1, 2. 1) ¿Bin lamalil kʼinal ya xjuʼ x-ayin kuʼuntik ta ora ini? 2) ¿Bin yuʼun ma xjuʼ x-ayin kuʼuntik ta ora ini lamalkʼinal ta jkʼaxel? (Ilawil te lokʼomba ta sjajchibal te articulo).

JPISILTIK ya jkʼantik te ya xkuxinotik ta lamalkʼinal sok te maʼyuk bin ya snaʼulan koʼtantike. Ta melel, ya kalbeytik wokol te Jehová yuʼun te «lamal qʼuinal» ya yakʼe, te jaʼ te lamal-oʼtanil ya kaʼiytik te ya skanantay koʼtantik ta swenta te bin ya xtal ta koʼtantik sok te bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatik ta swenta te bin ya jnaʼulantike (Filipenses 4:6, 7). Jaʼnix jich te bitʼil kakʼoj jkuxlejaltik ta stojol Jehová, ya jmulanbeytik yutsil te «lamal qʼuinal ya caʼiytic ta stojol Dios» te jaʼ ya skʼan ya yal te kamigoinej jbatik ta lek soke (Romanos 5:1).

² Jaʼukmeto mato kʼoem yorail te ya yakʼ talel Dios lamalkʼinal ta jkʼaxel. Yakotik ta kuxinel ta slajibal kʼajkʼal te jaʼ yorail wokol, jaʼ yuʼun ay bayal kʼopetik sok bayal ants winiketik te oranax ya sjachik kʼope (2 Timoteo 3:1-4). Jaʼnix jich te j-abatotik yuʼun Dios yakotik ta sitintayel te Satanás sok te bintik lotil ya yakʼ ta nopele (2 Corintios 10:4, 5). Jaʼukmeto te bin ya yakʼxan te maba ya x-ayin kuʼuntik lamalkʼinale, jaʼ ta swenta te machʼatik ay kuʼuntik te maba schʼuunejik te Jehovae. Ayniwan chaʼoxtul ya slabanik te bin jchʼuunejtik o ya yalik te joʼotik ya jxatiklantik  te jfamiliatike. Ya xjuʼ te ya yaltiklanbotik te maba sfamilia ya yilotikix. ¿Bin ya skʼan ya jnaʼtik ta swenta te kontrainel ya kichʼtik ta jfamiliatike? ¿Bin ya xjuʼ jpastik teme jich yak ta kʼaxel ta jtojoltike?

3, 4. 1) ¿Bin ya xkʼot ta pasel ta swenta te nojptesel yuʼun te Jesuse? 2) ¿Bin-ora te wokolxan ya xbajtʼ kaʼiytik stʼunel te Jesuse?

³ Te Jesús snaʼoj te ma jun yoʼtan sbaik ya x-ayinik te ants winiketik ta skaj te nojptesel ya yakʼe sok te ya skʼan te ayuk yip yoʼtan te jnopojeletik yuʼune, melel ya yichʼik kontrainel. Ta swenta ini ya xjuʼ ma x-ayin lamalkʼinal ta jfamiliaetike. Te Jesús jich la yal: «Ma me xacuyic te tal cacʼ lamal qʼuinal ta bahlumilal; ma ba tal cacʼ lamal qʼuinal, ha tal hach guerra, como talemon yuʼun ya scontrahin sba soc stat te winique, te achʼix ya scontrahin sba soc snan, soc te alibal ya scontrahin sba soc yalibmeʼel. Te scontra te winic ha nix te machʼatic ay yuʼun ta sna» (Mateo 10:34-36).

⁴ ¿Bin yuʼun te jich la yal te Jesuse: «Ma me xacuyic te tal cacʼ lamal qʼuinal ta bahlumilal» te xchie? Te Jesús yoʼtanuk te ya snaʼ te yantik bin ya xkʼot ta stojolik te kʼalal ya stʼunike. Ta melel, te bin ya skʼan te Jesús, jaʼ te ya yal «ta jamal te smelelil cʼope» ma jaʼuk te ya sxatiklan te ants winiketike (Juan 18:37). Jaʼukmeto ya xjuʼ te jich ya xkʼot ta pasele. Jich yuʼun te bin yoʼtanuk ya yakʼ ta nopel te Jesuse, jaʼ te ayniwan wokol ya kaʼiytik te bitʼil jnopojelotik yuʼune, kʼaxemtoxan-a te kʼalal te kamigotaktik sok te machʼatik ay kuʼuntik ya spʼajik te smelelil kʼope.

5. ¿Bin kujchem yuʼunik te jnopojeletik yuʼun te Jesuse?

⁵ Te Jesús la yal te ya skʼan te maba ya sxiʼik te jnopojeletik yuʼun te kontrainel ta familia o yantikxan wokolil (Mateo 10:38). Swenta snujpʼ te ya stʼunik te Cristo, te jnopojeletik yuʼune kujchem yuʼunik te labanel sok te pʼajel yuʼun te sfamiliaike. Jaʼukmeto manchukme ay bin schʼayojik, jaʼ bayalxan te bin staojike (kʼopona te sjun Marcos 10:29, 30).

6. ¿Bin ya skʼan ya xjul ta koʼtantik teme ya skontrainotik te jfamiliatik yuʼun ya x-abatinotik ta stojol Jehová?

⁶ Teme ya skontrainotik te jfamiliatik yuʼun te ya x-abatinotik ta stojol Jehová, maba ya skʼan ya yal te ma kʼux ya kaʼiytikix yuʼun. Jaʼukmeto juluk ta koʼtantik te jaʼ bayalxan skʼoplal ya skʼan ya kiltik te skʼuxul koʼtantik ta stojol te Dios sok te Cristo (Mateo 10:37). Jaʼnix jich ya skʼan ya xjul ta koʼtantik te ya spas tulan te Satanás ta stuuntesel te skʼuxul koʼtantik ta stojol te jfamiliatik swenta maba jun koʼtantik ta stojol Jehová. Ta ora ini kiltik bintik ya xjuʼ xtal ta jtojoltik sok bin-utʼil ya xjuʼ ya jsitintaytik.

7. ¿Bin-utʼil ya skʼan ya yilik te bin yak ta kʼaxel ta stojolik te machʼatik ma Testigouk te sjoyike?

⁷ Te Biblia ya yal ta jamal te «ya me xcʼax swocolic» te machʼatik ya xnujpunike (1 Corintios 7:28). Teme maba testigo yuʼun Jehová te joytike, jichniwan te jaʼ bayalxan jwokoltik ya xkʼax ta nujpunel kuʼuntike. Manchukme jich-abi, ya skʼan te jich ya kiltik te bin yak ta kʼaxel ta jtojoltik te bitʼil ya yil te Diose. Teme ma skʼan ya x-abatin ta stojol Jehová te joytike mame skʼan ya yal te ya xjuʼ ta ijkʼitayel o ta lajinbeyel sjunal te nujpunel kuʼuntike (1 Corintios 7:12-16). Te ants te schʼuunej te Jehová yame skʼan ya yichʼ ta mukʼ te smamlal te jaʼ jolol ta yutil na, manchukme maba ya skanantaybey schʼuunel yoʼtan te sfamiliae. Jaʼnix jich te winik te schʼuunej te Jehová ya skʼan kʼux ta yoʼtan te yinam sok te ya skanantay ta lek, manchukme maba ya x-abatin ta stojol te Jehová (Efesios 5:22, 23, 28, 29).

8. ¿Bin ya xjuʼ ya jojkʼoybey jbatik teme te joytik ya skʼan te ay bantinax kʼalal ya x-abatinotik ta stojol Jehová?

⁸ ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik teme te joytik ya skʼan te ay bantinax kʼalal ya x-abatinotik ta stojol Jehová? Jich bitʼil, jtul hermana albot yuʼun te smamlal bin kʼajkʼalilnax ta semana ya skʼan ya xlokʼ ta scholel skʼop Dios. Teme ay jich ya xkʼot ta jtojoltik, jojkʼoybey jbatik: «¿Yakbal sujbelon te joy te yakuk kijkʼitay yichʼel ta mukʼ te Jehovae? Teme ma jichuke, ¿yabal xjuʼ te jaʼ ya jchʼuunbey skʼop sok te jaʼ ya jpas  te bin ya skʼanbone?». Teme ya kakʼtik ta ilel slekil koʼtantik, jich ma biluknax bin-utʼil ya jtatik kʼop-a (Filipenses 4:5).

9. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya snojptes te yalatak o snichʼnab te j-abat yuʼun Dios ta yichʼel ta mukʼ te sjoy te maba Testigoe?

⁹ Teme maba ya x-abatin ta stojol Jehová te joytike, wokolniwan ya kaʼiytik snojptesel te alnichʼanetik. Jich bitʼil, ya skʼan ya kakʼbeytik snopik te mantalil ya yal te Biblia te ya yichʼik ta mukʼ te smeʼ statike (Efesios 6:1-3). ¿Jaxan teme maba ya yichʼ ta wenta te bintik smelelil ya xtojobteswan te ayik ta Bibliae? Akʼa kakʼtik ta ilel lek jtaleltik ta swenta yichʼel ta mukʼ te joytike. Jaʼ bajtʼuk ta koʼtantik te bintik lek ta stalele sok kalbeytik lek skʼoplal te bintik lek ya spase. Mame kalbeytik sfalta ta sit te kal jnichʼnabtike. Jaʼ ya skʼan te ya kalbeytik te jujuntul ay ta jwentatik stsael teme ya x-abatinotik ta stojol Dios o maʼuk. Teme lek stalel te kal jnichʼnabtike ya xjuʼ ya stijbey yoʼtan te joytik yuʼun ya skʼan ya snaʼbey sba te Jehovae.

10. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya snojptes ta swenta Jehová te yalatak o snichʼnab te j-abat yuʼun Dios teme maba Testigo te sjoye?

¹⁰ Ayniwan bin-ora te machʼa maba Testigo ya skʼan te ya spas kʼinetik te yal snichʼnab te lokʼemik tal ta swenta lotil diosetik o te ya snopik nojptesel yuʼun lotil relijionetik. Ay winiketik te yaniwan yalbeyik ta jamal te yinamik te maba ya yakʼbeyik nojptesel ta Biblia te yal snichʼnabike. Manchukme jich ya x-albot, te hermana ya spas tulan te bantito kʼalal ya xjuʼ yuʼun ta yakʼbeyel snop te yalatak te bin smelelil ya yal te Bibliae (Hechos 16:1; 2 Timoteo 3:14, 15). Jich bitʼil, te winik maniwan ya yakʼbey permiso te yinam yuʼun ya snojptes ta Biblia te yal snichʼnabik o te maba ya yikʼ bael ta tsoblejetike. Manchukme ya schʼuun te bin ya yale, te hermana ya xjuʼ ya yakʼbey snop te yalatak te bin ya yal te  Biblia te kʼalal jich ya xjuʼ ta pasel ya yile. Jich ya snojpteslan ta swenta Jehová sok te mantaliletik yuʼune (Hechos 4:19, 20). Ta patil bael jaʼnix te alnichʼanetik ya staik ta nopel teme ya x-abatinik ta stojol Jehová o maʼuk (Deuteronomio 30:19, 20). *

11. ¿Bin yuʼun ya xjuʼ ya jtatik kʼop sok te jfamiliatik te maba Testigoike?

¹¹ Kʼalal jajch jnoptik te Biblia sok te testigoetik yuʼun Jehová, maniwan ayuk bin la kalbeytik te jfamiliatike. Jaʼukmeto te kʼalal la yichʼ yip te schʼuunel koʼtantike, la kiltik te ma skʼan ya xiwotik sok te ya skʼan ya kalbeytik te bin yakotik ta snopele (Marcos 8:38). Teme ay jtaojtik kʼop sok jfamiliatik ta swenta te jun koʼtan kakʼoj jbatik ta stojol Jehová, kiltik bintik ya xjuʼ ya jpastik swenta ya kakʼtik ta ilel lamalkʼinal sok te spisiluk-ora jun koʼtantik ta stojol Dios.

12. ¿Binwan yuʼun ay machʼatik ta jfamiliatik kontra ya yilik te ya x-ochotik ta Testigo, bin ya xjuʼ ya jpastik yuʼun?

¹² Jpastik tulan te ya xkʼot ta koʼtantik bin ya snop te jfamiliatik te maba Testigoike. Ta melel, kʼax tseʼel koʼtantik te yakotik ta snopel te smelelil yuʼun te Bibliae. Jaʼukmeto ay chaʼoxtul ta jfamiliatik te ya skuyik te la kichʼtik loʼlayel o te ochotik ta jun secta. Yaniwan skuyik te maba kʼux ta koʼtantik ya kaʼiytikix ta skaj te la kijkʼitaytik spasel chaʼoxchajp kʼinetik. Ayniwan ya sxiʼik te ya yakʼbotik kastigo te Dios kʼalal ya xlajotike. Yame skʼan ya jpastik tulan ta snaʼel bin ya snopik sok te ya jchʼam kaʼiytik ta lek bin ya yalik yuʼun jich ya jnaʼtik te bin ya smel yoʼtanik yuʼun ta jtojoltik (Proverbios 20:5). Ya xjuʼ ya jtʼuntik stalel te jpuk-kʼop Pablo te la spas tulan yuʼun ya xkʼot ta yoʼtan bin yaʼiyel ya yaʼiy sba «spisil ants-winiquetic», melel jaʼ ya xkoltayot yuʼun ta scholbeyel yaʼiyik te skʼop Diose. Teme jichnix ya jpastik-euke ya xjuʼ ya skoltayotik ta yalbeyel yaʼiy te jfamiliatik te bintik jchʼuunejtike (1 Corintios 9:19-23).

13. ¿Bin-utʼil ya skʼan ya xkʼopojotik sok te jfamiliatike?

¹³ Kʼopojukotik sok slekil koʼtantik. Te Biblia jich ya yal: «Bayeluc me yutsil acʼopic ya xcʼopojex» (Colosenses 4:6). Ya xjuʼ ya jkʼanbeytik te Jehová te schʼul espiritu yuʼun ya xkʼopojotik sok jfamiliatik ta slekil sok yutsil koʼtantik. Ma skʼan te ya jachtik kʼop ta swenta spisil te bintik schʼuunejike. Teme ay bin ya yalik o ya spasik te ma lek ya kaʼiytike, ya xjuʼ ya jnopbeytik stalel te jpuk-kʼopetike. Te Pablo jich la stsʼibay: «Ya yalbotcotic chopol jcʼoblalcotic, ya calbecotic lec scʼoblalic; cʼalal ayotcotic ta utsʼinel, ya xcuhch cuʼuncotic. Ya sjin jcʼoblalcotic, pero lec ya jcʼoponcotic» (1 Corintios 4:12, 13).

14. ¿Bin lek ya jtatik teme lek jtaleltik ya kakʼtik ta ilele?

¹⁴ Lekukme jtaleltik. Manchukme ya xjuʼ ya skoltayotik yuʼun ya x-ayin lamalkʼinal sok jfamiliatik teme sok slekil koʼtantik ya jkʼopontike, jaʼ bayalxan ya skoltayotik te lek jtaleltik ya kakʼtik ta ilele (kʼopona te 1 Pedro 3:1, 2, 16). Teme ya kakʼtik ta ilel lekil ejemplo, ya xjuʼ ya kakʼbeytik yilik te tseʼel yoʼtanik ta nujpunel yuʼunik te testigoetik yuʼun Jehová, te ya skanantayik te yal snichʼnabik sok te stojil sok ay sbujtsʼ te skuxlejalike. Manchukme maba ya x-ochik ta Testigo te jfamiliatike ya xjuʼ bujtsʼan kʼinal ya kaʼiytik ta swenta te yakotik ta spasel te bin ya smulan te Jehová, melel jun koʼtantik ta stojol.

15. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik yuʼun maba ya jachtik kʼop sok te jfamiliatike?

¹⁵ Jnop kaʼiytik bin kʼop ya xjuʼ ya jtatike. Jnop kaʼiytik bintik ya xjuʼ ya yikʼotik bael ta sjachel kʼop sok te jfamiliatik sok bin ya jpastik te kʼalal jich ya xkʼot ta pasele (Proverbios 12:16, 23). Jtul hermana yuʼun Australia jich ya yal: «Te kalib mamale jkʼaxel ya skontrain-a te smelelil kʼope. Kʼalal ya jkʼopontik bael ta telefono, te joʼon sok te jmamlal nail ya jkʼanbeykotik koltayel te Jehová yuʼun maba ilinemotik ya jsutbeytik te skʼope. Nail ya jchajpankotik bintik ya kalbeykotik skʼoplal yuʼun jich leknax ya yaʼiy te bin ya kalbeykotike. Jaʼnix jich swenta maba ya xjalajotik ta kʼop te jich ya xjajch kalbeytik skʼoplal relijion, pʼisbilnax te tiempo ya jkʼopontike».

16. ¿Bin ya skoltayotik teme ma lek ya kaʼiy jbatik ta skaj te la jtatik kʼop sok jtul ta jfamiliatike?

 ¹⁶ Ta melel, ma xjuʼ te jkʼaxel maba ya jtatik kʼop sok te jfamiliatik te maba Testigoik. Maniwan lek ya kaʼiy jbatik yuʼun, melel kʼuxik ta koʼtantik sok jpasojtik tulan yuʼun lek ya yaʼiy sbaik ta jtojoltik. Teme maba lek ya kaʼiy jbatike, juluk ta koʼtantik te jaʼ bayalxan skʼoplal te jun koʼtantik ta stojol Jehová te bitʼil te kʼuxuk ya kaʼiy ta koʼtantik te jfamiliatike. Teme jich ya jpastike, jichniwan ya jkoltaytik te jfamiliatik yuʼun ya yilik te ya xjuʼ ya jtatik kuxlejalil o lajel teme ya jpastik o maʼuk te bin ya yal te Biblia. Chikan bin ya xkʼot ta pasel, juluk ta koʼtantik te maʼyuk machʼa ya xjuʼ ya jsujtik yuʼun ya x-abatin ta stojol Jehová. Te bin ya xjuʼ ya jpastike, jaʼ te ya kakʼbeytik yilik bintik lekilal jtaojtik ta swenta te ya jchʼuunbeytik skʼop te Diose. Ta swenta skʼuxul yoʼtan te Dios, jaʼnix jich ay bin cheb ya x-akʼbot ta stojolik, jaʼ teme ya x-abatinik ta stojol o teme maʼuke (Isaías 48:17, 18).

17, 18. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik teme ay machʼa ya yijkʼitay Jehová ta jfamiliatik?

¹⁷ Teme ay machʼa ta jfamiliatik ya yichʼ lokʼesel ta kongregasion o ta stukel ya xlokʼ ta testigo yuʼun Jehová kʼax kʼux ya kaʼiytik, jich kʼoem te ya slowbotik solel koʼtantik jun espada. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik teme jich ya xkʼot ta pasel ta jtojoltike?

¹⁸ Koʼtanintik te kaʼteltik ta stojol te Diose. Yuʼun maba ya xlaj yip te schʼuunel koʼtantike, ya skʼan spisil-ora ya jkʼopontik te Biblia, ya jchajpan jbatik ta swenta te tsoblejetik sok te ya xbootike, ya xlokʼotik ta scholel skʼop Dios sok te ya jkʼanbeytik kiptik te Jehová yuʼun ya xkujch kuʼuntik (Judas 20, 21). Jaʼukmeto, ¿bin ya xjuʼ ya jpastik teme maba ya xkʼax te skʼuxul ya kaʼiy ta koʼtantik manchukme ya jpastik spisil-abi? Mame xchebaj koʼtantik. Bajtʼuk koʼtantik ta spasel yaʼtel Jehová, melel ya skoltayotik yuʼun ya jkom jpensartik sok te bin yaʼiyel ya kaʼiy jbatike. Kiltik bin kʼot ta pasel ta stojol te machʼa la stsʼibay te Salmo 73. Ay bintik maba lek skʼoplal jajch snop ta swenta te bin yak ta kʼoel ta pasel ya yile, jaʼ yuʼun bayal bin jajch snaʼulan yoʼtan. Jaʼukmeto te kʼalal jaʼ bajtʼ ta yoʼtan te jun yoʼtan ya x-abatin ta stojol Jehová koltayot yuʼun ta sjeltayel te spensare (Salmo 73:16, 17). Teme jichnix ya jpastik te joʼotike yame skoltayotik-euk.

19. ¿Bin-utʼil ya kakʼtik ta ilel te ya jchʼuuntik te tojobtesel ya yakʼ te Jehová?

¹⁹ Jchʼuuntik te tojobtesel ya yakʼ te Jehová. Manchukme ta sjajchibal kʼux te tojobtesel ya yakʼ te Jehová, jpisiltik bayal bin lek ya jtatik yuʼun soknix te machʼa la spas te mulile (kʼopona te sjun Hebreos 12:11). Jich bitʼil, te Jehová ya spasotik ta mantal te ma skʼan ya jkʼopontik te machʼatik spasojik tulan mulil te maba ya sujtes yoʼtanike (1 Corintios 5:11-13). Manchukme kʼux ya kaʼiytik, mame skʼan te biluknax bin yuʼun ya jkʼopontik te machʼa lokʼem ta kongregasione, chikan teme ta telefono, mensaje ta selular, karta, correo electrónico o ta redes sociales.

20. ¿Bin mukʼul oʼtanil ma skʼan ya xchʼay kuʼuntik?

²⁰ Mame ayuk bin-ora chʼayuk te smukʼul koʼtantik. Te kʼuxul oʼtanil spisil ya smaliy, jaʼ yuʼun ma xchʼay te smukʼul koʼtantik te ya sujtik ta stojol Jehová te machʼatik yijkʼitayojike (1 Corintios 13:7). Teme ya kiltik te ay machʼa ta jfamiliatik te lokʼesbil ta kongregasion yak ta sjeltayel stalel, ya xjuʼ ya jkʼanbeytik te Dios te yakuk x-akʼbot yip yoʼtan yuʼun te Biblia ta schʼuunel te ikʼel ini: «Suhtanic tal ta jtojol» (Isaías 44:22).

21. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik teme jajchem «guerra» ta jfamiliatik ta swenta te yakotik ta stʼunel te Jesuse?

²¹ Te Jesús la yal te ya skʼan te jaʼ kʼux-xan ya kaʼiytik ta stojol te yantik ants winiketik. Jaʼukmeto, smukʼulinej yoʼtan te ya x-ayin yip yoʼtan te jnopojeletik yuʼune swenta jun yoʼtan ya yakʼ sbaik, manchukme ya yichʼik kontrainel yuʼun te sfamiliaike. Teme jajchem «guerra» ta jfamiliatik ta swenta te yakotik ta stʼunel te Jesús, jletik koltayel ta stojol Jehová swenta ya xjuʼ jsitintaytik te wokoliletik jtaojtike (Isaías 41:10, 13). Jpastik pensar te tseʼel yoʼtan ta jtojoltik te Jehová sok te Jesús sok te ya kichʼtik majtʼantesel yuʼunik ta swenta te jun koʼtantik ta stojolike. ¿Mabal jichuk te kʼax tseʼel koʼtantik yuʼune?