1, 2. ¿Bin-utʼil ya yakʼ smukʼul koʼtantik te Jehová, sok bin ya yalbotik ta jamal te sKʼope?

JTUL hermano te mato nujpunem te Eduardo ya kakʼbeytik sbiil, la yalbey te Stephen jtul anciano te ayxan yaʼbilal te ay bin smeloj yoʼtan yuʼun. Jaʼ yak ta snopilanel-a te bin ya yal te 1 Corintios 7:28 ta swenta te machʼatik ya xnujpunik te «ya me xcʼax swocolic ta scuxlejal». Jich yuʼun la sjojkʼoybey te Stephen te nujpunemix bin-a te wokolil-abi sok bin-utʼil ya xjuʼ sitintay teme ay bin-ora ya xnujpune. Te kʼalal mato sutbeyoj-a te sjojkʼoyele la yalbey te yakuk spas pensar ta swenta te bin la yalxan te jpuk-kʼop Pablo, te bitʼil te Jehová jaʼ «te Dios te ya yacʼ spisil mucʼul-oʼtanil, ha te machʼa ya smucʼubtes qʼuinal caʼiytic ta spisil te jwocoltic» (2 Corintios 1:3, 4).

² Ta melel, te Jehová jaʼ jun Tatil te ay yutsil yoʼtan sok ya yakʼ smukʼul koʼtantik kʼalal ay jwokoltike. Yaniwan xjul ta awoʼtan bin-utʼil ay stojobtesojat sok bin-utʼil bayal buelta skoltayejat ta swentaniwan te sKʼope. Ya xjuʼ ya jchʼuuntik sok spisil koʼtantik te  jaʼ ya skʼan te lek ya xkʼootik ta lokʼel jichnix bitʼil la skʼan ta stojol te namey j-abatetik yuʼune (kʼopona te sjun Jeremías 29:11, 12).

3. ¿Bin jojkʼoyeletik ya kakʼbeytik sujtib?

³ Ta melel, teme ya jnaʼtik bin yuʼun ya jtatik prueba sok bin yuʼun yakotik ta kʼaxel ta wokol kʼun ya kaʼiytik stsʼikel-a. Jich ya xkʼot ta swenta te wokolil ta nujpunel o ta familia. Jich yuʼun, ¿binwan ya xjuʼ ya yakʼ «xcʼax swocolic ta scuxlejal» te la yalbey skʼoplal te Pablo ta swenta te machʼatik nujpunemike? ¿Bin ejemploetik te ay ta Biblia soknix ta jkʼajkʼaleltik ya xjuʼ ya yakʼbotik smukʼul koʼtantike? Te sujtibe ya skoltayotik yuʼun maba ya jkom jbatik ta stsʼikel te jwokoltike.

4, 5. Ala chaʼoxchajpuk te bin ya yakʼ te ya «xcʼax swocolic ta scuxlejal» te machʼatik nujpunemike.

⁴ Kʼalal te Dios la snujpuntes te sbabial ants sok te sbabial winik jich la yal: «Te winic ya yihquitay hilel te stat soc snan, ya yicʼ sba soc te yihnam, junax ya xcʼoht schebalic» (Génesis 2:24). Jaʼukmeto, ta skaj te maba tojotike ya xjuʼ xjajch wokoliletik te kʼalal ya xnujpunotik sok te ya jachtik yachʼil familia (Romanos 3:23). Stalel te jich ya xkʼot ta pasel te bitʼil te mamlalil jaʼ ya yichʼbey yaʼtel te yichʼoj-a te smeʼ stat te yiname, melel te Dios jich schapoj te jaʼ jolol yuʼun te ants ya xkʼot te winike (1 Corintios 11:3). Ayniwan chaʼoxtul winiketik te wokol ya yaʼiyik spasel yaʼtelul te bitʼil jololetikix ta yutil na. Sok ayniwan antsetik wokol ya yaʼiyik schʼuunbeyel skʼop smamlalik te bitʼil ya schʼuunbeyik skʼopik-a te smeʼ statike. Ta skaj te ya xjelon te bitʼil ya yil sbaik sok te sfamiliaik te machʼatik nujpunelikto, yaniwan xjajch kʼop yuʼunik.

⁵ Kʼaxtoxan ya smel yoʼtanik kʼalal te ants ya yalbey te smamlal te swoloj alale. Manchukme tseʼel yoʼtanik yuʼun, ya smel yoʼtanik ta swenta teme ya sta wokol te ants te kʼalal swoloj-a te yale o ta patil bael. Jaʼnix jich ya xjajch slajinikxan stakʼinik sok jichnix ta patil bael. Jaʼukmeto, aytoxan bin ya xjelon yuʼunik. Te meʼile jaʼ ya xbajtʼxan ta yoʼtan skanantayel te alal te jich ya yakʼbeyxan stiempo. Jaʼnix jich te tatile bayal bin ya x-ayinix ta swenta spasel, melel ya skʼan ya spas tulan yuʼun ya x-ayin te bin ya xtuun yuʼun te sfamiliae. Jich yuʼun ta schebalik maʼyukix lek tiempo ya xjuʼ ya yakʼbey sbaik bitʼil ta nail talel.

6-8. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya yaʼiy sbaik te machʼatik yoʼtan ya x-ayin yal snichʼanik te ma xjuʼ ya staike?

⁶ Ay machʼatik nujpunemik ya staik yan wokolil, jaʼ te maʼyuk yal snichʼnabik manchukme yoʼtan ya staik. Teme ay machʼa ya xnujpun o ya x-ayin yal snichʼan ma skʼan ya yal te maʼyukix bin ya smel yoʼtan yuʼun, jaʼukmeto ya yaʼiyik wokol-euk te machʼatik yoʼtan ya x-ayin yal snichʼanik te ma staike. Ay antsetik te jkʼaxel ya smel yoʼtanik ta skaj te ma xjuʼ ya staik alale (Proverbios 13:12). Ta namey kʼinal kʼexlaltik sba ta ilel te machʼa ma sta alale. Te Raquel yinam te Jacob jkʼaxel la smel yoʼtan kʼalal la yil te ay yalatak te swix, jaʼukmeto maʼyuk yuʼun stukel (Génesis 30:1, 2). Ay chaʼoxtul misioneroetik te ya x-abatinik ta nasionetik te banti bayal yal snichʼnabik te ants winiketik ya xjojkʼoybotik bin yuʼun maʼyuk yal snichʼanik. Manchukme sok slekil yoʼtanik ya scholbeyik bin yuʼun te maʼyuk yuʼunike, ay jich ya yichʼik albeyel: «¡Oʼbol abaik! Ya jkʼoponkotik Dios ta atojolik».

⁷ Kiltik te bin kʼot ta stojol jtul hermana ta Inglaterra te ma juʼ la sta alal manchukme yananix skʼan-a. Kʼalal la sta yaʼbilal te ma xjuʼ ya staix alale, jkʼaxel la smel yoʼtan, melel kʼot ta yoʼtan te mananix ya sta te bin ya skʼan ta ora ini. Jich yuʼun te hermana sok te  smamlal la yikʼik jtul alal ta yal snichʼanik. Jaʼukmeto te hermana jich ya yal: «Jich kʼot ta jtojol te ay machʼa lajem kuʼun kʼoeme. Jnaʼoj te ma pajaluk te ay machʼa jaʼnix ya yayintes te yale te bitʼil yikʼel yan alale».

⁸ Melelnix-a te bitʼil te Biblia ya yal ta swenta te ants te schʼuunej Dios te «ya xcol ta scuenta alajel» (1 Timoteo 2:15). Te kʼopetik-abi ma jaʼuk ya skʼan ya yal te ya sta skuxlejal ta sbajtʼelkʼinal te ants teme ya x-ayin yale, jaʼ ya skʼan ya yal teme meʼil te antse sok ay sna te ya skʼan ya yile, jich ma spukbey skʼoplal yantik sok ma schʼik sba ta skuxlejal yantik (1 Timoteo 5:13). Ta melel yananix x-ayin kʼop ta swenta te nujpunel yuʼun sok ta yutil sna.

9. ¿Bin yuʼun jaʼ tulan prueba te ya xlaj sjoy te machʼa nujpuneme?

⁹ Te kʼalal ya jpastik pensar ta swenta te wokolil ya xjuʼ staik te machʼatik nujpunemike ay jun te ma orauk ya xtal ta koʼtantik, jaʼ te ya xlaj te sjoye. Te machʼa ya sta te wokolil-abi, maʼyukniwan tal ta yoʼtan te jich ya xkʼax ta stojole. Te j-abatetik yuʼun Dios ya schʼuunik sok spisil yoʼtanik te bin jamal la yal te Jesús ta swenta te chaʼkuxajel te yakotik ta smaliyel te ya yakʼbey bayal smukʼul yoʼtan te machʼa stukel ya xjile (Juan 5:28, 29). Jaʼ yan bin-utʼil te jTatik te bayal yutsil yoʼtan ya yakʼbey smukʼul yoʼtan sok ya skoltay ta swenta sKʼop te machʼatik yakik ta sitintayel tulan wokolil. Kiltik bin-utʼil yichʼojik akʼbeyel smukʼul yoʼtan chaʼoxtul j-abatetik yuʼun Dios sok bin-utʼil koltaybilik yuʼun-abi.

10. ¿Bin akʼbot smukʼul yoʼtan yuʼun te Anae? (Ilawil te lokʼomba ta sjajchibal te articulo).

¹⁰ Te Ana yinam te Elcana te kʼux aʼiybil ta yoʼtan yuʼune la sitintay tulan prueba, ma xjuʼ x-alaj, yan te Penina te yan yinam te Elcana ay yalatak stukel (kʼopona te 1 Samuel 1:4-7). Jujun jaʼbil te Ana ya skʼan te yananix xkujch yuʼun te bitʼil ya xlabanot yuʼun te Penina, jkʼaxel ya smel yoʼtan yuʼun. ¿Bin akʼbot smukʼul yoʼtan yuʼun? Te Biblia ya yal te «halaj ta scʼoponel te Jehová» yuʼun ya yalbey te swokole. Ta melel, yananix schʼuun-a te ya sutbot skʼop yuʼun te Jehová. Chikan bin-a te kʼot ta pasele «mayuquix bin ora la smel yoʼtan a» (1 Samuel 1:12, 17, 18). Smukʼulinej yoʼtan te ya x-akʼbot sta yal yuʼun te Jehová o te ay bin-utʼil yan ya x-akʼbot smukʼul yoʼtan yuʼun.

11. ¿Bin-utʼil ya yakʼ smukʼul koʼtantik te skʼoponel Diose?

¹¹ Yananix xkʼax-xan jwokoltik ta skaj prueba te jayebxan kʼajkʼal ya xkuxinotik jich bitʼil jmulawil ants winikotik sok te jayebxan tiempo ya xkuxinotik ta balumilal te wentainbil yuʼun te Satanás (1 Juan 5:19). Jaʼukmeto jnaʼojtik te sjokinejotik «te Dios te ya yacʼ spisil mucʼul-oʼtanil» te ya xjuʼ ya skoltayotik te kʼalal yakotik ta kʼaxel ta wokol teme ya jkʼopontik sok spisil koʼtantik jich bitʼil la spas te Anae. Jich bitʼil te Ana ma tikʼuknax te ya kalbeytik te jwokoltike, ya skʼan ya kalbeytik ta jamal bin-nix-utʼil ya kaʼiy jbatik-a sok ya skʼan ya jkʼanbeytik sok spisil koʼtantik te yakuk skoltayotike (Filipenses 4:6, 7).

12. ¿Bin koltayot yuʼun te Ana swenta tseʼel yoʼtan-a?

¹² Ya xjuʼ ya jtatik smukʼul koʼtantik manchukme maʼyuk bin ay kuʼuntik ya kaʼiytik ta skaj te maʼyuk kal jnichʼantik o teme ay machʼa ya xlaj bael kuʼuntik. Juluk ta koʼtantik jtul j-alwanej ants ta skʼajkʼalel te Jesús te jaʼnix jich Ana sbiil. Laj bael smamlal te kʼalal aytonax jukeb jaʼbil snujpunel-a, te Biblia ma xyal teme ayin yalatake. Te Biblia jich ya yal ta stojol te kʼalal ay 84 yaʼbilal-a: «Spisil ora ay ta Templo, cʼahcʼal ahcʼabal la schʼuhuntay te Dios ta scuenta scʼoponel Dios soc scomel sweʼel» (Lucas 2:37). Ta skaj te la yichʼ ta mukʼ Jehová te Ana la sta smukʼul yoʼtan sok stseʼelil yoʼtan yuʼun.

13. Ala junuk ejemplo te bin-utʼil ya xjuʼ ya yakʼbotik smukʼul koʼtantik te kamigotaktik teme maba ya jtatik ta jfamiliatike.

 ¹³ Jaʼnix jich ya xjuʼ ya yakʼbotik smukʼul koʼtantik te kamigotaktik jtaojtik ta kongregasion (Proverbios 18:24). Kiltik jun ejemplo. Te Paula kʼax la smel yoʼtan kʼalal te smeʼ lokʼ ta kongregasion. Kʼax tulan la yaʼiy te bin kʼot ta stojole, aytonax joʼeb yaʼbilal-a. Jaʼukmeto ta patil bael akʼbot bayal smukʼul yoʼtan yuʼun Ann te jaʼ jtul precursora ta kongregasion te akʼbot yil skʼuxul yoʼtan yuʼun sok te ayin skʼoplal ta yoʼtan. Te Paula jich ya yal: «Manchukme ma jfamiliauk te Ann, bayal la skoltayon te ayin jkʼoplal ta yoʼtan sok te la yakʼbon kil yutsil skʼuxul yoʼtan». Jich la yalxan: «Te bin la spase, la skoltayon yuʼun ma la kijkʼitay jba ta abatinel ta stojol te Jehová». Te smeʼ sujt ta kongregasion, bayal stseʼelil yoʼtan yuʼun te Paula. Te Ann jaʼnix jich tseʼel yoʼtan, melel la skoltay te Paula yuʼun ma xyijkʼitay sba ta abatinel ta stojol Jehová.

14. ¿Bin lekilal ya jtatik te kʼalal ya kakʼtik mukʼul oʼtanile?

¹⁴ Ta melel, kʼalal ya kakʼtik ta ilel skʼuxul koʼtantik sok ya jkʼantik skoltayel te yantik lek ya kaʼiy jbatik yuʼun. Bayal hermanaetik chikan teme nujpunemik o maʼuke, ya snaʼik te ya yakʼ tseʼel-oʼtanil te scholel te lek yachʼil kʼop. Te bin ya skʼanike jaʼ te ya yichʼik ta mukʼ te Jehová ta swenta spasbeyel skʼanojel yoʼtan. Ay chaʼoxtul te jich ya yaʼiyik te scholel skʼop Dios bitʼil terapia (te jaʼ jun tratamiento te  ya xlekubteswane). Ta melel, ta jpisiltik ay bin ya jpastik swenta jun-nax ya x-ayin te kongregasion kʼalal ay skʼoplal ta koʼtantik te hermanoetik sok te ants winiketik ta jlumaltik (Filipenses 2:4). Jaʼ jich la spas te jpuk-kʼop Pablo. La skanantay te hermanoetik ta Tesalónica «hich te bin utʼil nanil» sok la yakʼtiklanbey smukʼul yoʼtanik jich bitʼil tatil yuʼunik ta swenta schʼuunel yoʼtanik (kʼopona te 1 Tesalonicenses 2:7, 11, 12).

15. ¿Machʼatik ay ta swentaikxan yakʼbeyel snop te smelelil te alnichʼanetike?

¹⁵ Jaʼnix jich mukʼ skʼoplal te ya jpastik pensar ta swenta te mukʼul oʼtanil sok te koltayel ya xjuʼ ya kakʼbeytik te yantik familiaetik. Baeltik ay hermanoetik te yachʼilikto ta yutil kongregasion te ya skʼanbeyik yantik hermanoetik te yichʼojix yip ta lek schʼuunel yoʼtanik te yakuk xkoltayotik ta yakʼbeyel snopik te smelelil te yal snichʼnabik, jaʼnix jich ay baeltik ya skʼanbeyik te yakuk yakʼbeyik nojptesel yuʼun Biblia. Te sJun Dios ya yal ta jamal te jaʼ te meʼil tatiletik te machʼatik ay ta swentaikxan spʼijubtesel te yal snichʼnabike (Proverbios 23:22; Efesios 6:1-4). Manchukme ay ya skʼan te ya yichʼik koltayel sok ya yalik wokol yuʼun te koltayele, jaʼnanix ay ta swentaik te aʼtelil akʼbilike. Jaʼ yuʼun tulan skʼoplal te spisiluk-ora ya xkʼopojik sok te yal snichʼnabik.

16. ¿Bin ya skʼan ya xjul ta koʼtantik te kʼalal ya kichʼtik kʼanbeyel te yakuk jkoltaytik jtul alal?

¹⁶ Teme ay jtul tatil ya skʼanbotik te ya jnojptestik ta Biblia te yal snichʼane, yame skʼan ya xjul ta koʼtantik te ma jaʼuk ya jpasbeytik yaʼtel te meʼil tatil te akʼbil ta swentaike. Jaʼnix jich ayniwan ya kichʼtik kʼanbeyel te yakuk kakʼbeytik nojptesel snichʼan jtul te machʼa ma skʼan ya snop skʼop Dios. Teme ay jich ya jpastike, yame skʼan ma xchʼay ta koʼtantik te ma smeʼ statuk te alal ya xkʼootik. Jaʼnix jich jaʼ lek te ya kakʼbeytik nojptesel ta sna te alal te kʼalal nakalik te smeʼ stat o jokinbilotik yuʼun yan hermano te ayix lek yaʼbilal, jaʼnix jich lek te yakuk kakʼbeytik te nojptesel ta yan lugar te banti ya xjuʼ ya yilotik yantik. Jich maʼyuk bin chopol ya yichʼ nopel ta swenta-a. Ta patil bael, jaʼnix te meʼil tatiletik ya skʼan ya xjajch snojptesik ta skʼop Dios te yal snichʼnabike, jich bitʼil ya yichʼik pasel ta mantal yuʼun Jehová.

17. ¿Bintik-utʼil ya xjuʼ ya yakʼik mukʼul oʼtanil te alaletike?

¹⁷ Te jchʼieletik te kʼux ta yoʼtanik te Dios sok te ya schʼuunbeyik smantale ya yakʼbeyik smukʼul yoʼtanik te smeʼ statik teme ya yichʼik ta mukʼ, ya skoltayik ta takʼin o yantikxan bin-utʼil sok teme ya skoltayik swenta lek ay te schʼuunel yoʼtanike. Te Lamec stsʼumbal Set te kuxin kʼalal mato talem-a te Pulemale, yichʼoj ta mukʼ-a te Jehovae. Jich la yal ta swenta te Noé te jaʼ snichʼane: «Ha te ya yaʼbotic lecubuc qʼuinal caʼiytic yuʼun te jwocoltic ta aʼtel ta scaj te lumqʼuinal te la yacʼ bohlobuc te Jehová». Te bin la yale, kʼot ta pasel kʼalal te Dios la yakʼ te ma bolobenix skʼoplal jil te lume (Génesis 5:29; 8:21). Ta jkʼajkʼaleltik, te alaletik te ya skoltaybeyik skʼoplal te smelelil yichʼel ta mukʼ Dios ya xjuʼ ya yakʼbeyik smukʼul yoʼtanik te sfamiliaike. Ya xjuʼ ya skoltayik te machʼatik ay yuʼunik ta stsʼikel te pruebaetik sok te yakuk xkolik jilel ta slajibal te bintik chopol te nopol yak ta talel, te jaʼ kʼaxtoxan tulan-a te bitʼil te Pulemale.

18. ¿Bin ya skoltayotik swenta ya xkujch kuʼuntik manchukme yakotik ta kʼaxel ta wokol?

¹⁸ Ta ora ini bayal miyon ta tul ants winiketik ya sta smukʼul yoʼtanik kʼalal ya skʼoponik Dios, ya snopilan ta yoʼtanik te ejemploetik ta Biblia sok ya yamigoinik yantik j-abatetik yuʼun Dios (kʼopona te sjun Salmo 145:18, 19). Ya jnaʼtik te jaʼnax te Jehová ya xjuʼ ya yakʼbotik smukʼul koʼtantik ta spisil-ora. Jaʼ-abi ya skoltayotik yuʼun ya xkujch kuʼuntik biluk prueba o wokolil te ya jtatik ta ora ini sok ta pajel chaʼbej.