1, 2. 1) ¿Bin ya yalik te j-abatetik yuʼun Dios ta swenta te machʼa ay ta yoʼtan te bintik swenta Dios? 2) ¿Bin jojkʼoyeletik te tulanik skʼoplal ya kiltik ta articulo ini?

JTUL hermana te jaʼ slumal Canadá jich ya yal: «Jich bitʼil ay ta koʼtan te bintik swenta Dios yakʼojbon bayalxan stseʼelil koʼtan sok ya skoltayon ta sitintayel te bin ya xtal ta jujun kʼajkʼal ta jtojole». Jtul hermano te jaʼ slumal Brasil jich ya yal: «Joʼon sok te kiname jtaojtik bayal stseʼelil koʼtantik te veintitrés jaʼbil jnujpuneltik ta skaj te jpasojtik tulan ta yakʼel ta koʼtantik te bintik swenta Dios». Yan hermano te jaʼ slumal Filipinas ya yal ta skaj te ay ta yoʼtan te bintik swenta Dios lamalnax yoʼtan sok lek ya yil sba sok te yanyantik hermanoetik.

² Jich bitʼil ya kiltik, teme ay ta koʼtantik te bintik swenta Dios yame jtatik bayal lekilal. Ta melel, jich ya jkʼan jtatik ta jpisiltik. Jaʼ yuʼun, yaniwan jojkʼoybey jbatik bin-utʼil ya xjuʼ te ayukxan ta koʼtantik te bintik swenta te Diose. Yame kilbeytik skʼoplal-abi. Jaʼukmeto nail yame skʼan xkʼot ta koʼtantik ta lek te bin ya yakʼ ta nopel te Biblia ta swenta te bin yilel te machʼa ay ta yoʼtan te bintik swenta Dios. Ta articulo ini yame kakʼbeytik sujtib oxeb jojkʼoyeletik te tulanik skʼoplale. Te sbabiale, bin ya skʼan ya yal te ay machʼa ay ta yoʼtan te bintik swenta Dios. Te schebale, bin ejemploetik ya skoltayotik swenta ayukxan ta koʼtantik te  bintik swenta Dios. Sok te yoxebale, bin-utʼil ya skoltayotik te ayukxan ta koʼtantik te bintik swenta Dios te kʼalal ya jpastik tulan ta slokʼtaybeyel te «spʼijil yoʼtan te Cristo».

3. Jich bitʼil ya yal te Bibliae, ¿bin yilel stalel «te machʼa yichʼoj te Espíritu» sok «te machʼa ma ba yichʼoj te Espíritu»?

³ Te jpuk-kʼop Pablo la schol te bin yilel stalel «te machʼa yichʼoj te Espíritu» sok «te machʼa ma ba yichʼoj te Espíritu» (kʼopona te 1 Corintios 2:14-16). La yal ta swenta «te machʼa ma ba yichʼoj te Espíritu» te maba ya schʼuun «te bintic scuenta te Espíritu yuʼun Dios, como scuyoj ta howilcʼop, ma xhuʼ ya snaʼbe scuentahil». Yan stukel «te machʼa yichʼoj te Espíritu» ya snaʼ «stsahtayel spisil bintic ay» sok yichʼojbey «spʼijil yoʼtan te Cristo». Jich yuʼun te Pablo la stsitsotik te ayuk ta koʼtantik te bintik swenta Dios. ¿Bin yantik talelil ma pajaluk skʼoplal ta stojol te chaʼchajp talelil yuʼun te winiketik-abi?

4, 5. ¿Bin yilel stalel «te machʼa ma ba yichʼoj te Espíritu»?

⁴ Kiltik nailuk bin yilel snopjibal yuʼun «te machʼa ma ba yichʼoj te Espíritu». Jaʼnax ya xbajtʼ ta yoʼtan te bin ya skʼan stukele, melel ya yakʼ sba ta wentainel yuʼun te bin ya smulan te bakʼet liʼ ta balumilale, te jich la yalbey skʼoplal te Pablo «te espíritu te yac ta aʼtel ta stojol te al-nichʼanetic yuʼun cʼaxun-cʼop» (Efesios 2:2). Te espiritu-abi jteb ma spisiluk te ants winiketik ya stijbey yoʼtanik te ya spasik te bin ya yilik te ya yichʼ pasel sok te ya skʼayinbeyik stalel te yantike. Te bin ya xlokʼ yuʼunik-abi jaʼ te yakik ta spasel te bin lek ta skʼopik sok maba ya skʼan ya stʼunik te mantaliletik yuʼun te Diose. Jteb ma spisiluk te machʼatik maʼyuk ta yoʼtanik te bintik swenta Dios jaʼ ya xbajtʼ ta yoʼtanik te bin yilelik ta stojol yantik sok te ya skʼan staikxan te skʼulejalike, o te ya skoltaybeyik skʼoplal te derecho yuʼunik ta skʼopik.

⁵ «Te machʼa ma ba yichʼoj te Espíritu» jaʼ ya spas «te yatʼel te chʼichʼ-baqʼuete» (Gálatas 5:19-21; 5:19, XCD). Te sbabial karta la stsʼibay te Pablo ta stojol te lum Corinto, tey la scholtiklanxan-a te yantik talelil yuʼun te machʼatik maʼyuk ta yoʼtanik te bintik swenta Dios, te ya stsak sbaik ta kʼop sok yantik, ya yakʼ sxat sbaik te ants winiketik, ya yakʼik te ya yichʼ kʼaxuntayel mantal, ya yikʼik bael te yantik ta stojol jchajpanwanejetik, maba ya yichʼik ta mukʼ te machʼatik yichʼoj mukʼ yaʼtelik sok jaʼnax baem ta yoʼtanik te ya xweʼ x-uchʼik stukelik. Jaʼnix jich ma spasik tulan ta stsalel te tsajel ya xtal ta stojolike (Proverbios 7:21, 22). Te jnopojel Judas ya yal ta swenta chaʼoxtulik te jkʼaxel «mayuc ta yoʼtanic te Espíritu» (Judas 18, 19).

6. ¿Bin yilel stalel «te machʼa yichʼoj te Espíritu» o te ay ta yoʼtan te bintik swenta Dios?

⁶ «Te machʼa yichʼoj te Espíritu» yan stalel stukel. Bayal skʼoplal ta yoʼtan te bitʼil yamigoinej sba sok te Diose sok ya spas tulan ta skʼayinbeyel stalel (Efesios 5:1). Jaʼ ini ya skʼan ya yal te ya spas tulan te pajaluk snopjibal yuʼun bitʼil te Jehová sok te ya yil te bin ya xkʼot ta pasel te bitʼil ya yil te Diose. Mero schʼuunej te yuʼun-nix ay-a te Diose. Ya yichʼ ta mukʼ te mantaliletik yuʼun ta spisil te bin ya spas ta skuxlejal (Salmo 119:33; 143:10). Ya spas tulan ta yakʼel ta ilel ta skuxlejal «te sit ya yacʼ te Espíritu» ma jaʼuk ya spas «te yatʼel te chʼichʼ-baqʼuete» (Gálatas 5:22, 23). Te ejemplo ya kalbeytik skʼoplale, yame skoltayotik ta snaʼelxan te bin ya skʼan ya yal te ay machʼa ay ta yoʼtan te bintik swenta Dios. Kʼalal ay machʼa bayal skʼoplal ta yoʼtan te musikae, ya kaltik te ya x-ikʼbot yoʼtan yuʼune. Jaʼ pajal kʼoem sok-abi, te machʼa bayal skʼoplal ta yoʼtan te bintik swenta Dios ya kaltik te ya x-ikʼbot yoʼtan yuʼun te bintik swenta Dios o te yichʼoj te espiritu yuʼune.

7. ¿Bin ya yal te Biblia ta stojol te machʼatik ay ta yoʼtanik te bintik swenta Dios?

⁷ Te Jesús la yal te ay bayal yutsil yoʼtanik te machʼatik ayik ta yoʼtan te bintik swenta Dios. Ta sjun Lucas 11:28 jich ya yal: «Ha bayel yutsil te machʼatic ya yaʼiyic te scʼop Dios soc te ya spasique». Sok te Romanos 8:6 ya yal te bin yuʼun jaʼ lekxan te ayuk ta koʼtantik te bintik swenta Dios. Jich ya yal:  «Te snaʼulanel te bintic scuenta chʼichʼ-baqʼuet, ha ya xʼacʼotic ta lajel yuʼun, yan te snaʼulanel bintic scuenta Espíritu, ha me cuxlejalil soc lamal qʼuinal». Teme jaʼ ya xbajtʼ ta koʼtantik te bintik swenta te Dios, lamalnax kʼinal ya kaʼiytik ta stojol sok lamalnax koʼtantik ya kaʼiytik ta ora ini sok ta pajel chaʼbej ya xjuʼ xkuxinotik ta sbajtʼelkʼinal.

8. ¿Bin yuʼun ya skʼan te ya jpastik tulan yuʼun spisiluk-ora ay ta koʼtantik te bintik swenta Dios?

⁸ Jkʼaxel ya xjuʼ ya yutsʼin koʼtantik te balumilal ini te bitʼil ayotik ta swenta Dios. Joytaybilotik ta ants winiketik te ma pajaluk snopjibal yuʼunik bitʼil te Diose, jaʼ yuʼun ya skʼan jpastik tulan ta skanantayel te bin ay ta koʼtantike. Kʼalal ay machʼa maʼyukix skʼoplal ta yoʼtan te bintik swenta Dios, jich kʼoem te jochol ya xjil yoʼtan te ya xnojesbot yuʼun stalel te balumilal sok te bintik chopol ya skʼan te bakʼete. ¿Bin ya skoltayotik te ma jichuk ya xkʼot ta jtojoltik? ¿Bin-utʼil ya xjuʼ te ayukxan ta koʼtantik te bintik swenta Dios?

9. 1) ¿Bin ya skoltayotik ta yakʼelxan ta koʼtantik te bintik swenta Dios? 2) ¿Bin lekil ejemploetik ya kilbeytik skʼoplal?

⁹ Jich bitʼil te alaletik ya snopbeyik stalel te smeʼ stat kʼalal ya yilik te bin ya spasike, jaʼnix jich te joʼotike ya jnoptik ta yakʼelxan ta koʼtantik te bintik swenta Dios kʼalal ya jnopbeytik stalel te machʼatik tulanxan te schʼuunel yoʼtanike. Yan stukel te stalel te machʼatik ya smulanik te bintik swenta bakʼet ya yakʼ kiltik te bintik maba lek ta pasele (1 Corintios 3:1-4). Ta Biblia ya jtatik ta ilel te chaʼchajp talelil-abi. Ta articulo ini, yame kiltik te lekil ejemploetik yuʼun te Jacob, María sok te Jesuse. Jich ya jnopbeytik stalel te ayukxan ta koʼtantik te bintik swenta Dios.

10. ¿Bin-utʼil la yakʼ ta ilel Jacob te ay ta yoʼtan te bintik swenta te Diose?

¹⁰ Jaʼ nail ya kilbeytik skʼoplal te Jacob. Tulan kʼax swokol ta skuxlejal, jich bitʼil jteb ma spisiluk te joʼotik jich jkuxlejaltik-euk. Te sbankil Esaú te ay ta yoʼtan te bintik swenta bakʼet kʼan smil te Jacob. Te binxan tulan wokol la sta jaʼ te la yichʼ loʼlayel yuʼun te snial mamal sok bayal buelta ilbot yoʼtan yuʼun. Pero te Jacob ay ta yoʼtan te bintik swenta Dios manchukme joytaybil yuʼun ants winiketik te ay ta yoʼtanik te bintik swenta bakʼet. Yakʼoj schʼuunel yoʼtan ta swenta te bin jamal la yal Dios ta stojol te Abraham te ya xkʼot ta pasele, sok spisil-ora la skanantay te sfamilia te kʼax bayal  skʼoplal kʼot ta patil ta swenta te skʼanojel yoʼtan te Diose (Génesis 28:10-15). Te bintik la yal sok te bintik la spas la yakʼ ta ilel te bayal skʼoplal ta yoʼtan te mantaliletik yuʼun Jehová sok te skʼanojel yoʼtane. Jich bitʼil, kʼalal la skuy te ya yichʼ utsʼinel yuʼun te Esaú, la skʼanbey wokol Dios te akʼa koltayotuk yuʼun. Jich la yal ta skʼoponel Dios: «Hich awaloj: Ya cacʼ te lec ya xcʼohat, soc hich yipal ya xcʼoht atsʼumbal cuʼun te bin utʼil shiʼal mar te ma xhuʼ ta ahtayel» (Génesis 32:6-12). Te bitʼil kuxin te Jacobe la yakʼ ta ilel ta jamal te mero ay schʼuunel yoʼtan ta swenta te bintik jamal albot yuʼun Dios te ya spas sok te jich jamal albot-euk te namey smeʼ state.

11. ¿Bin ya yakʼ ta ilel te ay ta yoʼtan María te bintik swenta te Diose?

¹¹ Kiltik ta ora ini te ejemplo yuʼun te María. ¿Bin yuʼun jaʼ tsaot yuʼun Jehová swenta jaʼ smeʼ kʼot yuʼun te Jesuse? Ta melel, jaʼniwan yuʼun te mero ay ta yoʼtan te bintik swenta te Diose. Ya jnaʼtik-abi te skaj te la yalbey yutsil skʼoplal te Jehová kʼalal la yulaʼtay te Zacarías sok te Elisabet te ay bin yutoj sba soke (kʼopona te sjun Lucas 1:46-55). Te bin la yal te Mariae ya yakʼ ta ilel te kʼax kʼux ta yoʼtan te sKʼop Dios sok te ya snaʼbey ta lek skʼoplal te Escrituras Hebreas (Génesis 30:13; 1 Samuel 2:1-10; Malaquías 3:12). Jaʼnix jich te kʼalal nujpun sok te José maba la sta sba sok ta ora jaʼto te kʼalal ayin te Jesuse. Jaʼ-abi ya yakʼ ta ilel te jaʼ bayalxan skʼoplal ta yoʼtanik te skʼanojel yoʼtan te Jehová, ma jaʼuk te bin ya skʼan yoʼtanik (Mateo 1:25). Te kʼalal yak kʼaxel bael-a te jaʼbile, te María bayal la yichʼ ta wenta te bin la spas sok te bin la yal te Jesús, sok «la sqʼuej ta yoʼtan spisil te bin cʼohtix ta pasel» (Lucas 2:51). Bayal skʼoplal ta yoʼtan te ya skʼan snaʼ te bintik albil skʼoplal ta jamal yuʼun Dios ta swenta te Mesiase. Lek te ya jkʼayinbeytik te stalele, sok te snopel te bin-utʼil ya xjuʼ ya kakʼtik nail ta jkuxlejaltik te skʼanojel yoʼtan te Diose.

12. 1) ¿Banti pajal stalel te Jesús sok te sTate? 2) ¿Bin-utʼil ya xjuʼ jkʼayinbeytik stalel te Jesuse? (Ilawil te lokʼomba ta sjajchibal te articulo).

¹² Kilbeytik skʼoplal ta ora ini te Jesuse. Maʼyuk machʼa jich ta Balumilal bitʼil te Jesús te la yakʼ ta yoʼtan te bintik swenta te Diose. Ta spisil te bin la spas ta skuxlejal sok te kʼalal la schol skʼop Dios, la yakʼ ta ilel te ya skʼan ya snopbey yoʼtan te sTate jaʼ te Jehová. Te spensar, te bin la yaʼiy ta yoʼtan sok te bin la spas la yakʼ ta ilel te jaʼ la stʼun ta skuxlejal te mantaliletik yuʼun te Jehová sok te skʼanojel yoʼtane (Juan 8:29; 14:9; 15:10). Jich bitʼil, jpajbeytik skʼoplal te bin la yal te Isaías ta swenta te bitʼil ya snaʼbotik yoʼbolil jbatik te Dios sok te bin la stsʼibay te Marcos ta swenta te bin la yaʼiy ta yoʼtan te Jesuse (kʼopona te sjun Isaías 63:9; Marcos 6:34). ¿Jichotikbal bitʼil te Jesús te ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba te machʼatik ayik ta wokole? ¿Jaʼbal ya xbajtʼ ta koʼtantik scholel skʼop Dios sok ta yakʼel ta nopel te lek yachʼil kʼop yuʼun te Wentainel yuʼun te Dios jich bitʼil la spas te Jesuse? (Lucas 4:43). Teme jich ya jpastike, ya kakʼtik ta ilel te ay ta koʼtantik te bintik swenta te Diose.

13, 14. 1) ¿Bin lekil ejemplo ya yakʼbotik kiltik te machʼatik juʼem yuʼunik te ay ta yoʼtanik te bintik swenta Dios jich bitʼil te Cristoe? 2) Chola kaʼiytik junuk te bin kʼaxem ta stojol jtul j-abat yuʼun Dios.

¹³ Ta ora ini ay bayal machʼatik juʼem yuʼunik skʼayinbeyel stalel te Cristoe. Te machʼatik jich stalelik-abi, bayal stseʼelil yoʼtanik ya scholik skʼop Dios, ya x-otseswanik ta snaik sok ya snaʼbeyik yoʼbolil sba te yantik sok ay yantik tʼujbil taleliletik yuʼunik. Jich bitʼil te joʼotike, ya spasik tulan-euk ta stsalel te bintik tulanik ya yaʼiy ta yoʼtanik sok te bitʼil jmulawilotik, swenta jich ya x-ayin yuʼunik te tʼujbil taleliletik. Jtul hermana te Rachel sbiil te jaʼ slumal Brasil, jich ya yal: «Ta nameye bayal ya jmulan stuuntesel kʼuʼul pakʼal jich bitʼil te moda yuʼun te balumilale. Jaʼ yuʼun-abi ma stojiluk ta ilel te jkʼuʼ jpakʼe. Jaʼukmeto te kʼalal la jnop te smelelil kʼope, kʼot ta koʼtan te ya skʼan ya jpas tulan yuʼun ayuk ta koʼtan te bintik swenta te Diose. Chujkʼul la kaʼiy sjelel te jtalele, pero la kaʼiy te ayxan stseʼelil koʼtan sok la jtabeyxan ta lek swentail te jkuxlejale».

¹⁴ Te hermana Reylene te jaʼ slumal Filipinas yan te bin kʼax ta stojol. Manchukme Testigo, jaʼ bajtʼ  ta yoʼtan te snopel jun ta universidad sok ta stael jun lekil aʼtel yuʼun jich ya smulanbey yutsil te skuxlejale. Jich ya yal: «Te bintik jnopoj ya jpas ta stojol Dios kʼunkʼun chʼay bael skʼoplal kuʼun. Pero ta ora la kichʼ ta wenta te ay bin ya skʼan ya jpas ta jkuxlejal, te jaʼuk tulanukxan skʼoplal kuʼun te ma jaʼuk te kaʼtele. Jich yuʼun la jchaʼkakʼ nail ta jkuxlejal te abatinel ta stojol te Jehová». Teyto-abi te Reylene kʼot ta lekil ejemplo ta swenta te schʼuunel yoʼtan yuʼun te bin jamal yaloj Dios ya spas te ya jtatik ta sjun Mateo 6:33, 34. Te hermana ya yal te mero schʼuunej yoʼtan te ya xkanantayot yuʼun te Jehová. Ayniwan jich hermanoetik ta jkongregasiontik te jich la spasik-euke. Kʼalal ya kiltik bin-utʼil ya stʼunbeyik stalel te Cristoe, ¿mabal jichuk te koʼtantikuk ya jtʼunbeytik te ejemplo yuʼunike? (1 Corintios 11:1; 2 Tesalonicenses 3:7).

15, 16. 1) ¿Bin ya skʼan ya jpastik yuʼun jichukotik bitʼil te Cristoe? 2) ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jnoptik ta swenta te snopjibal yuʼun te Jesuse?

¹⁵ ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya jkʼayinbeytik stalel te Cristo? Te Biblia ya yal ta 1 Corintios 2:16 te ya skʼan ayuk kuʼuntik te «spʼijil yoʼtan te Cristo». Ta Filipenses 2:5 jich ya yalbotik «hichuc me awoʼtanic te bin utʼil yoʼtan te Cristo Jesús». Jich yuʼun, swenta jichukotik bitʼil te Cristo, yame skʼan te ya jnaʼtik bin yilel stalel, spensar sok te bin ya spas. Te binxan bayal skʼoplal yuʼun te Jesús, jaʼ te bin-utʼil ay ta stojol te Diose. Teme jichotik bitʼil te Jesuse, jaʼ ya yakʼ xnoptsajotikxan ta stojol Jehová. Jich yuʼun tulan skʼoplal te jichuk snopjibal kuʼuntik bitʼil te Jesuse.

¹⁶ ¿Bin ya skoltayotik ta stael-abi? Te jnopojeletik yuʼun te Jesús la yilik te la spas milagroetik, te la yakʼ discursoetik, te kʼopoj sok te ants winiketik te yanyantik stalel sok la yilik te la spas ta skuxlejal te mantaliletik yuʼun te Diose. Jich la yalik: «Testigohotcotic yuʼun spisil bintic la spasticlan te Jesús» (Hechos 10:39). Ta melel te joʼotike ma xjuʼ ya kiltik te Jesuse. Pero te Jehová yakʼojbotik jnaʼtik ta jamal bin yilel stalel te Jesús ta swenta te bin ya yal te sjun Mateo, Marcos, Lucas sok te Juan. Teme ya jkʼopontik sok ya jnopilan ta koʼtantik, bayal bin ya jnoptik ta swenta te snopjibal yuʼun te Jesuse. Jichme ya xjuʼ ya jtʼuntik te chaʼoxchajp tsitsel ini: «Hich la yaʼbeyex hilel anopic yuʼun hich yac atʼunic bahel» sok «ya scʼan te hich nix ay te coʼtantic te bin utʼil ay te yoʼtane» (1 Pedro 2:21; 4:1).

17. ¿Bin yuʼun ya skoltayotik te jichuk snopjibal kuʼuntik bitʼil te Cristoe?

¹⁷ ¿Bin yuʼun ya skoltayotik te jichuk snopjibal kuʼuntik bitʼil te Cristoe? Swenta ya xkʼot ta koʼtantik, ya jpajaltaybeytik skʼoplal sok ini. Kʼalal ya jweʼtik lekil weʼelil, jaʼ ya yakʼbey yip te jbakʼetaltike. Jaʼ pajal sok-abi, teme ya jnoptik ta koʼtantik te snopjibal yuʼun te Cristoe jaʼme ya yakʼbeyxan yip te bin ay ta koʼtantik ta swenta Dios. Jich kʼunkʼun ya xkʼot ta koʼtantik te binwan ya spas stukel te ayuk bin ya sitintaye. Jaʼ-abi ya skoltayotik ta stael ta nopel spasel te bin lek, te jich maʼyuk bin chopol ya yalbotik koʼtantik sok te ya jpastik te bin ya smulan te Diose. Ta melel spisil-abi bayal ya stij koʼtantik ta stʼunel te tsitsel ini: «Acʼa me jcʼuʼinbeytic yuʼel te Cajwaltic Jesucristoe» (Romanos 13:14, XCD).

18. ¿Bin la jnoptik ta articulo ini ta swenta te bin yilel stalel te machʼa ay ta yoʼtan te bintik swenta Dios?

¹⁸ Ta articulo ini lame jcholbeytik skʼoplal te bin ya skʼan ya yal te ay machʼa ay ta yoʼtan te bintik swenta te Diose. Jaʼnix jich la kiltik te bayal bin ya jnoptik ta swenta te ejemploetik yuʼun te machʼatik ay ta yoʼtanik te bintik swenta te Diose. Soknix la jnoptik te bayal ya skoltayotik te ayukxan ta koʼtantik te bintik swenta Dios teme ay kuʼuntik te «spʼijil yoʼtan te Cristo». Jaʼukmeto ayto bintikxan ya skʼan ya kilbeytik skʼoplal ta swenta te tema ini. Jich bitʼil, ¿bin-utʼil ya jnaʼtik teme tulan te schʼuunel koʼtantike?, ¿binxan ya xjuʼ ya jpastik swenta ya kakʼbeytikxan yip te bin ay ta koʼtantik ta swenta Dios? sok ¿bin-utʼil ya xkʼootik ta lokʼel ta jujun kʼajkʼal teme ay ta koʼtantik te bintik swenta Dios? Te yan articulo yame skoltayotik ta yakʼbeyel sujtib te jojkʼoyeletik ini.