¿Anaʼojbal-a?
¿Bin yuʼun la yal te Jesús te ma lek te ay bin ya yichʼ alel ta jamale?
JICH bitʼil ya yal te Ley yuʼun te Moisés, ta namey ay bin-ora lek te ay bin ya yichʼ alel ta jamal. Jaʼukmeto ta skʼajkʼalel te Jesús, bayal judioetik kʼayik te ay bin ya yalik ta jamal swentanax ya yichʼxan yip jteb ma spisil te bin ya yalike. Jich ya yakʼik ta naʼel te melel te bin ya yalike. Te Jesús cheb buelta la yal te maba lek te tojol kostumbre-abi sok jich la yal: «Pero hich me ya xcʼopojex: Hich, teme hiche, o: Maʼuc, teme maʼuque» (Mateo 5:33-37; 23:16-22).
Jun diccionario yuʼun teología ya yal ta swenta te libro yuʼun judioetik te Talmud sbiil te ay banti ya yakʼtiklan ta ilel te kʼayemik te judioetik ta yalel ta jamal skʼopik ta spisil te bintik ya yalik yuʼun ya xchʼuunbotik-a. Jich bitʼil ya yal ta jamal te Talmud, kʼalal ay machʼa ay bintik ya yal ta jamal, ay bintik ya skʼan ya yichʼ kʼotesel ta pasel sok ay bintik te ma puersauk.
Ma jaʼuknax te Jesús la yal te ma lek te kostumbre-abi. Jich bitʼil, te historiador judío te Flavio Josefo sbiil, jich la yal ta stojol jtsojb judioetik te ay srelijionik: «Ya spasik tulan yuʼun maʼyuk bin ya yalik ta jamal, melel ya yalik te jaʼ kʼaxtoxan chopol-a te bitʼil te spasel lote. Ya yalik te chʼayemix ta jkʼaxel te machʼa spisil-ora ay bin ya yal ta jamal te ya sta ta alel sbiil Dios swenta ya xchʼuunbot skʼop-a». Jun libro yuʼun judioetik te naʼbil sba bitʼil Eclesiástico o Sabiduría de Jesús Ben Sirá (23:11) ya yal: «Te winik te bayal bin ya yal ta jamal, ya xnoj ta chopolil te yoʼtane». Jich yuʼun te bin la yal Jesús te maba leke, jaʼ te maʼyuk skʼoplal ya yilik te ay bin ya yalik ta jamale. Teme spisil-ora smelelil ya xkʼopojotik, ya schʼuunik te bin ya kaltike, jich maba puersaix te ya kaltik ta jamal.