Te Don sok te Margaret * tseʼelnax yoʼtanik te tal ta ulaʼtayel yuʼun te yantsil-al sok te sfamiliae. Te Margaret aʼtej ta spasel weʼelil jaʼnax te jubiladaixe, jaʼ yuʼun kʼan schajpan macarrones sok keso melel ma spisil-ora ya sjokin sbaikix sok jaʼ te weʼelil te mero ya smulanik te chaʼtul yil-altake.

Te kʼalal nakalikix-ae, te Margaret la yichʼ tal te oya sok la yakʼ ta yolil mesa. Te kʼalal la sjambey stiʼil te oyae chajpnax la yil-a te jaʼnax ay salsa te yichʼoj keso, ¡chʼay ta yoʼtan yakʼbeyel te bin mero ya yichʼ te weʼelile, jaʼ te macarrones! *

Aynanix-a te banti ya xchʼayotik manchukme ayix kaʼbilaltik o ay bayal bintik lek ya jnaʼtik spasel. Ay ma jnoptik ta lek te bin ya kaltike, ay bin ya jpastik te ma yorailuk, ay ma xkichʼtik ta wenta te bin ya skʼan pasele o ya xchʼay ta koʼtantik. ¿Bin yuʼun te ya xchʼayotike? ¿Bin ya skʼan ya jpastik? ¿Yabal xjuʼ te manchuk jich ya jpastike? Teme ya jnaʼtik te bin yilel ya skʼan ya kiltik te kʼalal ya xchʼayotike ya skoltayotik ta yakʼbeyel sujtib te jojkʼoyeletik-abi.

Te kʼalal ay bin lek ya jpastike, leknax ya kaʼiy jbatik te kʼalal ya kichʼtik albeyel lek jkʼoplaltike. Pero te kʼalal ya xchʼayotike manchukme ma jnopojtik o maʼyuk machʼa la yilotik, ¿yabal kaltik jamal te yuʼun-nix chʼayotik-ae? Teme jich ya jpastike yuʼun ay spekʼelil koʼtantik-abi.

Teme ay stoybail koʼtantike maniwan kaltik te banti chʼayotike o maʼyuk lek skʼoplal ya kiltik o yan machʼa ya kakʼbeytik smulin. Teme jich ya jpastik-abi, maʼyuk bin lek ya xlokʼ yuʼun melel maba ya xchajpaj te kʼope sok ayniwan yan machʼa ya smulin. Manchukme maʼyuk bin ya kichʼtik pasbeyel yuʼun, yame skʼan ya jnaʼtik te «jujutuhlotic ya xcʼoht cacʼtic cuenta ta stojol Dios» (Romanos 14:12).

Te Diose yan-a te bitʼil ya yil stukel te banti ya xchʼayotike. Ta sjun Salmos jich ya yal ta swenta te Diose: «Ay scʼuxul yoʼtan soc lec yoʼtan». Soknix ya yal: «Ma spisiluc ora ya yalbotic jmultic, soc ma ba stalel ya sqʼuej ta yoʼtan te yilimbahe». Te Diose ya snaʼ te jmulawilotik sok te yananix xchʼayotik-ae melel ya «snaʼ te ha tsʼubilumotic» (Salmo 103:8, 9, 14).

Te Diose jaʼ pajal sok te bitʼil tatil te bayal skʼuxul yoʼtane, jaʼ yuʼun ya skʼan te jichuk ya kiltik te kʼalal ya xchʼayotik jich te bitʼil ya yil stukele (Salmo 130:3). Sok skʼuxul yoʼtan ya yakʼbotik tsitsel sok tojobtesel ta Biblia swenta ya jnaʼtik te bin ya jpastik te kʼalal ya xchʼayotik sok te kʼalal ya xchʼayik-euk te yantike.

Ay bayal te machʼatik ya xchʼayik te jaʼnax ya xbajtʼ ta yoʼtanik snopilanel sok ya slajin yipik ta yakʼbeyel smulin yantik o ya yalik te maʼyuk lek  skʼoplal te bin la spasik o te bin la yalike. Te bin ya skʼan ya jpastik te kʼalal ay bin ya kaltik te ma lekuk ya yaʼiy te yantike, jaʼ te ya jkʼanbeytik perdon sok te lekuk ya kil jbatik soke. Teme ay bin la jpastik te ya yutsʼinotik o te ya yutsʼin-euk te yantike jaʼ lek te ya jchajpantik te kʼope, ma jaʼuk te ya kilintay jbatik o te ya kakʼbeytik smulin te yantike. Teme ya kalulantik te ma jaʼuk jmultike yame xbatsʼejxan te kʼope. Jaʼ lek te ayuk bin ya jnoptik ta swenta te banti chʼayotike, te ya jtojobtestik te banti ya xjuʼe sok te yakuk jchʼay ta koʼtantike.

Te kʼalal yan machʼa ya xchʼaye, ay oranax ya x-ilinotik yuʼun. Jaʼ yuʼun kʼax lek te yakuk kichʼtik ta wenta te bin la yal te Jesuse: «Spisil te bintic lec yac acʼan ya spasbeyex te yantique, ha nix hich xapasbeyic» (Mateo 7:12). Manchukme maʼyuk lek skʼoplal yilel te banti ya xchʼayotike, ya kaltik wokol te kʼalal sok yutsil yoʼtan ya spasbotik perdon te yantike. Jich yuʼun akʼa jpastik tulan-euk ta spasbeyel perdon te yantik sok yutsil koʼtantik te kʼalal ya xchʼayike (Efesios 4:32).

Jun diccionario ya yalbey skʼoplal te jaʼ la ya xchʼayotik yuʼun te ay ma stojiluk te bin ya jtatik ta nopel, te ma jnaʼtik ta lek te bin-nix kʼot ta pasel-ae o te ma jchʼam kaʼiytik te aʼiyeje. Ta jpisiltik jich ya xjuʼ ya xkʼot ta pasel ta jtojoltik-abi. Pero teme ya kichʼtik ta wenta cheʼoxeb versiculoetik te ay ta Biblia jaʼ ya stojobtesotik swenta maba spisil-ora ya xchʼayotik.

Jun versiculo yuʼun Biblia te ya stojobtesotike jaʼ te Proverbios 18:13 te jich ya yal: «Te machʼa nahil ya sjacʼ te ma ba yaʼiyej ta lec, ma snaʼ qʼuinal soc qʼuexlaltic sba». Teme ya jchʼam kaʼiytik ta lek te bin ya yichʼ alel sok te ya jnoptik ta lek te bin-utʼil ya jakʼtik te kʼope ya skoltayotik swenta ma oranax ya jakʼtik o te ay bin ya kaltik te ma stojiluke. Jaʼ yuʼun bayal skʼoplal te ya jchʼam kaʼiytik ta lek te bin ya yichʼ alele.

Yan versiculo jich ya yal: «Ta ban cʼalal ya xhuʼ awuʼunic, lamaluc me awoʼtanic soc spisil ants-winiquetic» (Romanos 12:18). Pasa tulan swenta ayuk lamalkʼinal sok te jun-nax ya x-ayinat sok te yantike. Akʼa ta ilel slekil awoʼtan sok ichʼa ta mukʼ te machʼatik ya x-aʼtejat soke, albeya te lek ya x-aʼtej sok akʼbeya smukʼul yoʼtan. Te kʼalal jich ya yichʼ pasel-abi, maba wokol spasel perdon te kʼalal ay ma nopbiluk ta lek te bin ya yichʼ alel o te ma stojiluke. Manchukme ay ya xjajch tulan kʼop ya xjuʼ ta chajpanel sok yutsil oʼtanil.

Jaʼ lek te ayuk bin ya anop ta swenta te banti chʼayate. Ma xa ale te bin-utʼil ya amak aba ta kʼop yuʼun te bin la awal o te bin la apase, jichme xa awil te ya xjuʼ skoltayat ta slekubteselxan te atalel, melel yaniwan skʼan ya awakʼ ta ilel lamalkʼinal, yutsil oʼtanil, te ya anaʼ skomel aba, manso-oʼtanil o kʼuxul oʼtanil (Gálatas 5:22, 23). Teme jich ya apas-abi, maba ya apasix yan buelta te banti chʼayate. Mame jaʼuk ya xbajtʼ ta awoʼtan snopilanel te banti chʼayate, pasa tulan te manchuk ya apasixe. Teme maba lek kʼinal ya awaʼiye, jaʼme ya skoltayat teme ya atseʼlay te bin kʼot ta pasele.

Teme ya jnaʼtik te bitʼil ya skʼan kiltik te banti ya xchʼayotike, yame jnaʼtik te bin ya jpastike. Jaʼnix jich lamalnax kʼinal ya kaʼiytik soknix ta stojol te yantike. Te kʼalal ay bin ya jnoptik ta swenta te banti chʼayotike, yame jtatik spʼijil koʼtantik sok leknax ya kakʼtik ta ilel te jtaleltike. Maba ya xchebaj koʼtantik yuʼun sok maba ya jnoptik te jkʼaxel ma xtojobotike. Kʼalal ya jnaʼtik te ay yantik te ma lek ya yaʼiy sbaik yuʼun te banti chʼayike ya skoltayotik yuʼun ya xnoptsajotikxan ta stojol. Te bin mukʼxan skʼoplale jaʼ te yakotik ta skʼayinbeyel te skʼuxul yoʼtan te Dios sok te ya spas perdone (Colosenses 3:13).

¿Bin kʼot ta stojol te Margaret te la kalbeytik skʼoplal ta sjajchibale? ¿Jkʼaxelbal ma lek kʼax yuʼunik ta yorail-abi? Maʼuk. La stseʼlayik ta spisilik soknix-euk te Margaret. La yaʼiybeyik sbujtsʼ te weʼelil manchukme maba la sweʼik te macarrones. Bayal jaʼbil ta patil te yil-altak la scholbeyik yaʼiy-euk te snichʼnab te bin kʼot ta pasel ta kʼajkʼal-abi soknix te bitʼil leknax kʼax yuʼunik sok te smam sok te schuchuʼmeʼele... ta melel, maʼyuk lek skʼoplal te banti chʼay te Margaret.