʼ te bin ya x-akʼbotxan stseʼelil yoʼtanik yuʼun (Salmo 137:1-3, 6). Jkʼaxel smeloj yoʼtanik sok ya skʼanik te ya x-akʼbotik smukʼul yoʼtanik. Jaʼukmeto jich bitʼil yaloj ta nail talel te Jehovae, te ajwalil Ciro yuʼun te Persia la yochintay te Babilonia, jich la slokʼes ta libre te israeletike. Te Ciro jich la yal ta swenta te Jehová: «Ha la yalbon mandar te ya jpasbe sna ta Jerusalén». Sok jich la yalxan: «Machʼayuc a ta awohlilic te ha pueblohex yuʼun, bahanic tey a, te Jehová Dios acʼa coltayucot yuʼun» (2 Crónicas 36:23). Ta melel spisil-abi, la yakʼbey smukʼul yoʼtan te israeletik te kʼalal ayikto ta Babilonia.

5. Ta swenta te bin ya yal te Salmo 147:3, ¿bin-utʼil ya stuuntes yuʼel te Diose?

⁵ Te Jehová ma jaʼuknax la yakʼbey smukʼul yoʼtan te nasion Israel, jaʼnix jich la yakʼbey smukʼul yoʼtan te jujuntul israeletike. Jichnix ya spas ta jkʼajkʼaleltik. Te machʼa la stsʼibay te Salmo 147 jich la yal ta stojol te Diose: «Ha ya slecubtes te machʼa pichʼil yoʼtan, soc ya spotsbe yehchen» (Salmo 147:3). Kʼalal stsakojotik chamel o pichʼil koʼtantik ya xjuʼ ya jchʼuuntik te yoʼtan ya yakʼbotik smukʼul koʼtantik Jehová sok yoʼtan ya slamantes te bin kʼux ya kaʼiytik ta koʼtantike (Salmo 34:18; Isaías 57:15). Ya yakʼ kiptik sok jpʼijiltik yuʼun ya jsitintaytik biluk wokolil (Santiago 1:5).

6. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te Salmo 147:4? (Ilawil te lokʼomba ta sjajchibal te articulo).

⁶ Te machʼa la stsʼibay te salmo-abi la stoy moel sit ta chʼulchan sok la yal ta stojol Jehová te «ha ya yal te jayeb eqʼuetic ay» sok te «jujun ya yicʼticlan ta sbihil» (Salmo 147:4). Te machʼa la stsʼibay te salmo-abi ya xjuʼ ya yil te ekʼetik, jaʼukmeto ma snaʼoj jayeb ekʼetik ay. Ta ora ini, te pʼijil winiketik bayalxan ekʼetik ya xjuʼ ya yilik. Ta melel, ya yalik te jkʼaxel bayal ta mil ta miyon ay ta chʼulchan. Jaʼukmeto ma xjuʼ ya yajtayik ta lek. Te machʼanax ya xjuʼ ya yajtay jaʼ te Jpaswanej sok ya yakʼbey sbiil te jujun ekʼe. Jaʼ-abi ya skʼan ya yal te jujun ekʼ ma spaj yan ekʼ ya yil stukel (1 Corintios 15:41). ¿Bin ya yakʼ jnoptik ini? Jich bitʼil te Dios ya snaʼ banti ay jujun ekʼ ta spisil-ora, jaʼnix jich ya snaʼ ta lek banti ayotik, bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatik sok bin ya xtuun kuʼuntik ta jujuntul ta spisil-ora.

7, 8. 1) ¿Bin ya xkʼot ta yoʼtan Jehová ta jwentatik? 2) ¿Bin ejemplo ya yakʼ ta ilel te ya xkʼot ta yoʼtan Jehová bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatike?

⁷ Te Jehová ya xkʼot ta yoʼtan te wokoliletik ya jsitintaytik ta jujuntul j-abatotik yuʼune sok ma pʼisbiluknax te yuʼel yuʼun ya skoltayotik (kʼopona te sjun Salmo 147:5). Ayniwan jich ya kaʼiytik te kʼax tulan te jwokoltik te ma xjuʼix kuʼuntike. Jaʼukmeto te Dios ya snaʼ bantito kʼalal ya xjuʼ kuʼuntik sok «ya snaʼ te ha tsʼubilumotic» (Salmo 103:14). Te bitʼil ma tojotike, bayal buelta ya xchʼayotik te bantinix ay chʼayemotik-ae. Ta melel jpisiltik ya jsujtes koʼtantik ta swenta te ay bin ma lekuk ya kaltik o ta swenta te ay bin chopol la skʼan koʼtantik sok ta swenta te bikʼtal-oʼtanil te ay ya kaʼiytike. Manchukme ma jichuk ya xkʼax ta stojol Jehová, ya xkʼot ta yoʼtan bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatik (Isaías 40:28).

⁸ Ayniwan kilojtik bin-utʼil stuuntesoj yuʼel Jehová yuʼun ya skoltayotik ta stsalel te wokoliletik  (Isaías 41:10, 13). Kiltik bin kʼot ta stojol jtul precursora te Kyoko sbiil. Kʼalal tikunot bael ta abatinel ta yan lugar, kʼax chebaj yoʼtan. ¿Bin-utʼil la sta ta ilel te ya xkʼot ta yoʼtan te Jehová bin yaʼiyel ya yaʼiy sba? Ta yachʼil kongregasion te banti bajtʼ te Kyoko la sta bayal hermanoetik te ya xkʼot ta yoʼtanik te bin yak ta kʼaxel ta stojol. La yaʼiy te jich kʼoem te ya x-albot yuʼun te Jehovae: «Kʼuxat ta koʼtan, ma jaʼuknax yuʼun ochemat ta precursora, jaʼ ta skaj te kantsil jnichʼanat sok awakʼoj akuxlejal ta jtojol. Ya jkʼan te ya yakʼbat stseʼelil awoʼtan te bitʼil jtulat ta spisil te Testigoetik kuʼune». Jaxan te jaʼate, ¿bin-utʼil yakʼojbat awil te Machʼa spisil ya xjuʼ yuʼun te «mayuc ta pʼisel te snopojibal yuʼune»?

9, 10. ¿Bin nail ya yakʼbotik te Jehová? Ala junuk ejemplo.

⁹ Ayniwan ya jmel koʼtantik ta swenta te bin ya xtuun kuʼuntik, jich bitʼil te weʼelil. Jaʼukmeto te Jehová jich la spas te Balumilal te ya yakʼ spisil te bin ya xtuun yuʼun te bintik kuxulik ta kʼinal, jaʼnix jich «te yalatac jojetic te cʼalal ya xʼawonic» jich bitʼil ya yal te sjun Salmo 147:8, 9 (kʼopona). Jich bitʼil te Jehová ya yakʼbey sweʼel te jaʼmal mutetik, ya xjuʼ ya smukʼulin koʼtantik te jaʼnix jich ya yakʼbotik te bin ya xtuun kuʼuntik (Salmo 37:25).

¹⁰ Te bin tulanxan skʼoplal jaʼ te ya yakʼbotik Jehová te bin ya xtuun kuʼuntik swenta tulanuk te schʼuunel koʼtantik. Jaʼ ya yakʼbotik te lamalkʼinal «te cʼax mucʼ te ma xhuʼ cuʼuntic snaʼel» (Filipenses 4:6, 7). Jnop kaʼiytik te bin kʼot ta stojol te Mutsuo sok te yinam te la yilik bin-utʼil koltayotik yuʼun te Jehová kʼalal kʼax tsunami ta Japón ta 2011. Moik ta sba snaik, jich kolik jilel, jaʼukmeto jteb ma spisil chʼay te sbilukik. Te ajkʼabal-abi te maʼyuk lus sok te bayal sike kʼax yuʼunik ta jun kuarto ta schaʼkajal snaʼik te jkʼaxel jin jilele. Kʼalal sakub kʼinal la sleik te bin ya xjuʼ x-akʼbot yip schʼuunel yoʼtanik yuʼun. Jipnax la staik te libro Anuario de los testigos de Jehová 2006. Te Mutsuo ora la yil te banti ya yal «Los tsunamis más mortíferos de la historia». Jaʼ ya yalbey skʼoplal te tulan nijkʼel kʼax ta isla yuʼun Sumatra ta jaʼbil 2004 te la yakʼ kʼaxuk te tsunamis te jkʼaxel lajinwan te maʼyuk jich ilbil te kʼaxeme. Te Mutsuo sok te yinam tʼom yokʼelik kʼalal la skʼoponik te bin kʼax ta stojol te hermanoetik te la staik wokole. La yaʼiyik te yakik ta akʼbeyel yilik yuʼun Jehová te skʼuxul yoʼtan sok te yakik ta akʼbeyel yip yoʼtanik ta mero yorail. Jaʼnix jich la yilik te skʼuxul yoʼtan te Jehová kʼalal ichʼbotik talel yuʼun te hermanoetik kʼuʼul pakʼal sok weʼelil. Jaʼukmeto te bin akʼbotxan smukʼul yoʼtanik yuʼun jaʼ te ulaʼtayotik yuʼun hermanoetik te tikunbilik yuʼun te organisasion yuʼun Dios. Te Mutsuo jich ya yal: «Jich la kaʼiy te ay ta jtsʼeelkotik te Jehová yuʼun ya skanantayotik. Bayal la yakʼbotik smukʼul koʼtankotik». Jich bitʼil ya kiltik, te Dios jaʼ nail ya yakʼbotik te bin ya xtuun kuʼuntik ta swenta te schʼuunel koʼtantik, patil te bin ya xtuun yuʼun te jbakʼetaltike.

11. ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ya jmulanbeytik yutsilal te koltayel yuʼun te Jehová?

¹¹ Te Jehová spisil-ora chapal yuʼun «ya stoy te machʼatic peqʼuelic» (Salmo 147:6a). Jaʼukmeto, ¿bin ya skʼan ya jpastik yuʼun ya jmulanbeytik yutsilal te koltayel yuʼune? Jaʼ te ya kamigointik ta leke. Swenta ya xjuʼ kuʼuntik ya skʼan te pekʼeluk koʼtantike (Sofonías 2:3). Te machʼatik pekʼel yoʼtanik ya smaliyik te jaʼ ya schajpan Jehová te bin ma stojiluk ta pasel sok te jaʼuk ya yakʼ kʼaxuk te bin kux ya yaʼiyik ta yoʼtanike. Te Jehová lek ya yil te machʼatik jich stalelik.

12, 13. 1) ¿Bin ya skʼan ya jpʼajtik teme ya jkʼantik te ya skoltayotik te Dios? 2) ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun lek ya yilotik te Jehovae?

¹² «Yan te machʼatic chopolic», te Jehová «ya spehcʼan cʼalal lum» (Salmo 147:6b). Kʼax tulan  skʼoplal te bin ya yal te texto-abi. Teme ya jkʼan ya jmulanbeytik yutsilal te kʼuxul oʼtanil te ma x-ijkʼitaywan yuʼun te Jehová sok te ma xtal ta jtojoltik te yilinbae ya skʼan ya kilaytik te bintik ya yilaye (Salmo 97:10). Jich bitʼil, ya skʼan ya kilaytik spisil te bin smakoj te yalel ta mulile. Jich yuʼun, ya skʼan te ya jpʼajtik spisil te bin ya xjuʼ ya yikʼotik bael ta spasel te muliletik-abi, jich bitʼil yilel te pornografía (Salmo 119:37; Mateo 5:28). Tulan-niwan ya kaʼiytik yakʼel tsalaw, jaʼukmeto lek ya xkʼootik ta lokʼel yuʼun, melel yame jmulanbeytik yutsil te bendision yuʼun te Jehová.

¹³ Swenta ya xjuʼ ya kakʼtik tsalaw, yame skʼan ya jkʼanbeytik koltayel te Jehová. Maba ya smulan te jaʼ ya jle jkoleltik ta «yip te cawu» o te jaʼ ya smukʼulin koʼtantik «te bin ya xhuʼ yuʼun spasel te winique». Jaʼ-abi ya skʼan ya yal te ma lek ya yilotik te Jehová teme joʼotiknix ya smukʼulin sba koʼtantik o ta stojol yantik (Salmo 147:10). Te bin ya skʼan ya jpastik jaʼ te ya jkʼanbeytik bayal wokol Jehová te yakuk skoltayotike. Ma jichuk stalel te Jehová bitʼil te ants winiketik te ya stsitsawanik, ma xlujb stukel ta yaʼiyel te jujun buelta te ay bin ya jkʼanbeytike. Te Salmo 147:11 jich ya yal: «Te Jehová ya smulan te machʼatic ya xʼichʼot ta mucʼ yuʼunic, te machʼatic smucʼulinej yoʼtanic te scʼuxul yoʼtane» o te kʼuxul oʼtanil te ma x-ijkʼitaywane. Jich yuʼun, ta skaj te kʼuxotik ta yoʼtan ya xjuʼ ya smukʼulin koʼtantik te ya skoltayotikxan bael yuʼun maba ya jpastik te bin chopol ya skʼan koʼtantike.

14. ¿Bin yuʼun te leknax kʼinal ya yaʼiy yuʼun te machʼa la stsʼibay te Salmo 147?

¹⁴ Te Jehová ya yalbotik bintik yuʼun ya skoltayotik yuʼun jich ya jchʼuuntik te jichnix ya spas ta jtojoltik te kʼalal ya jkʼantik koltayele. Te machʼa la stsʼibay te Salmo 147 jaʼ ay ta yoʼtan te bitʼil sujtik ta slumalik te israeletik te kʼalal jich la yal: «Como ya yaʼbe yip te scʼatal teʼel te ochibaletic awuʼunic, soc ya yaʼbe bendición te anichʼnabic te ay ta awohlil. Ha ya yacʼ lahmajuc qʼuinal ta spahmal alumal» (Salmo 147:13, 14). Leknax kʼinal ya yaʼiy yuʼun te ya snaʼ te ya xbajtʼ yakʼbey yip te Jehová te ochibaletik yuʼun Jerusalén swenta ya skanantay ta lek te j-abatetik yuʼune.

15-17. 1) ¿Bin yaʼiyel ya xjuʼ ya kaʼiy jbatik, jaʼukmeto bin-utʼil ya stuuntes Jehová te sKʼop yuʼun ya skoltayotik? 2) Ala junuk ejemplo te ya yakʼ ta ilel te «ora» ya skoltayotik te Jehová ta swenta te sKʼope.

¹⁵ Ayniwan te ya xkʼaxotik ta tulan wokoliletik te ya spichʼ sba koʼtantik yuʼun. Jaʼukmeto te Jehová ya xjuʼ ya yakʼbotik jpʼijiltik. Te machʼa la stsʼibay te salmo ini la yal ta swenta Dios te «ha ya sticon tal ta bahlumilal te scʼop, ora ya xbehen te scʼope». Jaʼnix jich la yal te «hich ya yacʼ tal meʼsic te bin utʼil stsotsel tuminchij», «ya spuc bahel meʼsic hich te bin utʼil tan» sok te «ya yacʼ cohuc tal bat». Patil te machʼa la stsʼibay te salmo jich la sjojkʼoy: «¿Machʼa ya xcuhch yuʼun te siquile?». Ta slajibal la yal ta stojol Jehová te «ya sticon tal scʼop, hich ya xʼuhl» (Salmo 147:15-18). ¿Bin ya jnoptik yuʼun? Te Dios ya xjuʼ ya skom te meʼsik sok te bat, melel spisil ya snaʼ sok spisil ya xjuʼ yuʼun. Jich yuʼun ya jnaʼtik te ya xjuʼ ya skoltayotik-euk ta stsalel biluk wokolil.

¹⁶ Te Jehová ya stojobtesotik ta kʼajkʼal ini ta swenta te sKʼop, te Biblia. Ya xjuʼ ya kaltik te «ora ya xbehen te scʼope», melel ya yakʼbotik te tojobtesel te ya jkʼantik ta swenta schʼuunel koʼtantik ta yorail te mero ya xtuun kuʼuntike. Jnop kaʼiytik te lekilaletik jtaojtik ta swenta te koltayel yuʼun te Biblia, te junetik ya yakʼbotik talel «te aʼbat te jun yoʼtan soc pʼij», te canal ta telebision JW Broadcasting, te pajina jw.org, te ancianoetik sok te yantik hermanoetike (Mateo 24:45). Ta melel te Jehová «ora» ya yakʼbotik te tojobtesel te ya jkʼantike.

¹⁷ Jtul hermana te Simone sbiil jich snopoj-a te maʼyuk skʼoplal ta jkʼaxel sok te maba lek ya xbajtʼ ilotuk yuʼun te Diose. Manchukme chebajem yoʼtan, maʼyuk bin-ora la yijkʼitay skʼoponel te Jehová  yuʼun ya skʼanbey koltayel. Jaʼnix jich la spas tulan yuʼun ma skom sba ta skʼoponel te Biblia. ¿Yaʼiyojbal ta skuxlejal te yuʼel te sKʼop Diose? Jich ya yal: «Maʼyuk skʼoplal bin wokolil kʼaxem ta jtojol, ta spisil-ora kaʼiyoj te yip ya yakʼ te Jehová sok te tojobtesel yuʼune». Ta swenta spisil te koltayel-abi lekxan te bintik ya snope.

18. ¿Bin yuʼun jich ya awaʼiy te yakʼojbat mukʼul majtʼanil te Jehová, sok bintik yuʼun ya akʼan ya awal «¡halbeya yutsil scʼoblal te Jehová!»?

¹⁸ Te machʼa la stsʼibay te salmo snaʼoj te yichʼojik mukʼul majtʼanil te israeletike, melel jaʼnax stukelik la yichʼik tsael yuʼun Jehová yuʼun ya x-akʼbotik «te scʼop» sok «te mandariletic yuʼun soc te bintic schapoj ta yoʼtan» (kʼopona te sjun Salmo 147:19, 20). Jaʼnix jich te joʼotik ya skʼan te jich ya kaʼiytik te kichʼojtik mukʼul majtʼanil, melel jaʼnax te joʼotik kichʼojtik tsael yuʼun Jehová yuʼun ya kichʼbeytik sbiil. Ya jnaʼbeytik sba te Dios sok ya stojobtesotik te sKʼope. Ta swenta spisil-ini, ya xjuʼ ya kamigointik. Jaʼ yuʼun ya kaltik bayal wokol yuʼun. Jichnix bitʼil te machʼa la stsʼibay te Salmo 147 ay bayal bintik yuʼun ya skʼan ya kaltik «¡halbeya yutsil scʼoblal te Jehová!» sok te ya kikʼtik yantik yuʼun jaʼnix jich ya spasik-euk.