1, 2. ¿Bin yuʼun ay meʼil tatiletik te ya smel yoʼtanik kʼalal ya skʼan ya yakʼ sbaik ta stojol Dios sok te ya yichʼik jaʼ te yal snichʼnabike?

TA JUJUN jaʼbil bayal ta mil te machʼatik ya yichʼik nojptesel ta Biblia ya yakʼ sbaik ta stojol Jehová sok ya yichʼik jaʼ. Bayal ta tul jaʼik achʼix keremetik te la yichʼik chʼitesel yuʼun meʼil tatiletik te yichʼojik ta mukʼ Dios, jaʼ la stsaik spasel te bin lekxane (Salmo 1:1-3). Ta melel, te meʼil tatiletik te testigoik yuʼun Jehová yoʼtanuk te ya sta skʼajkʼalel te ya yichʼik jaʼ te yal snichʼnabike (paja sok te 3 Juan 4).

² Pero ayniwan bintik ya smel yoʼtanik yuʼun te meʼil tatiletik-abi. Yaniwan snaʼbeyik sba achʼix keremetik te la yichʼik jaʼ, pero te patil jajch snopik te maniwan ayuk bin lek ya staik teme ya schʼuunik spasel te bin ya yal te Diose. Ay machʼatik la yijkʼitayik te abatinel ta stojol Jehová. Jaʼ yuʼun te meʼil tatiletik yaniwan sxiʼik te yan bin ya xjajch snop te yal snichʼnabik te kʼalal yichʼojikix jaʼ-ae sok te ya xjil yuʼunik te skʼuxul yoʼtanik ta stojol te smelelil kʼope. Jich kʼot ta  pasel ta kongregasion yuʼun Éfeso ta sbabial siglo. Te Jesús jich la yal ta stojol: «Hilix awuʼun te scʼuxul awoʼtan te ay ta nahil to» (Apocalipsis 2:4). ¿Bin ya xjuʼ ya spasik te meʼil tatiletik yuʼun ma jichuk ya xkʼot ta pasel sok ya xmukʼubik ta swenta stael kolel te yal snichʼnabike? (1 Pedro 2:2). Kilbeytik skʼoplal te Timoteo.

3. 1) ¿Bin-ora och ta j-abat yuʼun Dios te Timoteo, sok bin la spas ta swenta te bin la snope? 2) ¿Bin oxchajp skʼoplal la yal te Pablo ta stojol te Timoteo?

³ Te Timoteo laniwan snaʼbey skʼoplal te bin la yakʼ ta nopel te Jesús ta jaʼbil 47, te kʼalal sbabial buelta ulaʼtaywan te Pablo ta Listra. Manchukme jchʼiel kerem-a, la spas ta skuxlejal te bin la snope, cheb jaʼbil ta patil jajch sjokin ta beel ta nasionetik te Pablo. Ayniwan dieciséis jaʼbil ta patil kʼalal te Pablo jich la yalbey: «Teyuc ay awoʼtan spisil ora a te bin anopoj soc te bin cʼohem ta awoʼtan, como anaʼoj machʼa yaʼbeyejat anop, soc te ta awalalil to anaʼoj bin tsʼihbabil ta schʼul Shun Dios [te Escrituras Hebreas], te ha ya xhuʼ ya yaʼbat apʼijil scuenta colel ta scuenta schʼuhunel awoʼtan ta stojol Cristo Jesús» (2 Timoteo 3:14, 15). Kiltik bin ya skʼan ya yal te oxchajp ini: 1) «anaʼoj bin tsʼihbabil ta schʼul Shun Dios», 2) «te bin cʼohem ta awoʼtan» sok 3) «ya xhuʼ ya yaʼbat apʼijil scuenta colel ta scuenta schʼuhunel awoʼtan ta stojol Cristo Jesús».

4. ¿Bin skoltayejat ta spʼijubtesel te alaletik awuʼune? (Ilawil te lokʼomba ta sjajchibal te articulo).

⁴ Te meʼil tatiletik te schʼuunejik te Jehová ya skʼanik te ya snaʼbeyik skʼoplal te yal snichʼnabik te «schʼul Shun Dios», jaʼ te Escrituras Hebreas sok te Escrituras Griegas Cristianas. Te alaletik te kʼax pekʼelto yaʼbilalik ya xjuʼ ya snopbeyik skʼoplal chaʼoxtul ants winiketik sok te bintik kʼoem ta pasel te ya yalbey skʼoplal te Biblia. Te organisasion yuʼun te Jehová schajpanoj ta stojol te meʼil tatiletik libroetik, foyetoetik sok videoetik ta bayal ta chajp kʼopil yuʼun ya stuuntesik ta skoltayel te yal snichʼnabike. ¿Aybal ya xjul ta awoʼtan chaʼoxchajpuk? Juluk ta koʼtantik te yananix skʼan te ya yichʼ naʼbeyel skʼoplal te schʼul sJun Dios yuʼun ya kamigoinxan jbatik ta lek sok te Jehová.

5. 1) ¿Bin ya skʼan ya yal «te bin cʼohem ta awoʼtan» te xchie? 2) ¿Bin yuʼun ya jnaʼtik te schʼuunej sok snaʼoj ta lek te Timoteo te jaʼ Mesías te Jesuse?

⁵ Ma tikʼuknax te ya yichʼ akʼbeyel snop te alnichʼanetik te schʼul sJun Dios o te ya snopbeyik skʼoplal chaʼoxtul ants winiketik sok te bintik kʼoem ta pasel te ya yal te Bibliae. Te Timoteo jaʼnix jich ay bin kʼot ta yoʼtan. Ta kʼopil griego «te bin cʼohem ta awoʼtan» te xchie, ya xjuʼ ya skʼan ya yal «te ay bin jaʼnix ya schʼuune» sok te «ay bin schʼuunej sok snaʼoj ta lek te jaʼ smelelile». Te Timoteo ta yalalilto snaʼojbey skʼoplal te Escrituras Hebreas. Pero kʼalal kʼax bael te jaʼbile ay bin la yil te kʼot ta yoʼtan te jaʼnix Mesías-a te Jesuse. Jich la schʼuun ta jkʼaxel, jaʼ yuʼun la yichʼ jaʼ sok jajch sjokin ta beel te Pabloe.

6. ¿Bin-utʼil te meʼil tatil ya xjuʼ ya skoltay te yal snichʼan yuʼun jaʼnix ta stukel ya xkʼot ta yoʼtan te bin ya snop ta Bibliae?

⁶ ¿Bin-utʼil te meʼil tatil ya xjuʼ ya skoltay te yal snichʼan yuʼun jaʼnix ta stukel ya xkʼot ta yoʼtan te bin ya snop ta Bibliae? Te bin tulanxan skʼoplale, jaʼ te ma xlujb ta skoltayel. Te yal snichʼane mame orauk ya xkʼot ta yoʼtan o ya schʼuun sok mame jaʼuknax ya xkʼot ta yoʼtan ta skajnax te schʼuunejik ta lek te smeʼ state. Swenta ya xkʼot ta yoʼtan te alal te jaʼ smelelil te bin ya yal te Biblia ya skʼan ya snop «stsahtayel te bintic lec soc te bintic ma lecuque» (kʼopona te sjun Hebreos 5:14). Te kʼalal jich yakik ta snopel spasel te alaletike kʼax tulan skʼoplal te ya xkoltayotik yuʼun te smeʼ statike, kʼaxemtoxan-a te kʼalal ay bin ya xjojkʼoybotik yuʼunike. Kiltik junuk ejemplo.

7, 8. 1) ¿Bin-utʼil ya yakʼ ta ilel jtul hermano te ma xlujb ta skoltayel te yantsil nichʼan? 2) ¿Bin-ora jich awaʼiyoj te ma skʼan ya xlujbat ta skoltayel te awal anichʼnabe?

 ⁷ Jtul hermano te Thomas sbiil ay jtul yantsil nichʼan te 11 yaʼbilale. Te hermano ya yal te ay jich ya xjojkʼoybot yuʼun: «¿Jaʼbal la stuuntes Jehová te evolución ta spasel spisil te bin kuxulike?» sok «¿Bin yuʼun maba ya jpastik votar sok ay bin ya jpastik yuʼun ya xlekub-a te jlumaltike?». Ay baeltik te Thomas ya spas tulan ta skomel sba yuʼun maba ya yalbey ta ora te bin ya skʼan ya schʼuune. Ya snaʼ te ay machʼa ya xkʼot ta yoʼtan te bin ya yichʼ albeyel kʼalal bayal buelta ya yichʼ cholbeyel skʼoplal, ma jaʼuk te jun-nax buelta ya yichʼ cholbeyel yaʼiye.

⁸ Jaʼnix jich te Thomas snaʼoj te ya skʼan te ma xlujb ta skoltayel te yantsil nichʼan (Colosenses 3:12). Ya snaʼ te ya skʼan slokʼes stiempo ta skoltayel sok te ma xlujb ta kʼop sok. Ya skʼan ya scholbey yaʼiy te sKʼop Dios sok te ya spasbey jojkʼoyeletik yuʼun ya xkʼot ta yoʼtan te jaʼ smelelil te bin yak ta snopele. Te Thomas jich ya yal: «Te joʼon sok te kinam ya jkʼankotik snaʼel teme yanix schʼuun-a te kantsil jnichʼankotik te bin yak ta snopel sok teme snujpʼnix ta chʼuunel ya yil, kʼaxemtoxan-a ta swenta te bin tulanikxan skʼoplale. Lek ya kilkotik te ay bintik ya sjojkʼoye. Ta melel, jaʼ ya jmel koʼtan te yuʼunuk ay bin ya schʼuun te maba ya sjojkʼoy ta jkʼaxel teme jichnix-ae».

9. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ yuʼun te meʼil tatiletik yakʼbeyel snop te smelelil kʼop ay ta Biblia te yal snichʼnabike?

⁹ Kʼalal te meʼil tatiletik ma xlujbik ta snojptesel te yal snichʼnabike, jich kʼunkʼun ya yichʼbeyik swentail «bin utʼil ay sjamalil, snahtil, scʼubulil soc stoyolil» te chʼuunel oʼtanile (Efesios 3:18). Yame skʼan te ya snojptesik jich bitʼil ya skʼan pasel chikan jayeb yaʼbilal sok bantito kʼalal ya xjuʼ yuʼun te alale. Kʼalal kʼoemxan ta yoʼtanik te alaletik te bin ya snopike, jich ya xjuʼ ya skoltaybeyikxan ta lek skʼoplal te bintik schʼuunejik ta stojol sjoʼtakik ta nopjun sok yantik ants winiketik (1 Pedro 3:15). Jich bitʼil, ¿yabal xjuʼ scholik sok te Biblia bin ya xkʼot ta pasel te kʼalal ya xlajotike? ¿Snujpʼbal ya yilik te bin ya schol te Bibliae? * Chikan ta ilel te ya skʼan te ma xlujbotik ta yakʼbeyel snop te alaletik te bintik ya yakʼ ta nopel te Bibliae, jaʼukmeto ma tojoluk te jich ya yichʼ pasele (Deuteronomio 6:6, 7).

10. ¿Bin-a te tulan skʼoplal ya skʼan ya spasik te meʼil tatiletike?

¹⁰ Swenta ya xkʼot ta yoʼtan te alnichʼanetik te jaʼ smelelil te bin yakik ta snopele, jaʼnix jich ya skʼan te ya yakʼik lekil ejemplo te meʼil tatiletike. Te hermana Stephani te ay oxtul yalatak jich ya yal: «Jaʼto talel te kʼalal tutikto-ae, puersa jich jojkʼoybeyoj jba: “¿Yabal kalbey yaʼiyik bin yuʼun te joʼon jchʼuunej te aynanix-a te Jehová, te toj yoʼtan sok te kʼuxotik ta yoʼtane? ¿Yabal kakʼbey yilik ta jamal te kʼux ta koʼtan ta melel te Jehovae?” Ma xjuʼ ya jmaliy te jich ya schʼuunik-euk teme maba jich jchʼuunej te joʼone».

11, 12. ¿Bin-a te pʼijil oʼtanil, sok bin yuʼun ya kaltik te ma jaʼuknax ya jtatik yuʼun te ayix kaʼbilaltike?

¹¹ Jich bitʼil la kiltikix, te Timoteo 1) ya snaʼbey skʼoplal te schʼul sJun Dios sok 2) kʼoem ta lek ta yoʼtan te bin schʼuuneje. Pero, ¿bin yak ta yakʼel ta naʼel te Pablo kʼalal jich la yalbey: «Ya xhuʼ ya yaʼbat apʼijil scuenta colel»?

¹² Te volumen 2 yuʼun te libro Perspicacia ya yal te kʼalal ya yichʼ tuuntesel te kʼopil pʼijil oʼtanil ta Biblia ya skʼan ya yal «te ya jnaʼtik stuuntesel ta lek te bin ya jnaʼtik sok te bin kʼoem ta koʼtantik ta schajpanel te kʼopetik ya jtatik, ta stsajtayel jbatik yuʼun maba ya jtatik wokol, ta stael te bin jnopoj ya jpastike  o ta stijbeyel yoʼtan yantik te ayuk bin jichuknix ya spasike. Jkʼaxel ma pajaluk sok te sonsoile». Te Biblia ya yal ta swenta te sonsoil te «ay ta yoʼtan te achʼix-querem» (Proverbios 22:15). Yan stukel te pʼijil oʼtanil te ma pajaluk sok te sonsoile ya yakʼ ta ilel te ay machʼa yijubenix te schʼuunel yoʼtane. Jaʼukmeto, mame jaʼuknax ya xyijub schʼuunel koʼtantik yuʼun te ayix kaʼbilaltike, jaʼme teme ichʼbil ta mukʼ kuʼuntik te Jehová sok teme ya jkʼan ya jchʼuunbeytik te smantale (kʼopona te sjun Salmo 111:10).

13. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya yakʼ ta ilel te achʼix kerem te ay spʼijil «scuenta colel»?

¹³ Te achʼix keremetik te yijubenix schʼuunel yoʼtanik ma «xyal xmo» yoʼtanik «te bayuc ya xʼicʼototic bahel yuʼun» te bin ya skʼan yoʼtanik o te tenel ya yichʼik yuʼun te sjoʼtakik ta nop jun (Efesios 4:14). Te achʼix keremetik-abi yakik ta snopel «stsahtayel te bintic lec soc te bintic ma lecuque» (Hebreos 5:14). Ya yakʼik ta ilel te yak ta yijubelxan te schʼuunel yoʼtanik, melel lek bin ya staik ta nopel spasel manchukme maba ya x-ilotik yuʼun smeʼ statik o yantik te ayix yaʼbilalike (Filipenses 2:12). Puersa ya skʼan te jich pʼij ya yakʼ sbaik yuʼun ya sta te skolelike (kʼopona te sjun Proverbios 24:14). ¿Bin ya xjuʼ ya spas jtul meʼil tatil yuʼun ya skoltay te yal snichʼnab ta stael spʼijilike? Te bin mukʼxan skʼoplale, jaʼ te ya spasik tulan yuʼun ya yakʼbeyik snop te yal snichʼnabik te bin schʼuunejike. Te bin ya yal sok te bin ya spas te meʼil tatile ya skʼan ya yakʼ ta ilel ta jamal te ya skʼan ya spas ta skuxlejal te bin ya yal te Bibliae (Romanos 2:21-23).

14, 15. 1) ¿Bin ya skʼan ya snopilan te achʼix kerem te ya skʼan ya yichʼ jaʼe? 2) ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya akoltay te awal anichʼan ta snopilanel te jaʼ lek ya xkʼot ta lokʼel teme ya spas te bin ya yal te Biblia?

¹⁴ Ma tikʼuk-a te ya yalbeyik te yal snichʼanik te bin lek sok bin ma lek ta pasel te meʼil tatiletik. Lek te jich ya sjojkʼoybeyik swenta ya skoltayik yuʼun ya xkʼot ta yoʼtanik bin ya yal te Biblia: «¿Bin yuʼun ya yal te Biblia te ma skʼan pasel te bin mulantik sba yilele? ¿Bin yuʼun ya achʼuun te lek ya xkʼoat ta lokʼel ta swenta te mantaliletik yuʼun te Bibliae?» (Isaías 48:17, 18).

¹⁵ Kʼalal jtul alnichʼanil ya yal te ya skʼan ya yichʼ jaʼ, yame skʼan ya xkoltayot yuʼun te smeʼ stat yuʼun ya xkʼot ta yoʼtan bin aʼteliletik ya sta yuʼun ta stojol te Diose. Ta swenta-abi,  ¿bin-utʼil ya yil te aʼteliletik ya stae? ¿Bintik lek ya yichʼ tael yuʼun? ¿Bintik wokolil ya yichʼ tael? ¿Bin yuʼun jaʼ bayalxan te bintik lek ya yichʼ tael bitʼil te wokoliletike? (Marcos 10:29, 30). Kʼax tulan skʼoplal te ya snopik ta lek te jojkʼoyeletik-abi te kʼalal mato yichʼojik jaʼ-a. Teme te meʼil tatiletik ya skoltay te yal snichʼnabik ta snopilanel bin lek ya staik kʼalal ya schʼuunik kʼop sok bin ma lek ya staik kʼalal ya skʼaxuntayik kʼop, maniwan wokoluk ya xkʼot ta yoʼtanik te jaʼnanix lek-a te ya spasik te bin ya yal te Biblia (Deuteronomio 30:19, 20).

16. ¿Bin ya xjuʼ ya spasik te meʼil tatiletik teme ya xjajch xchebajuk yoʼtan te yal snichʼanik te kʼalal yichʼojix jaʼ-ae?

¹⁶ ¿Bin ya xjuʼ ya spasik te meʼil tatiletik teme ya xjajch xchebajuk yoʼtan te yal snichʼanik te kʼalal yichʼojix jaʼ-ae? Jtul achʼix kerem ya xjuʼ xjajch smulan te bin ya yil ta balumilal o ya xjuʼ xjajch snop teme jaʼnanix lek-a te ya spas ta skuxlejal te bin ya yal te Bibliae (Salmo 73:1-3, 12, 13). Mame skʼan ya schʼay ta yoʼtan te meʼil tatiletik te ya xjuʼ ya stijbeyik yoʼtan o ya schebajtesbeyik yoʼtan te yal snichʼanik ta abatinel ta stojol Jehová ta swenta te stalelik ta stojole. Ya skʼan ya spasik tulan yuʼun maba ya sjachik kʼop sok, chikan teme jchʼiel achʼix kerem o alalto. Ya skʼan ya spasik tulan yuʼun ya xkʼot ta yoʼtan te kʼux ta yoʼtanik sok te ya skʼan ya skoltayike.

17, 18. Teme ya xjajch ta chebajel yoʼtan jtul achʼix kerem, ¿bin ya xjuʼ ya spas te smeʼ stat yuʼun ya skoltayik?

¹⁷ Ta melel, te achʼix kerem te yichʼojix jaʼ yalojbey ta jamal te Jehová te kʼux ya yaʼiy ta yoʼtan sok te jaʼ tulanxan skʼoplal ya xkʼot ta skuxlejal spasbeyel te skʼanojel yoʼtane (kʼopona te sjun Marcos 12:30). Jaʼ-abi, mukʼ skʼoplal ya yil te Diose, ta melel spisil te machʼa yakʼoj skuxlejal ta stojol ya skʼan ya skʼotes ta pasel te bin yalojbey ta jamale (Eclesiastés 5:4, 5). Te meʼil tatiletik ya skʼan ya slebeyik yorail ta sjultesbeyel sok skʼuxul yoʼtanik te yal snichʼnabik-abi. Pero nail ya skʼan ya skʼoponik te junetik schajpanoj te organisasion ta stojolike. Jaʼ ya xkoltayotik yuʼun ta yakʼbeyel yilik ta lek bin yuʼun ma biluknax skʼoplal te ya yakʼ sbaik ta testigo yuʼun Jehová sok bin bendisionetik ya staik kʼalal ya yakʼ sbaik ta stojol sok te ya yichʼik jaʼe.

¹⁸ Te meʼil tatiletik ya staik koltayel ta volumen 1 yuʼun te libro Los jóvenes preguntan ta apéndice «Los padres preguntan». Jich ya yal: «Mame xa akuy te jkʼaxel ma skʼan ya x-abatinix ta stojol Dios te awal anichʼane. Ay jaʼnax ya skʼan te ya schajpan te bin ya yaʼiy ta yoʼtane». Jich bitʼil, yaniwan yichʼ sujel ta spasel bin chopol yuʼun te sjoʼtak, stukel ya yaʼiy sba o yaniwan skuy te jaʼ oranax yak yichʼbelik yaʼtelik ta kongregasion te yantik achʼix keremetik. Te apéndice ya yalxan te bitʼil jich ya yaʼiy sbae maba ya skʼan ya yal te ma akuerdo ayix sok te bin schʼuuneje. Te bin ya yaʼiy ta yoʼtan jaʼ ta skaj yan wokolil te yak ta kʼaxel ta skuxlejale. Ta patil, te apéndice ya yal bin ya xjuʼ ya spas te meʼil tatiletik teme ya xjajch ta chebajel yoʼtan te yal snichʼanik ta swenta te smelelil kʼope.

19. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya skoltayik te yal snichʼnabik te meʼil tatiletik ta stael spʼijilik yuʼun ya xkolik?

¹⁹ Te meʼil tatiletik ay ta swentaik te tulan aʼtelil sok te mukʼul majtʼanil ta schʼitesel te yal snichʼnabik «ta scuenta te tojobtesel soc te tsitsel» yuʼun te Jehová (Efesios 6:4). Swenta ya xjuʼ ya spasik, la jnoptikix te ma tikʼuk-a te ya yakʼbeyik snop te Biblia, jaʼnix jich ya skʼan te ya skoltayik yuʼun ya xkʼot ta yoʼtanik te bin ya snopike. Te alnichʼanetik ya skʼan te yichʼojuk ta lek yip te schʼuunel yoʼtanik te ya xtijbot yoʼtanik yuʼun ta yakʼel skuxlejalik ta stojol Jehová sok te ya x-abatinik sok spisil yoʼtanik. Jich yuʼun meʼil tatilex, akʼame skoltayex te Biblia sok te chʼul espiritu soknix pasaikmexan tulan ta skoltayel te awal anichʼnabik ta stael spʼijilik yuʼun ya xkolik-a.