1. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik yuʼun ya jtʼunbeytik stalel te jTatik Jehová te ay skʼuxul yoʼtane?

TE JTATIK Jehová te ay skʼuxul yoʼtane, bayal ya skʼanotik (Juan 3:16). Ya jkʼan ya jtʼunbeytik te stalel, jaʼ yuʼun ya jpastik tulan ta yakʼel ta ilel te ya kaʼiy ta koʼtantik te swokol te yantike, te ay skʼuxul koʼtantik sok te ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba ta spisilik, pero jaʼ kʼaxtoxan jich ya jpastik «ta stojol te machʼatic pajal ay schʼuhunel coʼtantic soque» (Gál. 6:10; 1 Ped. 3:8). Ya jkʼan ya jkoltaytik te kermanotaktik te yichʼojik ta mukʼ te Jehová te ya xkʼax swokolike.

2. ¿Bin ya kilbeytik skʼoplal ta artikulo ini?

² Spisil te machʼatik ya skʼan ya x-ochik ta sfamilia te Jehová ya xbajtʼ sta swokolik (Mar. 10:29, 30). Yaniwan jtatik bayalxan prueba te bitʼil yak ta noptsajel tal te slajibal te balumilal ini. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ te talel kʼaxel ya jkoltay jbatike? Kilbeytik skʼoplal ta Biblia te skuxlejal te Lot, te Job sok te Noemí. Ta patil, ya kiltik cheʼoxeb wokolil te ya xkʼax ta stojol te kermanotaktik sok ya kiltik bintik-utʼil ya xjuʼ ya jkoltaytik ta stsʼikel.

3. Jich bitʼil ya yal 2 Pedro 2:7, 8, ¿bin ma lek la sta ta nopel te Lot sok bin wokol la sta yuʼun?

³ Kʼalal te Lot la sta ta nopel te ya xkuxin ta Sodoma te nojel ta mulweje, jkʼaxel ma lek te jich la spase (kʼopona 2 Pedro 2:7, 8). Melelnix-a te ay kʼulejalil tey-ae, pero la sta tulan wokol ta skaj te bajtʼ ta kuxinel ta lugar-abi (Gén. 13:8-13; 14:12). Te yiname, jich yilel te la smulan kuxinel ta lum-abi o ayniwan lek la yil sba sok chaʼoxtul ants winiketik tey-a te jich la skʼaxuntaybey smantal Jehová. Laj kʼalal te Jehová la yakʼ kouk tal kʼajkʼ sok asufre ta lum-abi. Jaʼnix jich jnop kaʼiytik ta stojol te  chaʼtul yantsil nichʼan te nopol ya xnujpunikix sok winiketik te lajik ta Sodomae. Jich te Lot laj ta jinel te sna sok te bintik ay yuʼune, pero te tulanxan wokol la stae, jaʼ te laj te yiname (Gén. 19:12-14, 17, 26). Pero te Jehová maʼyuk bin-ora chʼay slamalil yoʼtan ta stojol te Lot ta yorail wokol.

4. ¿Bintik-utʼil la yakʼ ta ilel slamalil yoʼtan Jehová ta stojol te Lote? (Ilawil te dibujo ta yelaw te rebista).

⁴ Manchukme te Lot bajtʼ ta kuxinel ta Sodoma, te Jehová la snaʼbey yoʼbolil sba, jich yuʼun la stikun chʼul-abatetik ta skoltayel lokʼel te Lot sok te sfamiliae. Jaʼukmeto, maba la schʼuun lokʼel ta ora, «yoquelal ma xlocʼ». Te chʼul-abatetik la stsakbeyik skʼab te Lot, te yinam sok te chaʼtul yantsil nichʼan, jich la yikʼik lokʼel ta anel (Gén. 19:15, 16). Albotik yuʼun te chʼul-abatetik te akʼa bajtʼukik ta anel ta witstikil. Pero, ma la schʼuun te Lot, la skʼanbey Dios te yakuk x-akʼot bael ta jpam lum te nopol aye (Gén. 19:17-20). Te Jehová la schʼam yaʼiy sok slamalil yoʼtan sok la yakʼ bael banti la skʼane. Pero ta patil, te Lot la sxiʼ kuxinel tey-a, jaʼ yuʼun bajtʼ ta witstikil, te banti albot ta nailal yuʼun Jehová te ya xbajtʼe (Gén. 19:30). Ta melel, te Jehová la yakʼ ta ilel bayal slamalil yoʼtan. Kiltik bin-utʼil ya xjuʼ ya jnopbeytik stalel.

5, 6. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te bin ya yal 1 Tesalonicenses 5:14 swenta ya jnopbeytik stalel te Diose?

⁵ Jichnix bitʼil te Lot, repenta jtul ermano ta kongregasion ay bin ma lek ya sta ta nopel te ya sta wokol yuʼun. Teme ay jich ya xkʼot ta pasel, ¿bin ya jpastik? Yaniwan xtal ta koʼtantik yalbeyel te jaʼ yak ta kʼaxel swokol yuʼun te ay bin ma lek la sta ta nopel spasele, melel jichnix-a (Gál. 6:7). Pero ay bin lekxan ya xjuʼ ya jpastik: jnoptik bin-utʼil te Jehová la skoltay te Lote. ¿Bin-utʼil ya jpastik?

⁶ Te Jehová ma jaʼuknax la stikun chʼul-abatetik swenta ya yalbeyik te Lot te ya yichʼ lajinel te Sodoma, la stikun swenta ya skoltayik lokʼel ta anel. Jaʼnix jich ayniwan ya skʼan ya jtojobtestik jtul ermano teme ya kiltik te ay bin yak ta spasel te ya x-akʼot ta wokol yuʼune. Pero jaʼnix jich yaniwan xjuʼ ya jkoltaytik. Manchukme ma orauknax ya spas ta skuxlejal te mantaliletik ay ta Bibliae, ya skʼan ya jnaʼtik smaliyel. Jichukotik bitʼil te chaʼtul chʼul-abatetike. Mame xlujbotik sok mame kijkʼitaytik te ermanoe, ma jaʼuknax te ay bin ya kalbeytike, akʼa jletik bin ya xjuʼ ya jpastik ta stojol (1 Juan 3:18). Yaniwan skʼan ya jtsakbeytik skʼab kʼoem sok ya jkoltaytik ta spasel ta skuxlejal te lekil tsitsel ay ta Bibliae (kʼopona 1 Tesalonicenses 5:14).

7. Jich bitʼil la spas te Jehová ta stojol te Lot, ¿bin ya skʼan ya kakʼ ta koʼtantik yilel?

⁷ Te Jehová juʼ yuʼun te jaʼuknax la yakʼ ta yoʼtan yilel te banti chʼay te Lote, pero ma jichuk la spas. Bayal tiempo ta patil, la yakʼbey stsʼibay te jpuk-kʼop Pedro te jaʼ tojil winik te Lote. Bayal ya yakʼ stseʼelil koʼtantik te maba ya skʼej ta yoʼtan Jehová te banti ya xchʼayotike (Sal. 130:3). Jnopbeytik te stalel sok jaʼ akʼa kakʼ ta koʼtantik yilel te slekil talel te kermanotaktike. Teme jich ya jpastike, spisil-ora lamalnax koʼtantik ta stojolik sok jaʼniwan jich ya skʼanik te koltayel ya kakʼbeytike.

8. ¿Bin ya skoltayotik ta snaʼbeyel yoʼbolil sbaik?

⁸ Te Job jaʼnix jich la sta tulan swokol, pero, ma jaʼuk yuʼun te ay bin ma lek la sta ta nopel jich bitʼil la spas te Lote. Jich bitʼil jnaʼojtike, chʼay spisil te bintik ay yuʼune, te lek ilbil ta slumale sok tsakot ta chamel. Te bin tulanxan la stae, jaʼ te lajik spisil te snichʼnabe. Jaʼnix jich oxtul lotil yamigotak la yalbeyik te jaʼ smul te bin yakal ta kʼaxel ta stojole, maba la yakʼbeyik smukʼul yoʼtan. ¿Bin yuʼun ma la yakʼik ta ilel te ya snaʼbeyik yoʼbolil  sbae? Jaʼ yuʼun te ma la spasik tulan te yakuk xkʼot ta yoʼtanik te bin-nix yak ta kʼaxel ta stojol-a te Jobe. Te bitʼil ma kʼot ta yoʼtanike, yan bin la snopik-a sok la yalik te maba lek te bin la spas te Jobe. ¿Bin ya skoltayotik swenta maba jich ya jpastik te joʼotike? Nail ya skʼan kʼoemuk ta koʼtantik te jaʼnax stukel te Jehová ya snaʼ spisil te bin yak ta kʼoel ta pasel ta skuxlejal jtul ants winik. Jaʼnix jich, ya skʼan ya jchʼam kaʼiytik ta lek te bin ya yalbotik te ermano te ay swokole. Mame jaʼuknax ya kaʼiytik te bin ya yale, jpastik tulan yuʼun ya kaʼiy ta koʼtantik te bin yaʼiyel ya yaʼiy sbae. Jaʼnaxme jich ya xjuʼ ya kakʼbeytik yil te kʼoem ta koʼtantik te bin yaʼiyel ya yaʼiy sbae.

9. ¿Bin ma jpastik teme ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba te yantike, sok bin yuʼun?

⁹ Teme ya jnaʼbeytik yoʼbolil sba te yantike, maba ya jpuktik ta alel te wokolil yak ta kʼaxel ta stojol jtul ermano. Te machʼa jich ya spuk ta alele, ya sjin te kongregasione (Prov. 20:19; Rom. 14:19). Ma xyakʼ ta ilel lekil oʼtanil, ya yakʼ ta ilel te ma x-ichʼawan ta wentae, te bin ya yale ya xjuʼ ya yejchʼentesbey yoʼtan te machʼa yak ta kʼaxel swokole (Prov. 12:18; Efes. 4:31, 32). Jaʼ yuʼun, jaʼ lek te ya jpastik tulan ta yilbeyel te lekil taleliletik ay yuʼun sok jnoptik bin-utʼil ya xjuʼ ya jkoltaytik ta sitintayel te swokole.

10. ¿Bin ya yakʼ jnoptik te bin ya yal Job 6:2, 3?

¹⁰ (Kʼopona Job 6:2, 3). Te Job ay baeltik jelaw ta kʼop. Pero ta patil kʼot ta yoʼtan te ma lek te bintik la yale (Job 42:6). Jichnix bitʼil te Job, te machʼa ay tulan swokole yaniwan xjelaw ta kʼop o ayniwan bin ya yal te ma lek ya yaʼiy sba yuʼun ta patile. ¿Bin ya skʼan ya jpastik teme ay jich ya xkʼot ta pasele? Mame jaʼuk ya kiltik te banti chʼayeme, jaʼ ya skʼan ya kakʼtik ta ilel te ya jnaʼbeytik yoʼbolil sbae. Juluk ta koʼtantik te ma jaʼuk skʼanojel yoʼtan Jehová te ya xkʼax ta jtojoltik te wokolil sok te  tulan mel-oʼtan ay ta ora ini. Jaʼ yuʼun ma chajpuk ya kaʼiytik kʼalal ay jtul abat yuʼun Dios ay bin ya yal te ma snopoj ta lek te kʼalal yak ta kʼaxel swokole. Teme ay bin ya yal ta stojol Jehová o ta jtojoltik te manix jichuk-ae, mame skʼan te oranax ya kilintaytik ni jaʼuk ya skʼan ya kiltik te banti chʼayeme (Prov. 19:11).

11. Kʼalal ya stojobtesik jtul ermano te ansianoetike, ¿bin-utʼil ya xjuʼ ya snopbeyik te stalel te Eliue?

¹¹ Ayniwan jtul ermano te yak ta kʼaxel tulan swokol jaʼnix jich ya skʼan ya yichʼ akʼbeyel tsitsel o tojobtesel (Gál. 6:1). ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya skoltayik te ansianoetike? Jaʼ teme ya snopbeyik stalel te Eliú, te la schʼam yaʼiy ta lek te skʼop Job sok te kʼot ta yoʼtan te swokole (Job 33:6, 7). Te kʼalal mato stojobtesoj-ae, te Eliú nail la spas tulan te ya xkʼot ta yoʼtan te bin ya spas pensar te Jobe. Te ansianoetik ya xjuʼ ya snopbeyik te stalel kʼalal ya schʼam yaʼiyik ta lek skʼop te machʼa ay swokol sok teme ya spasik tulan yuʼun ya xkʼot ta yoʼtanik te bin yak ta kʼaxel ta stojole. Te kʼalal jich ya spasik ta stojole, jichniwan ya xkʼotxan ta yoʼtan te tojobtesel ya yakʼbeyike.

12. ¿Bin yaʼiyel la yaʼiy sba te Noemí te kʼalal laj te smamalal sok te chaʼtul skerem ale?

¹² Te Noemí jaʼ jtul ants te jun yoʼtan sok te kʼux ta yoʼtan te Jehová. Pero kʼalal laj te smamalal sok te chaʼtul skerem ale, la skʼan la sjeltay te sbiil ta Mara te ya skʼan ya yal te ay ta tulan mel-oʼtan (Rut 1:3, 5, 20, 21). Te Rut te yalib te Noemí, jokinot ta spisil te pruebaetik kʼax ta stojole. Ma jaʼuknax ay bin la spas ta skoltayel, jaʼnix jich la yakʼbey smukʼul kʼinal yaʼiy ta swenta te bin la yalbeye. Ta swenta lekil kʼopetik te lokʼem ta yoʼtane, la yakʼbey snaʼ te kʼux ta yoʼtan sok te ya skoltaye (Rut 1:16, 17).

13. ¿Bin yuʼun ya skʼanik koltayel te machʼatik lajem sjoyike?

¹³ Kʼalal jtul ermano ta kongregasion ya xlaj te sjoye, ya skʼan te ya jkoltaytike. Te nujpunele ya xjuʼ ta pajbeyel skʼoplal sok chaʼpejt teʼetik te jun-nax chʼiemike. Te kʼalal kʼax bael te jaʼbile, la sbechʼtiklan sba te yisimike. Teme ya yichʼ bulel lokʼel jpejtuke, te jpejtxane ya xjuʼ ya xtakij. Jaʼnix jich kʼalal ay machʼa ya xlaj yinam o smamalal, te skʼuxul swokol te machʼa kuxul jilele, bayalniwan jaʼbil ya xjalaj. Kiltik te bin yaʼiyel la yaʼiy sba te Paula * te laj te smamalal te ma smaliyoj-ae. Jich ya schol: «Jkʼaxel jelon te jkuxlejale, maʼyuk machʼa ya skanantayonix ya kaʼiy. Laj te kʼax lekil kamigoe. Jamal ya kalbey jbatik-a te bin ya xkʼax ta jtojoltike. Pajal tseʼel koʼtantik-a sok jaʼ ya skoltayon-a te kʼalal ay bin wokol ya kaʼiye. Jaʼ jkoltaywanej kuʼun-a ta yorail jwokol. Jich la kaʼiy te ya xlajon-euke».

14, 15. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya kakʼbeytik smukʼul kʼinal yaʼiy te machʼa lajem sjoyike?

¹⁴ ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya kakʼbeytik smukʼul kʼinal yaʼiy te machʼa lajem sjoyike? Te bin nail ya skʼan ya jpastike, jaʼ te ya xkʼopojotik soke, manchukme wokol ya kaʼiytik spasel o ma jnaʼ bin ya kalbeytik. Te Paula jich ya yalxan: «Ya jnaʼ te ma smulanik yalbeyel skʼoplal te lajele. Ya sxiʼik teme ay bin ma snujpʼuk ya yalike. Pero jaʼ ma lekxan teme maʼyuk bin ya yalike». Te machʼa ay ta mel-oʼtan ta skaj te laj sjoye, maniwan ya smaliy te bayal bintik ya kalbeytike. Te Paula ya yal: «Ya kalbey wokol te kamigotak manchukme jaʼnax ya yalik te ya smel yoʼtanik yuʼun te ay machʼa laj kuʼune».

¹⁵ Te William, te ayix cheʼoxeb jaʼbil slajel te yiname, jich ya yal: «Ya jmulan te ya scholbonik kaʼiy te bintik la smulanik te la spas kʼalal kuxul-a te kiname. Jich ya yakʼbonik kil  te kʼux ta yoʼtanik-ae sok te ay skʼoplal ta yoʼtanike. Kʼalal jich ya spasik o ya yalik, bayal ya skoltayon. Te bintik ya yalike ya yakʼ smukʼul kʼinal kaʼiy, melel kʼax kʼux ta koʼtan-a te kiname sok kʼax mukʼ skʼoplal la kil». Te Bianca jich ya schol: «Bayal ya yakʼbon smukʼul kʼinal kaʼiy kʼalal ya sjokinonik ta skʼoponel te Dios sok te ya skʼoponbonik cheʼoxeb tekstoetike. Ya skoltayon kʼalal ya yalbeyik skʼoplal te jmamalal sok te ya schʼam yaʼiyik te bin ya kal ta stojole».

16. 1) ¿Bin ya skʼan ya jpastikxan bael ta stojol te machʼa lajem sjoyike? 2) Jich bitʼil ya yal Santiago 1:27, ¿bin ay ta jwentatik spasel jpisiltik?

¹⁶ Jich bitʼil te Rut te spisil-ora la skoltay te Noemí, ma skʼan ya jkom jbatik ta skoltayel te machʼa lajem sjoyike. Te Paula te la yichʼix albeyel skʼoplal, jich ya yal: «Te kʼalal lajelto-a te jmamalale, bayal la kichʼ koltayel. Pero kʼalal kʼax bael te tiempoe, te ants winiketik jich yilel te ma snaʼikix te bin kʼot ta pasele. Yan te joʼone jelon ta jkʼaxel te jkuxlejale. Jaʼ lekxan te kʼoemuk ta yoʼtanik te ya skʼan koltayel bayal u o bayal jaʼbil te ants winik te ay machʼa lajem yuʼune». Jich bitʼil jnaʼojtike, maba pajal te ants winiketik sok yanyantik bin-utʼil ya yaʼiybeyik skʼuxul te swokolike. Ay machʼatik jich yilel te oranax ya xkʼayik-ae. Pero ay machʼa yato yaʼiy mel-oʼtan kʼalal ay bin ya spas te ya x-akʼbot xjul ta yoʼtan te bin ya spas ta schebalik-ae. Mame schʼay ta koʼtantik te yakʼojbotik te Jehová te lekil majtʼanil sok aʼtelil ta skanantayel te machʼa lajem sjoyike (kʼopona Santiago 1:27).

17. ¿Bin yuʼun ya skʼan ya jkoltaytik te machʼatik ijkʼitaybil yuʼun te sjoyike?

¹⁷ Te yanxan wokol sok tulan mel-oʼtan ya  sta te machʼa nujpuneme, jaʼ te ya x-ijkʼitayot yuʼun te sjoye. Jun ejemplo jaʼ te Joyce te ijkʼitayot yuʼun smamalal te bajtʼ sok yan antse. Jich ya yal: «Kʼax kʼux la kaʼiy te laj skʼoplal te nujpunel kuʼune, jaʼ kʼuxtoxan la kaʼiy te bitʼil ayuk laj te jmamalale. Te lajuk ta jun aksidente o ta skaj chamel, ma jaʼuk skʼanojel yoʼtan te jichuke. Pero ma jichuk, jaʼnix la skʼan yoʼtan te ya yijkʼitayone. Jkʼaxel maʼyuk jkʼoplal la kaʼiy jba».

18. ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik swenta ya jkoltaytik te machʼatik maʼyukix sjoyike?

¹⁸ Te machʼatik maʼyukix sjoyik ya skʼan ayuk lekil yamigotakik ta yorail-abi (Prov. 17:17). ¿Bin-utʼil ya xjuʼ ya kakʼbeytik yilik te yuʼun-nanix kamigotik-ae? Jaʼ te kʼalal ay bin ya jpastik swenta ya xchiknaj ta ilel te ay skʼuxul koʼtantik ta stojole. Yaniwan xjuʼ ya kikʼtik ta weʼel, te ya jokintik jtsʼinuk o te ya jokintik ta scholel skʼop Dios. Jaʼnix jich ya xjuʼ ya kikʼtik te kʼalal ya jpastik te yichʼel ta mukʼ Dios ta sjunal na. Teme jich ya jpastike, ya kakʼbeytik stseʼelil yoʼtan te Jehová, melel nopol ay ta stojol te machʼatik pichʼil yoʼtanik sok ya skanantay te meʼba antsetike (Sal. 34:18; 68:5).

19. Jich bitʼil ya yal 1 Pedro 3:8, ¿bin ya jkʼan ya jpastik?

¹⁹ Ta pajel chaʼbejxanix, kʼalal swentainojix Balumilal-a te Wentainel yuʼun Diose, ya xbajtʼ chʼayuk ta koʼtantik te tulan mel-oʼtane. Ya jkʼantik te yakuk xkʼotix yorail te «mayuquix ta naʼel» te bin ay ta nailto (Is. 65:16, 17). Te bitʼil mato kʼoem ta pasele, talel kʼaxel akʼa jkoltay jbatik, ta swenta te bin ya kaltik sok bin ya jpastik, kakʼtik ta ilel te kʼux ta koʼtantik spisil te machʼatik jun schʼuunel koʼtantik soke (kʼopona 1 Pedro 3:8).