Te kʼalal ay jtul kamigotik te tsakbil ta chamel te ya yutsʼin jpensartik, maniwan jnaʼtik te bin-utʼil ya jkoltaytik. Pero ya xjuʼ kakʼbeytik yil te skʼuxul koʼtantik yuʼun jich ya jkoltaytik ta sitintayel te wokolil staoj ta swenta te chamele.

«Chapalukexme apisilik ta yaʼiyel ta ora te bin ya yichʼ alele» (SANTIAGO 1:19).

Te bin-utʼil ya xjuʼ ya jkoltaytik te kamigotik, jaʼ te ya jchʼam kaʼiytik ta lek te skʼop te kʼalal ya xkʼopoje. Mame xa amel awoʼtan yuʼun teme ma xa anaʼ te bin ya asutbey ta swenta te bin ya yale. Te bin mukʼ skʼoplale jaʼ te achʼambey ta lek te skʼop sok te yuʼun-nix ya amel awoʼtan ta stojol-ae. Pasa tulan te yakuk xkʼot ta awoʼtan te bin yaʼiyel ya yaʼiy sba, pero mame xa awalbey te jaʼ smul o te ma lek te bin la spase. Julukme ta awoʼtan te ay bin ya xjuʼ ya yal te awamigo te patil ma lek ya yaʼiy sba yuʼune (Job 6:2, 3).

«Akʼbeyaik smukʼul kʼinal yaʼiy te machʼatik ayik ta tulan mel-oʼtan» (1 TESALONICENSES 5:14).

Ayniwan jtul awamigo te ay ta tulan mel-oʼtan sok te maʼyuk skʼoplal ya yaʼiy sbae. Jaʼ yuʼun albeya yaʼiy te ya amel awoʼtan ta stojol. Manchukme ma xa anaʼ ta lek te bin ya awalbeye, ya xjuʼ ya awakʼbey smukʼul kʼinal yaʼiy te awamigoe.

 «Te machʼa jun yoʼtan sbahic, spisil ora ay scʼuxul yoʼtan» (PROVERBIOS 17:17).

Japa aba ta skoltayel. Jojkʼoybeya te bin ya xtuun yuʼun te awamigo sok te bin ya xjuʼ ya apas ta stojole. Maniwan snaʼ te bin koltayel ya skʼane. Pero albeya te bin ya xjuʼ ya apas ta stojol, jich bitʼil te ya xjuʼ xlokʼat ta beel soke. Jaʼnix jich ya xjuʼ ya awalbey te kʼalal ya xbaat ta mercado teme ay bin ya skʼan ya amanbey o japa aba ta smesel te sna o spaselxan yantik aʼtelil (Gálatas 6:2).

«Lamalukme awoʼtanik» (1 TESALONICENSES 5:14).

Ayniwan maba ya skʼan ya xkʼopoj te awamigoe. Pero jultesbeya ta yoʼtan te kʼalal ya skʼan te ya xkʼopoje ya xjuʼ ya ajokin yuʼun ya xkʼopojat sok. Ta skaj te schamele, ayniwan bin ya spas o ya yal te ma lek ya awaʼiy aba yuʼune, o te maba ya spasix te bin achapoj soke o te ya x-iline. Te kʼalal ya akoltay te awamigoe, lamalukme awoʼtan sok kʼotuk ta awoʼtan te bin yaʼiyel ya yaʼiy sbae (Proverbios 18:24).

Te Farrah, a ay jtul yamiga te tsakbil ta ansiedad, depresión clínica sok trastornos alimentarios, jich ya yal: «Ya jpas tulan swenta lekil amiga ya xkʼoon. Ma xjuʼ ya jchajpan spisil te wokoliletik ya xkʼax ta stojol te kamiga, pero ya jchʼam kaʼiy te bin ya yal te kʼalal ya skʼan ya xkʼopoje. Ay baeltik te jaʼnax ya skʼan jchʼam kaʼiy te bin ya yal swenta lek ya yaʼiy sba».

Jtul ants te Ha-eun sbiil tsakbil ta chamel te depresión clínica sbiil, jich ya yal: «Ay jtul kamiga te mero ay stseʼelil yoʼtan sok te kʼax lek yoʼtane. Ta jun buelta, la yikʼon ta sna sok la schajpanbon jun weʼelil te kʼax bujtsʼane. Ta swenta te kʼax lek la kaʼiy jbae, la kalbey spisil te bin ay ta koʼtane. ¡Bayal la yakʼbon smukʼul koʼtan!».

Te Jacob, te nujpunem sok jtul ants te tsakbil ta depresión clínica, jich ya yal: «Mukʼ skʼoplal te lamal oʼtanil. Kʼalal ay bin ya spas te kinam te ma lekuk ya kile, ya xjul ta koʼtan te ma jaʼuk smul, jaʼ ta skaj te schamele. Jaʼ-abi ya skoltayon yuʼun ma x-ilinon sok te ya kakʼbey yil yutsil koʼtan».

Te Enrico, te tsakbil ta trastorno de ansiedad, jich ya yal: «Te kinam yakʼojbon bayal koltayel sok smukʼul koʼtan. Te kʼalal ya yutsʼinon te ansiedad, maba ya stenon ta spasel te bin maba ya jkʼan jpase. Ay baeltik te maba ya spas te bin ya smulan spasele. Bayal yutsil yoʼtan sok bayal bin ya spas ta jtojol. ¡Jaʼ jun mukʼul majtanil!».