1. ¿Bin-utʼil pʼij ya xkʼootik, sok bin-utʼil ya skoltayotik?

TE PʼIJIL oʼtanil talem ta stojol Jehová, ya yakʼbotik sok yutsil yoʼtan. Te Santiago 1:5 jich ya yal: «Teme ay machʼa mayuc spʼijil yoʼtan, acʼa scʼambe Dios, ma pʼisbiluc nax ya yacʼ stuquel soc mayuc machʼa ya spʼaj». Jchajp te bin-utʼil ya xjuʼ te pʼij ya xkʼootike, jaʼ te ya jchʼuuntik te tojobtesel ya yakʼbotik te Jehová. Te pʼijil oʼtanil ya skanantayotik yuʼun ma jpastik te bin ma lekuk sok ya skoltayotik ta yamigoinelxan ta lek te Jehová (Proverbios 2:10-12). Te bin ya xlokʼ kuʼuntike, jaʼ te ya x-ayinotik ta skʼuxul yoʼtan te Dios kʼalal yakotik ta smaliyel te kuxlejalil ta sbajtʼelkʼinal (Judas 21).

2. ¿Bin ya skoltayotik swenta ay skʼoplal ya xkʼot ta koʼtantik te tojobtesel ya yakʼbotik te Diose?

² Ta skaj te jmulawilotik, te bitʼil la kichʼtik chʼitesel sok yantik bin ya smakotik, ya xjuʼ te wokol ya kaʼiytik schʼuunel te tojobtesel sok maniwan lekuk ya kiltik. Pero te kʼalal ya kiltik bin-utʼil ya skoltayotik ta jkuxlejaltik, ayxan skʼoplal ya xkʼot ta koʼtantik sok ya jtatik ta ilel te jaʼ ta skaj te kʼuxotik ta yoʼtan te Dios te ya yakʼbotik tojobtesele. Te Proverbios 3:11, 12 jich ya yal: «Jnichʼan, ma me xapʼaj te tojobtesel yuʼun te Jehová». Jich ya yalxan: «Como te Jehová ya stojobtes te machʼa cʼux ta yoʼtan». Mame ayuk bin-ora ya xchʼay ta koʼtantik te jaʼ ya skʼan te lekuk ya xkʼootik ta lokʼel (kʼopona te sjun Hebreos 12:5-11). Jich bitʼil ya snaʼbotik jbatik ta lek te Jehová spisil-ora snujpʼ te bitʼil ya stojobtesotik. Ta articulo ini ya jnoptik chanchajp  bin smakoj te yakʼel tojobtesele: 1) te jtukeltiknix ya jtojobtes jbatik, 2) te tojobtesel ya yakʼik te meʼil tatiletik, 3) te tojobtesel ya kichʼtik akʼbeyel ta kongregasion sok 4) te bin kʼux-xan ya xjuʼ ya jtatik te bitʼil te tojobtesele.

3. ¿Bin-utʼil ya xjuʼ te meʼil tatiletik ya skoltay te yal snichʼnabik te ya snaʼ stojobtesel sbaik ta stukeliknix? Tuuntesa jun lokʼombakʼop.

³ Te stojobtesel jbatik ta jtukeltik smakojbey skʼoplal te ya jpastik tulan yuʼun lekuk ya kakʼtik ta ilel jtaleltik sok te lekuk te bin ya jnoptik. Pero mame jichuk jtaleltik kʼalal ya x-ayinotik, jaʼ yuʼun ya skʼan te ya jnoptik stojobtesel jbatik ta jtukeltik. Ya xjuʼ ya jpajaltaytik ta jtul alal kerem te yak ta snopel stijel bisikleta. Ta sjajchibal te smeʼ o te stat ya stsak te bisikleta yuʼun ma xyal-a. Pero te kʼalal ya xjajch yichʼ yip ta bisikleta te alale, te meʼil tatil ya skoltaylan bael jtsʼinuk te bisikleta. Kʼalal ya yil te ma xyalixe, ya skoltay bael te bisikleta yuʼun stukel ya stij. Jaʼnixme jich kʼalal te meʼil tatiletik ma xlujbik ta skoltayel ta spisil-ora te yal snichʼnabik «ta scuenta te tojobtesel soc te tsitsel» yuʼun te Jehová, ya skoltayik yuʼun pʼij ya xkʼotik sok te ya snaʼ stojobtesel sbaik ta stukeliknix (Efesios 6:4).

4, 5. 1) ¿Bin yuʼun te tulan skʼoplal ta «yachʼil cuxlejal» te joʼotiknix ya jnaʼtik stojobtesel jbatike? 2) ¿Bin yuʼun ma skʼan ya xchebaj koʼtantik teme ay bin ma lek ya jpastike?

⁴ Jaʼnixme jich ya xkʼot ta stojol te machʼatik ayix yaʼbilalik te ya snaʼbeyik sba te Jehová. Manchukme ya snaʼik stojobtesel sbaik jtebuk, mame yijubenuk te schʼuunel yoʼtanike. Pero te kʼalal ya xjajch slapik «te yachʼil cuxlejal» sok ya spasik tulan ta skʼayinbeyel stalel te Cristo, jujun kʼajkʼal ya xyijubxan te schʼuunel yoʼtanike (Efesios 4:23, 24). Swenta ya xyijub te schʼuunel koʼtantik tulan skʼoplal te joʼotiknix ya jnaʼtik stojobtesel jbatik, melel ya skoltayotik «te yacuc xhil cuʼuntic spisil bintic chopol soc bintic mulantic sba ta pasel ta bahlumilal, te tsahtaybiluc coʼtantic ya xʼayinotic ta ora ini, te tojuc ya xʼayinotic soc te ayuc ta coʼtantic spisil ora te Diose» (Tito 2:12).

⁵ Jaʼukmeto, jpisiltik jmulawilotik (Eclesiastés 7:20). Jich yuʼun teme ay bin ma lek ya jpastik mame skʼan ya yal te ma jnaʼtik stojobtesel jbatike. Te Proverbios 24:16 ya yal: «Aunque ya xyahl huqueb buelta te machʼa toj yoʼtan, ya xchaʼhahch xan». ¿Bin-utʼil ya xjuʼ yuʼun? Maba ta yipuknax yoʼtan, jaʼ ta swenta te koltayel yuʼun te schʼul espiritu te Dios (kʼopona te sjun Filipenses 4:13). Te jchajp sit ya yakʼ te chʼul espiritu jaʼ te snaʼel skomel jbatike, te talelil ini stsakoj sba skʼoplal sok te stojobtesel jbatik ta jtukeltiknix.

6. ¿Bin ya skʼan ya jpastik swenta ya jmulantik snopel ta lek te sKʼop Diose? (Ilawil te lokʼombaetik ta sjajchibal te articulo).

⁶ Swenta ya jnaʼtik stojobtesel jbatik jaʼnix jich ya skʼan te ya jkʼopontik Dios, ya jnoptik te Biblia sok te ya jnopilan ta koʼtantik. Pero, ¿bin ya xjuʼ ya apas teme wokol ya awaʼiy snopel te Biblia o teme ma amulan skʼoponel? Mame xchebaj awoʼtan. Teme ya akʼane, te Jehová yame skoltayat te jichuk ya skʼan awoʼtan te ya anaʼbey swentail te sKʼope (1 Pedro 2:2). Ta sjajchibal, kʼanbeya koltayel te jichuk ya skʼan awoʼtan te ya anop te sKʼope. Ta patil, pasame tulan ta spasel te bin koltayel la akʼanbey te Jehová. Jichniwan ya skʼan ya apas te jtebuknax ya xjajch anop te skʼop Dios. Kʼunkʼun ya yikʼbatxan awoʼtan ta snopel te Biblia sok ya xjajch amulan te jayeb tiempo ya alokʼes ta snopilanel ta awoʼtan te bin ya yakʼ ta nopel te Jehová (1 Timoteo 4:15).

7. Chola sok junuk ejemplo bin-utʼil ya skoltayotik ta stael kaʼteltik ta swenta skʼop Dios te kʼalal jtukeltiknix ya jtojobtes jbatik.

⁷ Te kʼalal jtukeltiknix ya jtojobtes jbatik, jaʼnix jich ya skoltayotik ta stael aʼteliletik ta swenta skʼop Dios. Kiltik junuk ejemplo yuʼun jtul tatil te la yil te yak ta chʼayel te sbujtsʼ yoʼtan ta scholel te skʼop Dios. Jich bitʼil te yak ta smelel yoʼtane, la snop te ya x-och ta aʼtel ta precursor. Swenta ya xjuʼ yuʼun, jajch ta skʼoponel articuloetik te banti ya yalbey skʼoplal  te aʼtelil ta precursoril sok la skʼopon Dios yuʼun. Jaʼ-abi tijbot yoʼtan sok la stsakxan yip te bitʼil jun ay sok te Jehová. Jaʼnix jich aʼtej ta precursor auxiliar te banti kʼalal juʼ yuʼune. Jaʼ bajtʼ yoʼtan-a sok ma la yakʼ te ay bin ya xtal xmakot ta staele. ¿Bin lek lokʼ yuʼun-a? Ta patil jajch ta aʼtel ta precursor regular.

8-10. 1) ¿Bin ya xkoltayotik te meʼil tatiletik ta schʼitesel te yal snichʼnabik ta swenta te tojobtesel yuʼun te Jehová? 2) ¿Bin ya xjuʼ ya snopik ta stojol Noé te meʼil tatiletike?

⁸ Te meʼil tatiletik te schʼuunejik te Jehová ay ta swentaik schʼitesel te yal snichʼnabik ta swenta «te tojobtesel soc te tsitsel yuʼun» te Jehová (Efesios 6:4). Tulan ta pasel te yaʼtelike, jaʼ tulanxan ta ora ini (2 Timoteo 3:1-5). Te alaletik ma snaʼik te bin lek sok te bin ma lek ta pasel te kʼalal ya x-ayinike, melel maba pʼijubtesbil te yoʼtanike. Jaʼnax ya xpʼijub yoʼtanik kʼalal ya yichʼik tojobtesel (Romanos 2:14, 15). Jtul winik te ya stʼunbey skʼoplal te Biblia la yal ta swenta te kʼopil te ay ta griego te ya yichʼ kʼasesel bitʼil «tojobtesel» jaʼnix jich ya skʼan ya yal schʼitesel ta lek te alal yuʼun lek snopjibal yuʼun kʼalal ya xmukʼub.

⁹ Te alnichʼanetik kanantaybil ya yaʼiy sbaik kʼalal ya yichʼik tojobtesel yuʼun smeʼ statik sok skʼuxul yoʼtanik. Ya staik ta ilel te ay bantinax kʼalal libre ayotik sok te ay bin ya jtatik ta swenta spisil te bin ya jpastike. Jaʼ yuʼun, mero tulan skʼoplal te ya sleik te tojobtesel yuʼun Jehová te meʼil tatiletik ta schʼitesel te yal snichʼnabike. Akʼame jnaʼtik te ya xjelon bin-utʼil ya yichʼ chʼitesel te alnichʼanetik sok te ma pajaluk bitʼil ya yichʼ chʼitesel ta jujunchajp tsʼumbalil. Jaʼukmeto, kʼalal te meʼil tatiletik ya schʼam yaʼiyik te bin ya yal te Dios, ma x-ochik ta naʼetel bin-utʼil ya skʼan ya stojobtesik te yal snichʼnabik sok ma puersauk te jaʼ ya smukʼulin yoʼtanik te spʼijil te balumilale.

¹⁰ Kiltik te ejemplo yuʼun te Noé. Kʼalal albot yuʼun Jehová te akʼa spas te arkae, ma xjuʼ te jaʼnax ya smukʼulin sba ta yoʼtan, melel maʼyuk spasoj junuk. Jaʼ yuʼun ya skʼan te jaʼ ya yakʼ smukʼul yoʼtan ta stojol Jehová sok te ya «spas spisil» te bin pasot ta mantal yuʼun (Génesis 6:22). ¿Bin lek lokʼ yuʼun-a te la spas te arkae? Jaʼ te kol jilel sok te sfamilia. Jaʼnix jich ta swenta te la yakʼ sba ta tojobtesel yuʼun te Jehová lekil tatil kʼot ta stojol te snichʼnabe. La spʼijubtes ta lek sok la yakʼbey yil lekil ejemplo, wokol la yaʼiy te jich la spas ta yorail te nopol ya xtalix-a te Pulemale (Génesis 6:5).

11. ¿Bin lekilal ya xjuʼ ya staik te meʼil tatiletik teme ya schʼambey yaʼiyik skʼop te Jehová ta schʼitesel te yal snichʼnabike?

¹¹ Teme meʼil tatilate, ¿bin-utʼil ya xjuʼ ya apas spisil? Jaʼ teme ya achʼambey awaʼiy skʼop te Jehová. Akʼa aba ta koltayel yuʼun te Jehová ta schʼitesel te awal anichʼnab ta swenta te tsitsel ya yakʼ te sKʼop sok te organisasion yuʼune. Yaniwan yalbat wokol yuʼun te awal anichʼnab ta patil bael. Jtul hermano jich la yal ta jamal: «Ya kal bayal wokol ta swenta te bitʼil la schʼiteson te jmeʼ jtate. La spasik tulan yuʼun ya xkʼot ta koʼtan te tojobtesel yuʼunike. Te bitʼil yichʼoj yip te schʼuunel koʼtan jaʼ ta swentaik-euk». Jaʼukmeto, manchukme ya  spasik tulan te meʼil tatiletik ay alnichʼanetik te ya yijkʼitayik te Jehová. Pero te meʼil tatiletik te la spasik tulan swenta ya xkʼot ta yoʼtan te yal snichʼnabik te smelelil kʼop maʼyuk bin ya x-albot yoʼtanik yuʼun. Jaʼnix jich ya xjuʼ te ay smukʼul yoʼtanik te ayniwan bin-ora ya sujt tal ta stojol Jehová te yal snichʼnabik.

12, 13. 1) ¿Bin-utʼil ya yakʼik ta ilel te meʼil tatiletik te ya schʼuunbeyik skʼop Dios kʼalal jtul yal snichʼanik ya xlokʼ ta kongregasion? 2) Jich bitʼil te la schʼuunbeyik skʼop Jehová te meʼil tatiletik, ¿bin lekilal la sta spisil te sfamiliaike?

¹² Te kʼalal ya yichʼ lokʼesel ta kongregasion jtul alnichʼanil, jaʼ jun tulan prueba ya yaʼiyik te meʼil tatiletike. Kiltik bin kʼot ta stojol jtul hermana kʼalal te yantsil-al lokʼ ta kongregasion sok lokʼ bael ta sna. Jich ya yal: «Ya jle ta junetik kuʼuntik teme ay banti ya yal teme ya xjuʼ ya jokin te kantsil-al sok te kil-ale». Sok slekil yoʼtan akʼbot snaʼ yuʼun te smamlal te maʼyukix ta swentaik yilel te yantsil nichʼanik sok te ya skʼan te junuk yoʼtan ya yakʼ sbaik ta stojol Jehová sok te manchuk ya smakik te tojobtesel yak ta akʼbeyel te yantsil nichʼanike.

¹³ Cheʼoxeb jaʼbil ta patil, chaʼikʼot sujtel ta kongregasion. Te smeʼe jich ya yal: «Ta ora ini jteb ma spisiluk-ora ya skʼoponon tal o ya stikunbon mensaje. Ya yichʼon ta mukʼ sok te jmamlal, melel snaʼoj te la jchʼuunbeytik skʼop te Diose. Kʼax lek ya kil jbakotik». Teme ay jtul awal anichʼan te yichʼoj lokʼesel ta kongregasion, ¿yabal awakʼ smukʼulin awoʼtan te Jehová te ma jaʼuk ya awichʼ ta wenta te bin anopoje? (Proverbios 3:5, 6). Julukme ta awoʼtan te tojobtesel yuʼun te Jehová ya yakʼ kiltik te kʼax pʼij sok te mero kʼuxotik ta yoʼtane. Mame ayuk bin-ora ya xchʼay ta awoʼtan te la yakʼ ta jtojoltik sNichʼan te Jehová yuʼun ya jta jkoleltik soknix-euk te awal anichʼane, jaʼnix jich ma skʼan te ay machʼa ya xlaje (kʼopona te 2 Pedro 3:9). Jaʼ yuʼun, meʼil tatilex akʼa smukʼulin awoʼtanik te tojobtesel sok te nojptesel yuʼun te Jehová, manchukme wokol ya awaʼiyik schʼuunel. Chʼuunaik sok mame xa akontrainik te tojobtesel yak ta yakʼel te Jehová.

14. ¿Bin-utʼil ya skoltayotik te tojobtesel ya yakʼbotik te Jehová ta swenta te «jcanan te jun yoʼtan»?

¹⁴ Te Jehová yaloj ta jamal te ya skanantay, ya skoltay sok ya snojptes te j-abatetik yuʼune, bayal te bin-utʼil ya spas. Jich bitʼil, la yakʼbey yaʼtel te sNichʼan yuʼun ya skanantay te kongregasion. Te Jesús la yakʼbey yaʼtel te «jcanan te jun yoʼtan» swenta ya smakʼlinotik ta swenta skʼop Dios ta mero yorail (Lucas 12:42). Te «jcanan» ini bayal bin-utʼil ya yakʼbotik tojobtesel sok tsitsel te mukʼ skʼoplale. ¿Aybal awaʼiyoj jun discurso o aybal akʼoponoj jun articulo ta revista kuʼuntik te la skoltayat ta sjeltayel apensar sok atalel? Teme jiche, yame skʼan te tseʼelnax awoʼtan yuʼun, melel chikan ta ilel te ya awakʼ aba ta tojobtesel yuʼun te Jehová (Proverbios 2:1-5).

15, 16. 1) ¿Bin ya skʼan ya jpastik swenta ya xtuun kuʼuntik ta lek te aʼtelil ya spasik te ancianoetike? 2) ¿Bin ya xjuʼ ya jpastik swenta ya yaʼiybeyik yutsil yaʼtelik te ancianoetike?

¹⁵ Te Cristo jaʼnix jich la yakʼbey yaʼtel te ancianoetik ta skanantayel te kongregasion. Te Biblia ya yal te jaʼ «mahtaniletic» akʼbil ta jtojoltik (Efesios 4:8, 11-13). ¿Bin ya skʼan ya jpastik swenta ya xtuun kuʼuntik ta lek te aʼtelil ya spasik te ancianoetike? Jkʼayinbeytik te schʼuunel yoʼtanike sok te lekil ejemplo yuʼunik, jaʼnix jich jchʼuuntik te tsitsel ya yakʼbotik te lokʼem ta Biblia (kʼopona te sjun Hebreos 13:7, 17). Juluk ta koʼtantik te kʼuxotik ta yoʼtan te ancianoetik sok te ya skʼanik te kamigoinej jbatik ta lek sok te Jehová. Jich yuʼun teme ya yilik te ay ya jchʼaytik te tsoblejetik o te yak ta chʼayel sbujtsʼ koʼtantik, oranax ya skoltayotik. Ya schʼam yaʼiyik ta lek te bin ya kalbeytike, ya yakʼbotik yip koʼtantik sok ya yakʼbotik lekil tsitsel te lokʼem ta Biblia. ¿Jichbal ya awil te yaʼtel te ancianoetik te jaʼ ta skaj te kʼuxotik ta yoʼtan te Jehová?

¹⁶ Ay wokol ya yaʼiyik te ancianoetik te ya yakʼbotik tsitsel. Jnop kaʼiytik te bin la spas te j-alwanej Natán, kʼax tulan-niwan la yaʼiy skʼoponel te David te smukoj ta yoʼtan te tulan  mulil la spase (2 Samuel 12:1-14). Jaʼnix jich te jpuk-kʼop Pablo la spas tulan te ma xiw ta stojobtesel te Pedro te jaʼnax la stsa sjokin te judío jchʼuunjeletik (Gálatas 2:11-14). Jich yuʼun, ¿bin ya xjuʼ ya apas swenta kʼunxan ya yaʼiyik spasel yaʼtelik te ancianoetik ta akongregasion? Pekʼelukme xa awakʼ aba, junukme awoʼtan ta yaʼiyel skʼopik sok albeya wokol yuʼun te yaʼtelike. Ta swenta te koltayel ya yakʼike, chikan ta ilel te kʼuxotik ta yoʼtan te Diose. Teme jiche, lek ya xkʼoat ta lokʼel yuʼun, sok ya yaʼiybeyik yutsil yaʼtelik te ancianoetike.

17. ¿Bin-utʼil la skoltayik jtul hermana te ancianoetike?

¹⁷ Jtul hermana ya yal te tulan ya yaʼiy te kʼuxuk ta yoʼtan te Jehová ta swenta te bin kʼax ta stojol ta nail tal, smeloj yoʼtan yuʼun-a. Ya schol kaʼiytik: «Jnaʼoj te jaʼ lek te ya kalbey te ancianoetike. Ma la yutonik sok ma chopol jkʼoplal la yalbonik. Te bin la spasike, jaʼ te la yakʼbonikxan smukʼul koʼtan sok la yakʼbonikxan yip koʼtan. Ta patil, te kʼalal ya xlaj te jujun tsobleje, manchukme maba jocholik aynanix jtul-a te ya xtal sjojkʼoybon te bin kilele. Ta swenta te bin kʼaxem ta jtojol, ma schʼuun koʼtan yaʼiyel te kʼuxon ta yoʼtan te Diose. Pero te Jehová stuuntesoj te kongregasion sok te ancianoetik ta yakʼbelon kil te skʼuxul yoʼtane. Ya jkʼanbey sok spisil koʼtan te Jehová te akʼa skoltayon yuʼun maʼyuk bin-ora ya kijkʼitay».

18, 19. Kʼux te tojobtesele, pero, ¿bin-a te kʼux-xane? Ala junuk ejemplo.

¹⁸ Melelnix-a te kʼuxniwan ya kaʼiytik te tojobtesele, pero teme ya jpʼajtike jaʼ kʼux-xan (Hebreos 12:11). Kiltik cheb ejemplo, te bin la spas te Caín sok te ajwalil Sedequías. Kʼalal te Dios la yil te ay slab yoʼtan te Caín ta stojol te yijtsʼin sok te yoʼtanuk ya smil, jich la yalbey: «¿Bin yuʼun ilinat soc bin yuʼun yanijem asit awelaw? Teme lec bin yac apas, ¿ma bal lecuc acʼoblal ya xcʼohat yuʼun? Yan teme ma lecuc bin yac apas, ay ta tiʼ nahil te mulile; ha ya scʼanat pero haʼat ya me atsal» (Génesis 4:6, 7). Mel-oʼtantik sba te bin la spas te Caín, ma la yichʼ ta wenta te Jehová. La smil te yijtsʼin, jaʼ yuʼun la yaʼiybey swokol te smul te jayeb kʼajkʼal kuxine (Génesis 4:11, 12). Te lajuk schʼuun te tojobtesel yuʼun te Jehová maba la sta swokol te jichuke.

¹⁹ Te Sedequías jaʼ chopol ajwalil sok jxiwel winik. Kʼax ta ajwalil te kʼalal bayal bin chopol yak ta kʼoel ta pasel ta Jerusalén. Te j-alwanej Jeremías la yalulanbey te Sedequías te yakuk yijkʼitay spasel te bin chopole, pero ma la schʼuun te tojobtesele, jaʼ yuʼun tal ta stojol tulan wokoliletik (Jeremías 52:8-11). Ya jtatik ta ilel te ma skʼan Jehová te joʼotiknix jmultik te ya xkʼax jwokoltike (kʼopona te sjun Isaías 48:17, 18).

20. ¿Bin ya xkʼot ta stojol te machʼatik ya spʼajik sok te machʼatik ya schʼuunik te tojobtesel yuʼun te Diose?

²⁰ Ta ora ini, bayal ants winiketik ya spʼajik te tojobtesel ya yakʼ te Diose. Pero nopolix yorail te ay bin ma lek sok kʼux oʼboltik sba ya staik te machʼatik jich stalelike (Proverbios 1:24-31). Jaʼ yuʼun, akʼame jchʼam kaʼiytik ta lek te tojobtesel yuʼun te Jehová, jichme pʼij ya xkʼootik-a. Te Proverbios 4:13 ya yalbotik te jich akʼa jpastik sok te tojobtesele: «Ma me xacoltay; canantaya ta lec, como ha acuxlejal».