1. ¿Bin yuʼun ya skʼan ya jchajpan jbatik ta swenta te utsʼinele?

KʼALAL junxanix ajkʼabal kuxul-a te Jesuse, la yal te ya yichʼik utsʼinel yuʼun te balumilal spisil te machʼatik ya skʼan ya x-ochik ta jnopojel yuʼune (Juan 17:14). Teyto-abi, spisil te machʼatik ya skontrainik te smelelil yichʼel ta mukʼ Dios, ya yutsʼinik te j-abatetik te jun yoʼtan yakʼoj sbaike (2 Tim. 3:12). Sok ay ta koʼtantik te yato yichʼxan yip te utsʼinel ta jtojoltik te bitʼil yak ta noptsajel tal te slajibal te balumilal ini (Mat. 24:9).

2, 3. 1) ¿Bin yuʼun maba lek te ya xiwotike? 2) ¿Bin ya kiltik ta artikulo ini?

² ¿Bin-utʼil ya jchajpan jbatik ta ora ini ta swenta te kontrainel? Ma skʼan ya jnopilan ta koʼtantik spisil te bintik ya xjuʼ ya xkʼot ta jtojoltike. Teme jich ya jpastike, spisil te bintik ya jnopilantike, yaniwan yakʼ kijkʼitaytik yichʼel ta mukʼ te Jehová te kʼalal mato kʼaxem jwokoltike, melel te xiwel sok te bintik ya jnaʼulantike ya xjuʼ ya stsalotik (Prov. 12:25; 17:22). Te xiwel, jaʼ jun mukʼul aʼtejibal te ya stuuntes te Pukuj te jkontratike (1 Ped. 5:8, 9). Jich yuʼun, ¿bin ya skʼan ya jpastik ta ora ini swenta ya stsakxan yip koʼtantik?

³ Ta artikulo ini, ya kiltik bin ya jpastik swenta ya stsakxan yip te bitʼil kamigoinej jbatik sok te Jehovae, sok bin yuʼun tulan skʼoplal te ya jpastik ta ora ini. Jaʼnix jich ya kilbeytik skʼoplal bin ya xjuʼ ya jpastik swenta ayukxan yip koʼtantik sok bin ya jpastik kʼalal ya kichʼtik utsʼinel yuʼun te ants winiketike.

4. Jich bitʼil ya yal Hebreos 13:5, 6, ¿bin ya skʼan schʼuunej koʼtantik, sok bin yuʼun tulan skʼoplal?

⁴ Schʼuunejuk koʼtantik ta smelelil te kʼuxotik ta yoʼtan te Jehová sok te maʼyuk bin-ora ya yijkʼitayotike (kʼopona Hebreos 13:5, 6).  Ayix bayal jaʼbil, Te J-ilkʼinal ta toyol la yal: «Te machʼa ya snaʼbey sba ta lek te Diose, jaʼ ya xbajtʼ yakʼxan smukʼul yoʼtan ta stojol ta yorail prueba». Mero smelelil te bin ya yale. Swenta ya xkujch kuʼuntik te utsʼinele, ya skʼan te kʼux ta koʼtantik te Jehová sok te ya smukʼulin koʼtantike, te schʼuunejuk koʼtantik ta lek te kʼuxotik ta yoʼtane (Mat. 22:36-38; Sant. 5:11).

5. ¿Bin ya skoltayotik swenta ya jtatik ta ilel te skʼuxul yoʼtan te Jehovae?

⁵ Jkʼopontik ta jujun kʼajkʼal te Biblia swenta ya xnoptsajotikxan ta stojol te Jehová (Sant. 4:8). Kʼalal yakotik ta skʼoponel te Biblia kakʼ ta koʼtantik yilel te yutsil skʼuxul yoʼtan te ya xchiknaj ta ilel ta stalele. Kiltik te skʼuxul yoʼtan ta swenta te bin ya yal sok te bin ya spase (Éx. 34:6). Ayniwan machʼatik ma xkʼot ta yoʼtanik te kʼux aʼiybilik yuʼun te Dios, melel maʼyukniwan akʼbil yilik kʼuxul oʼtanil. Teme jich ya kaʼiy jbatike, ya xjuʼ ya jtsʼibaytik spisil te bintik-utʼil yakʼoj ta ilel yutsil sok skʼuxul yoʼtan ta jtojoltik te Jehovae (Sal. 78:38, 39; Rom. 8:32). Yaniwan xjuʼ bayal bin ya jtsʼibaytik teme ya jnopilan ta koʼtantik te bintik kʼaxem ta jkuxlejaltik sok te bintik jkʼoponojtik ta Bibliae. Kʼalal mukʼxan skʼoplal ya kiltik te bin ya spas te Jehovae, ya stsakxan yip te bitʼil kamigoinej jbatik soke (Sal. 116:1, 2).

6. Jich bitʼil ya yal te Salmo 94:17-19, ¿bin-utʼil ya skoltayotik te ya jkʼopontik ta spisil koʼtantik te Diose?

⁶ Jkʼopontik Dios spisil-ora. Jnop kaʼiytik jtul chʼin kerem te ya xpetot sok yutsil yoʼtan yuʼun te spapae. Kʼax lek ya yaʼiy sba yuʼun, jich yuʼun te chʼin kerem ya yalbey spisil te spapa bin-utʼil kʼax yuʼun te kʼajkʼale, chikan teme lek o maʼuke. Jaʼnix jich te joʼotike, teme ya jkʼopontik spisil-ora te Jehová sok spisil koʼtantik, nopol ya xkʼootikxan sok (kʼopona Salmo 94:17-19). Akʼa jmal koʼtantik ta stojol jich bitʼil jaʼ sok kakʼbeytik snaʼ te jTatik te ay yutsil yoʼtan spisil te bintik ya jxiʼtik sok ya snaʼulan koʼtantike (Lam. 2:19). Kʼalal jich ya jpastik, yame kaʼiy ta koʼtantik te «lamal qʼuinal te ya yacʼ te Diose, te cʼax mucʼ te ma xhuʼ cuʼuntic snaʼel» (Filip. 4:6, 7). Kʼalal jich ya jkʼopontik te Jehovae, kʼax nopolxan ya kaʼiy jbatik ta stojol (Rom. 8:38, 39).

7. ¿Bin yuʼun ya skʼan schʼuunej koʼtantik ta lek te yananix ya xkʼot ta pasel-a te bin yaloj ya spas te Dios ta swenta te Wentainel yuʼune?

⁷ Schʼuunejuk koʼtantik ta smelelil te yananix xkʼot ta pasel-a te bendisionetik yuʼun te Wentainel yuʼun Diose (Núm. 23:19). Teme pejkʼajem te schʼuunel koʼtantik ta swenta te bintik yaloj ya spas te Diose, te Satanás sok te machʼa yakʼoj sbaik ta stojole, ya xjuʼ ya yakʼ jxiweltik (Prov. 24:10; Heb. 2:15). ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik swenta ya stsakxan yip te schʼuunel koʼtantik ta stojol te Wentainel yuʼun te Diose? Jlokʼestik tiempo ta snopel te bintik yaloj ya spas te Jehová ta swenta te Wentainel yuʼune sok te bin yuʼun schʼuunej koʼtantik te yananix xkʼot ta pasel-ae. Swenta ya xkʼot ta koʼtantik ta lek te bin yuʼun mukʼ skʼoplal ini, kiltik te ejemplo yuʼun te Stanley Jones, te siete jaʼbil otsesot ta karsel ta skaj te bintik schʼuuneje. * La yal te bin koltayot swenta jun yoʼtan ya yakʼ sba ta stojol te Diose, jich la yal: «Te bintik jnaʼoj ta swenta  te Wentainel yuʼun Diose, te schʼuunej koʼtan sok te maʼyuk bin-ora schebet koʼtan te ya xkʼot ta pasele, la yakʼbon yip koʼtan. Ma juʼ stsalbelonik». Teme tulan stsakoj yip te schʼuunel koʼtantik ta swenta te bintik yaloj ya spas te Jehová, ya xnoptsajotikxan ta stojol sok maba ya stsalotik te xiwele (Prov. 3:25, 26).

8. Cholbeya skʼoplal bin ya yakʼ ta naʼel te bin yilel ya kiltik te tsoblejetike.

⁸ Mame jchʼaytik te tsoblejetik. Jaʼ-abi ya skoltayotik swenta ya xnoptsajotikxan ta stojol te Jehová. Te bin yilel ya kiltik te tsoblejetike, jaʼ ya yakʼ ta naʼel teme ya xkujch kuʼuntik o maʼuk te kʼalal ya xtal te utsʼinele (Heb. 10:24, 25). Kiltik bin yuʼun. Teme ay bintik maʼyuk skʼoplal ya kakʼ smakotik swenta ma xbootik ta tsoblej, ¿bin ya jpastik te kʼalal ma xjuʼix ya jtsojb jbatik sok te kermanotaktik ta skaj te kontrainele? Pero teme kakʼoj ta koʼtantik te ma jchʼaytik te tsoblejetike, ma xjuʼ ya skomotik te jkontrataktike. Teme jich ya jpastike, ma xjuʼ ya smakotik ta schʼuunbeyel smantal Dios te kontrainel, ni jaʼuk te komel yuʼun te ajwaliletike (Hech. 5:29).

9. ¿Bin yuʼun ya skoltayotik ta sitintayel te utsʼinel te ya jnoptik ta memoria tekstoetik yuʼun Biblia?

⁹ Jnoptik ta memoria te tekstoetik ya jmulantike (Mat. 13:52). Yaniwan schʼay ta koʼtantik te bin ya jnoptik ta memoriae, pero te Jehová ya xjuʼ ya stuuntes te schʼul espiritu swenta ya xjul ta koʼtantik (Juan 14:26). Jtul ermano te stukel la yichʼ akʼel ta jun karsel ta Alemania oriental, jich la yal: «Kʼax lek te jnopoj ta memoria kʼaxem ta doscientos tekstoetik yuʼun Biblia, melel jaʼ la skoltayon swenta ya jnopilan ta koʼtan bayal temaetik yuʼun Biblia te kʼalal ayon ta karsel-ae». Te tekstoetik-abi koltayot swenta nopol ay ta stojol te Jehová sok te jun yoʼtan ya yakʼ sbae.

10. ¿Bin yuʼun ya skʼan ya jnoptik ta memoria te kʼayojiletik ta swenta Diose?

¹⁰ Jnoptik ta memoria kʼayojiletik ta swenta Dios sok akʼa jkʼayojtaytik. Kʼalal te Pablo sok te Silas ayik ta karsel ta Filipos, la skʼayojtayik kʼayojiletik te snopojik ta memoria-ae (Hech. 16:25). Te kermanotaktik ta namey Unión Soviética te la yichʼik ikʼel bael ta Siberia, jteb ma pajal jich la spasik-euk swenta ya yakʼbeyxan yip te schʼuunel yoʼtanike. Te ermana Mariya Fedun jich la yal: «Kaj jkʼayojtaytik spisil te kʼayojiletik jnopojtik ta memoriae». La yal te spisil akʼbot smukʼul yoʼtanik yuʼun te kʼayojiletik la skʼayojtayik sok koltayotik swenta nopolxan ya yaʼiy sbaik ta stojol Jehová. Ta melel, ya yakʼ yip koʼtantik skʼayojtayel te kʼayojetik ya jmulantik te ayik ta sjunil jkʼayojtik sok ta pajina kuʼuntik ta Internet. Jaʼ yuʼun, akʼa jnoptik ta memoria ta  ora ini (ilawil te rekuadro « Jehová akʼbon yip koʼtan»).

11, 12. 1) Jich bitʼil ya yal 1 Samuel 17:37, 45-47, ¿bin yuʼun maba xiw yoʼtan te Davide? 2) ¿Bin mukʼ skʼoplal ya yakʼ jnoptik te ejemplo yuʼun Davide?

¹¹ Swenta ya jsitintaytik te utsʼinele, ya skʼan maba ya xiwotik. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik teme maʼyuk bayal yip koʼtantik ya kaʼiytike? Juluk ta koʼtantik te ma jaʼuk ay yip koʼtantik yuʼun te mukʼotik, bayal kiptik o teme ay bin ya jnaʼtik spasele. Kiltik te bin la spas te David. Kʼalal jchʼiel-ae, la sitintay sba sok te najtʼil winik Goliat. Te David jaʼ chʼinxan sok maʼyuk yip te bitʼil Goliate. Jaʼnix jich, maba chapal ta spasel guerra sok maʼyuk yespada. Pero maba xiw yoʼtan, ta spisil yoʼtan animal bajtʼ ta stojol te jtoyba winik Goliate.

¹² ¿Bin yuʼun maba xiw yoʼtan te Davide? Melel schʼuunej yoʼtan te ya xkoltayot yuʼun te Jehovae (kʼopona 1 Samuel 17:37, 45-47). Ma jaʼuk bajtʼ ta yoʼtan te jaʼ chʼinxan kʼot ta stojol te Goliate, jaʼ bajtʼ ta yoʼtan te jaʼ kʼax chʼin kʼot te Goliat ta stojol te Jehovae. Te ejemplo yuʼun Davide ay bin ya yakʼ jnoptik: ayme yip koʼtantik teme jaʼ ya smukʼulin koʼtantik te ya skoltayotik te Jehová sok teme schʼuunej koʼtantik te maʼyuk skʼoplal ya xkʼot te jkontrataktik ta stojol Jehová te bayal yuʼele (2 Crón. 20:15; Sal. 16:8). ¿Bin ya skʼan ya jpastik ta ora ini, te bitʼil mato talem te kontrainel swenta ayukxan yip koʼtantik?

13. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik swenta ayxan yip koʼtantik? Cholbeya skʼoplal.

¹³ Scholel te lek yachʼil kʼop yuʼun te Wentainel yuʼun Diose, ya skoltayotik swenta ayxan yip koʼtantik. ¿Bin yuʼun? Melel teme jich ya jpastike, ya jnoptik smukʼulinel koʼtantik te Jehová sok ta stsalel te xiwel ta stojol te ants winiketike (Prov. 29:25). Jich bitʼil ya stsakxan yip te bakʼetalil kʼalal ya jpastik ejersisioe, te yip koʼtantik ya stsakxan yip kʼalal ya jcholtik skʼop Dios ta nanatik, banti ay bayal ants winiketik, ta bayuk banti ayotik sok ta negosioetik. Teme ya jcholtik skʼop Dios sok yip koʼtantik ta ora ini, jaʼnixme jich ya xjuʼ kuʼuntik spasel te kʼalal ya yichʼ makel te kaʼteltike (1 Tes. 2:1, 2).

14, 15. ¿Bin ya jnoptik ta swenta te Nancy Yuen sok te Valentina Garnovskaya?

¹⁴ Bayal bin ya jnoptik yuʼun te chaʼtul ermanaetik te la yakʼik ta ilel te ma xiwike. Jtul ermana jaʼ te Nancy Yuen sbiile. Jaʼnax jun metroniwan sok olil te snajtʼile, pero bayal yip yoʼtan. *  Te bitʼil maba la skʼan la skom sba ta scholel te Wentainel yuʼun te Diose, la yichʼ otsesel veinteniwan jaʼbil ta karsel ta China. Te j-aʼtel patanetik te la schajpanbeyik skʼoplale, la yalik te jaʼlaj «jtul te mero ya skʼaxuntay kʼop» ta nasion-abi.

¹⁵ Te yan ermana jaʼ te Valentina Garnovskaya. La yichʼ otsesel ta karsel oxeb buelta ta namey Unión Soviética, jich yuʼun jalaj veitiún jaʼbil ta karsel. * Spisil-ora snopoj ta yoʼtan te maba ya skom sba ta scholel skʼop Dios, jaʼ yuʼun te j-aʼtel patanetik la yalik te jaʼlaj «jtul te machʼa kʼax chopole». ¿Bin yuʼun maba xiwik te ermanaetik ini? Jaʼ yuʼun te schʼuunejik ta lek te yakik ta koltayel yuʼun te Jehovae.

16. ¿Bin ya skʼan ya jpastik swenta ayuk kuʼuntik te smelelil yip-oʼtanile?

¹⁶ Jich bitʼil la kiltikixe, swenta ayuk yip koʼtantik ma jaʼuk ya skʼan ya xbajtʼ ta koʼtantik te kiptik o te bintik ya jnaʼtik spasele. Te bin ya skʼan ya jpastike, jaʼ te ya smukʼulin koʼtantik te jaʼ ya skoltayotik te Jehová sok te jaʼ ya stsal te jkontrataktike (Deut. 1:29, 30; Zac. 4:6). Jaʼ te bin ya skʼan ya jpastik swenta ayuk kuʼuntik te smelelil yip-oʼtanile.

17, 18. Jich bitʼil ya yal te Juan 15:18-21, ¿bin la yal te Jesús te ya xkʼot ta jtojoltik, sok bin yuʼun?

¹⁷ Jaʼ ya jmulantik te ya kichʼtik ichʼel ta mukʼ yuʼun te yantike, pero mame skʼan ya jkuytik te maʼyuk jkʼoplaltik teme maba naʼbil jbatik ta lek yuʼun te yantike. Te Jesús la yal: «Bayel me awutsilic cʼalal ya spʼajex te ants-winiquetic, ya stenex loqʼuel, ya yixtaʼcʼoptayex, soc ya yihlaybeyex abihilic ta scaj te Nichʼanil ay ta scuenta winic» (Luc. 6:22). ¿Bin ya skʼan ya yal te kʼopetik la yal te Jesuse?

¹⁸ Te Jesús ma jaʼuk la skʼan la yal te ya jmulantik te ya kichʼtik pʼajel te jnopojelotik yuʼune, jaʼ la yakʼ ta naʼel te bin-nix ya xkʼot ta pasel-ae. Ya kichʼtik pʼajel, melel maba ayotik ta swenta te balumilal, jaʼ ya jpas ta jkuxlejaltik te bintik ya yakʼ ta nopel te Jesús sok ya jcholbeytik te skʼope (kʼopona Juan 15:18-21). Jaʼ ya jkʼantik te lek ya yilotik te Jehovae. Teme ya spʼajotik te ants winiketik ta skaj te kʼux ta koʼtantik te jTatik Jehovae, ma skʼan ya jmel koʼtantik yuʼun.

19. ¿Bin-utʼil ya jtʼuntik te ejemplo la yakʼik ta ilel te jpuk-kʼopetike?

 ¹⁹ Mame ayuk bin-ora ya skʼan ya xkʼexawotik te testigootik yuʼun Jehová kʼalal ay bin ya yalik o ya spasik te ants winiketike (Miq. 4:5). Te bin ya xjuʼ ya skoltayotik ta sitintayel te xiwel ta stojol te ants winiketike, jaʼ te ya kilbeytik skʼoplal te ejemplo la yakʼik ta ilel te jpuk-kʼopetik ta Jerusalén kʼalal mato jaluk yichʼoj milel-a te Jesuse. Snaʼojik ta lek te pʼajbilik yuʼun te jwolwanejetik yuʼun relijion judío (Hech. 5:17, 18, 27, 28). Manchukme jich-abi, jujun kʼajkʼal bajtʼik ta templo sok la yakʼ sbaik ta naʼel te jaʼ jnopojeletik yuʼun te Jesuse (Hech. 5:42). Maba la yakʼ sbaik ta komel yuʼun te xiwele. Jaʼnix jich te joʼotike, ya jtsaltik te xiwel teme spisil-ora ya kakʼ jbatik ta naʼel te testigootik yuʼun Jehová ta kaʼteltik, ta eskuela o te banti ayotik ta kuxinele (Hech. 4:29; Rom. 1:16).

20. ¿Bin yuʼun tseʼel yoʼtanik-a te jpuk-kʼopetik manchukme la yichʼik pʼajel?

²⁰ Te jpuk-kʼopetik kʼax tseʼel yoʼtanik, melel snaʼojik bin yuʼun te ya yichʼik pʼajele. Jaʼnix jich, jaʼ jun mukʼul majtʼanil la yilik te ya yichʼik utsʼinel ta swenta te yakik ta spasbeyel skʼanojel yoʼtan te Jehovae (Luc. 6:23; Hech. 5:41). Ta patil, te jpuk-kʼop Pedro jich la stsʼibay: «Teme ay ya xcʼax awocolic ta scaj te bin stojil yac apasic, bayel me awutsilic yuʼun» (1 Ped. 2:19-21; 3:14). Kʼalal kʼoem ta koʼtantik te ya kichʼtik pʼajel ta skaj te ya jpastik te bin leke, te pʼajel ini, maʼyuk bin-ora ya xbajtʼ smakotik ta spasbeyel yaʼtel te Diose.

21, 22. 1) ¿Bin awakʼoj ta awoʼtan spasel swenta ya achajpan aba ta swenta te kontrainele? 2) ¿Bin ya kiltik ta yan artikulo?

²¹ Ma jnaʼtik bin-ora ya xtal te utsʼinel ta jtojoltik o bin-ora ya yichʼ makel te kaʼteltik yuʼun te ajwaliletike. Pero te bin ya jnaʼtike, jaʼ te ya xjuʼ ya jchajpan jbatik ta ora ini teme ya kakʼbeytikxan stsak yip te bitʼil kamigoinej jbatik sok te Jehovae, teme ya jpastik tulan ta staelxan te yip koʼtantik sok teme ya jnaʼ bin ya jpastik te kʼalal ya kichʼtik pʼajele. Teme ya jchajpan jbatik ta ora ini, ya skoltayotik swenta jun koʼtan ya kakʼ jbatik ta pajel chaʼbej.

²² Pero ¿bin ya jpastik teme la sta yorail ya yichʼ makel yuʼun j-aʼtel patanetik te kaʼteltike? Ta yan artikulo ya kilbeytik skʼoplal tojobtesel te ay ta Biblia te ya skoltayotik swenta ma jkom jbatik ta abatinel ta stojol te Jehová, manchukme makbil te kaʼteltike.